Τα εισαγωγικά στο νέο μπαίνουν με νόημα, καθότι από το 1979 μέχρι σήμερα, και για κάθε 3-4 χρόνια, αναφερόμαστε σε κάποιο «νέο» αγροτο-συνεταιριστικό νόμο. Και τούτο, διότι τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα, που εναλλάσσονται στην εξουσία από τη μεταπολίτευση και μετά, έχουν, μεταξύ άλλων, αποδοθεί και σε έναν ασταμάτητο και προπαντός επίδοξο ανταγωνισμό για την «παραγωγή Νόμων» στον αγροτο-συνεταιριστικό χώρο. Και μιλάμε, χωρίς υπερβολή, για παραγωγή του τύπου «ελαφράς βιομηχανίας». «Διά του λόγου το αληθές», αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι μέσα σε 20 μόλις χρόνια έχουν «κατασκευαστεί» από την εν λόγω «βιομηχανία» τρεις βραχύβιοι βασικοί συνεταιριστικοί νόμοι και άλλα τόσα περίπου τροποποιητικά νομοθετήματα. Και «ο χορός καλά κρατεί», αφού σε λίγο θα προστεθεί ως τέταρτος Νόμος - Πλαίσιο και το ανά χείρας σχέδιο νόμου. Με άλλα λόγια, κάθε 5 περίπου χρόνια «παρασκευάζεται» και ένας πάντα «νέος» Νόμος - Πλαίσιο, όταν ο πρώτος συνεταιριστικός νόμος του 1914, με κάποιες «φυσιολογικές» τροποποιήσεις, είχε φτάσει «ως εκ θαύματος» στη συντάξιμη ηλικία των 65 χρόνων (1914-1979). Η «βιομηχανική» αυτή παραγωγή συνεταιριστικών νόμων και νομοθετημάτων στη χώρα μας μπορεί να χαρακτηριστεί σίγουρα ως άλλη μια πρωτιά μέσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και όχι μόνο. Εννοείται μετά τον πληθωρισμό, τα τροχαία, τα απορρίμματα (έχουμε τα πλουσιότερα σε υπόλοιπα) και κάποια άλλα...

Η όλη αυτή αδικαιολόγητη παραγωγή συνεταιριστικών νόμων συνοδεύεται και από ένα άλλο επίσης πρωτόγνωρο φαινόμενο: Το καθένα από τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα, όταν ύστερα από «εναλλαγή» έρχεται και πάλι στην εξουσία, δεν επανενεργοποιεί το δικό του νόμο, που τον είχε καταργήσει το άλλο κόμμα, αλλά προβαίνει στην «κατασκευή» ενός άλλου, πάντα «νέου», νόμου. Με άλλα λόγια, ύστερα από 4 χρόνια δεν παραδέχεται ακόμη ούτε και αυτά που το ίδιο είχε τόσο πρόσφατα ψηφίσει και μάλιστα με πολύ «ντόρο» και άκρατο ενθουσιασμό και με ανάλογες υποσχέσεις προς πάσα ενδιαφερόμενη κατεύθυνση.

Ας δούμε όμως στη συνέχεια, όσο πιο σύντομα γίνεται, το «νέο» Σχέδιο Νόμου της σημερινής κυβέρνησης. Το εν λόγω νομοσχέδιο δίνει κατ' αρχάς την εικόνα ενός «καλοπροαίρετου» και σύγχρονου για το συνεταιριστικό κίνημα της Ελλάδας «νέου Νόμου - Πλαισίου». Αν όμως «ανασκαλέψει» κάποιος τα άρθρα του ένα προς ένα, τότε η παραπάνω εικόνα ανατρέπεται σε αρκετά και προπαντός πολύ ουσιαστικά σημεία. Και τούτο, διότι θα διαπιστώσει ότι με κάποιες επικίνδυνες καινοτομίες που εισάγουν οι «σχεδιαστές» του νομοσχεδίου αυτού, κινδυνεύει να ανατραπεί και να θυσιαστεί στο βωμό του «εκσυγχρονισμού» και της «παγκοσμιοποίησης» μία ελληνική συνεταιριστική ιδέα και παράδοση ενός ολόκληρου αιώνα. Η οποία παράδοση, παρά το σημερινό της κατάντημα για το οποίο ουδόλως φέρει την ευθύνη, έχει προσφέρει τα μέγιστα, τόσο στην αγροτική οικονομία, όσο και στην ελληνική αγροτιά. Το τι υπονοούμε με τον όρο «καινοτομίες», θα το δούμε αναλύοντας παρακάτω τα επίμαχα σημεία του νομοσχεδίου αυτού.

«Για την εκπλήρωση των σκοπών τους οι ΑΣΟ μπορούν, (...), να συμπράττουν σε κοινές επιχειρήσεις και με φυσικά ή νομικά πρόσωπα, στα πλαίσια της διακρατικής ή και διεπαγγελματικής συνεργασίας».

Η σύμπραξη των ΑΣΟ «σε κοινές επιχειρήσεις με φυσικά και νομικά πρόσωπα... στα πλαίσια διεπαγγελματικής συνεργασίας» μας βρίσκει εντελώς αντίθετους. Και τούτο, διότι στο χώρο της ορθόδοξης συνεταιριστικής αντίληψης και πράξης δεν μπορεί ποτέ να γίνει αποδεκτή μια τέτοια συνεργασία μεταξύ συνεταιριστικής επιχείρησης και «φυσικών ή νομικών προσώπων», τα οποία κατέχουν και διαχειρίζονται επιχειρήσεις του οποιουδήποτε μεταπρατικού και κερδοσκοπικού κεφαλαίου υπό μορφήν ΑΕ. Το σημείο αυτό πρέπει να το προσέξουν ιδιαίτερα οι ηγέτες του Συνεταιριστικού Κινήματος της χώρας και να απαιτήσουν από το νομοθέτη, κατά την ψήφιση του Νόμου, τη ριζική και ουσιαστική τροποποίησή του. Μέχρι και την εξάλειψη των «φυσικών ή νομικών προσώπων», εκτός και αν προστεθεί η δικλείδα ασφαλείας μη «κερδοσκοπικού χαρακτήρα». Και τούτο, διότι υπάρχει μέγας κίνδυνος να «παρασυρθούν» οι συνεταιρισμοί, δηλαδή να τους παρασύρουν τα καραδοκούντα οργανωμένα συμφέροντα σε κάποιες τέτοιες ετερόκλητες συνεργασίες, κάτω από τις ευλογίες και του Νόμου, με αποτέλεσμα το σίγουρο ξεπούλημα και των συνεταιριστικών επιχειρήσεων στο κερδοσκοπικό και μεταπρατικό «εκσυγχρονιστικό» κεφάλαιο.

Στο άρθρο αυτό αναφέρεται ότι «για τη σύσταση αγροτικού συνεταιρισμού απαιτείται η σύνταξη καταστατικού και η υπογραφή του από επτά (7) τουλάχιστον πρόσωπα».

Ο ελάχιστος αριθμός αγροτών για τη σύσταση ενός συνεταιρισμού πρέπει προφανώς να καθορίζεται με βασικό κριτήριο, πρώτα και κύρια, το μέγεθος της γεωργικής εκμετάλλευσης. Και τούτο, προκειμένου να προκύψει ένας βιώσιμος συνεταιρισμός, καθότι τα παραγόμενα από τα μέλη προϊόντα θα εξασφαλίζουν τον απαιτούμενο όγκο προς το σκοπό της αναγκαιότητας και της βιωσιμότητας του συνεταιρισμού. Τέτοιες προϋποθέσεις μπορούν να εξασφαλίσουν οι αγρότες στις περισσότερες χώρες της Κοινότητας, όπου ο μέσος κλήρος υπερβαίνει τα 300-400 στρ. Στη χώρα μας όμως, όπου ο αντίστοιχος κλήρος δεν υπερβαίνει ούτε τα 50 στρέμματα, πώς θα μπορούσε να δικαιολογηθεί η σύσταση και λειτουργία ενός συνεταιρισμού από 7 μόνον αγρότες; Πρέπει εδώ να θυμίσουμε ότι και ο νόμος 921/79 είχε επιτρέψει τη δημιουργία συνεταιρισμών με 10 μόνον αγρότες, αλλά η αποτυχία τους ήταν παταγώδης. Και ήταν, γιατί, αφού οι «συνεταιρισμοί» εκείνοι εξυπηρέτησαν κάποιους πρόσκαιρους μικροκομματικούς σκοπούς για κάποια περίοδο, μετέπειτα ή διαλύθηκαν ή περιέπεσαν σε «συνεταιρισμούς - σφραγίδες».

Εξάλλου είναι απορίας άξιον, πώς είναι δυνατόν στο παρόν νομοσχέδιο από τη μια να προτείνεται (και ορθότατα) η συγχώνευση των σήμερα υπαρχόντων συνεταιρισμών (άρθρο 21) και από την άλλη η δημιουργία νέων με 7 μόνον πρόσωπα; Υποθέτουμε ότι οι «εμπνευστές» του νομοσχεδίου πιθανόν να επηρεάστηκαν από το «ρομαντικό» ευρωπαϊκό πνεύμα του Μάαστριχτ. Και βιάζονται προφανώς να «συγκλίνουν» προς τον Ευρωπαϊκό Συνεταιρισμό (Ε.Σ.)/E.C. (7 μέλη). Πρέπει όμως στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι ο σχεδιασμός του Ε.Σ./E.C. έχει ξεκινήσει από δεκαετίας και βρίσκεται ακόμη στο στάδιο των συζητήσεων, των προτάσεων και της ανταλλαγής απόψεων μέσα από διακρατικές σχετικές επιτροπές. Για ποιο λόγο λοιπόν βιαζόμαστε εμείς να προπορευτούμε μέσα στην ΕΕ με έναν πάντα «νέο» Νόμο, με αμφίβολα και προπαντός επικίνδυνα για την ελληνική αγροτιά «καινοτόμα» ανοίγματα προς το παντός είδους κερδοσκοπικό κεφάλαιο; Στο οποίο ανοίγουμε με τόση «αφέλεια» (;) τις πόρτες των ΑΣΟ, κυρίως με τα άρθρα 1, 5 και 32, δίνοντάς του την ευκαιρία να γίνει είτε «μέλος» (!), είτε «συνεργάτης» (!) με τη μορφή του «φυσικού» ή και του «νομικού» προσώπου. Μήπως και εδώ επιδιώκουμε κάποια «εκσυγχρονιστική» πρωτιά;

Εμείς, στα πλαίσια της λειτουργικής μας αποστολής, θεωρούμε επιβεβλημένο καθήκον μας να επισημάνουμε το άκρως επικίνδυνο, για την αυθεντικότητα των συνεταιρισμών, περιεχόμενο των τριών παραπάνω άρθρων: Αν πράγματι περάσουν οι «καινοτομίες» αυτές ως έχουν στο νέο συνεταιριστικό Νόμο, τότε να μην αμφιβάλλει κανένας ότι το πρώτο συνεταιριστικό κίνημα στην ΕΕ που θα ξεπουληθεί, στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού, στο ιδιωτικο-κερδοσκοπικό κεφάλαιο, θα είναι το ελληνικό... και τότε «αντίο» στα μικρομεσαία παραδοσιακά νοικοκυριά. Τα οποία μόνο μέσα από γνήσιους και ανόθευτους συνεταιρισμούς θα μπορέσουν να επιβιώσουν. Ανόθευτοι συνεταιρισμοί, που από το 1850 μέχρι σήμερα έχουν αποδείξει διεθνώς ότι μπορούν σίγουρα να σηκώσουν το βάρος αυτό, και να αντεπεξέλθουν, όπως πάντοτε το έπραξαν σε παρόμοιες περιστάσεις, και στη νέα «απόπειρα» αλλοίωσής τους στο πνεύμα της «νέας» εποχής, δηλαδή του εκσυγχρονισμού και της παγκοσμιοποίησης της οικονομίας.

Στην παρ. 2 προβλέπεται το (...) «μπορεί να γίνουν μέλη του συνεταιρισμού νομικά πρόσωπα, που έχουν ως καταστατικό σκοπό τους την άσκηση αγροτικής επιχείρησης, η οποία εξυπηρετείται από τις δραστηριότητες του συνεταιρισμού».

Με το πνεύμα που παραθέσαμε πιο πάνω τις αντιρρήσεις μας για τη συμμετοχή των οποιωνδήποτε νομικών προσώπων ως μελών στους συνεταιρισμούς, τονίζουμε για άλλη μια φορά την αντίθεσή μας. Ναι σε μια τέτοια συμμετοχή, μόνο εφόσον στο «νομικά πρόσωπα» προστεθεί και το «μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα».

Παρ. 3: Η παράγραφος αυτή πρέπει να απαλειφθεί ολόκληρη, πρώτα και κύρια διότι ανοίγει τις πόρτες των συνεταιρισμών σε άγνωστους «τρίτους» με το πρόσχημα απόκτησης προαιρετικής συνεταιριστικής μερίδας. Και δεύτερο, γιατί συγχέει το ρόλο των προαιρετικών μερίδων με το να προβλέπει «προνόμια» υπέρ αυτών και να τις προωθεί έτσι σε θέση στόχου για τα μέλη, ενώ ο στόχος των μελών είναι και παραμένει παντού και πάντοτε ένας: Η σωστή διαχείριση και λειτουργία του συνεταιρισμού τους στο πνεύμα των σύγχρονων διεθνών συνεταιριστικών αρχών. Ολα τα άλλα, ακόμη και οι προαιρετικές μερίδες (από τα μέλη όμως), αποτελούν τα μέσα για την επίτευξη του στόχου αυτού. Είναι αντισυνεταιριστικό λοιπόν να πριμοδοτούμε τα μέσα, γιατί έτσι αποπροσανατολίζουμε τα μέλη από τον κύριο στόχο του συνεταιρισμού.

Παρ. 4: Εδώ προβλέπεται ο πλήρης τοκισμός των υποχρεωτικών συνεταιριστικών μερίδων. Εμείς συμβιβαστικά θα προτείναμε τον τοκισμό μόνο στο 50% του τραπεζικού τόκου, ώστε, πρώτο, να μη γίνει στόχος η «τοκοκερδοσκοπία» και δεύτερο, να μην καταστρατηγηθεί η διεθνής αρχή του «περιορισμένου τοκισμού των μερίδων». Προς την καταστρατήγηση αυτή «κατολίσθησαν» οι καταναλωτικοί συνεταιρισμοί, χωρίς όμως ιδιαίτερα οικονομικά αποτελέσματα υπέρ των μελών τους από την «πηγή» αυτή. Καλό θα είναι να προστατέψουμε τους αγροτικούς συνεταιρισμούς από τέτοιου είδους ψευτοπειρασμούς, καθότι αυτοί χωρίς κανένα άξιου λόγου οικονομικό αποτέλεσμα, μόνο αποπροσανατολιστική σύγχυση στα μέλη μπορούν να προκαλέσουν.

- Στο κεφάλαιο Ε` του νομοσχεδίου, όπου γίνεται λόγος για τη διοίκηση των συνεταιρισμών, διαπιστώσαμε την «παράλειψη» του Εποπτικού Συμβουλίου (Ε.Σ.). Ελπίζουμε ότι πρόκειται για παράλειψη «εξ αμελείας» και όχι εκ «προθέσεως» και ότι «ως εκ τούτου» θα επανορθωθεί στο Νόμο. Και τούτο, διότι ως σύγχρονοι θεωρητικοί δεν μπορούμε να διανοηθούμε ότι στα πλαίσια ενός «εκσυγχρονιστικού» Νόμου είναι ποτέ δυνατό να θεσμοθετείται η κατάργηση του Ε.Σ. των συνεταιρισμών. Ενός βασικότατου οργάνου, το οποίο και διεθνώς θεωρείται ως ένα από τα πιο σημαντικά, και χωρίς υπερβολή ουσιαστικότερο ακόμη και από το Δ.Σ., για την εύρυθμη λειτουργία των συνεταιριστικών οργανώσεων.

Στο σημείο αυτό διαπιστώνει κανένας και μία αντίφαση των «παρασκευαστών» του νομοσχεδίου: Ενώ από τη μια μεριά υπερενισχύουν το ρόλο του Δ.Σ. (και ορθά), από την άλλη αντί να ενισχύσουν και το Ε.Σ., προς διατήρηση της ισορροπίας, πάνε να το καταργήσουν εντελώς. Το γεγονός αυτό το κρίνουμε με επιείκεια ως αδιανόητο, απαράδεκτο και σφόδρα αντισυνεταιριστικό. Στη Γερμανία, όπου το πρώτον ενισχύθηκε το Δ.Σ., ενισχύθηκε αυτονόητα ταυτόχρονα και το Ε.Σ. και όχι η κατάργησή του που πάει να πραγματοποιηθεί εδώ στη δική μας χώρα.

Δεν πρέπει να αγνοεί κανένας συνεταιριστής καθώς και κανένας σχετικός κρατικός φορέας, ότι το Ε.Σ. εκφράζει, εφαρμόζει και ενεργοποιεί τις πιο παλιές διεθνείς συνεταιριστικές αρχές της Αυτοεποπτείας και του Αυτοελέγχου. Εξάλλου και η ΚΟΖΕΚΑ, το ανώτατο συνεταιριστικό όργανο στην ΕΕ, διαχωρίζει τον έλεγχο σε «εσωτερικό» και «εξωτερικό». Οπου ο πρώτος πραγματοποιείται από το Ε.Σ., το οποίο εποπτεύει και ελέγχει τη Διοίκηση του συνεταιρισμού, ενώ ο δεύτερος διενεργείται από το κράτος και εστιάζεται μόνο πάνω στην ορθή εφαρμογή των Νόμων και των καταστατικών διατάξεων.

Με το πνεύμα των παραπάνω παρατηρήσεών μας, το άρθρο 16 κρίνεται ολόκληρο ως αντισυνεταιριστικό. Προτείνουμε να επαναδιατυπωθεί εκ βάθρων στο πνεύμα της διεθνούς συνεταιριστικής αντίληψης περί Αυτοεποπτείας και Αυτοελέγχου των συνεταιρισμών. Γιατί, έτσι όπως έχει, προμηνύει αγορανομίστικες παρεμβάσεις και ωμή ανάμειξη του κράτους στα εσωτερικά των συνεταιρισμών. Και μόνον ο τίτλος του άρθρου «Κρατική εποπτεία» σοκάρει, καθότι θυμίζει κεντρικά κατευθυνόμενες οικονομίες. Είναι να απορεί λοιπόν κανείς πώς είναι δυνατόν ο σημερινός «εκσυγχρονιστής» αρμόδιος υπουργός να συγχέει την ιδιωτικοποίηση, για την οποία αλλιώς πως «κόπτεται» η σημερινή κυβέρνηση, με την απροκάλυπτη ανάμειξη στα εσωτερικά των, από καταβολής του θεσμού, αυτοδιοικούμενων συνεταιρισμών;

Προκειμένου να αποφύγουμε κάθε πρόσθετη ανάλυση πάνω στο θέμα αυτό, από τη θέση ενός ταπεινού λειτουργού, συμβουλεύουμε τον υπουργό Γεωργίας να ακολουθήσει το γερμανικό τύπο Αυτοεποπτείας και Αυτοελέγχου, καθότι είναι ο πλέον επιτυχημένος μέσα στην ΕΕ΄, αλλά και διεθνώς. Μόνον έτσι θα ανοίξει το δρόμο των συνεταιρισμών προς έναν πραγματικό εκσυγχρονισμό.

Η παρ. 2 του άρθρου αυτού να απαλειφθεί τελείως, διότι με τα, έστω και δυνητικά, προνόμια που θέλει να εξασφαλίσει για τις προαιρετικές μερίδες, υπάρχει κίνδυνος να παρασύρει τους αγρότες προς άλλους παρασυνεταιριστικούς στόχους.

Παρ. 6: «Οι ΑΣΟ μπορεί να πρακτορεύουν στην περιφέρειά τους ασφαλιστικές εταιρίες...».

Διαφωνούμε ριζικά με τον «ετερόφωτο» αυτό ρόλο των ΑΣΟ, δηλαδή να πρακτορεύουν ξένες ασφαλιστικές εταιρίες και προπαντός έτσι έμμεσα, τη στιγμή που μπορούν οι ίδιες να ασφαλίζουν τους αγρότες - μέλη τους. Και μάλιστα απλά με το να δημιουργούν (άμεσα) ασφαλιστικά τμήματα σε κάθε δευτεροβάθμια οργάνωση.

Ο θεσμός αυτός πρέπει να καθιερωθεί επιτέλους και στη χώρα μας στα πλαίσια της Αρχής της Αλληλασφάλισης, δηλαδή της Αυτασφάλισης. Οι Ολλανδοί, που έχουν καθιερώσει τον συνεταιριστικό αυτό θεσμό από τον περασμένο αιώνα, γνωρίζουν πολύ καλά τι σημαίνει αυτό οικονομικά και κοινωνικά για τους αγρότες τους. Το τι μπορεί να σημάνει αυτό και για τους δικούς μας αγρότες, θα προκύψει αβίαστα, αν οι σύμβουλοι του υπουργού κάνουν τον κόπο να μελετήσουν μόνο με τη βοήθεια της απλής αριθμητικής τα υπέρογκα χρηματικά ποσά που μπορούν να οικονομηθούν υπέρ των αγροτών μας, όταν αυτοί ασφαλιστούν άμεσα (Αυτασφάλιση) μέσω των δικών τους οργανώσεων. Οι γνωρίζοντες σχετικά αντιλαμβάνονται πλήρως τι ακριβώς εννοούμε...

Το άρθρο αυτό κινείται, σχεδόν στο σύνολό του, στο πνεύμα και στην τροχιά των άρθρων 1 και 5, για τα οποία εκθέσαμε ήδη τις απόψεις μας στα επιμέρους σημεία. Για να μην επαναλαμβάνουμε τις ίδιες λεπτομέρειες, στο σημείο αυτό τονίζουμε συνοπτικά ότι είμαστε για άλλη μια φορά κάθετα αντίθετοι προς το άνοιγμα των θυρών των ΑΣΟ, και προπαντός των πρωτοβάθμιων, προς το παντός είδους κερδοσκοπικό κεφάλαιο. Αν περάσουν τελικά αυτές οι ρυθμίσεις στο «νέο» Νόμο, να μην αμφιβάλλει κανένας ότι το κερδοσκοπικό «ιδιωτικό» κεφάλαιο γρήγορα θα πάρει το πάνω χέρι και σε λίγο θα ρυθμίζει και τις τύχες των ΑΣΟ.

Οι απανταχού της χώρας «μάχιμοι» συνεταιριστές, ας το προσέξουν ιδιαίτερα αυτό, γιατί στην κρισιμότατη αυτή φάση της «ιδιωτικοποίησης», δηλαδή του ξεπουλήματος των πάντων στο «υγιές μεταπρατικό» κεφάλαιο, παίζουν το τελευταίο τους χαρτί. Ας μην αμφιβάλλουν διόλου γι' αυτό και ας «γρηγορήσουν» χωρίς καμιά άλλη καθυστέρηση. Η «παγκοσμιοποίηση» σε συνδυασμό με τον «εκσυγχρονισμό» δεν αστειεύονται πλέον ούτε και ολιγωρούν. Σε λίγο οι μικρομεσαίοι αγρότες στη χώρα μας, αν δεν περιφρουρήσουν τους γνήσιους συνεταιρισμούς τους, θα ψάχνονται κυριολεκτικά σαν ναυαγοί στα καταποντιστικά κύματα της παγκοσμιοποίησης...

Ως επίλογο των παραπάνω παρατηρήσεων μας, ας μας επιτραπεί να προσθέσουμε και τα ακόλουθα: Φρονούμε ότι αντί να συνεχιστεί η «βιομηχανική» παραγωγή συνεταιριστικών Νόμων, με την «κατασκευή» ενός τέταρτου «νέου» Νόμου μέσα σε μία εικοσαετία, θα ήταν προτιμότερος ένας συνδυασμός των δύο τελευταίων Νόμων, του 1541/85 (ΠΑΣΟΚ) και του 2169/93 (ΝΔ). Και βέβαια και του 602/14 (Βενιζέλος). Από το συγκερασμό των τριών αυτών βασικών Νόμων είμαστε βέβαιοι ότι θα προέκυπτε ένας πολύπλευρος και ολοκληρωμένος Νόμος - Πλαίσιο που θα εγγυόταν προπαντός τη διαχρονικότητα, την οποία είχε και έχει πάντα απόλυτη ανάγκη ο ευαίσθητος και ευάλωτος αγροτοσυνεταιριστικός χώρος. Με την επίκληση των τριών αυτών νόμων, θέλουμε να τονίσουμε ιδιαιτέρως την αναγκαιότητα μιας, επιτέλους, διακομματικής παρασκευής αγροτο-συνεταιριστικών νόμων και όχι της «αλαζονικά» μονοκομματικής. Η οποία ούτε καν τα ίδια τα κόμματα μπόρεσε να πείσει κατά την τελευταία εικοσαετία, δεδομένου ότι αυτά κάθε φορά που έρχονται στην εξουσία αμφισβητούν και τις δικές τους, προηγούμενες, και αναζητούν «νέες διεξόδους» μέσα από έναν πάντα «νέο» Νόμο, όπως αναφέραμε και στην αρχή. Ο ολέθριος αντίκτυπος στους συνεταιρισμούς, αυτούς καθεαυτούς, σήμερα, από την παράλογη αυτή ανταγωνιστική «κατασκευή» μονοκομματικών Νόμων, όπως πρέπει να γνωρίζουν όλοι οι Ελληνες, δεν έχει προηγούμενό του στην εκατοντάχρονη συνεταιριστική πραγματικότητα της χώρας μας.

Και οι τρεις παραπάνω Νόμοι αν και «περιέπεσαν σε αχρησία», λόγω αντικατάστασής τους, παρ' όλα αυτά έχουν να προσφέρουν ο καθένας τους πολύτιμα και «εκσυγχρονιστικά» στοιχεία και ας μην αμφιβάλλει κανένας γι' αυτό. Ως και ο «παλαιότερος» ογδοντάχρονος Νόμος 602 του 1914 περιέχει «σύγχρονες» διατάξεις, που θα τις ζήλευαν ακόμη και οι μετέπειτα «σύγχρονοι». Αρκεί να παραπέμψει κανένας, μεταξύ άλλων, και μόνο στα άρθρα του 1 και 6, όπου γίνεται λόγος πριν από 85 (1) ολόκληρα χρόνια για Αλληλασφαλιστικούς συνεταιρισμούς (Αυτασφάλιση) και για Αγροτικές Συνεταιριστικές Τράπεζες αντίστοιχα. Τι λοιπόν πιο εκσυγχρονιστικό από τέτοιες επαναστατικές καινοτομίες έχουν να μας παρουσιάσουν οι μετέπειτα νόμοι; Ούτε καν ο τελευταίος νόμος (1993) περιείχε τέτοιες σύγχρονες διατάξεις. Κατά τη γνώμη μας, αν οι επίδοξοι δημιουργοί του νομοσχεδίου αυτού προσέφευγαν στους παραπάνω τρεις νόμους και σταχυολογούσαν τέτοια και παρόμοια γνήσια εκσυγχρονιστικά στοιχεία, θα μπορούσαν να προσφέρουν, τόσο στον υπουργό Γεωργίας, όσο και στο σφόδρα ταλαιπωρημένο συνεταιριστικό κίνημα της χώρας τις πλέον πραγματικά εκσυγχρονιστικές και πολύτιμες υπηρεσίες τους. Πού «παράπεσε» λόγου χάρη και ξεχάστηκε η ορθότατη εκείνη καινοτομία για την ίδρυση Αγροτοβιομηχανικών Συνεταιρισμών (Α.ΒΙ.ΣΥ.), οι οποίοι θα συνέδεαν τον «αγρό» με το εργοστάσιο με τα πλείστα όσα κοινωνικοοικονομικά οφέλη που θα προέκυπταν από το συνδυασμό αυτό; Και για τους οποίους Α.ΒΙ.ΣΥ. ο τότε υπουργός Γεωργίας και σημερινός πρωθυπουργός μεταξύ άλλων έλεγε: «(...), οι αγροτοβιομηχανικοί συνεταιρισμοί είναι ένα από τα κύρια "εργαλεία", με τα οποία θα πετύχουμε την "αγροτική αναγέννηση" στον τόπο μας» («Εθνος», 30.1.1982).

Αν, λοιπόν, οι σημερινοί σύμβουλοι του υπουργού Γεωργίας πραγματοποιούσαν με «σύγχρονη τόλμη» το συγκερασμό των παραπάνω νόμων και όχι μόνο, τότε θα απέφευγαν πέραν των άλλων και τις «αντιφάσεις» που μας παρουσίασαν στο παρόν νομοσχέδιο. Εξαιτίας του οποίου, μακάρι να διαψευστούμε, σε πολλές «περιπέτειες» έχει να περιπέσει η ελληνική αγροτιά, αν πράγματι περάσει έτσι ως έχει και γίνει ο «νέος» συνεταιριστικός νόμος της χώρας.