Η ακαδημαϊκή χρονιά ξεκινά με την προσπάθεια της κυβέρνησης να διαμορφώσει τη δική της ατζέντα στα πανεπιστήμια με βασικό στόχο τα βήματα υλοποίησης των αντιδραστικών νόμων που ψηφίστηκαν.

Ομως, στο έδαφος της αγανάκτησης από την ασκούμενη πολιτική στον χώρο των ΑΕΙ διαμορφώνονται εστίες αντίστασης, ελπιδοφόρες κινητοποιήσεις που ορθώνουν εμπόδια, αφήνουν στα αζήτητα πλευρές των νόμων, όπως η είσοδος της πανεπιστημιακής αστυνομίας. Γιατί η παραπέρα ένταση της καταστολής είναι άρρηκτα δεμένη με την περιφρούρηση της αντιδραστικής πολιτικής που στερεί την ολόπλευρη επιστημονική μόρφωση από τους νέους και οδηγεί σε περαιτέρω εμπορευματοποίηση των λειτουργιών του πανεπιστημίου.

Το σχολείο που προσφέρει μόρφωση με το σταγονόμετρο και εξετάσεις σε αφθονία, δωρεάν στο όνομα αλλά με μισθούς ολόκληρους για φροντιστήρια, δημιουργεί τους όρους ώστε το πανεπιστήμιο να αποτελεί «άβατο» για 40.000 μαθητές που κόπηκαν (μόνο) φέτος, λόγω της απαράδεκτης ρύθμισης της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής.

Για όσους όμως τα καταφέρουν να περάσουν σε κάποια σχολή, ο άθλος των σπουδών δεν τελειώνει με την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο. Αντίθετα, ξεκινά «νέος γύρος» άγχους, καθώς η φοιτητική μέριμνα είναι ανύπαρκτη, η υποχρηματοδότηση για τις ανάγκες των φοιτητών όλο και μεγαλύτερη, με αποτέλεσμα σίτιση, στέγαση, μετακίνηση, αναλώσιμα να διαμορφώνουν έναν απαγορευτικό λογαριασμό για χιλιάδες λαϊκές οικογένειες.

Για παράδειγμα, τα στοιχεία που ανέδειξαν οι δυνάμεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ σχετικά με τη στέγαση των φοιτητών είναι αποκαλυπτικά για το μέγεθος του προβλήματος. Οι εστίες φτάνουν για να καλύψουν μόλις το 9% όσων φοιτούν σε άλλη πόλη από τον τόπο κατοικίας, ενώ μόνο για νοίκι ο μέσος όρος που χρειάζεται για ένα διαμέρισμα στην Αττική είναι 300 - 500 ευρώ.

Τι προτείνει η κυβέρνηση ως λύση; Τη δημιουργία εστιών μέσω ΣΔΙΤ, όπως πρωτοεξαγγέλθηκαν επί ΣΥΡΙΖΑ για τα ΑΕΙ. Υπάρχει όμως πείρα και είναι αρνητική. Στα κτίρια με ΣΔΙΤ σε άλλους χώρους, π.χ. σχολεία, τα ζητήματα συντήρησης και καθημερινής λειτουργίας γίνονται πολύ προβληματικά, όταν ακόμα και για ένα καρφί που θα μπει στον τοίχο πρέπει να δώσει άδεια ο ιδιώτης, ενώ ειδικά για τις εστίες ΣΔΙΤ είναι άγνωστο πού θα σκαρφαλώσει το ενοίκιό τους. Επιπλέον, η πολιτική που βάζει ιδιώτες εργολάβους μέσα στις εστίες για διάφορες λειτουργίες (π.χ. καθαριότητα, εστιατόρια, συντήρηση κ.ά.) έχει ήδη δοκιμαστεί σε όλες τις εστίες στη χώρα, με αρνητικά αποτελέσματα.

Οι ταξικές συνέπειες αυτής της πολιτικής είναι ορατές. Κοινωνικοί και ταξικοί είναι οι λόγοι που αναγκάζουν χιλιάδες φοιτητές να δουλεύουν παράλληλα με τη φοίτηση, να καθυστερούν την ολοκλήρωση των σπουδών, σε ορισμένες περιπτώσεις να αδυνατούν να αποφοιτήσουν. Ενώ η ανύπαρκτη φοιτητική μέριμνα ενισχύει παραπέρα τους ταξικούς φραγμούς στην Εκπαίδευση καθώς δεν επιτρέπει στα παιδιά των λαϊκών οικογενειών να ασχοληθούν απρόσκοπτα με την ολοκλήρωση των σπουδών τους.

Στις ερωτήσεις που βασανίζουν την πλειοψηφία των φοιτητών, όπως αν θα τα καταφέρουν να σπουδάσουν παράλληλα με τη δουλειά, αν θα μπορούν να παρακολουθούν τα μαθήματά τους, αν θα μπορέσουν να τα βγάλουν πέρα με το κόστος σπουδών, αν όλες οι θυσίες τους θα ανταμειφθούν αύριο που θα έχουν το πτυχίο τους, μόνο το ΚΚΕ και η ΚΝΕ δίνουν απάντηση με γνώμονα την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών τους.

Τους λέμε ότι μπορούν να βρουν το δίκιο τους αν γίνουν μέρος του οργανωμένου συλλογικού αγώνα, που βάζει στο στόχαστρο τον χαρακτήρα του ταξικού πανεπιστημίου.

Αυτή η απολύτως κατανοητή αγωνία «κάτι να γίνει σήμερα», όταν γίνεται πραγματικότητα, έχει τη σφραγίδα των αγώνων με μπροστάρηδες τους κομμουνιστές και δεν έχει χαριστεί από καμία κυβέρνηση, από κανέναν δήθεν «σωτήρα». Με αγωνιστική συσπείρωση στους φοιτητικούς συλλόγους κατάφεραν να γίνουν «φοιτητές ξανά», ενώ η κυβέρνηση κρατούσε κλειστά τα πανεπιστήμια. Κατάφεραν να εμποδίσουν την επιβολή διδάκτρων σε μεταπτυχιακά προγράμματα, να αποτρέψουν συγχωνεύσεις τμημάτων, να μπλοκάρουν την είσοδο της πανεπιστημιακής αστυνομίας στις σχολές, αλλά και σε διάφορες σχολές και τμήματα πέτυχαν δωρεάν μετακίνηση, σίτιση για όλους.

Αλλωστε, τη δύναμή τους τη μετράει και ο αντίπαλος. Δεν είναι τυχαίο ότι διάφορα παπαγαλάκια της κυβέρνησης, ακόμα και βουλευτές της, αναπαράγουν «πώς ψηφίζονται συνεχώς νόμοι για τα πανεπιστήμια που δεν υλοποιούνται»...

1. Να παρέχεται όλη η γνώση στο πτυχίο. Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ έχουμε πρόταση που διασφαλίζει το δικαίωμα των φοιτητών στην πρόσβαση στην ολοκληρωμένη επιστημονική μόρφωση, με τις σπουδές να είναι οργανωμένες ώστε όλη η αναγκαία επιστημονική γνώση να δίνεται μέσα στο πτυχίο. Αυτό σημαίνει να εντάσσεται στο πλαίσιο μιας πραγματικά δωρεάν και ενιαίας Εκπαίδευσης, ανώτατου επιπέδου, που, ανεξάρτητα από τον ιδιαίτερο χαρακτήρα κάθε επιστημονικού αντικειμένου, θα διασφαλίζει με στέρεη θεωρητική βάση την εμβάθυνση, την έρευνα και την άσκηση στις εφαρμογές κάθε επιστήμης.

Επειδή έχουμε αυτήν την πρόταση, παλεύουμε σήμερα:

• Τα προγράμματα σπουδών να επικαιροποιούνται σταθερά και με βάση τις νέες επιστημονικές ανακαλύψεις ανάλογα με το αντικείμενο σπουδών. Σε αυτό το πλαίσιο να αφαιρούνται μαθήματα με αναχρονιστικές ή ξεπερασμένες αντιλήψεις. Κόντρα στο ότι σημαντικά μαθήματα για την επιστημονική και επαγγελματική επάρκεια του αποφοίτου πετιούνται εκτός πτυχίων, ως «μη αναγκαία», πολλές φορές λόγω και μη επάρκειας διδασκόντων. Κόντρα στις κυβερνήσεις και τους νόμους τους που κάθε λίγο και λιγάκι αλλάζουν προγράμματα σπουδών με κριτήρια άσχετα με την εκάστοτε επιστήμη και την εξέλιξή της, αλλά με βασικό κριτήριο τις «ανάγκες της αγοράς», δηλαδή τις προτεραιότητες του κεφαλαίου σε κάθε φάση.
• Ωστε οι φοιτητές να έχουν δωρεάν πρόσβαση σε όλες τις αναγκαίες υποδομές για τη μελέτη και απόκτηση γνώσης, σε συγγράμματα, σε σύγχρονες βιβλιοθήκες, σε επιστημονικά περιοδικά. Γι' αυτό, δεν θα επιτρέψουμε να εφαρμοστεί η απαράδεκτη πρόβλεψη στον νέο νόμο - πλαίσιο που με άλλοθι τα οικονομικά κριτήρια στη διανομή των συγγραμμάτων, ανοίγει τον δρόμο για την κατάργηση της δωρεάν διανομής τους στους φοιτητές.
• Ωστε οι φοιτητές να έχουν δωρεάν πρόσβαση σε εργαστήρια εξοπλισμένα με τα απαραίτητα για κάθε αντικείμενο εφόδια. Να δίνεται η δυνατότητα να παρακολουθούν στην πράξη την εξέλιξη και εφαρμογή της επιστήμης τους, στη χώρα τους και διεθνώς. Αυτό να γίνεται οργανωμένα και συστηματικά, μέσα από την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία και όχι παρέχοντας μαύρη εργασία στις μεγάλες επιχειρήσεις. Αναπτύσσουμε διεκδικήσεις για το πρόβλημα της πρακτικής άσκησης που αφορά χιλιάδες φοιτητές που βρίσκονται πολλούς μήνες σε αναμονή για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.

2. Το πτυχίο να αποτελεί μοναδική προϋπόθεση για την πρόσβαση στο επάγγελμα. Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ έχουμε πρόταση που διασφαλίζει το δικαίωμα των φοιτητών να εργαστούν στο αντικείμενο σπουδών, με μοναδική προϋπόθεση το πτυχίο. Γιατί σκοπός του πανεπιστημίου είναι να παρέχει στους αποφοίτους επαγγελματική εκπαίδευση για να εργαστούν σε τομείς που απαιτούν επιστημονική ειδίκευση. Αυτό σημαίνει να εξασφαλίζεται όλη η απαραίτητη γνώση για την άσκηση κάθε επαγγέλματος μέσα στο πτυχίο, χωρίς επιπλέον φραγμούς και προϋποθέσεις (σεμινάρια, πιστοποιητικά, μεταπτυχιακά) ανάμεσα στο πτυχίο και στην εργασία.

Επειδή έχουμε αυτήν την πρόταση, παλεύουμε σήμερα:

• Να καλυφθεί η αντικειμενική ανάγκη να εμπλουτίζονται συνεχώς οι επιστημονικές - επαγγελματικές γνώσεις του αποφοίτου, που μπορεί και πρέπει να γίνεται με ευθύνη του πανεπιστημίου. Και μετά το πτυχίο, να έχει στην ευθύνη του την επιμόρφωση των εργαζόμενων επιστημόνων, χωρίς προσωπικά τους έξοδα και με κριτήριο τη σύνδεση και επικαιροποίηση της εφαρμογής της κάθε επιστήμης, με γνώμονα τις λαϊκές ανάγκες.
• Ενάντια στην πολιτική που οδηγεί τα πτυχία να απαξιώνονται όλο και περισσότερο. Να απομακρύνεται ολοένα και πιο έντονα η δυνατότητα άσκησης του επαγγέλματος με βάση το πτυχίο. Κόντρα στην πολιτική που μετατρέπει όλο και περισσότερο τα πανεπιστήμια σε «μαγαζιά» δεξιοτήτων επί πληρωμή. Οι απόφοιτοι, με δική τους ευθύνη, καλούνται να αποκτήσουν περισσότερα «προσόντα» για να έχουν πρόσβαση στο επάγγελμα, δηλαδή να συνεχίσουν να πληρώνουν για πιστοποιήσεις, σεμινάρια, μεταπτυχιακά.
• Να μείνει στα χαρτιά, όπως έμεινε και στην αντίστοιχη προσπάθεια της προηγούμενης κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, η προβλεπόμενη από τον νόμο - πλαίσιο αποσύνδεση της παιδαγωγικής επάρκειας από το πτυχίο. Οπως προβλέπει ο νόμος, όσες σχολές έως τώρα παρείχαν παιδαγωγική επάρκεια στους αποφοίτους, την καταργούν για όποιον δεν προλάβει να πάρει πτυχίο έως τις 31/8/2023, ανεξάρτητα από το έτος εισαγωγής!

Αυτό που σήμερα συμβαίνει δεν είναι μονόδρομος, αλλά αποτέλεσμα όσων διαχρονικά υλοποιούν οι κυβερνήσεις στην υπηρεσία του συστήματος της εκμετάλλευσης: 1 στους 5 πτυχιούχους ΑΕΙ ηλικίας 25 - 39 ετών είναι άνεργος, ενώ 1 στους 3 εργάζεται σε δουλειά άσχετη με το επιστημονικό του αντικείμενο (Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης 2020), ενώ 400.000 επιστήμονες έφυγαν στο εξωτερικό και δεν γυρίζουν, παρά τα μεγάλα λόγια για επιστροφή.

3. Να δουλεύουμε με δικαιώματα. Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ έχουμε πρόταση που εξασφαλίζει μόνιμη και σταθερή δουλειά για όλους, με μείωση του εργάσιμου χρόνου, με εισόδημα και συνολικά κοινωνική μέριμνα που διασφαλίζει την άνοδο του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων. Γιατί ο πλούτος παράγεται από τους πολλούς και στους πολλούς πρέπει να επιστρέφουν τα αποτελέσματα της επιστήμης.

Γιατί δεν μας αρκεί να εργαζόμαστε στο αντικείμενο που σπουδάσαμε, αλλά αυτό να συνοδεύεται με αξιοπρεπείς όρους δουλειάς και ζωής.

Για παράδειγμα, στον εκπαιδευτικό δεν αρκεί να διδάσκει, όπως συμβαίνει σήμερα, ως αναπληρωτής, με ανασφάλεια για το μέλλον ακόμα και για τα στοιχειώδη, με πρόσφατο αλλά όχι μοναδικό παράδειγμα εκπαιδευτικό που είναι αναπληρώτρια μακριά από τον τόπο κατοικίας και διδάσκει με το παιδί της αγκαλιά γιατί δεν «χώρεσε» σε βρεφονηπιακό σταθμό!

Η πλειοψηφία των αποφοίτων εργάζονται χωρίς συγκροτημένα εργασιακά δικαιώματα, 6 στους 10 με μισθό 400 - 800 ευρώ, ενώ η αμοιβή των γυναικών με πτυχίο Ανώτατης Εκπαίδευσης ανέρχεται μόλις στο 78% των αποδοχών των ανδρών.

Γι' αυτό στο φοιτητικό κίνημα επιδιώκουμε να μπολιάζονται οι διεκδικήσεις μας με αυτές των εργατικών σωματείων, στα οποία θα βρισκόμαστε αύριο. Να εντάσσονται διεκδικήσεις που αφορούν την Υγεία, την Πρόνοια, το Ασφαλιστικό, το δικαίωμα στη μητρότητα κ.λπ.

Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες ήδη έχουν πάρει μια πρώτη γεύση για το τι σημαίνει να υπάρχουν πιο θετικοί συσχετισμοί στα πανεπιστήμια. Αυτό το βήμα μπορεί να πάρει συνέχεια, να στεριώσει. Δύναμη της νεολαίας είναι η οργάνωση και η συμμετοχή στη λαϊκή αντεπίθεση. Δύναμή της είναι να παλέψει χωρίς να αναμένει κανέναν επίδοξο «σωτήρα». Με ΚΚΕ δυνατό για να ανοίξει ο δρόμος για τη διέξοδο προς όφελος του λαού.