Αρτα: Από τις πρόσφατες κινητοποιήσεις για τη δικαίωση του αδικοχαμένου Χρ. Ζορμπά

Από την 1η Ιούλη μάλιστα τρεις εργαζόμενοι δεν γύρισαν σπίτι τους από το μεροκάματο, με τελευταίο «κρούσμα» τον θανάσιμο τραυματισμό διανομέα της «e-food» σε τροχαίο στην Αθήνα, ο οποίος εργαζόταν ως freelancer.

Είχε προηγηθεί ο θάνατος του 68χρονου οικοδόμου στη Θεσσαλονίκη, που σε αυτήν την ηλικία, αντί να έχει βγει στη σύνταξη δούλευε σε συνθήκες καύσωνα πάνω στη σκαλωσιά και πέφτοντας από ύψος έχασε τη ζωή του. Ενώ στις 22 Ιούλη «έφυγε» από τη ζωή 47χρονος στον Βόλο, ο οποίος εργαζόταν σε έργο κατασκευής θερμοκηπίων, όταν έπαθε ηλεκτροπληξία.

Στο μεταξύ, άλλοι δύο εργάτες έπεσαν χτες Πέμπτη στο κενό, από ύψος τουλάχιστον 4 μέτρων, κατά τη διάρκεια εργασιών στον οικισμό Γέφυρα Θεσσαλονίκης. Οι δύο άνδρες εκτελούσαν εργασίες σε σούπερ μάρκετ και έπεσαν υπό άγνωστες συνθήκες με αποτέλεσμα να τραυματιστούν και να διακομισθούν σύμφωνα με ανακοίνωση της αστυνομίας σε εφημερεύον νοσοκομείο.

Τα εργατικά «ατυχήματα» «θερίζουν» και στους εργαζόμενους στους ΟΤΑ. Στις αρχές της βδομάδας, όπως καταγγέλλει ο Σύλλογος Εργαζομένων ΟΤΑ Πρέβεζας, εργαζόμενος με δίμηνη σύμβαση στην καθαριότητα του δήμου, τραυματίστηκε καθώς παρασύρθηκε από διερχόμενο όχημα, κατά τη διαδικασία της αποκομιδής απορριμμάτων στη Δημοτική Ενότητα Πάργας. Ο εργαζόμενος διακομίστηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Πρέβεζας, όπου και νοσηλεύεται, ενώ μόλις την περασμένη βδομάδα το Σωματείο Εργαζομένων Δήμου Βύρωνα είχε καταγγείλει τα τρία εργατικά «ατυχήματα» που κατέγραψε σε μόλις 10 μέρες. Και στον Βύρωνα, δύο από τους τρεις εργαζόμενους που τραυματίστηκαν είναι συμβασιούχοι, από προγράμματα του ΟΑΕΔ.

Τα ίδια τα στοιχεία, τα συχνά τέτοια «ατυχήματα» δείχνουν ότι δεν πρόκειται ούτε για «συμπτώσεις» ούτε φταίει το «κακό το ριζικό» των θυμάτων. Με βάση μάλιστα τα διαθέσιμα στοιχεία, ένας εργάτης χάνει τη ζωή του κάθε τρεις μέρες!

Τι φταίει γι' αυτό το μακελειό διαρκείας; Τα συνδικάτα καταγράφουν ως αιτίες τον ακατάλληλο εξοπλισμό και μηχανήματα, την ελλιπή συντήρηση, ακόμα και την απουσία στοιχειωδών μέτρων προστασίας της υγείας, την παραβίαση κανονισμών πρόληψης που με αγώνες έχουν κατακτηθεί από τους εργαζόμενους και είναι «κατοχυρωμένοι νομοθετικά». Για τη διασφάλιση φθηνής εργασίας οι εργοδότες αξιοποιούν ευρωενωσιακές κατευθύνσεις και το αντεργατικό νομοθετικό πλαίσιο που θεσπίζουν διαδοχικά οι κυβερνήσεις, επεκτείνοντας τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, τα ωράρια - λάστιχο, τις μειώσεις προσωπικού και την εντατικοποίηση της εργασίας. Αυξάνονται τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και κλιμακώνεται η επίθεση στον θεσμό των ΒΑΕ, ενώ με τη γενίκευση της εργολαβικής εργασίας περισσότεροι εργαζόμενοι εκτίθενται σε πολυποίκιλους και πρωτόγνωρους γι' αυτούς κινδύνους, αφού δεν προλαβαίνουν να εξοικειωθούν με τους χώρους δουλειάς.

Οι εργαζόμενοι «πληρώνουν» λοιπόν ακόμα και με τη ζωή τους ή τα σακατεμένα κορμιά τους την κερδοφορία και την ανταγωνιστικότητα των ομίλων, με τις επαγγελματικές ασθένειες, τα εργατικά «ατυχήματα», θανάτους και αναπηρίες που θα μπορούσαν να προληφθούν, δικαιολογώντας τον χαρακτηρισμό τους ως εργοδοτικά εγκλήματα.

«Θύτες» δεν είναι άλλοι από την ίδια την εργοδοσία και το κράτος, αφού η ουσιαστική προστασία των εργαζομένων, η αξιοποίηση όλων των σύγχρονων δυνατοτήτων για να ελαχιστοποιούνται οι κίνδυνοι στο μεροκάματο θεωρούνται «κόστος» με μικρό «όφελος». Ετσι η εργοδοσία στις περισσότερες περιπτώσεις προτιμά να «ρισκάρει» τη ζωή των εργαζομένων, και αν συμβεί το «κακό» να ξεμπερδέψει με καμιά ψευτοαποζημίωση παρά να θυσιάζει «χρόνο» και «χρήμα» ώστε να υπάρχει αποτελεσματική προστασία, που θα στηρίζεται στην πρόληψη, με βάση την εκτίμηση - μελέτη όλων των κινδύνων σε κάθε χώρο δουλειάς.

Ακόμα και η διεκδίκηση των αποζημιώσεων αποτελεί έναν «Γολγοθά» για τα θύματα και τις οικογένειές τους, όπως ανέδειξε και η πρόσφατη ολοκλήρωση της δίκης για το θανατηφόρο εργατικό δυστύχημα στο εργοστάσιο «Ηπειρος», με θύμα τον 29χρονο Χρήστο Ζορμπά. Η οικογένεια κατάφερε να δικαιωθεί δύο χρόνια μετά τον άδικο χαμό του, ενώ η ακροαματική διαδικασία έδειξε στην πράξη ότι πρόκειται για «εργοδοτικά εγκλήματα» και όχι απλά για «εργατικά ατυχήματα». Η εργοδοσία είχε αποφύγει να τοποθετήσει σύστημα προστασίας από ηλεκτροπληξία, αφού αυτό «κόστιζε», κάτι που οδήγησε στον θάνατο του Χρ. Ζορμπά, ενώ ως «μέσο προστασίας» για τον ηλεκτρολόγο παρουσίαζε κάτι γάντια καθαριότητας, τα οποία προφανώς «κοστίζουν» λιγότερο, αν και ...σκοτώνουν.

Τα στοιχεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) έχουν καταγράψει χιλιάδες εργάτες και εργάτριες που τραυματίζονται και σακατεύονται κάθε χρόνο, ενώ δεκάδες πέφτουν νεκροί στους χώρους δουλειάς. Κι αυτό ενώ τα επίσημα στοιχεία είναι ελλιπή, λόγω και του ανύπαρκτου ουσιαστικά ελεγκτικού μηχανισμού, κατάσταση που θρέφει την εργοδοτική ασυδοσία, αλλά και των προσπαθειών της εργοδοσίας να συγκαλύπτει το τι συμβαίνει στους χώρους δουλειάς.

Το ΣΕΠΕ (που πλέον έχει μετατραπεί σε «Ανεξάρτητη Αρχή» από την κυβέρνηση της ΝΔ) είχε δημοσιοποιήσει ετήσιες Εκθέσεις Πεπραγμένων στις οποίες περιλαμβάνονται και τα στοιχεία για τα εργατικά «ατυχήματα» από το 1999 (πρώτος χρόνος λειτουργίας του) μέχρι και το 2017. Από εκεί και πέρα, με ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης της ΝΔ και της προηγούμενης του ΣΥΡΙΖΑ, δεν έχουν δημοσιοποιηθεί οι επόμενες Εκθέσεις, αν και - υποτίθεται - τα στοιχεία υπάρχουν συγκεντρωμένα...

Τα στοιχεία λοιπόν της περιόδου 1999 - 2017 καταγράφουν συνολικά 107.617 εργατικά «ατυχήματα», από τα οποία τα 2.039 είναι θανατηφόρα! Με άλλα λόγια, την περίοδο αυτή συμβαίνουν περίπου 19 εργατικά «ατυχήματα» κάθε εργάσιμη μέρα και κάθε τρεις εργάσιμες μέρες ένας εργάτης χάνει τη ζωή του! Μάλιστα, το 2017 καταγράφηκαν 7.357 εργατικά «ατυχήματα», ο μεγαλύτερος αριθμός από το 1999!

Ανάλογη κατάσταση επικρατεί σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό και στα υπόλοιπα καπιταλιστικά κράτη. Σύμφωνα με την Eurostat, το 2018 στην ΕΕ των «27» σημειώθηκαν πάνω από 3,1 εκατομμύρια εργατικά «ατυχήματα» και 3.332 θάνατοι εργαζομένων.

Η εργοδοτική ασυδοσία που οδηγεί στα απανωτά εγκλήματα έχει και κρατική σφραγίδα, αφού όλες οι κυβερνήσεις έχουν φροντίσει να υπάρχει ασυλία στις μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτή η «ασυλία» υπηρετείται από το ξεδόντιασμα του ΣΕΠΕ, με το «κερασάκι στην τούρτα» να έρχεται από τη μετατροπή του σε «Ανεξάρτητη Αρχή» που δεν θα λογοδοτεί πουθενά.

Χαρακτηριστικό των ελλείψεων του Σώματος (επομένως και της «Ανεξάρτητης Αρχής») είναι το γεγονός ότι, με βάση τα τελευταία στοιχεία (σημειώνουμε ξανά ότι δεν έχουν δημοσιοποιηθεί ετήσιες Εκθέσεις Πεπραγμένων των ετών 2018 - 2020), το 2017 υπηρετούσαν μόλις 373 επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων και 245 επιθεωρητές για την Υγιεινή και Ασφάλεια στην Εργασία!

Οι έλεγχοι λοιπόν μειώνονται χρόνο με τον χρόνο από το 2013, με το 2017 μάλιστα να είναι ο μικρότερος αριθμός από το 2001!

Μερικές εκατοντάδες εργαζόμενοι, δηλαδή, για να ελέγξουν, χωρίς μέσα, χωρίς κατάλληλα εργαλεία, περίπου 300.000 επιχειρήσεις! Οι όποιοι έλεγχοι γίνονται είναι σταγόνα στον ωκεανό, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τον αριθμό ελέγχων που γίνονται για να ελεγχθούν όλες οι επιχειρήσεις για τις εργασιακές σχέσεις απαιτούνται τουλάχιστον 8 χρόνια και για μέτρα υγείας και ασφάλειας περίπου 17 χρόνια!