Και αυτό το νομοσχέδιο, όπως και όλοι οι μέχρι τώρα νόμοι για τον εργάσιμο χρόνο που έφεραν οι κυβερνήσεις ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, είναι «κομμένο και ραμμένο» σύμφωνα με την ευρωενωσιακή Οδηγία 88 του 2003 (2003/88/ΕΚ). Πρόκειται για τον «ακρογωνιαίο λίθο» της ΕΕ σε σχέση με τον χρόνο εργασίας, που έχει δημιουργήσει ένα πολύπλοκο σύστημα ευέλικτης οργάνωσής του, διευκολύνοντας τους εργοδότες να απασχολούν τους εργαζόμενους από λίγες ώρες τη μέρα έως και 78 ώρες τη βδομάδα, μέχρι και 12 μέρες συνεχούς εργασίας.

Από το προοίμιο κιόλας της Οδηγίας γίνεται καθαρό πως τα όρια στον εργάσιμο χρόνο τα θέτει μόνο η ανάγκη θωράκισης της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητας, στο έδαφος της καπιταλιστικής παραγωγής. Οπως σημειώνεται, «στις Οδηγίες που εκδίδονται βάσει του άρθρου αυτού (σ.σ. 137 της συνθήκης ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας), αποφεύγεται η επιβολή διοικητικών, οικονομικών και νομικών εξαναγκασμών, οι οποίοι θα παρεμπόδιζαν τη δημιουργία και την ανάπτυξη των (...) επιχειρήσεων». Συνεπώς πραγματικός στόχος της Οδηγίας είναι να επεκτείνει τον απλήρωτο χρόνο της εργασίας, τον χρόνο δηλαδή που αντλεί υπεραξία, εξουθενώνοντας σωματικά και πνευματικά τον εργαζόμενο, απορρυθμίζοντας πλήρως την οικογενειακή και προσωπική του ζωή.

Τα παραπάνω ομολογούν και οι Ερμηνευτικές Ανακοινώσεις (2017 και 2023) που έχει βγάλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «για την αποσαφήνιση και εφαρμογή της Οδηγίας» με βάση τη νομολογία που έχει δημιουργηθεί από αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ).

Ακολουθούν τα όσα ανατριχιαστικά λέει η ΕΕ...

Στην Ερμηνευτική Ανακοίνωση του 2017, αναφέρει καθαρά: «Τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα στις παγκόσμιες αξιακές αλυσίδες με μεθόδους παραγωγής "τη στιγμή που χρειάζεται" (just-in-time) απαιτούν αυξημένη ευελιξία και συνεπάγονται, ενίοτε, εντατικοποίηση της εργασίας . Ως εκ τούτου, το μεταβαλλόμενο περιβάλλον εργασίας και οι ευέλικτες εργασιακές ρυθμίσεις αναγνωρίζονται ως ο κύριος μοχλός αλλαγής στον κόσμο της εργασίας (...) Ταυτόχρονα, η ψηφιακή τεχνολογία ανοίγει τον δρόμο σε νέες δυνατότητες παρακολούθησης του χρόνου εργασίας».

Ο,τι περιγράφεται λοιπόν ως «κανονικότητα» στην Οδηγία, οδηγεί τους εργαζόμενους στην κόλαση των 13 ωρών δουλειάς καθημερινά. Η Ερμηνευτική Ανακοίνωση του 2023 επαναλαμβάνει πως «(...) όταν δεν υπάρχει παρέκκλιση, ο συνεχόμενος χρόνος εργασίας περιορίζεται σε 13 ώρες (...) και πρέπει να ακολουθείται από τουλάχιστον 11 συναπτές ώρες ανάπαυσης. Με βάση τις "κανονικές" διατάξεις της Οδηγίας, οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να εργάζονται για περισσότερες από 13 συνεχόμενες ώρες (...)»!

Δηλαδή, το μόνο όριο που θέτει η Οδηγία στην οργάνωση του χρόνου εργασίας είναι να μεσολαβούν 11 ώρες ανάπαυσης ανάμεσα σε δύο περιόδους απασχόλησης του εργαζόμενου! Αυτή είναι η κανονικότητα του κεφαλαίου, των κυβερνήσεών του, της ΕΕ.

13 ώρες ξεζούμισμα, ενώ στις υπόλοιπες 11 που του απομένουν, ο εργαζόμενος θα πρέπει να μετακινηθεί από το σπίτι στη δουλειά και από τη δουλειά στο σπίτι, να ψωνίσει, να μαγειρέψει, να φροντίσει τα παιδιά του, να καθαρίσει το σπίτι και να κοιμηθεί. Ούτε ένα δευτερόλεπτο ελεύθερου χρόνου!

Μεταξύ άλλων η Οδηγία:

1. Δίνει συντριπτικό χτύπημα στον σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας, στις 40 ώρες δουλειά τη βδομάδα. Και ορίζει ότι τα κράτη - μέλη θεσπίζουν μέτρα ώστε «ο χρόνος εργασίας να μην υπερβαίνει, ανά επταήμερο, τις 48 ώρες, κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών». Αυξάνει δηλαδή τις ώρες εργασίας από 40 σε 48 και προβλέπει ότι οι συνολικές ώρες εργασίας ανά βδομάδα προκύπτουν ως μέσος όρος. Δηλαδή, άλλη μέρα μπορεί να δουλεύει 13 ώρες και άλλες λιγότερες, ώστε στο τέλος μιας χρονικής περιόδου (την αποκαλούν «περίοδο αναφοράς») να προκύπτουν ως μέσος όρος οι 48 ώρες ανά βδομάδα. Αυτή η «περίοδος αναφοράς», με τη λήξη της οποίας πρέπει να γίνει η «σούμα» για να βγει ο μέσος όρος, φτάνει μέχρι και τους 12 μήνες, «τεντώνοντας» στην κυριολεξία τα όρια της εκμετάλλευσης, ανάλογα με τις ανάγκες της εργοδοσίας!

2. Προβλέπει μέχρι και 12 μέρες συνεχόμενη εργασία. Το άρθρο 5 αναφέρει ότι «κάθε εργαζόμενος διαθέτει, ανά περίοδο επτά ημερών, μια ελάχιστη περίοδο συνεχούς ανάπαυσης εικοσιτεσσάρων ωρών». Ακόμα κι έτσι, όμως, η Οδηγία δεν επιβάλλει στην εργοδοσία να δίνει το 24ωρο «ρεπό» ανά 7 μέρες. Οπως λένε οι Ερμηνευτικές Ανακοινώσεις, «δεν απαιτείται η εβδομαδιαία ανάπαυση να χορηγείται την ίδια ημέρα της εβδομάδας σε κάθε περίοδο επτά ημερών». Και σε άλλο σημείο η Ερμηνευτική Ανακοίνωση του 2017 ξεκαθαρίζει: «Η απαίτηση είναι ότι, σε κάθε περίοδο επτά ημερών, ο εργαζόμενος πρέπει να δικαιούται περίοδο εβδομαδιαίας ανάπαυσης. Ενδέχεται οι ημέρες αυτές να διαφέρουν ανάλογα με τις σχετικές περιόδους, με αποτέλεσμα ενδεχομένως συνεχείς περιόδους εργασίας διάρκειας έως 12 ημερών, οι οποίες διακόπτονται από περιόδους ημερήσιας ανάπαυσης».

3. Εξαιρεί το διάλειμμα από τον χρόνο εργασίας. Διάλειμμα δίνεται «όταν ο χρόνος ημερήσιας εργασίας υπερβαίνει τις έξι ώρες». Οι Ερμηνευτικές Ανακοινώσεις σημειώνουν: «Τα διαλείμματα δεν πρέπει να υπολογίζονται ως "χρόνος εργασίας" καθώς αποτελούν "περιόδους ανάπαυσης"»!

4. Η αναγκαστική μετακίνηση του εργαζόμενου σπίτι - δουλειά και δουλειά - σπίτι, που μπορεί να φτάνει και μερικές ώρες κάθε μέρα, συμπεριλαμβάνεται στην «περίοδο ανάπαυσης», καθώς οι κεφαλαιοκράτες και η ΕΕ λένε προκλητικά πως «οι εργαζόμενοι σε σταθερό τόπο εργασίας έχουν τη δυνατότητα να καθορίζουν την απόσταση μεταξύ της κατοικίας και του χώρου εργασίας τους και μπορούν να χρησιμοποιούν και να οργανώνουν αυτοβούλως τον χρόνο τους προς και από τον εν λόγω χώρο εργασίας ώστε να ασχολούνται με τα ενδιαφέροντά τους»!

Ξεχωριστό κεφάλαιο της Οδηγίας είναι οι «παρεκκλίσεις», που βάζουν τους εργαζόμενους στα άδυτα της κόλασης. Για τον ρόλο των παρεκκλίσεων η Ερμηνευτική Ανακοίνωση αναφέρει: «Η Οδηγία για τον χρόνο εργασίας αποτελεί πολύπλοκο κείμενο, διότι επιδιώκει να παράσχει έναν βαθμό ευελιξίας κατάλληλο για διάφορες δραστηριότητες, διασφαλίζοντας παράλληλα ένα ισχυρό επίπεδο ελάχιστης προστασίας. Η ευελιξία αυτή κατοχυρώνεται στις παρεκκλίσεις της Οδηγίας, οι οποίες είναι πολυάριθμες και ποικίλες» και σημαίνουν ακόμα πιο βαθιές αντεργατικές ρυθμίσεις από αυτές που περιγράφονται σαν «κανονικότητα».

Μια από τις πιο βασικές «παρεκκλίσεις» είναι να μπορούν οι εργοδότες να απαιτήσουν από τους εργαζόμενους να δουλέψουν πάνω από 48 ώρες τη βδομάδα με όριο τις 78 ώρες! Οπως εξηγείται σε μια υποσημείωση της Ερμηνευτικής Δήλωσης του 2023: «Εάν εξετάσουμε μόνο τις περιόδους ημερήσιας και εβδομαδιαίας ανάπαυσης, επί συνόλου 168 ωρών (24 ώρες επί 7 ημέρες) από τις οποίες αποτελείται κάθε εβδομάδα, οι ελάχιστες περίοδοι ημερήσιας και εβδομαδιαίας ανάπαυσης που απαιτούνται από την Οδηγία ισούνται ήδη με 90 ώρες ανάπαυσης κατά μέσο όρο (6 ημέρες επί 11 ώρες ημερήσιας ανάπαυσης + 24 ώρες εβδομαδιαίας ανάπαυσης). Συνεπώς, οι ώρες εργασίας δεν μπορούν να υπερβούν κατά μέσο όρο τις 78 ώρες εβδομαδιαίως, χωρίς να ληφθούν υπόψη τα διαλείμματα και τα πιθανά πιο περιοριστικά όρια που ισχύουν για τη νυχτερινή εργασία».

Για να συγκαλύψουν αυτή τη βαρβαρότητα, τη βαφτίζουν «εθελούσια εξαίρεση», όπως κάνει και η υπουργός Εργασίας. Και ισχυρίζονται ότι οι εργαζόμενοι θέλουν από μόνοι τους να δουλέψουν παραπάνω από 48 ώρες τη βδομάδα! Πρόκειται για τη λεγόμενη ρήτρα αυτοεξαίρεσης (opt out) που φέρνει τον εργαζόμενο μόνο του ενώπιον του εργοδότη και τον αναγκάζει με τον φόβο της απόλυσης ή άλλης δυσμενούς μεταχείρισης να δεχθεί να δουλέψει εξαντλητικά. Διευκρινίζεται δε πως για τέτοιου είδους «συμφωνίες» απαιτείται η «ρητή συναίνεση» του εργαζόμενου, αλλά η Ερμηνευτική Ανακοίνωση επίσης ξεκαθαρίζει ότι «η Οδηγία δεν απαιτεί ρητώς να είναι έγγραφη η συναίνεση του εργαζόμενου». Θα συνεννοούνται δηλαδή με ...το κλείσιμο του ματιού, και ο νοών νοείτω.

Γενικότερα επιτρέπονται παρεκκλίσεις ακόμα και από αυτή τη βάρβαρη «κανονικότητα» της ΕΕ σε ό,τι αφορά διατάξεις για την ημερήσια και εβδομαδιαία ανάπαυση, τα διαλείμματα, τη διάρκεια της νυχτερινής εργασίας κ.ά.

Καθώς οι «παρεκκλίσεις» επιτρέπονται στις περισσότερες δραστηριότητες, ουσιαστικά γίνονται κι αυτές «κανονικότητα». Ετσι, «παρεκκλίσεις» επιτρέπονται σε δραστηριότητες ανοικτής θάλασσας, φύλαξης, επίβλεψης, υπηρεσίες σχετικές με την υποδοχή, τη νοσηλεία ή/και την περίθαλψη, σε λιμάνια και αερολιμένες, σε υπηρεσίες Τύπου, ραδιοφωνίας, τηλεόρασης, κινηματογράφου, ταχυδρομείων, τηλεπικοινωνιών, υπηρεσίες ασθενοφόρων, πυροσβεστικές υπηρεσίες, πολιτική άμυνα, παραγωγής, μεταφοράς και διανομής φωταερίου, ύδατος, ηλεκτρισμού, αποκομιδής οικιακών απορριμμάτων, σε βιομηχανίες όπου είναι αδύνατο να διακοπεί η εργασία για τεχνικούς λόγους, στη γεωργία, στη μεταφορά επιβατών, στον τουρισμό, στα ταχυδρομεία, στους σιδηρόδρομους κ.ά.