Σημαντικές πολιτικές αλλαγές πραγματοποιούνται στη Λατινική Αμερική. Στη Βραζιλία, το μέτωπο που δημιουργήθηκε από έναν κεντρο-αριστερό συνασπισμό, κάτω από την ηγεσία του Εργατικού Κόμματος και του Κομμουνιστικού Κόμματος της Βραζιλίας με ένα πρόγραμμα αλλαγής, αφύπνισε μια δυνατή αίσθηση ελπίδας στα 70 εκατομμύρια Βραζιλιάνων, όταν ο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα κέρδισε την Προεδρία της Δημοκρατίας της μεγαλύτερης χώρας στην ήπειρο. Οπως διατυπώθηκε μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της 6^ης Οκτώβρη, αυτά τα εκατομμύρια των Βραζιλιάνων υπερνίκησαν το φόβο τους.

Στο Εκουαδόρ, όπου η πολιτική και οικονομική αστάθεια κυριαρχεί - μαζί με την επιδείνωση των επιπέδων επιβίωσης του λαού - τις προεδρικές εκλογές κέρδισε ο πρώην συνταγματάρχης Λούσιο Γκουτιέρες, που επίσης ηγήθηκε ενός πλατιού συνασπισμού πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, αφήνοντας πίσω του υποψηφίους που αντιπροσώπευαν την ολιγαρχία και τους ιμπεριαλιστές. Ο Γκουτιέρες είναι γνωστός για τη συμμετοχή του στη λαϊκή εξέγερση, το Γενάρη του 2000, ενός εκτεταμένου και σοβαρού λαϊκο-στρατιωτικού κινήματος που ανέτρεψε την κυβέρνηση, ανοίγοντας το δρόμο για μια προοπτική επαναστατικής αλλαγής στη χώρα των Ανδεων.

Η Βραζιλία και το Εκουαδόρ, η κάθε χώρα με τις δικές της ιδιομορφίες, δείχνουν πειστικά σημάδια για τις δυνατές τάσεις που σίγουρα θα σημαδέψουν το πολιτικό σκηνικό στη συγκεκριμένη ήπειρο για μεγάλο διάστημα. Τέτοιες τάσεις καταδεικνύουν την ανάπτυξη της πάλης και την αγωνία για βαθιές αλλαγές στα πράγματα που διαδραματίζονται.

Κάτι παρόμοιο είναι φανερό, όμως με διαφορετικό τρόπο και με διαφορετική πορεία, και στην Αργεντινή, στην περίπτωση της θορυβώδους παραίτησης της κυβέρνησης του Φερνάντο ντε Λα Ρούα και στην εμφάνιση ενός νέου κοινωνικού κινήματος, με διαφορετικά και προοδευτικά χαρακτηριστικά, παρά το χάος και τους κατεστραμμένους θεσμούς που επικρατούν.

Επίσης αξιοσημείωτη είναι η εκλογική καμπάνια στη Βολιβία του Εβο Μοράλες, όπου υπάρχει σύγκλιση της εθνικής και λαϊκής θέλησης, ιδιαίτερα των Ινδιάνων αγροτών, ενάντια στην κυριαρχία της ολιγαρχίας και την εξάρτηση της χώρας.

Στη Βενεζουέλα, οι προσπάθειες πραξικοπήματος, σαμποτάζ και άμεσης παρέμβασης των Ηνωμένων Πολιτειών ακόμα δεν έχουν καταφέρει να σταματήσουν τη μεταβαλλόμενη ορμή που ξεσηκώθηκε από τον πληθυσμό της «Μπολιβαριανής Επανάστασης».

Στην Ουρουγουάη, το Ευρύ Μέτωπο έγινε η κύρια πολιτική δύναμη της χώρας, με μεγάλη πιθανότητα να κερδίσει την κυβέρνηση.

Στην Παραγουάη, μια χώρα που έχει υποστεί επαναλαμβανόμενες κρίσεις με τραγικές καταλήξεις, υπάρχει μια γενικευμένη ένωση μεταξύ του κινήματος των αγροτών και του αγώνα στις πόλεις και η ανασυγκρότηση των αριστερών δυνάμεων και του στρατού.

Στο Περού, μια πραγματική λαϊκή αντίσταση εκδηλώθηκε ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις, και η κυβέρνηση του Τολέδο μόλις έχει υποστεί μια σοβαρή ήττα στις εκλογές.

Στην Κολομβία, η γενικευμένη επίθεση που διαπράττει η δεξιά κυβέρνηση του Ουρίμπε ενάντια στις πολιτικές ελευθερίες, με πρόσχημα την καταπολέμηση των ανταρτών, κάνει ακόμα πιο δύσκολο να βρεθεί μια δίκαιη και διαρκής λύση στη σύγκρουση που έχει χειροτερέψει κατά τη διάρκεια τουλάχιστον τεσσάρων δεκαετιών.

Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει κανείς να προσθέσει και το ενοποιημένο κίνημα που χτίζεται ενάντια στην ALCA και που βασίζεται στην εθνική σταθερότητα που αποκηρύσσει τις ιδιωτικοποιήσεις και την αποπληρωμή των χρεών σε βάρος των λαών. Τα δύο δημοψηφίσματα που πραγματοποιήθηκαν στη Βραζιλία - το 2000 σχετικά με το εξωτερικό χρέος και το 2002 σχετικά με την ALCA και το Κέντρο Εκτόξευσης Πυραύλων Αλκάνταρα - παραδειγματικά αντανακλούν αυτό το αίσθημα.

Είναι σίγουρο ότι οι αλλαγές στις τάσεις της Λατινικής Αμερικής θα χρειαστούν χρόνο ώστε να πάρουν σάρκα και οστά, όπως επίσης σημειώνεται και από τις πιο διακεκριμένες πολιτικές δυνάμεις. Υπάρχει διαφοροποίηση στις μορφές και τις κατευθύνσεις, ο ρυθμός είναι άνισος σε διάφορες χώρες και η ένταση ανταποκρίνεται σε μια σχέση δυνάμεων που έχει δημιουργηθεί μετά τη διάλυση του σοσιαλισμού ως παγκόσμιου συστήματος και από την άσκηση της ηγεμονίας από την υπερδύναμη των ΗΠΑ. Αλλά το αναπτυσσόμενο φαινόμενο είναι επαναστατικό στη βάση του.

Η Λατινική Αμερική βρίσκεται στο τέλος ενός κύκλου που συμπίπτει με την κρίση του νεοφιλελευθερισμού και μιας άδικης και κακοήθους διεθνούς τάξης που πρέπει να καταστραφεί ώστε να ανοιχτεί ο δρόμος προς την κοινωνική πρόοδο. Ο δραματικός υποβιβασμός του επιπέδου επιβίωσης των λαών μας είναι μια έκφραση αυτού του γεγονότος. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, περισσότεροι από 210 εκατομμύρια άνθρωποι στην ήπειρό μας ζουν στη φτώχεια, από τους οποίους τα 90 εκατομμύρια θεωρούνται ζητιάνοι. Η στασιμότητα και η εξάρτηση συνιστούν τα κύρια χαρακτηριστικά της οικονομικής κατάστασης.

Τα επιχειρήματα που λέγονταν στις αρχές του '90, σχετικά με την αναπαραγωγή των προτάσεων της Συναίνεσης της Ουάσιγκτον, βρίσκονται πια στο παρελθόν. Λάδι στη φωτιά ρίχνει η απαίτηση από τις χώρες και τους λαούς της Λατινικής Αμερικής για πιο ανοιχτές αγορές και ιδιωτικοποιήσεις, για μόνιμες οικονομικές προσαρμογές και για την αυστηρή αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους. Το όριο του υποφερτού έχει φτάσει και θα μπορούσαν να αποφευχθούν οι αντικειμενικές τάσεις που εξελίσσονται, μόνο όταν εξω-οικονομικά μέτρα, όπως η αντίσταση σε μια αντιδημοκρατική και επεμβατική παρεκτροπή που ξεκινά από τις Ηνωμένες Πολιτείες, παρθούν. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στην κρίση της Βενεζουέλας και στη συμπεριφορά της κυβέρνησης της Κολομβίας. Και αυτό προτείνεται και στις συγκαλυμμένες απειλές στις δηλώσεις του Οτο Ρέιχ, υπεύθυνου στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ για τη Λατινική Αμερική. Σχετικά με τη Βραζιλία και το Εκουαδόρ: «Ο Λούλα και ο Γκουτιέρες μπορεί να είναι αριστερής απόχρωσης, αλλά όσο καιρό παραμείνουν δημοκρατικοί και έτοιμοι να είναι φίλοι με τους γείτονές τους και τις Ηνωμένες Πολιτείες, μπορούμε να εργαστούμε μαζί τους ώστε να συμβάλουμε στην ελευθερία και την ασφάλεια του ημισφαιρίου». Αυτά αποτελούν απειλές που θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και μόνο ο αγώνας των μαζών μπορεί να τα χαλιναγωγήσει.

Οι αριστερές δυνάμεις προσπαθούν να συντονιστούν με τις νέες αυτές τάσεις. Η δεύτερη Συνάντηση Ημισφαιρίου για τον Αγώνα ενάντια στην ALCA που πραγματοποιήθηκε στην Αβάνα και η 11^η Συνάντηση του Φόρουμ του Σάο Πάουλο στην Αντίγκουα της Γουατεμάλα μπορεί να αποτελέσουν στιγμές και μέρη κατάλληλα για να ξανασκεφτούμε τις πρόσφατες αλλαγές και για να κατανοήσουμε καλύτερα τη διαδικασία δημιουργίας νέας πολιτικής και οικονομίας εναλλακτικής στο νεοφιλελευθερισμό, που τώρα βρίσκεται σε κρίση, και επίσης για την αντίσταση ενάντια στην ηγεμονία των πολιτικών των ΗΠΑ, για τη συγκέντρωση δυνάμεων και για τη δημιουργία περιεχομένου και μεθόδων ικανοποιητικών για ένα πλατύ και μαζικό αγώνα για δημοκρατία, ανεξαρτησία και κοινωνική πρόοδο στη Λατινική Αμερική.