Μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει 6.000 εξωπλανήτες, δηλαδή πλανήτες που περιφέρονται γύρω από άλλα άστρα. Προβάλλοντας τον αριθμό αυτό στο σύνολο του Γαλαξία, προκύπτει ότι σ' αυτόν υπάρχουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια πλανήτες. Ενα μέρος τους, οσοδήποτε μικρό, θα είναι παρόμοιο με τη Γη, αν και προς το παρόν δεν ξέρουμε αυτό το ποσοστό. Οποιο κι αν είναι, όμως, για έναν τόσο μεγάλο αριθμό πλανητών, σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχουν πολλοί κατοικήσιμοι πλανήτες. Γι' αυτό και οι περισσότεροι επιστήμονες αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο να έχει αναπτυχθεί ζωή και σε άλλους πλανήτες. Η ζωή στη Γη εμφανίστηκε πολύ γρήγορα, σχεδόν μόλις ο φλοιός της κρύωσε αρκετά ώστε να μπορούν να σχηματιστούν σε αυτόν ωκεανοί. Με αυτό το δεδομένο, φαίνεται εύκολο να εμφανιστεί ζωή σε οποιονδήποτε κατάλληλο πλανήτη όταν διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες.

Η εξελικτική εμφάνιση νοημόνων όντων που τελικά αναπτύσσουν τεχνολογικό πολιτισμό παραμένει κατά βάση αντικείμενο εικασιών σε ό,τι αφορά το αν και πότε μπορεί να συμβεί σε έναν πλανήτη όπου εμφανίστηκε ζωή. Αλλά ας υποθέσουμε ότι αυτήν τη στιγμή υπάρχουν νοήμονες εξωγήινοι και τεχνολογικοί πολιτισμοί κάπου μέσα στον Γαλαξία. Θα μπορούσαν να μας ανιχνεύσουν, όπως εμείς προσπαθούμε να ανιχνεύσουμε εκείνους;

Θεωρητικά ναι, εφόσον κατασκεύαζαν ένα τηλεσκόπιο τεράστιων διαστάσεων, τέτοιο που εμείς ακόμα δεν έχουμε στη Γη. Θα αρκούσε να δουν τα φώτα των πόλεων στην πλευρά του πλανήτη μας όπου επικρατεί νύχτα, ώστε να βεβαιωθούν ότι υπάρχουν εξωγήινοι (εμείς θα ήμασταν εξωγήινοι για εκείνους). Ισως να σκέφτονταν κάτι πιο απλό: Χρησιμοποιώντας ένα αρκετά μικρότερο - παρ' όλα αυτά τεράστιο - τηλεσκόπιο, θα μπορούσαν να παρατηρήσουν ότι κατά τη διάρκεια της νύχτας το φως που εκπέμπεται από τη Γη μεταβάλλεται, καθώς άλλοτε θα έβλεπαν την πλευρά που περιλαμβάνει φωτισμένες ηπείρους και άλλοτε τον σκοτεινό Ειρηνικό Ωκεανό.

Οταν οι επιστήμονες στη Γη αναζητούν ενδείξεις ζωής - και ενδεχομένως νοήμονος ζωής - σε άλλους πλανήτες, μπορούν να έχουν ως μέτρο μόνο τον δικό μας πολιτισμό και τα μέσα που έχει αναπτύξει. Δεν μπορούμε να ξέρουμε το επίπεδο ανάπτυξης άλλων πολιτισμών που ίσως υπάρχουν στον Γαλαξία. Μπορούμε μόνο να υποθέσουμε ότι θα έχουν αναπτύξει τεχνολογία που ακολουθεί τον ίδιο δρόμο με τη δική μας, και να αναρωτηθούμε από ποια απόσταση θα μπορούσαν να μας εντοπίσουν με μέσα σαν τα δικά μας. Ομως το Διάστημα είναι πολύ μεγάλο και οι αποστάσεις του μπορούν να «σβήσουν» τα σημάδια ακόμα και πανίσχυρων πολιτισμών.

Μια συστηματική προσπάθεια καταγραφής των τρόπων με τους οποίους θα μπορούσαν να ανιχνευτούν από μακριά οι τεχνολογικές μας υπογραφές γίνεται σε επιστημονική δημοσίευση ερευνητών του ινστιτούτου SETI, διαπιστώνοντας ότι - όπως θα περίμενε κανείς - η απάντηση εξαρτάται από το ποια συγκεκριμένη υπογραφή θα αναζητούσαν οι εξωγήινοι.

Μια τεχνοϋπογραφή είναι τα ραδιοφωνικά σήματα. Οι εκπομπές σε αυτό το τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος είναι εύκολο τόσο να γίνουν όσο και να ανιχνευτούν, και μπορούν να διατρέξουν το διαστημικό κενό με την ταχύτητα του φωτός, παρεμποδιζόμενες ελάχιστα από τυχόν αέρια και σκόνη που θα βρουν στον δρόμο τους. Οι αστρονόμοι χώρισαν τα ραδιοκύματα σε τέσσερις κατηγορίες: Τις στοχευμένες περιστασιακές εκπομπές τύπου «είμαστε εδώ», τις στοχευμένες και πιο σταθερές εκπομπές προς διαστημοσκευές στο βαθύ Διάστημα, που συνεχίζουν τον δρόμο τους μέσα στον Γαλαξία, τα σταθερά πανκατευθυντικά σήματα, όπως οι «διαρροές» από τους πύργους της κινητής τηλεφωνίας και τους ραδιοφωνικούς - τηλεοπτικούς σταθμούς, και, τέλος, τα σήματα από χαμηλής ισχύος ασύρματες επικοινωνίας των διαπλανητικών συσκευών μας που προσπαθούν να επικοινωνήσουν με τη Γη.

Τα σήματα της πρώτης κατηγορίας μπορούν να ανιχνευτούν από πολύ μακριά, καθώς η ισχύς εκπομπής τους είναι πολύ μεγάλη. Υπολογίζεται ότι μπορούν να εντοπιστούν ακόμα και από απόσταση 12.000 ετών φωτός μακριά από τη Γη. Δισεκατομμύρια άστρα βρίσκονται στο Διάστημα μέχρι την απόσταση αυτή. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να εντοπιστείς. Για τη δεύτερη κατηγορία η μέγιστη απόσταση είναι περίπου 65 έτη φωτός, περιλαμβάνοντας μερικές χιλιάδες άστρα. Η τρίτη κατηγορία φτάνει μέχρι 4 έτη φωτός, δηλαδή ούτε μέχρι το κοντινότερο άστρο, τον Εγγύτατο Κενταύρου, που απέχει 4,25 έτη φωτός. Η τέταρτη, με τα σήματα π.χ. από τα σκάφη «Βόγιατζερ», δεν φτάνει πέρα από ένα έτος φωτός. Το σήμα ισχύος 23 Watt των «Βόγιατζερ», που τώρα απέχουν 25 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη, φτάνει πια σε μας με ισχύ μόλις το ένα δισεκατομμυριοστό του δισεκατομμυριοστού του Watt.

Μια συνέπεια του σύγχρονου πολιτισμού είναι η επίδραση στην ατμόσφαιρα και οι χαρακτηριστικές χημικές ουσίες που εκλύονται σε αυτήν από ανθρωπογενείς πηγές. Οι ουσίες αυτές μπορούν να ανιχνευτούν από το Διάστημα, ιδιαίτερα από εξωγήινους που θα τύχαινε να βλέπουν το ηλιακό σύστημα από το πλάι (η γραμμή παρατήρησης να βρίσκεται στο επίπεδο της εκλειπτικής), ώστε να μπορούν να παρατηρήσουν τη Γη καθώς περνάει μπροστά από τον Ηλιο. Αυτήν την τεχνική της διάβασης χρησιμοποιούμε κυρίως και εμείς για να ανακαλύψουμε εξωπλανήτες. Πέρα από τον εντοπισμό τον εξωπλανητών, η τεχνική αυτή μπορεί να δώσει και πληροφορίες για την ύπαρξη ατμόσφαιρας και τη σύνθεσή της, καθώς οι ακτίνες του άστρου φιλτράρονται μέσα από αυτήν πριν φτάσουν σε μας, εμπλουτιζόμενες με τη φασματική υπογραφή των αερίων της.

Στη μελέτη τους οι αστρονόμοι του ινστιτούτου SETI επικέντρωσαν στην απομακρυσμένη ανίχνευση του διοξειδίου του αζώτου, χαρακτηριστικής χημικής ένωσης που παράγεται ως υποπροϊόν της καύσης ορυκτών καυσίμων. Εμείς θα μπορούσαμε να ανιχνεύσουμε αυτό το στοιχείο ρύπανσης της γήινης ατμόσφαιρας από απόσταση 5,7 ετών φωτός. Σε τέτοια απόσταση βρίσκεται μόνο ο Αλφα Κενταύρου, περιορίζοντας τις πιθανότητες να γίνουμε αντιληπτοί από εξωγήινους με αυτόν τον τρόπο. Αλλά και τα φώτα των πόλεων της Γης δεν θα ήταν ορατά ακόμα και για ένα ισχυρό διαστημικό τηλεσκόπιο, σαν το «Τζέιμς Γουέμπ», αν αυτό βρισκόταν σε απόσταση μεγαλύτερη από την τροχιά του Ποσειδώνα. Τα λέιζερ που ήδη δοκιμάζονται για διαστημικές επικοινωνίες θα ήταν πολύ αχνά για να ανιχνευτούν από απόσταση μεγαλύτερη των 6 ετών φωτός, που δεν είναι αρκετή για να ανιχνευτούμε ούτε από τον αστέρα του Μπάρναρντ, το δεύτερο κοντινότερο στον Ηλιο άστρο.

Ολοι αυτοί οι αριθμοί προϋποθέτουν ότι οι νοήμονες εξωγήινοι δεν είναι πιο τεχνολογικά προηγμένοι από εμάς, κρίνοντας από τη δική μας ραγδαία επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο, που μας επιτρέπει να ανιχνεύουμε από τα νετρίνα μέχρι τα βαρυτικά κύματα. Η «σύγχρονη» αστρονομία έχει ηλικία μόλις ενός αιώνα και είναι δύσκολο να προβλέψουμε πού θα φτάσει σε μόλις άλλα 100 χρόνια.

Βεβαίως υπάρχει και ένα άλλο πρόβλημα σε σχέση με τον εντοπισμό πολιτισμών σε μακρινή απόσταση, π.χ. σε απόσταση χιλιάδων ετών φωτός. Ακόμα κι αν εντοπιστούν, αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχουν και σήμερα, καθώς το ορατό φως, τα ραδιοκύματα και οποιαδήποτε άλλη πληροφορία επιτρέψει τον εντοπισμό τους θα έχουν εκπεμφθεί χιλιάδες χρόνια πριν. Ωστόσο, η γνώση της ύπαρξης όχι μόνο ζωής αλλά και πολιτισμού πέρα από τη Γη θα έχει συγκλονιστικές συνέπειες.