Ο Μαρσέλ Προυστ γέμισε ολόκληρες σελίδες, σελίδες γεμάτες πόνο και νοσταλγία για το άρωμα και τη γεύση που άφηναν στον «ουρανίσκο» της μνήμης του, οι μικρές αρωματικές, εύγευστες «μαντλέν» που έτρωγε όταν ήταν παιδί (σ.σ. «μαντλέν» γλυκό που σερβίρεται στη Γαλλία με το τσάι). Φυσικά, το να περιγράφει αυτή η γιγαντιαία λογοτεχνική μορφή ένα απλό γλυκό, το μεταμορφώνει αμέσως, με τη μαγεμένη πένα του, σε ένα μαγικό, σπάνιο, ουράνιο παρασκεύασμα, φτιαγμένο μονάχα για τους λίγους. Για τους εκλεκτούς. Τους ελάχιστους. Ετσι, και εμείς συνεπαρμένοι από το μνημειώδες έργο του «Αναζητώντας το χαμένο χρόνο», όταν πατήσαμε το πόδι μας στη Γαλλία, το πρώτο πράγμα που αναζητήσαμε ήταν να «συναντήσουμε» και να «γνωρίσουμε» από κοντά μια μικρή «μαντλέν» και να την καταβροχθίσουμε, για να κερδίσουμε το χαμένο χρόνο! Και αυτό συνέβη πριν ακόμη δούμε τη «Νίκη της Σαμοθράκης». Αν είναι δυνατόν! Φαίνεται ότι είναι.

Μα, σχεδόν, όλοι οι άνθρωποι αναπολούμε τις γεύσεις και τις μυρωδιές που συνόδευσαν και σημάδεψαν την παιδική μας ηλικία. Τώρα γιατί τα λέμε όλα αυτά; Διότι κρατάμε στα χέρια μας έναν πρωτότυπο καλαίσθητο τόμο μαγειρικής. Τα «Ζακυθινά: φαγιά, ψωμιά και γλυκίσματα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Περίπλους».

Ο Διονύσης Βίτσος δεν είναι Προυστ φυσικά. Είναι μεν εκδότης και έχει ασχοληθεί επιτυχώς με τις μεταφράσεις, μα δεν είναι λογοτέχνης. Τουλάχιστον όχι... ακόμη. Φυσικά και αγαπά τη λογοτεχνία, αφού από αυτήν κερδίζει το «ευ ζην» του. Και αγαπά απ' ό,τι φαίνεται το καλό φαγητό. Είναι «γκουρμέ» που λένε οι Γάλλοι (δε σημαίνει «φαγάς», αλλά «γευσιγνώστης»). Μα, πάνω απ' όλα και πέρα από όλα ο Δ. Β. είναι ένας αθεράπευτος νοσταλγός της Ζακύνθου. Ενας ναυαγός στο κέντρο της Αθήνας που πάσχει από νοσταλγία.

Στον πρόλογό του, ανάμεσα σε πολλά χιουμοριστικά και καυστικά σχόλια, γράφει: «Οταν επιχειρείς μια αποτύπωση της γευστικής παράδοσης ενός τόπου, στην ουσία κάνεις ένα προσκλητήριο νεκρών - ή μάλλον ένα ουσιαστικό μνημόσυνο - όλων όσοι έχουν συνεισφέρει στη γευστικότητα των φαγητών που παραθέτεις, αλλά όλων όσοι έχουν ζήσει όλη τη ζωή τους σε καθημερινή ηδονιστική επαφή με αυτές τις συγκεκριμένες γεύσεις».

Και λίγο πιο κάτω, σημειώνει με αυτοσαρκαστική διάθεση, για να κρύψει ίσως, μια υπόγεια υποψία ρομαντισμού, τα εξής: «Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η καλύτερη μαγείρισσα είναι του καθενός η μητέρα του, κι αυτής η δική της που την έμαθε να μαγειρεύει κ.ο.κ.. Κάθε μια λοιπόν από όλες αυτές τις αναντικατάστατες Ζακυνθινές μαγείρισσες, που δημιουργούν πάνω από τα κατσαρολικά τους αιώνες τώρα, συνεισέφερε στη διαμόρφωση των συνταγών που ακολουθούν με τον τρόπο, το ταλέντο, τη φαντασία της, αλλά και τις ιστορικές συγκυρίες που καθορίζονταν από τα διαθέσιμα υλικά μέχρι τις οικονομικές δυνατότητες...».

Ετσι μαθαίνουμε ότι την Κυριακή του Πάσχα οι Ζακυνθινοί τρώνε μοσχάρι βραστό με ρύζι και πράσα, ενώ τη Δευτέρα του Πάσχα αρνί ψημένο πάνω σε κληματόβεργες στο φούρνο... Ε, του χρόνου, να είμαστε καλά, θα πάμε στο νησί και θα δοκιμάσουμε τα περίφημα ζακυνθινά φαγητά. Αλίμονό τους, αν δεν είναι νόστιμα... Μα την απάντηση τη γνωρίζουμε ήδη. «Τι ξέρετε εσείς οι Αθηναίοι από μαγειρική;».