Μέσα στον Αύγουστο το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δημοσίευσε προς «διαβούλευση» τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τη δημιουργία στη χώρα 6 μονάδων «ενεργειακής αξιοποίησης» των αστικών στερεών αποβλήτων, δηλαδή εργοστασίων καύσης απορριμμάτων.

Το σχέδιο των 6 μονάδων καύσης συνδιαμορφώθηκε σε πολύμηνη διαβούλευση με την «αγορά», όπως η ίδια η κυβέρνηση διατυμπανίζει, και προβλέπει τις ακόλουθες περιοχές: Ροδόπη ή Ξάνθη, Κοζάνη, Αρκαδία ή Αχαΐα ή Ηλεία, Αττική, Βοιωτία και Ηράκλειο Κρήτης. Το σημείο χωροθέτησης των μονάδων, όπως απροκάλυπτα είπε ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ, Μ. Γραφάκος, «θα το προτείνουν οι ανάδοχοι των μονάδων»!

Την ίδια στιγμή τα Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια των προαναφερθεισών περιοχών καλούνται να γνωμοδοτήσουν για τη Μελέτη, με τις αποφάσεις τους να μην είναι δεσμευτικές για την κυβέρνηση.

Οι μονάδες καύσης δεν είναι κάτι καινούργιο!

Προωθούνται χρόνια τώρα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στο πλαίσιο της «στρατηγικής για τη διαχείριση αποβλήτων», όπου η καύση αποβλήτων ορίζεται ως «ενεργειακή αξιοποίηση» και εντάσσεται μάλιστα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας!

Η κυβέρνηση της ΝΔ διαμόρφωσε το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ) του 2020, που το επικαιροποίησε το 2023, στην κατεύθυνση της ΕΕ σύμφωνα με την οποία «η παραγωγή Ενέργειας ή και θερμότητας από υπόλειμμα απορριμμάτων δεν είναι αντίθετη στις κοινοτικές αρχές». Τον δρόμο για την καύση είχε ανοίξει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με το ΕΣΔΑ 2015 για την καύση απορριμμάτων στις τσιμεντοβιομηχανίες και όχι μόνο.

Σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 500 τέτοιες μονάδες καύσης σε κράτη - μέλη της ΕΕ, οι οποίες καίνε 58 εκατομμύρια τόνους τον χρόνο.

Υπάρχουν ευρήματα επιστημονικών μελετών που εντοπίζουν τεράστιους κινδύνους για την υγεία του λαού και το περιβάλλον, καθώς εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα ιδιαίτερα επικίνδυνοι - καρκινογόνοι εισπνεύσιμοι αέριοι ρύποι (διοξίνες, φουράνια μικροσωματίδια κ.ά.) και ταυτόχρονα μολύνεται η τροφική αλυσίδα.

Η επιχειρηματολογία της κυβέρνησης και των προθύμων να στηρίξουν περιφερειακών και δημοτικών αρχών, ότι τελικά το υγειονομικό - περιβαλλοντικό ισοζύγιο θα είναι θετικό, γιατί θα καίγονται μόνο τα υπολείμματα των μονάδων ανακύκλωσης, είναι τεράστιο ψέμα, αφού σύμφωνα με τις ίδιες τις μελέτες του υπουργείου προβλέπεται οικονομικό «μπόνους» για τις ποσότητες των σκουπιδιών που θα ξεπερνούν την εγγυημένη ποσότητα τροφοδοσίας τους.

Επίσης, οι μονάδες καύσης είναι εργοστάσια που θα πρέπει να τροφοδοτούνται διαρκώς με σκουπίδια, 24 ώρες το 24ωρο, για να μη διακόπτεται η λειτουργία τους και να μην πέσει η «παραγωγή Ενέργειας». Αρα θα καίνε και σύμμεικτα απορρίμματα (τα σκουπίδια όπως πετιούνται στους κάδους σκουπιδιών).

Οι μονάδες καύσης, πέρα από τα υπολείμματα των μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων (ΜΕΑ) και των μονάδων ανάκτησης ανακύκλωσης απορριμμάτων (ΜΑΑ), θα καίνε και μεγάλες ποσότητες «απορριμματογενών καυσίμων», γνωστών και ως RDF / SRF, που στο μεγαλύτερο μέρος τους αποτελούνται από ανακυκλώσιμα υλικά (χαρτιά - χαρτόνια, πλαστικά κ.ά.). Επί της ουσίας η προώθηση της καύσης αποβλήτων θα είναι η «ταφόπλακα» της ήδη αναιμικής ανακύκλωσης.

Δεν καταργούνται συλλήβδην οι Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων και Υπολειμμάτων (ΧΥΤΑ και ΧΥΤΥ). Αντίθετα, πολλοί θα παραμείνουν, για την περίπτωση διακοπής λειτουργίας των μονάδων καύσης, ενδεχομένως και των ΜΕΑ και ΜΑΑ που τις τροφοδοτούν.

Προβλέπεται επιπλέον η δημιουργία ενός ΧΥΤΥ για κάθε μονάδα καύσης, για τα αποκαΐδια της καύσης («καθιζάνουσα τέφρα» τη λένε), που το βάρος τους υπολογίζεται περίπου στο 25% και άνω των εισερχόμενων αποβλήτων! Επίσης, δεν υπάρχει καμία αναφορά για την τύχη των εξαιρετικά επικίνδυνων αέριων απόβλητων της καύσης που θα κατακρατούνται από τα συστήματα αντιρρύπανσης.

Από τη μία όχθη βρίσκονται:

• Οι επιχειρηματικοί όμιλοι που θα μοιραστούν την πίτα των 6 δισ. ευρώ, που είναι ο τζίρος της 25ετίας 2030 - 2054 (ΔΕΗ, ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ, ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ, METLEN).
• Οι εφοπλιστές που θα μεταφέρουν καθημερινά τον μεγάλο όγκο απορριμμάτων από όλα τα νησιά προς τις μονάδες καύσης.
• Η μπίζνα της ανταποδοτικής ανακύκλωσης, με τα «πράσινα» σπιτάκια που κόστισαν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ το καθένα και τους μπλε κάδους, που φόρτωσε και φορτώνει τους δήμους με δεκάδες εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο.
• Οι προμηθευτές του Δημοσίου, π.χ. με τα πανάκριβα ηλεκτρικά απορριμματοφόρα βιοαποβλήτων, που δεν έχουν σημεία φόρτισης ή δεν χωρούν να περάσουν τους δρόμους των πόλεων.

Από την άλλη όχθη βρίσκονται η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, που κατέβαλαν τους «πράσινους φόρους», τα πρόστιμα του τέλους ταφής, και στο μέλλον θα κληθούν να πληρώσουν επιπλέον το τέλος εισόδου στις ΜΕΑ, προσαυξημένο κατά περίπου 50% με το τέλος εισόδου στις μονάδες καύσης!

Σήμερα, με την άνοδο της τεχνολογίας και την εξέλιξη της επιστήμης, υπάρχουν οι δυνατότητες να υπάρχει διαχείριση των απορριμμάτων σε όφελος του λαού, από έναν ενιαίο κρατικό φορέα, στο πλαίσιο ενός ριζικά διαφορετικού δρόμου ανάπτυξης, όπου κριτήριο θα είναι η προστασία της υγείας των ανθρώπων και του περιβάλλοντος.

Ποιο είναι το εμπόδιο γι' αυτό; Είναι ο καπιταλιστικός τρόπος οργάνωσης της κοινωνίας, όπου όλα πουλιούνται και αγοράζονται, ο φυσικός πλούτος και το περιβάλλον όχι απλά δεν προστατεύονται αλλά μετατρέπονται σε εμπορεύματα και πεδία δράσης επιχειρηματικών ομίλων.

Τα συμφέροντα των διαφόρων επιχειρηματικών λόμπι, οι ανταγωνισμοί τους και η δυνατότητα επηρεασμού που έχουν σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, με μοναδικό στόχο το κέρδος, είναι αυτά που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις στην επεξεργασία στερεών αποβλήτων, και όχι η ικανοποίηση των σημερινών κοινωνικών και λαϊκών αναγκών.

Εδώ και τώρα χρειάζεται να δυναμώσει ο αγώνας του εργατικού - λαϊκού κινήματος ενάντια στο κυβερνητικό σχέδιο για τη δημιουργία 6 μονάδων καύσης, κόντρα στα κριτήρια και τις κατευθύνσεις της ΕΕ για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Οι εκλεγμένοι της «Λαϊκής Συσπείρωσης» σε δήμους και Περιφέρειες θα είναι δίπλα στον εργαζόμενο λαό και στη νεολαία σε αυτήν την κατεύθυνση.

Διεκδικούμε:

• Να αποσυρθεί η ΣΜΠΕ για τις 6 μονάδες καύσης και να σταματήσει κάθε σχεδιασμός που προωθεί την καρκινογόνα καύση.
• Επεξεργασία των απορριμμάτων με επίκεντρο την ουσιαστική ανακύκλωση / κομποστοποίηση, με διαλογή στην πηγή ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων και με δραστικό περιορισμό της υγειονομικής ταφής.
• Διασφάλιση επαρκούς κρατικής χρηματοδότησης για τη διαχείριση αποβλήτων, με φορολόγηση του κεφαλαίου και κατάργηση όλων των χαρατσιών για τον λαό.
• Η υλοποίηση των έργων επεξεργασίας και τελικής διάθεσης των αποβλήτων να γίνεται από κρατικό φορέα που θα λειτουργεί με γνώμονα το σύνολο των λαϊκών αναγκών και όχι το καπιταλιστικό κέρδος. Κατάργηση κάθε είδους ιδιωτικοποίησης και επιχειρηματικής δραστηριότητας στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων.
• Ο σχεδιασμός και η χωροθέτηση των υποδομών να γίνονται με κριτήριο την προστασία της υγείας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων και την προστασία του περιβάλλοντος.
• Να αποσυρθούν το Εθνικό Σχέδιο (ΕΣΔΑ) και τα Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), και τα νέα να εκπονηθούν με βάση τους άξονες του παραπάνω πλαισίου.

Δεν παζαρεύουμε την υγεία μας, την ίδια μας τη ζωή!