«Η απόφαση του ΣτΕ περί συνταγματικότητας του νόμου για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Η αγορά και οι "επενδυτές" την είχαν προεξοφλήσει από καιρό, ενώ η κυβέρνηση είχε θέσει το πλαίσιο για τη νομιμοποίηση της "παράκαμψης" του άρθρου 16 ήδη από τη συζήτηση για τον νόμο Πιερρακάκη», επισημαίνει η «Δημοκρατική Πανεπιστημονική Κίνηση» (ΔΗΠΑΚ) ΑΕΙ και με αφορμή την απόφαση του ΣτΕ σημειώνει αναλυτικά:

«Η "αναβάθμιση" των κολεγίων σε Πανεπιστήμια πάτησε στο έδαφος που στρώνουν με επιμέλεια χρόνια τώρα οι πολιτικές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στα πλαίσια της "διαδικασίας της Μπολόνια" της ΕΕ και των 4 "ελευθεριών" του Μάαστριχτ. Ακριβώς βάσει αυτών των πολιτικών, το ΣτΕ έκρινε πως "δεν αποκλείεται κατά το Σύνταγμα η ίδρυση και λειτουργία παραρτημάτων αλλοδαπών πανεπιστημίων προερχομένων από την Ευρωπαϊκή Ενωση ή από χώρα συμβεβλημένη στην GATS, κατά τους όρους ειδικού νόμου, με τον οποίον διασφαλίζεται υψηλό επίπεδο σπουδών και προστατεύεται η ακαδημαϊκή ελευθερία".

Επιχειρώντας μια σύντομη καταγραφή των πολιτικών συστηματικής αποδόμησης της δημόσιας - δωρεάν Εκπαίδευσης στη χώρα, επισημαίνουμε ενδεικτικά ορισμένους σταθμούς:

- ίδρυση του ΕΑΠ (ΠΑΣΟΚ, Γ.Α. Παπανδρέου) με δίδακτρα σε όλους τους κύκλους σπουδών (1992),

- επιχειρηματική δράση των ΑΕΙ στο πλαίσιο του λεγόμενου "τριγώνου της γνώσης" (από το 2005),

- επαγγελματική αναγνώριση των πτυχίων των κολεγίων στη βάση Οδηγιών της ΕΕ (2010),

- εισαγωγή διδάκτρων στα μεταπτυχιακά με "διασταλτική ερμηνεία" του άρθρου 16 γι' αυτά (2012),

- ξενόγλωσσα προγράμματα (ΣΥΡΙΖΑ, Γαβρόγλου) με δυνατότητα "τελών φοίτησης" στα προπτυχιακά.

Η συρρίκνωση του δωρεάν χαρακτήρα των σπουδών συνοδεύεται παράλληλα και με αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο που αφορά στον καθορισμό της αποστολής της Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΑΕ) και την επιβολή επιχειρηματικού τύπου μοντέλων διοίκησης. Ο νόμος Διαμαντοπούλου (2011) συνιστά την πρώτη απόπειρα για Συμβούλια Διοίκησης και της διάλυσης των Τμημάτων με αντικατάστασή τους από Προγράμματα Σπουδών. Η συστηματική υποχρηματοδότηση των δωρεάν λειτουργιών των πανεπιστημίων, η εγκατάλειψη της φοιτητικής μέριμνας, η δραματική μείωση των μελών ΔΕΠ με ταυτόχρονη μείωση των αποδοχών τους, η απογείωση της ευελιξίας στις σχέσεις εργασίας του νέου ακαδημαϊκού αλλά και διοικητικού προσωπικού, η σταδιακή αποσύνδεση πτυχίου - επαγγέλματος αποτέλεσαν κεντρικές πολιτικές επιλογές και όχι συγκυριακά φαινόμενα. Οδήγησαν τις σπουδές, σε όλες τις βαθμίδες της δημόσιας Εκπαίδευσης, να αποτελούν βαρύ οικονομικό φορτίο για τους εργαζόμενους της χώρας μας και άπιαστο όνειρο για πολλούς.

Η ίδια ιστορία συνεχίζεται και σήμερα. Πάνω στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτερης Εκπαίδευσης (ΕΧΑΕ) της ΕΕ πατάει η Σύμβαση της Λισαβόνας που υπέγραψε, επί Πιερρακάκη, η κυβέρνηση της ΝΔ και θωρακίζει τα πτυχία των κολεγίων, και ακαδημαϊκά. Ακόμα και οι "λαγοί" που ξεπετάχτηκαν να δοκιμάσουν τα αντανακλαστικά μας για περαιτέρω υποβάθμιση των πτυχίων μέσω ίδρυσης τριετών Προγραμμάτων Σπουδών (ΠΣ), τους 3 κύκλους σπουδών (3+2+3) της Μπολόνια επικαλούνται και την πάγια Οδηγία της ΕΕ για γρήγορη ανακύκλωση απασχολήσιμων αποφοίτων.

Για την επιβολή αυτών των πολιτικών ήταν αναγκαία η απονομιμοποίηση του πανεπιστημιακού κινήματος, που έδωσε αγώνες - ορόσημα αυτή την περίοδο. Σε αυτή την κατεύθυνση, επιστρατεύθηκαν βρώμικες επιθέσεις κατασυκοφάντησης, ή επίθεση στο πανεπιστημιακό άσυλο και η αναγόρευση των τραμπούκικων επιθέσεων στα πανεπιστήμια ως το νούμερο 1 πρόβλημα ασφάλειας, η αναγωγή των "αιώνιων φοιτητών" ως εχθρό της δημόσιας Εκπαίδευσης. Δεν είναι τυχαίο ότι, και τώρα όπως κι επί Διαμαντοπούλου - Πανάρετου, η κατασυκοφάντηση των πανεπιστημίων και του προσωπικού τους είναι στην πρώτη γραμμή. Πάνω σε αυτές τις πολιτικές και τα αποτελέσματά τους βασίσθηκαν οι κόφτες για την εισαγωγή στα Ελληνικά ΑΕΙ επί ΝΔ, για να μειωθούν φοιτητές και να δημιουργηθεί πελατεία και χώρος για τα ιδιωτικά. Πάνω σε αυτές τις πολιτικές και τα αποτελέσματά τους βασίζονται σήμερα οι εξαγγελίες για εφαρμογή του νόμου περί διαγραφών - που πρώτο θεσμοθέτησε το ΠΑΣΟΚ.

Οι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης για την απόφαση του ΣτΕ δεν κρύβουν πως το βλέμμα τους είναι προσανατολισμένο στα επόμενα βήματα των αναδιαρθρώσεων. Ο πρωθυπουργός πανηγύρισε την απόφαση του ΣτΕ ως νίκη απέναντι "σε ταμπού και ιδεοληψίες", στα "κολλήματα στον παραλογισμό και την οπισθοδρόμηση" και συμπέρανε πως "η χώρα μας σταματά να αποτελεί παγκόσμια εξαίρεση μαζί με την Κούβα", άθελά του παραδεχόμενος ότι η υψηλού επιπέδου καθολική, δημόσια, δωρεάν Εκπαίδευση είναι κατάκτηση του σοσιαλισμού. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δεν προκατέβαλε μόνο την έγκριση των αιτημάτων για την ίδρυση των ιδιωτικών παραρτημάτων, αλλά, σε ρόλο διαφημιστή, κατέταξε "4 από αυτά σε υψηλότερη κατάταξη από τα ελληνικά πανεπιστήμια"! Τέτοια είναι η πρεμούρα τους για τζίρους και κέρδη που δεν διστάζουν να διαλύσουν τα πανεπιστήμια της χώρας μας, για τα προβλήματα των οποίων είναι υπεύθυνοι ακριβώς αυτοί και οι πολιτικές τους! Με αυτά ακριβώς τα δεδομένα, σχεδιάζονται οι επιθετικές διαφημίσεις των κολεγίων, με στόχο να κερδίσουν πελάτες το 10% των μαθητών που αποφοίτησαν φέτος - τόσο το εκτιμούν οι "μαγαζάτορες" και συμφωνεί η ΕΘΑΑΕ. Η ΕΘΑΑΕ, που διυλίζει τον κώνωπα στις πιστοποιήσεις των προγραμμάτων σπουδών (ΠΣ) των πανεπιστημίων και κάνει αυστηρές παρατηρήσεις όταν αυτά δεν υπακούν σε επιχειρηματικά συμφέροντα, θα ολοκληρώσει μέσα στο καλοκαίρι με διαδικασίες εξπρές τη δήθεν αξιολόγηση των 13 αιτούντων ιδιωτικών παραρτημάτων - κολεγίων.

ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και όσοι επικαλούνται το Ευρωπαϊκό Δίκαιο κοροϊδεύουν τον ελληνικό λαό και υποτιμούν τη νοημοσύνη μας. Η αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος είναι το επόμενο βήμα για να απελευθερωθεί πλήρως η αγορά της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στη χώρα μας, με τα δημόσια ΑΕΙ να αποτελούν μέρος αυτής της αγοράς, αφού το θεσμικό πλαίσιο (νόμοι Διαμαντοπούλου, Γαβρόγλου, Κεραμέως, Πιερρακάκη) τους δίνει την "ελευθερία" να επιβάλλουν δίδακτρα και τέλη φοίτησης. Δεν ξεχνάμε τις μεγαλοστομίες του ΥΠΑΙΘ κατά τη συζήτηση για τα ΝΠΠΕ ότι "απελευθερώνει" τα πανεπιστήμιά μας από τα δεσμά του κράτους. Και ότι ο ανταγωνισμός με τα ιδιωτικά θα κάνει τα πανεπιστήμια καλύτερα. Μια πρώτη γεύση για την κατεύθυνση της βελτίωσης πήραμε το τελευταίο διάστημα με τη συζήτηση για τα 3ετή ΠΣ, όπου το βασικό επιχείρημα - μετά την επίκληση στο κεκτημένο και τις πολιτικές της ΕΕ - ήταν ότι θα τα προσφέρουν τα ιδιωτικά, άρα και τα δημόσια πρέπει να κάνουν το ίδιο για να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό για προσέλκυση της φοιτητικής πελατείας! Ο ίδιος "ανταγωνισμός" θα επιχειρηθεί να οδηγήσει τον προσανατολισμό της έρευνας με όπλο τα χρηματοδοτικά εργαλεία, την παράδοση ολόκληρων ΠΣ σε επιχειρηματικούς ομίλους, τη μετατροπή του ΔΕΠ από δημόσιο λειτουργό σε υπάλληλο κ.ά.

Είναι φανερό πως η απόφαση του ΣτΕ δεν αφορά απλά τη δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών ΑΕΙ στη χώρα μας. Αφορά στην επιτάχυνση των διαδικασιών μετάλλαξης και πλήρους μετάβασης του δημόσιου πανεπιστημίου αποκλειστικά σε καθεστώς επιχειρηματικής λειτουργίας. Ως τέτοια, επικυρώνει δικονομικά τον Ν.5094/2024 για τα μη κρατικά ΑΕΙ και την αντιδραστική τομή που επιβάλλει στα μορφωτικά δικαιώματα του λαού μας. Εναν νόμο που σύσσωμη η εκπαιδευτική κοινότητα της χώρας απέρριψε με τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις του λαού και της νεολαίας μας κατά το προηγούμενο έτος.

Δυστυχώς, οι ομόφωνες αποφάσεις του 16ου Συνεδρίου της ΠΟΣΔΕΠ ενάντια στις πολιτικές εμπορευματοποίησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης, η εντολή του συνεδρίου για αγωνιστικές κινητοποιήσεις του κλάδου μας ερμηνεύθηκαν από την πλειοψηφία της ΠΟΣΔΕΠ ως εντολές αποκλειστικά δικαστικών "αγώνων".

Ως ΔΗΠΑΚ-ΑΕΙ, επισημάναμε από την πρώτη στιγμή πως οι διεκδικήσεις του κλάδου κρίνονται από την αγωνιστική συσπείρωση του κλάδου, τις συμμαχίες του, τη συμπόρευση με το φοιτητικό και το λαϊκό κίνημα και όχι στα δικαστήρια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η κατάργηση του νόμου για την πανεπιστημιακή αστυνομία, που ήρθε ως νίκη του κινήματος παρά τη νομιμοποίηση που έλαβε και εκείνος ο νόμος από το ΣτΕ.

Επισημάναμε επίσης πως η επίκληση του ευρωενωσιακού δικαίου ως πυλώνα της επιχειρηματολογίας ενάντια στα ιδιωτικά ΑΕΙ αποτελούσε παράλληλα και ευθεία υπονόμευση της προσφυγής. Πρόκειται για κοροϊδία η επιχείρηση εγκλωβισμού του πανεπιστημιακού κινήματος στη διεκδίκηση δικαίωσης με νέους δικαστικούς "αγώνες" σε ...ευρωπαϊκό επίπεδο, που προβάλλονται από παρατάξεις όπως η "ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ". Δεν γνωρίζουν άραγε πως ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ περιλαμβάνει την ελευθερία ίδρυσης ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης και την ελευθερία του επιχειρείν; Είναι πλέον ξεκάθαρο πως η ΕΕ και τα όργανά της δεν αποτελούν καταφύγιο απέναντι στις αντιδραστικές πολιτικές των κυβερνήσεων, αλλά ανοίγουν τον δρόμο για την επιβολή τους και προστατεύουν τις κυβερνήσεις που τις εφαρμόζουν. Δυστυχώς, η πλειοψηφία της ΕΓ της ΠΟΣΔΕΠ, ΑΣΚΕΥ, ΚΙΠΑΝ, ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ, οδηγούν τον κλάδο μας από ήττα σε ήττα. Στις θεσμικές, τις πολιτικές και τις οικονομικές διεκδικήσεις.

Με αφορμή την απόφαση του ΣτΕ, η ΔΗΠΑΚ ζητά και απαιτεί την άμεση συνεδρίαση των ανώτερων οργάνων της ΠΟΣΔΕΠ. Απευθυνόμαστε παράλληλα στους συλλόγους μελών ΔΕΠ και τους καλούμε να συνεδριάσουν άμεσα:

• Να απαιτήσουν την κατάργηση της νομοθεσίας για την ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ.
• Να απορρίψουν την εμπορευματοποίηση και την επιχειρηματική λειτουργία των δημόσιων ΑΕΙ, με κατάργηση κάθε μορφής διδάκτρων σε όλα τα επίπεδα.
• Να απαιτήσουν την οικονομική υποστήριξη της Ανώτατης Εκπαίδευσης, νέες προσλήψεις και αναβάθμιση των υποδομών των πανεπιστημίων.
• Να δηλώσουν την αταλάντευτη προσήλωση στον αγώνα για αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν Ανώτατη Εκπαίδευση.
• Να προκηρύξουν κινητοποιήσεις και εκδηλώσεις ενημέρωσης εντός του Ιουνίου, που να απορρίπτει την απόφαση του ΣτΕ».