Χώρες - μέλη της ΕΕ στην Ανατολική Ευρώπη προχωρούν σε απαγόρευση της εισαγωγής ουκρανικών σιτηρών και άλλων ουκρανικών αγροτικών προϊόντων, καθώς η συσσώρευσή τους σε μεγάλες ποσότητες οδηγεί σε πτώση των εγχώριων τιμών, προκαλώντας προβλήματα στον αγροτικό τομέα.

Η ΕΕ ανέστειλε τον Μάη του 2022 και για έναν χρόνο τους δασμούς σε όλα τα προϊόντα που εισάγονται από την Ουκρανία, με σκοπό να διευκολύνει την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών και άλλων προϊόντων μετά το κλείσιμο των θαλάσσιων οδών μέσω της Μαύρης Θάλασσας.

Ομως, αντί για μια απλή διαμετακόμιση, στις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες συσσωρεύονται καλαμπόκι, σιτάρι ή ηλιέλαιο από την Ουκρανία, με αποτέλεσμα να πέσουν οι εγχώριες τιμές.

«Στην πραγματικότητα, σημαντικό ποσοστό των προϊόντων δεν φθάνει σε τρίτες χώρες, αλλά πωλείται σε μειωμένες τιμές εντός της ΕΕ», υπογραμμίζει χαρακτηριστικά η ουγγρική κυβέρνηση και «αυτό το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα (...) προκαλεί σοβαρές διαταραχές στην εσωτερική αγορά».

Η Ουγγαρία, η οποία έχει ανακοινώσει ήδη απαγόρευση των εισαγωγών ουκρανικών σιτηρών που «αποσταθεροποιούν την εγχώρια αγορά», θα εφαρμόσει το μέτρο και σε δεκάδες αγροτοκτηνοτροφικά προϊόντα. Ετσι, εκτός από τα δημητριακά, δεν θα πωλούνται σε ουγγρικό έδαφος φυτικά έλαια, αλεύρι, μέλι, κρασί, ψωμί, κρέας και λαχανικά από την Ουκρανία, μέχρι τις 30 Ιούνη.

Η Ουγγαρία θα εξακολουθεί να επιτρέπει τη διαμετακόμιση των ουκρανικών σιτηρών, όμως θα εφαρμοστούν πολύ αυστηρές διαδικασίες στα σύνορα προκειμένου να διασφαλιστεί η ηλεκτρονική παρακολούθησή τους κατά τη διέλευσή τους από το ουγγρικό έδαφος, διαφορετικά θα επιβάλλονται υψηλά πρόστιμα.

Επίσης, η Σλοβακία αποφάσισε να απαγορεύσει από χτες τις εισαγωγές σιτηρών και ορισμένων αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία, όπως ζάχαρη, φρούτα και λαχανικά, κρασί και μέλι. Η απαγόρευση δεν ισχύει για ουκρανικά προϊόντα που διέρχονται από τη Σλοβακία προς τρίτες χώρες.

Η Ρουμανία θα σφραγίζει και θα παρακολουθεί τα ουκρανικά φορτία σιτηρών που διέρχονται από τη χώρα και θα διεξάγει ποιοτικό έλεγχο στα προϊόντα τροφίμων στα συνοριακά σημεία ελέγχου.

Αντίστοιχα, η Βουλγαρία δεν θα επιτρέπει για το ίδιο διάστημα να πωλούνται στο έδαφός της περισσότερα από 20 ουκρανικά αγροτοκτηνοτροφικά προϊόντα. Ο υπηρεσιακός υπουργός Οικονομίας της χώρας έκανε λόγο για ένα «ακραίο μέτρο», προσθέτοντας ωστόσο ότι «εξαναγκαστήκαμε να το κάνουμε γιατί αρκετές χώρες έλαβαν μονομερώς τέτοιου είδους μέτρα τις τελευταίες ημέρες και ο κίνδυνος για τη Βουλγαρία αυξάνεται σοβαρά».

Τον «χορό» των σχετικών αποφάσεων είχε ανοίξει η Πολωνία, η οποία μάλιστα είχε απαγορεύσει αρχικά και τη διαμετακόμιση των σιτηρών, αλλά κατέληξε σε συμφωνία με την Ουκρανία για επανάληψή της τις προσεχείς μέρες.

Στο μεταξύ, η ΕΕ προετοιμάζει ένα πρόσθετο πακέτο οικονομικής στήριξης για την καταπολέμηση των συνεπειών από τις αυξημένες εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών, προκειμένου να «στηρίξει τους αγρότες». Εχει ήδη παράσχει ένα πακέτο στήριξης 56,3 εκατ. ευρώ «για τους αγρότες που πλήττονται περισσότερο» σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και τώρα ετοιμάζει ένα δεύτερο πακέτο 100 εκατ. ευρώ.

Ξεκινούν εκ νέου οι επιθεωρήσεις των πλοίων για την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών από ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα βάσει των συμφωνιών Ρωσίας - Ουκρανίας - Τουρκίας - ΟΗΕ, έπειτα από δύο μέρες συνομιλιών Κιέβου - Μόσχας, όπου κατέληξαν να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία νέα πλοία.

Η Μόσχα υποστηρίζει ότι συναίνεσε στην παράταση της συμφωνίας μόνο μέχρι τις 18 Μάη, ενώ το Κίεβο υποστηρίζει ότι η συμφωνία παρατάθηκε για ακόμη 60 μέρες.

Η Ρωσία κατηγόρησε την Ουκρανία ότι σαμποτάρει τη συμφωνία ζητώντας να δωροδοκηθεί από τους πλοιοκτήτες για τη συμμετοχή νέων πλοίων και για την επιθεώρησή τους. Οι πλοιοκτήτες που αρνούνται να ενδώσουν στο ουκρανικό αίτημα υποχρεούνται να περιμένουν πάνω από έναν μήνα για να λάβουν έγκριση, υποστήριξε το ρωσικό ΥΠΕΞ.

Το Κίεβο κατηγορεί τους Ρώσους επιθεωρητές ότι σταμάτησαν να επιτρέπουν τη διέλευση πλοίων με ουκρανικά σιτηρά, ασκώντας πίεση σε μια περίοδο κατά την οποία χώρες της Ανατολικής Ευρώπης έχουν απαγορεύσει τις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών και αγροδιατροφικών προϊόντων.