Η κλιμάκωση των ισραηλινών επιχειρήσεων στα παλαιστινιακά εδάφη συνοδεύτηκε από μια αντίστοιχη κλιμάκωση των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Μέσα σε διάστημα μιας βδομάδας η τιμή του πετρελαίου τύπου Μπρεντ εκτινάχτηκε από τα 25,4 δολάρια, στα 28 δολάρια το βαρέλι την περασμένη Τετάρτη. Πρόκειται ασφαλώς για τη μεγαλύτερη τιμή μέσα στο τελευταίο εξάμηνο. Ομως, η πορεία των τιμών του «μαύρου χρυσού» παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον υπό το φως των εξελίξεων όχι μόνο στη Μέση Ανατολή, αλλά και στην «αντιτρομοκρατική σταυροφορία», αλλά και στο εσωτερικό των πετρελαιοπαραγωγών χωρών.

Μια πρώτη εκτίμηση από την πορεία των τιμών δεν επιβεβαιώνει ότι η αύξησή τους οφείλεται κυρίως στον πόλεμο που εξαπέλυσε το Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων. Οι χώρες-μέλη του Οργανισμού Πετρελαιοπαραγωγών Κρατών (ΟΠΕΚ), αραβικές και μη, ξεκαθάρισαν από την πρώτη στιγμή ότι «δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσουν το πετρέλαιο ως όπλο» και απέρριψαν την πρόταση του Ιράκ για εμπάργκο κατά των δυτικών χωρών. Οπως δήλωσε την περασμένη Πέμπτη στο BBC ο γενικός γραμματέας του ΟΠΕΚ, Αλί Ροντρίγκες, η άνοδος των τιμών οφείλεται κυρίως σε «κερδοσκοπικές κινήσεις».

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η άνοδος των τιμών ξεκίνησε ουσιαστικά από το τέλος Φλεβάρη, μετά από τη μείωση της παραγωγής από τις χώρες του ΟΠΕΚ αλλά και ως συνέπεια της οικονομικής ύφεσης σε ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ενωση και Ιαπωνία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ είχε φτάσει στο ναδίρ στα μέσα Νοέμβρη 2001, κάτω από τα 18 δολάρια το βαρέλι. Από τα τέλη Φλεβάρη 2002 άρχισε ένα ράλι τιμών με σημείο εκκίνησης τα 20 δολάρια για να φτάσει στα τέλη Μάρτη τα 26 δολάρια.

Η επίθεση του Ισραήλ χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία του κατάλληλου κλίματος ώστε να εκδηλωθούν οι κερδοσκοπικές κινήσεις, όπως και στα μέσα Σεπτέμβρη 2001, μετά το χτύπημα στη Νέα Υόρκη. Δεν είναι τυχαίο ότι οι αναλυτές της πετρελαϊκής αγοράς επισημαίνουν πως οι τρέχουσες τιμές εμπεριέχουν ένα «πολεμικό επασφάλιστρο» της τάξης των 3-5 δολαρίων. Δηλαδή, κάποιοι (και είναι πολύ εύκολο να βρεθούν αυτοί), προεξοφλώντας έναν γενικευμένο πόλεμο, με τη συμμετοχή και των αραβικών κρατών, προκαλούν μια τεχνητή κρίση και άνοδο των τιμών. Αυτά τα 3-5 δολάρια του «πολεμικού επασφαλίστρου» για κάθε βαρέλι πετρελαίου θα γίνουν δισεκατομμύρια δολάρια για τα θησαυροφυλάκια των μεγάλων πετρελαϊκών εταιριών. Πρόκειται, δηλαδή, για την αξιοποίηση μιας φρικτής μετοχής, της «μετοχής του πολέμου».

Δεν είναι τυχαίο ότι αυτήν ακριβώς τη βδομάδα η βρετανικών και ολλανδικών συμφερόντων SHELL προχώρησε σε δύο «επιθετικές» εξαγορές. Η πρώτη αφορούσε στη γνωστή εταιρία λιπαντικών Penzoil και η δεύτερη στη μεγάλη εταιρία αξιοποίησης πετρελαϊκών κοιτασμάτων σ' όλο τον κόσμο Enterprise. Φυσικά, η SHELL προεξοφλεί τα υπερκέρδη της για το επόμενο διάστημα.

Η δεύτερη σημαντική εξέλιξη, που αφορά στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου, είναι η δυναμική επανεμφάνιση της Ρωσίας. Πρόκειται για μια ανατροπή στρατηγικής σημασίας για τις διεθνείς εξελίξεις. Σύμφωνα, λοιπόν, με το περιοδικό «Foreign Report», η Ρωσία ανέβηκε στην πρώτη θέση της παγκόσμιας παραγωγής με 7,28 εκατομμύρια βαρέλια τη μέρα, αφήνοντας στη δεύτερη θέση τη Σαουδική Αραβία με 7,19 εκατομμύρια βαρέλια τη μέρα. Μάλιστα, στην ίδια ανάλυση τονίζεται ότι η ρωσική κυβέρνηση σε συνεργασία με τη «νέα επιχειρηματική τάξη» στο χώρο των πετρελαίων θέτει ως στόχο την αύξηση της παραγωγής στα 10 εκατομμύρια βαρέλια τη μέρα, όση είναι η μέγιστη ποσότητα που μπορεί να παράγει η Σαουδική Αραβία. Αν συμβεί αυτό, θα είναι μια επίδειξη ισχύος της Ρωσίας, που βέβαια έχει πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες. Σημειώνουμε ότι μια απόδειξη αυτών των δυνατοτήτων είχε δώσει η Σοβιετική Ενωση όταν μέσα σε λίγες μέρες, το 1985, αύξησε την παραγωγή σε 12,5 εκατομμύρια βαρέλια, τη μεγαλύτερη ποσότητα πετρελαίου που παρήχθη ποτέ από μια, μόνη χώρα, ποσότητα που αντιστοιχούσε στο ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής.