ΠΑΡΙΣΙ.--

«Πολιτικός σεισμός». Αυτή είναι η φράση που κυριαρχεί στα χείλη πολλών γνωστών αναλυτών μετά τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία. Αποτελέσματα που προκάλεσαν αλυσιδωτές αντιδράσεις εντός, αλλά και εκτός της χώρας. Παράλληλα, έδωσαν αφορμή για ποικίλους προβληματισμούς διαφόρων κατευθύνσεων, ανάλογα με τα κίνητρα του εκάστοτε προβληματιζόμενου, και, όπως προέβλεπαν αρκετοί, προκάλεσαν τριγμούς στα θεμέλια της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας.

Ξεπερνώντας κάθε πρόβλεψη, με εξαίρεση ίσως ένα δημοσίευμα της εφημερίδας «Λε Μοντ» στα μέσα της προηγούμενης βδομάδας, που τολμούσε να υποθέσει ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα η ακροδεξιά να περάσει στο δεύτερο γύρο, προκαλώντας τη θυμηδία αρκετών, ο ηγέτης του ακροδεξιού «Εθνικού Μετώπου», Ζαν Μαρί Λεπέν, πέρασε στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, στις 5 Μάη. Απέναντί του εμφανίζεται ο Ζακ Σιράκ, που κατάφερε να συγκεντρώσει το χαμηλότερο ποσοστό του νεογκολικού κόμματος από το 1944.

Οι «παράπλευρες απώλειες» της ανόδου Λεπέν ήταν πολλές και εξαιρετικά ηχηρές. Εμφανής η αμηχανία πολλών πολιτικών φυσιογνωμιών. Αν κάποιος, μάλιστα, εμφανίζεται, μέχρι στιγμής, το πρώτο μεγάλο θύμα δεν είναι άλλος από τον νυν πρωθυπουργό Λιονέλ Ζοσπέν, που έμεινε τρίτος. Αναμφιβόλως, μεγάλος ηττημένος είναι και το συγκυβερνών ΚΚ Γαλλίας, που κατάφερε να συγκεντρώσει, επίσης, το χαμηλότερο ποσοστό ψήφων μεταπολεμικά.

Ο Λιονέλ Ζοσπέν, αμέσως μετά την κοινοποίηση των αποτελεσμάτων, μίλησε για «κεραυνό» και δήλωσε ότι αναλαμβάνει πλήρως την ευθύνη για το αποτέλεσμα, εγκαταλείποντας την πολιτική ζωή μετά την ολοκλήρωση και του δεύτερου γύρου. Ο Ζακ Σιράκ, στο μήνυμά του, υπογράμμισε ότι «κινδυνεύει η δημοκρατία, η εθνική ενότητα, η ιδέα που οι Γάλλοι έχουν για τη χώρα τους, οι βασικές αρχές, οι ανθρωπιστικές παραδόσεις» κλπ.

Στο γαλλικό Τύπο κυριαρχούν οι λέξεις «σοκ», «όχι», «σεισμός» και εκφράζεται έντονος προβληματισμός για «το πώς το εκλογικό σώμα της Γαλλίας προσέφυγε τελικά στο φασίστα Λεπέν». Δε λείπουν, επίσης, οι εκτενείς αναλύσεις για το τι σηματοδοτούν τα συγκεκριμένα αποτελέσματα για την ίδια την 5η Γαλλική Δημοκρατία και τους θεσμούς της, με αρκετούς να υποστηρίζουν ότι πιθανώς να πλησιάζει ο καιρός της εξέτασης εκ νέου του πολιτεύματος, αφού η «συγκατοίκηση» δύο ισχυρών κέντρων διακυβέρνησης (προέδρου - κυβέρνησης), ιδιαίτερα όταν προέρχονται από διαφορετικά κόμματα, έχει οδηγήσει σε απραξία.

Εντούτοις, το «σοκ» της ανάδειξης Λεπέν στο δεύτερο γύρο και η εκτενής ανάλυσή του, αφήνει σε δεύτερη μοίρα ένα άλλο «σοκ» για τη γαλλική πολιτική σκηνή, που πιθανώς να εμπεριέχει και περισσότερα μηνύματα: αυτό της αποχής, που ξεπέρασε το 25% και είναι το μεγαλύτερο ποσοστό αποχής μεταπολεμικά για τη Γαλλία. Πολλοί αναλυτές εκτιμούσαν ότι η δυσαρέσκεια του εκλογικού σώματος από την ανυπαρξία, ουσιαστικά, πολιτικών διαχωριστικών γραμμών, θέσεων σε συνδυασμό με την απογοήτευση από την ασκούμενη πολιτική προκάλεσε αυτήν τη μεγάλη αποχή, που ουδόλως ανεξάρτητη είναι και από το εμφανιζόμενο ως εντυπωσιακό αποτέλεσμα του Λε Πεν, του οποίου οι ψηφοφόροι δεν απείχαν. Αλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι, πριν από τις εκλογές, το 75% των Γάλλων δεν έβρισκε καμία σημαντική διαφορά ανάμεσα στους βασικούς μονομάχους. Και σίγουρα, όπως αποδείχτηκε, αυτό δεν ήταν θέμα «επικοινωνιακής» πολιτικής, αλλά πολύ βαθύτερο.

Με καταμετρημένο το 99% των ψήφων, αργά χτες βράδυ, το γαλλικό υπουργείο Εσωτερικών έδινε τα ακόλουθα αποτελέσματα: Ζακ Σιράκ 19,88%, Ζαν Μαρί Λεπέν 16,86%, Λιονέλ Ζοσπέν 16%. Και ακολουθούσαν, κατά σειρά, ο πρώην υπουργός κεντροδεξιός Φ. Μπαϊρού με 6,39%, η Α. Λαγκιγιέρ της «Εργατικής Πάλης» με 5,82%, ο Ζαν Πιερ Σεβενεμάν του «Κινήματος Πολιτών» με 5,39%, ο Ν. Μαμέρ των Πρασίνων με 5,31%, ο Ζ. Σεν Ζοζέ «κυνηγός και φυσιολάτρης» με 4,33%, ο Ολιβιέ Μπενζασελό της «Ριζοσπαστικής Κομμουνιστικής Αριστεράς» με 4,32%, ο Ρομπέρ Υ του ΚΚ Γαλλίας με 3,44% και οι υπόλοιποι από τους 16 υποψηφίους. Ενδεικτικό είναι ότι ο ακροδεξιός Λεπέν εξασφάλισε τους περισσότερους ψήφους σε 9 από τις 22 εκλογικές περιφέρειες της χώρας.

Αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, έγιναν διαδηλώσεις σε πολλές πόλεις της Γαλλίας, με μεγαλύτερη αυτή του Παρισιού, όπου τουλάχιστον 15.000 διαδηλωτές, μέλη αριστερών κομμάτων και αντιρατσιστικών οργανώσεων, κατέκλυσαν τις πλατείες της Βαστίλλης και της Δημοκρατίας και πορεύτηκαν προς τα Ηλύσια Πεδία. Κεντρικό τους σύνθημα «δε θα περάσει ο Λεπέν, δε θα περάσει ο φασισμός». Σημειώθηκαν επεισόδια με την αστυνομία, που χρησιμοποίησε δακρυγόνα και κλομπ για να τους διαλύσει.

Διαδηλώσεις έγιναν και χτες το πρωί, στο Παρίσι, στη Λυόν, στη Σομόν, στη Ρεμ, στην Μπεζανσόν, στη Ρουέν, στην Ορλεάνη και σε άλλες πόλεις. Χτες, με δηλώσεις του, το σύνολο, σχεδόν, του πολιτικού κόσμου στη Γαλλία, χρησιμοποιώντας διαφορετική φρασεολογία καλούσε σε «μέτωπο κατά της ντροπής» καλώντας τους Γάλλους ψηφοφόρους να μην καταψηφίσουν τον Λε Πεν σε καμία περίπτωση.

Ο ΓΓ του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Φρανσουά Ολάντ, μετά από έκτακτη συνεδρίαση του Εθνικού Γραφείου του κόμματος, χτες νωρίς το πρωί, κάλεσε επισήμως σε στήριξη του Ζακ Σιράκ, τονίζοντας ότι «ο Σιράκ είναι αντίπαλός μας στην πολιτική αρένα, αλλά ο Λεπέν είναι κίνδυνος για τη δημοκρατία». Ο Ολάντ ανακοίνωσε, επίσης, ότι θα ηγηθεί της προεκλογικής εκστρατείας του κόμματος για τις βουλευτικές εκλογές του Ιούνη, δεδομένης της παραίτησης του Λιονέλ Ζοσπέν.

Ο Ζακ Σιράκ καλούσε, και χτες, τους Γάλλους «να σταθούν στο πλευρό της δημοκρατίας γιατί τους χρειάζεται η Γαλλία» και είχε σειρά συναντήσεων με ηγέτες μικρότερων κομμάτων για να διασφαλίσει την ψήφο τους. Η εθνική Γραμματέας του ΚΚ Γαλλίας, που μίλησε για «μεγάλη μάχη που αρχίζει» τόνιζε ότι «θα πρέπει να εξασφαλιστεί η μικρότερη δυνατή υποστήριξη για τον Λεπέν». Ηδη, από αργά το βράδυ της Κυριακής, αρκετοί άλλοι υποψήφιοι, όπως ο Μπαϊρού ή ο Σεν Ζοζέ, είχαν ξεκαθαρίσει ότι θα στηρίξουν τον Ζακ Σιράκ.