PRISMA

Στην κυριακάτικη ανάρτησή του ο Κυρ. Μητσοτάκης προέταξε την «πολύ σημαντική εξέλιξη στα ενεργειακά - και όχι μόνο», όπως τη χαρακτήρισε, συμμετοχή της κοινοπραξίας «Chevron» - «Helleniq Energy» στον διεθνή διαγωνισμό για τα 4 θαλάσσια «οικόπεδα» νότια της Κρήτης και της Πελοποννήσου.

«Δεν ανοίγει απλώς ένα νέο κεφάλαιο για την αξιοποίηση του υποθαλάσσιου ενεργειακού πλούτου της πατρίδας μας και την ενεργειακή της αυτάρκεια. Αποτελεί έμπρακτα ισχυρό μήνυμα αναγνώρισης της ενεργειακής και γεωπολιτικής σημασίας της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και de facto αναγνώριση των αδιαμφισβήτητων κυριαρχικών μας δικαιωμάτων», πρόσθεσε, στο πλαίσιο της γνωστής επιχείρησης εφησυχασμού του λαού η οποία διαψεύδεται ξανά και ξανά, όπως άλλωστε έγινε ξανά πρόσφατα με το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου.

Αλλωστε, οι μόνοι που έχουν κάθε λόγο να πανηγυρίζουν για τις εξελίξεις είναι οι όμιλοι που θέλουν να εκμεταλλευτούν τα εγχώρια κοιτάσματα, βάζοντας στο χέρι τον πλούτο του ελληνικού λαού ενώ εκείνος θα πληρώνει με εκτόξευση της ενεργειακής φτώχειας, με τις πολύπλευρες συνέπειες και τους κινδύνους των ανταγωνισμών.

Στο ίδιο θέμα, καθώς εμπλέκεται με τα Ελληνοτουρκικά και ευρύτερα τους ανταγωνισμούς στην Ανατολική Μεσόγειο για τις μερίδες της καπιταλιστικής «λείας», μιλώντας στον ρ/σ «ΣΚΑΪ» ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης επιβεβαίωσε ότι γίνεται προσπάθεια να κλείσει συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, την επόμενη βδομάδα στη Νέα Υόρκη.

Οπως είπε, δείχνοντας και τη ...φόρα που έχουν πάρει για διευθετήσεις, «την τελευταία διετία οι συναντήσεις μεταξύ των δύο ηγετών έχουν περιλάβει τη μορφή μιας μεγαλύτερης κανονικότητας», ενώ πρόσθεσε ότι «κάθε φορά που βρίσκονται παράγεται μία σοβαρή είδηση», αφού «δεν πρόκειται προφανώς να είναι εθιμοτυπική» συνάντηση.

«Πάντοτε συζητούνται τα θέματα, τα οποία είναι και της επικαιρότητας, τα οποία ανακύπτουν», συνέχισε, δίνοντας περίπου την ατζέντα της αναμενόμενης συζήτησης (καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου και αντιδράσεις Τουρκίας, ευρωενωσιακός κανονισμός SAFE και συμμετοχή της Αγκυρας κ.λπ.), ενώ για το μείζον θέμα της οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών είπε ότι «πάντοτε υπάρχει και ο δρόμος τον οποίο προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο, που είναι η διεθνής δικαιοδοσία. Εάν η Τουρκία θεωρεί ότι σε ό,τι αφορά το μέρος των οριοθετήσεων των θαλασσίων ζωνών, της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας υπάρχει ένα θέμα διαφωνίας μεταξύ των δύο χωρών, υπάρχει πάντοτε ο δρόμος του Διεθνούς Δικαστηρίου».

Να καταγραφεί εδώ και η τοποθέτηση Μητσοτάκη μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα (βλ. αναλυτικό ρεπορτάζ σε άλλη στήλη), σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή τρίτων χωρών (Τουρκία) στο SAFE, πως «σε μια ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική άμυνας δεν μπορούν να μετέχουν χώρες οι οποίες απειλούν ακόμα και με πόλεμο μέλη της Ενωσης». Αυτό ενώ ήδη τόσο η ΕΕ κεντρικά όσο και κατά μόνας ισχυρά κράτη - μέλη της καλλιεργούν πολυεπίπεδα σχέσεις με την Αγκυρα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών για τη συμμετοχή τουρκικών εταιρειών στους εξοπλισμούς και στην πολεμική οικονομία.

Εξάλλου, καθώς μετά τις συνομιλίες με την πλευρά Χάφταρ ο Γεραπετρίτης αναμένεται αύριο Τετάρτη να συναντηθεί στην Αθήνα και με τον ασκούντα χρέη υπουργού Εξωτερικών της «κυβέρνησης εθνικής ενότητας» της Λιβύης (με έδρα την Τρίπολη), είπε στον «ΣΚΑΪ» ότι «θα έχουμε πάρα πολύ άμεσα την έναρξη των συζητήσεων των τεχνικών επιτροπών για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, στο πολύ άμεσο διάστημα», ακόμα και μέσα στον Οκτώβρη.

Στο μεταξύ, στις 3/9 η Ελλάδα επέδωσε στον ΟΗΕ την απάντησή της στην επιστολή της Λιβύης προς τον Οργανισμό στις 27/5 όπου είχαν καταγραφεί οι διεκδικήσεις της σε βάρος της Ελλάδας βάσει του τουρκολιβυκού μνημονίου, η οποία επιστολή περιλάμβανε και χάρτη με τις εν λόγω διεκδικήσεις.

Η εκτενής ελληνική επιστολή απορρίπτει το τουρκολιβυκό μνημόνιο και καταγράφει τις ελληνικές θέσεις ως προς τα ζητήματα που έθεσε η Λιβύη: Για τα δύο «οικόπεδα» νοτιοδυτικά και δυτικά της Κρήτης, για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, αλλά και για τη νομιμότητα της Ελληνοαιγυπτιακής Συμφωνίας και της απόφασης για οριοθέτηση της ΑΟΖ στο Ιόνιο, συμφωνίες που θυμίζουμε ότι «έκοψαν και έραψαν» κυριαρχικά δικαιώματα, στον βωμό των σκοπιμοτήτων και των συμφερόντων των αστικών τάξεων.

Η επιστολή στον ΟΗΕ απορρίπτει τους ισχυρισμούς της Λιβύης για το τουρκολιβυκό μνημόνιο, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι η Λιβύη και η Τουρκία δεν έχουν κοινά θαλάσσια σύνορα, λόγω της ύπαρξης των ελληνικών νησιών, ενώ προσθέτει ότι «αγνοεί τα θαλάσσια δικαιώματα των ελληνικών νησιών και επιχειρεί να αλλοιώσει τη γεωγραφία στην Ανατολική Μεσόγειο», σε αντίθεση με την Ελληνοαιγυπτιακή Συμφωνία, που όπως λέει «συνήφθη μεταξύ κρατών με αντικείμενες ακτές και σε πλήρη συμμόρφωση με τις σχετικές διατάξεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας».

Η κυβέρνηση απορρίπτει τους ισχυρισμούς της Λιβύης ότι τα «οικόπεδα» δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, αλλά και ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός, παραβιάζουν δικαιώματα της Λιβύης. Γίνεται ειδική αναφορά στα όρια που έχουν τεθεί με την Ελληνοαιγυπτιακή και την Ελληνοϊταλική Συμφωνία, αλλά και στον νόμο 4001/2011, που προβλέπει ως εξωτερικό όριο της ελληνικής ΑΟΖ την ίση απόσταση (μέση γραμμή) μέχρι να υπάρξει διμερής συμφωνία.

Ως προς τη θέση της Λιβύης ότι η οριοθέτηση πρέπει να γίνεται στη μέση γραμμή «μεταξύ των κύριων ακτών της Λιβύης και της Ελλάδας», θέση που παραπέμπει στην πάγια τουρκική επιχειρηματολογία περί χάραξης μέσης γραμμής μόνο μεταξύ «ηπειρωτικών ακτών», η απάντηση της Αθήνας είναι η εξής:

«Σύμφωνα με το άρθρο 121 της Σύμβασης, το οποίο αποτυπώνει εθιμικό διεθνές δίκαιο, όλα τα ελληνικά νησιά διαθέτουν θαλάσσιες ζώνες με τον ίδιο τρόπο όπως οποιαδήποτε άλλη χερσαία επικράτεια. Συνεπώς, κάθε μέση γραμμή μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης πρέπει να χαράσσεται με αναφορά σε σημεία βάσης στα σχετικά ελληνικά νησιά».

Παραπέρα, στο πλαίσιο του παζαριού και της παρουσίασης αρχικά εντελώς αντίθετων απόψεων, η Αθήνα αμφισβητεί συνολικά τη χάραξη των εξωτερικών ορίων της λιβυκής ΑΟΖ όπως κατατέθηκαν στον ΟΗΕ στις 27/5, επισημαίνοντας ότι χρησιμοποιήθηκαν αμφισβητούμενες γραμμές βάσης, καθώς επίσης το «κλείσιμο» του Κόλπου της Σύρτης, που είναι «παράνομα», όπως τα χαρακτηρίζει η κυβέρνηση.

Επιφυλασσόμενη δε των δικαιωμάτων της, δηλώνει έτοιμη να επαναλάβει τις διαπραγματεύσεις με τη λιβυκή πλευρά για την οριοθέτηση των αντίστοιχων θαλάσσιων ζωνών, βάσει του Διεθνούς Δικαίου.

Κινήσεις γίνονται και στο πεδίο. Ειδικότερα, η Τουρκία εξέδωσε NAVTEX ανακοινώνοντας την πρόθεση διεξαγωγής επιστημονικών ερευνών από το ωκεανογραφικό σκάφος «Πίρι Ρέις» σε θαλάσσιες περιοχές του Αιγαίου, από χθες 15/9 και για το επόμενο δεκαήμερο.

Σύμφωνα με την τουρκική ανακοίνωση, οι έρευνες πρόκειται να διαρκέσουν δέκα μέρες και αφορούν θαλάσσια ζώνη που εκτείνεται δυτικά της Λέσβου, νότια της Χίου και μέχρι τη νησίδα Καλόγερος, η οποία βρίσκεται μεταξύ Χίου και Ανδρου.

Ακολούθησε ελληνική αντι-NAVTEX που αναφέρει ότι αρκετές από τις υποδεικνυόμενες θέσεις της τουρκικής ΝAVTEX εμπίπτουν εντός της ελληνικής δικαιοδοσίας. Οπως λέγεται, οι αρμόδιες υπηρεσίες θα παρακολουθούν στενά την πορεία του τουρκικού σκάφους και είναι σε ετοιμότητα για τυχόν εξελίξεις επί του πεδίου.

Στο μεταξύ, πολύ επικίνδυνους δρόμους ανοίγει η κυβέρνηση ανάγοντας σε «τοποτηρητή» των κυριαρχικών δικαιωμάτων τον αμερικανικό κολοσσό της «Google».

Οπως έγραψε το «Βήμα» της Κυριακής, η κυβέρνηση και συγκεκριμένα τα τρία συναρμόδια υπουργεία Περιβάλλοντος, Αγροτικής Ανάπτυξης και Ναυτιλίας υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας με την εταιρεία «Global Fishing Watch» (GFW), η οποία δραστηριοποιείται παγκοσμίως ως θυγατρική της «Google» στην κατόπτευση των θαλασσών μέσω δορυφόρων.

Με πρόσχημα σε πρώτη φάση την αποτελεσματική παρακολούθηση και προστασία των δύο θαλάσσιων πάρκων στο Ιόνιο και στις νότιες Κυκλάδες, και με στόχο σε μετέπειτα φάση να επεκτείνει το «σχήμα» αυτό συνολικά για τα όρια των ελληνικών χωρικών υδάτων και των συμφωνηθεισών ΑΟΖ, η κυβέρνηση όχι μόνο ανάγει την «Google» σε υποτιθέμενο «καταμετρητή» των παραβιάσεων (με ό,τι αυτό σημαίνει) αλλά επιπλέον δεσμεύεται και ότι θα παραδίδει στην GWF τα δεδομένα του συστήματος του Λιμενικού (VMS), όπως και τα στίγματα των μητρώων και των αλιευτικών!

Σημειωτέον, σύμφωνα με το ρεπορτάζ οι σχετικές επαφές ξεκίνησαν από την Ελλάδα το 2023, σε συνεργασία με την τότε αμερικανική διοίκηση, στο περιθώριο της «Συνόδου των Ωκεανών», όπου ο Ελληνας πρωθυπουργός συναντήθηκε με τον Τζον Κέρι, ειδικό απεσταλμένο του Τζο Μπάιντεν για το περιβάλλον, επιβεβαιώνοντας και τα επικίνδυνα σχέδια που «τρέχουν» υπό τον μανδύα της δήθεν προστασίας του περιβάλλοντος.