Την τετραετία 2018 - 2022, επιχορηγήθηκαν οι παραγωγοί μέσω του ΕΚΟΜΕ, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, με 75 εκατ. ευρώ, προκειμένου να ενισχυθούν οι επενδύσεις στον οπτικοακουστικό τομέα.

Μέσα στα χρόνια του κορονοϊού οι τηλεοπτικές παραγωγές τετραπλασιάστηκαν και φτάνουμε σήμερα να μιλάμε για 42. Πρόκειται για έναν χώρο που απασχολεί χιλιάδες εργαζόμενους και με όρους που χειροτερεύουν, ειδικά αν τους συγκρίνει κανείς με τον πακτωλό χρημάτων που κερδίζουν οι επιχειρηματίες και τον πληθωρισμό που αγγίζει το 12%. Η πλειονότητα των εργαζομένων αδυνατούν να πληρώσουν τη βενζίνη τους προκειμένου να μεταβούν στα γυρίσματα, τα οποία συνήθως είναι σε δυσπρόσιτες περιοχές.

Το ζήτημα δεν είναι μόνο το οικονομικό κομμάτι. Μέσα στα χρόνια και αν κάποιος έχει μια σχετικά σταθερή παρουσία στον χώρο, μπορεί να έχει μια συγκριτικά καλύτερη αμοιβή. Τι γίνεται όμως με τους όρους με τους οποίους εργαζόμαστε, με τις συνθήκες μέσα στα σετ, με την ένταση της δουλειάς; Οροι όπως παραχώρηση χωρίς αμοιβή της άδειας χρήσης, προτεραιότητα των γυρισμάτων έναντι οποιασδήποτε άλλης εργασίας του ηθοποιού, εξαρχής παραίτηση από οποιαδήποτε διεκδίκηση για αύξηση, μη πληρωμή των εκτός έδρας, υπογραφή ότι η παραγωγή μπορεί να διακόψει τον ρόλο ανά πάσα ώρα και στιγμή, είναι όροι που ολοένα και διευρύνονται στα συμβόλαια και τίθενται ως προϋπόθεση από τις περισσότερες εταιρείες παραγωγής.

Μέσα στα σετ η κατάσταση γίνεται όλο και πιο αφόρητη. Οι συνθήκες των γυρισμάτων σε πολλές περιπτώσεις είναι μη ανθρώπινες και τα ωράρια εξοντωτικά, με τις υπερωρίες να είναι δεδομένες και απλήρωτες. Ούτως ή άλλως η δουλειά στα γυρίσματα είναι εδώ και χρόνια 10ωρη, αφού μετά την κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων το 8ωρο που γινόταν 10ωρο με 2 επιπλέον ώρες υπερωρίας, είναι θέσφατο. Και φυσικά οι παραγωγοί πατάνε στην απουσία σωματείων με κατεύθυνση την οργάνωση του κλάδου. Σε σίριαλ που παίζεται φέτος, εργαζόμενος που διεκδίκησε να υπογράψει το ατομικό του συμφωνητικό απολύθηκε, άλλοι εργαζόμενοι δεν αντέχουν τις εξαντλητικές συνθήκες και παραιτούνται, τα εργατικά «ατυχήματα» λόγω της εντατικοποίησης είναι πολύ συχνά.

Πέρα όμως από το κομμάτι των επενδύσεων σημαντικό κέρδος είναι ο ιδεολογικός μηχανισμός που μπορεί να αποτελέσει η Τέχνη, πόσο μάλλον όταν αυτή γίνεται για μαζική παραγωγή, όπως στην τηλεόραση, και έχει πρόσβαση σε κάθε λαϊκό - εργατικό σπίτι. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τους εγχώριους παραγωγούς και τις ελληνικές κυβερνήσεις. Είναι μια κατεύθυνση που έχει δοθεί και από την ΕΕ, με βάση το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» και που μπορεί να το δει κανείς ανοίγοντας το Netflix στον υπολογιστή του και θα υποβάλει τον εαυτό του σε άκρατο αντικομμουνισμό, που θα προσπαθεί να τον πείσει για τον απάνθρωπο σοσιαλισμό που γνωρίσαμε, καταδικασμένο σε αποτυχία, μιας και ο άνθρωπος μόλις ανέβει στην εξουσία γίνεται ένα γραφειοκρατικό τέρας, όπως μας μαθαίνει η σειρά «Τρότσκι». `Η ακόμα μπορεί να μάθει πως ο προοδευτισμός ενός εργαζόμενου φτάνει μέχρι το να παλέψει για την «πράσινη ανάπτυξη», όπως μας μαθαίνει η σειρά «Superstore». Προσπαθούν να καθηλώσουν τη σκέψη των εργαζομένων και της νεολαίας στα πλαίσια του καπιταλισμού, που δεν αλλάζει παρά μόνο χειροτερεύει.

Εχει ενδιαφέρον και στην ελληνική τηλεόραση να παρακολουθήσουμε το πώς αλλάζουν οι θεματικές μέσα στα χρόνια και ανάλογα με τις ανάγκες της αστικής τάξης. Π.χ. δεν είναι τυχαίο που ενώ μαίνεται η ιμπεριαλιστική σύγκρουση, τηλεοπτικό κανάλι επιλέγει να προβάλει σειρά με πρωταγωνιστή τον Ζελένσκι, ή ακόμα σε τηλεοπτικές σειρές που αφορούν ιστορικά γεγονότα, απουσιάζουν σχεδόν ολοκληρωτικά οι αγώνες του λαού και γίνεται μια προσπάθεια να αμβλυνθεί η σκληρότητα του αστικού κράτους εκείνες τις περιόδους.

Χωρίς να χαρακτηρίζουν το καλλιτεχνικό επίπεδο των συντελεστών, χαμηλού αισθητικού επιπέδου στην πλειονότητά τους, οι σειρές αυτές στοχεύουν στην καλύτερη περίπτωση στην παρηγοριά του κοινού και στη χειρότερη στην αποχαύνωσή του. Δύσκολα φανταζόμαστε ότι θα μπορούσε η τηλεόραση να προβάλλει ποιοτικό έργο προς όφελος της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, που να εκπορεύεται από την καθημερινότητά τους, να αναδεικνύει τις αντιθέσεις της και να παρακινεί σε δράση. Οπως σε κάθε μορφή Τέχνης, έτσι και στη μικρή οθόνη, το αποτέλεσμα είναι διαφορετικό αν αποσκοπείς στη διαιώνιση ενός σάπιου συστήματος ή στο προχώρημα της Ιστορίας. Ας σκεφτούμε ότι το 1970 στην τηλεόραση στη Σοβιετική Ενωση παίζονταν «Οι μικροαστοί» του Γκόρκι.

Τέλος, έχει αξία να δούμε τι ειπώθηκε στη συνάντηση που οργάνωσε το ΕΚΟΜΕ στη ΔΕΘ, καθώς δείχνει τις επιδιώξεις των παραγωγών. Απασχόλησε το πώς θα ενισχυθεί το επιτελικό κράτος, ώστε να μειωθεί η γραφειοκρατία, από τη διαδικασία των αιτήσεων για χρηματοδότηση μέχρι την αδειοδότηση χώρων για γυρίσματα, πώς θα δημιουργηθούν στούντιο διεθνών προδιαγραφών μέσω του νέου «αναπτυξιακού» νόμου.

Στη συζήτηση αναφέρθηκε ότι η χώρα μας καλύπτει το 0,1% της παγκόσμιας κινηματογραφικής παραγωγής (150 δισ.) και στόχος θα πρέπει να είναι το 1% για να έχουμε σοβαρή βιομηχανία θεάματος. Οπως τονίστηκε από τη μεριά του ΕΚΟΜΕ, περισσότερη ανταγωνιστικότητα σημαίνει μείωση του εργασιακού κόστους, γι' αυτό πρότειναν προγράμματα κατάρτισης και τζάμπα πρακτικής για τους τεχνικούς, μείωση του εργατικού κόστους και των ασφαλιστικών εισφορών (κατάργηση της 12ης κλάσης), επέκταση της δουλειάς με το μπλοκάκι.

Αυτά είναι τα όσα μας περιμένουν. Αυτά χωρίς Συλλογικές Συμβάσεις και αγωνιζόμενους εργαζόμενους να τα αντιπαλεύουν σημαίνει σκλαβιά. Σημαίνει ότι πληρώσαμε το μάρμαρο στην κρίση, θα το πληρώσουμε και στην «ανάπτυξη». Γι' αυτό η μόνη μας επιλογή είναι ο αγώνας, κόντρα και στα εμπόδια που βάζουν οι συνδικαλιστικές ηγεσίες των σωματείων μας.

Στα σετ, οι κομμουνιστές με τους εργαζόμενους μπαίνουμε μπροστά, οργανώνουμε και διεκδικούμε όσα μας ανήκουν. Βασικό αίτημα είναι η υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης, ασπίδα προστασίας, μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί η τρομοκρατία της ατομικής διαπραγμάτευσης. Που να καλύπτει Δώρα, επιδόματα, άδεια μητρότητας, αμοιβή από τον πρώτο μήνα εργασίας, διασφάλιση του ωραρίου, να αντισταθμίζει τον πληθωρισμό.

Επιδιώκουμε οι όροι που προτείνουμε να συζητιούνται στους χώρους δουλειάς, στις Γενικές Συνελεύσεις των σωματείων. Ηδη η συζήτηση με τους εργαζόμενους δείχνει ότι υπάρχει συμφωνία, ότι δεν πάει άλλο αυτή η κατάσταση. Γι' αυτό είμαστε βέβαιοι ότι στις 9 Νοέμβρη περισσότεροι συνάδελφοι θα κάνουν το βήμα να απεργήσουν, να συζητήσουν συλλογικά, να διεκδικήσουν. Τώρα διαμορφώνεται η «κανονικότητα» στον χώρο μας, τώρα είναι ανάγκη να παλέψουμε να μην καθιερωθεί αυτός ο τρόπος δουλειάς, να διεκδικήσουμε τις σύγχρονες ανάγκες μας.