Eurokinissi

«Οι συγγενείς των θυμάτων της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών παρακολουθούμε με ανησυχία τις καταθέσεις και την εξέταση μαρτύρων στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για το έγκλημα των Τεμπών, καθώς περιμένουμε και από την Εξεταστική Επιτροπή, όπως και από την ανακριτική διαδικασία στο Εφετείο Λάρισας, την αποκάλυψη των υπευθύνων του εγκλήματος και την απόδοση των ευθυνών.

Από την εξέταση των μαρτύρων προκύπτει άμεσα το γεγονός της απαξίωσης και μη λειτουργίας βασικών συστημάτων ασφαλείας του σιδηρόδρομου στην Ελλάδα. Νόμοι επί νόμων στο όνομα της εξυγίανσης και της "αποδοτικότερης" λειτουργίας, συμβάσεις επί συμβάσεων που δεν υλοποιούνταν, εκατομμύρια ευρώ για τον εκσυγχρονισμό - υποτίθεται - και την ασφάλεια των σιδηροδρομικών μεταφορών, για τη λειτουργία συστημάτων που ποτέ μέχρι σήμερα δεν λειτούργησαν ενιαία. Η περιβόητη σύμβαση 717 του 2014 αφορούσε την ανάταξη και αναβάθμιση της φωτοσήμανσης, της ενδοεπικοινωνίας του δικτύου και της τηλεδιοίκησης (που έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί ή δρομολογηθεί από προηγούμενες συμβάσεις), στον κακοσυντηρημένο και παρατημένο, όπως διαπιστώνεται από τα λεγόμενα των μαρτύρων στην Εξεταστική, άξονα Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Προμαχώνας. Μάλιστα, ενόψει της εγκατάστασης και λειτουργίας των συστημάτων ασφαλείας που προβλέπονταν στις συμβάσεις, όμως δεν υλοποιήθηκαν, καταργήθηκαν προϋπάρχουσες ασφαλιστικές δικλίδες όπως ο προϊστάμενος της αμαξοστοιχίας και το κέντρο παρακολούθησης κυκλοφορίας στην Καρόλου, ενώ μειώθηκε ο αριθμός του προσωπικού στον σιδηρόδρομο και των σταθμαρχών στην ημερήσια και στη νυχτερινή βάρδια.

Η σύμβαση 717 και η συμπληρωματική της παρατάθηκαν αρκετές φορές από τις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, χωρίς ποτέ να κηρυχθεί έκπτωτος κάποιος ανάδοχος και με πρόσθετο προϋπολογισμό πολλών εκατομμυρίων ευρώ κάθε φορά. Η τελευταία από τις τρεις παρατάσεις επί κυβερνήσεως ΝΔ είχε ημερομηνία περάτωσης της υλοποίησης τον Μάρτιο του 2023!

Από το 2019 μειώθηκε κατά δύο περίπου ώρες η διάρκεια της διαδρομής Αθήνα - Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, μεγαλόσχημες δηλώσεις των υπουργών Μεταφοράς δημιουργούσαν τεχνηέντως - όπως αποκαλύφθηκε δυστυχώς εκ των υστέρων - πλαστές εντυπώσεις για την ποιότητα και την ασφάλεια των μετακινήσεων.

Στην Εξεταστική Επιτροπή δεν αμφισβητείται τίποτα από τα παραπάνω για την κατάσταση του σιδηρόδρομου. Ομως είναι φανερή η προσπάθεια να διώξει από πάνω του ο κάθε υπουργός, και όχι μόνο, την ευθύνη της εν τέλει μη λειτουργίας κανενός εκ των συστημάτων ασφαλείας και των αλλεπάλληλων καθυστερήσεων στην υλοποίηση των συμβάσεων. Πρόκειται για θλιβερή και θρασεία επιχειρηματολογία, που στοχεύει στην υποβάθμιση της αξίας των συστημάτων ασφαλείας και των κυβερνητικών ευθυνών. Με απροκάλυπτο τρόπο εξελίσσεται μια συστηματική προσπάθεια να εμφανιστεί ως απόλυτα καθοριστικός ο ρόλος της ατομικής ευθύνης, ενώ παράλληλα υποβαθμίζεται η σημασία των βασικών για μια ανεπτυγμένη χώρα συστημάτων ασφαλείας.

Ακούστηκε αρκετές φορές το αφήγημα ότι και σε χώρες που διαθέτουν συστήματα ασφαλείας γίνονται ατυχήματα... Αρα, μήπως να καταργηθούν τα φανάρια στους δρόμους ή να πετούν τα αεροπλάνα ακόμα και χωρίς επικοινωνία με τον πύργο ελέγχου, καθώς δυστυχήματα γίνονται ακόμα κι όταν υπάρχουν τα μέτρα ασφαλείας; Επιχειρηματολογία αφελής όταν ακούγεται στο καφενείο, αλλά επικίνδυνη για την κοινωνία όταν ακούγεται από υπουργούς. Πόσο μάλλον όταν η Ελλάδα, που έχει ένα μικρό και περιορισμένο σιδηροδρομικό δίκτυο, κατατάσσεται στις τελευταίες χώρες στην ΕΕ στην ανάπτυξη βασικών συστημάτων ασφαλείας στο σιδηροδρομικό δίκτυο και αναπόφευκτα πρωτοπορεί στα θανατηφόρα δυστυχήματα ανά χιλιόμετρο σιδηροδρομικού δικτύου (έκθεση της ΕΕ για την Ασφάλεια και Διαλειτουργικότητα, 2022).

Οταν εν έτει 2023 δύο τρένα κινούνται επί 12 λεπτά αντίθετα στην ίδια γραμμή στον κεντρικό άξονα της χώρας και δεν λειτουργεί κανένα από τα συστήματα ασφαλείας για να αποτραπεί η μετωπική σύγκρουση, τότε κάθε προσπάθεια μεταφοράς των ευθυνών στο ανθρώπινο λάθος είναι εγκληματική».