Την έκθεση της Κομισιόν για τις σχέσεις ΕΕ - Ρωσίας, που θα συζητηθούν στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στις 24 - 25 Ιούνη, παρουσίασε ο επικεφαλής της ευρωενωσιακής Εξωτερικής Πολιτικής, Ζ. Μπορέλ.

Στο φόντο των εντεινόμενων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, η στάση απέναντι στη Ρωσία ήταν ένα από τα θέματα που βρέθηκαν αυτήν τη βδομάδα στο επίκεντρο των αλλεπάλληλων συνάξεων του ευρωατλαντικού μπλοκ, στις Συνόδους Κορυφής του G7, του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ - ΕΕ, ενώ την ίδια μέρα που παρουσιάστηκε η έκθεση Μπορέλ πραγματοποιήθηκε και η συνάντηση Μπάιντεν - Πούτιν στη Γενεύη.

Η έκθεση του Ζ. Μπορέλ προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θέτει 3 βασικούς άξονες για τις σχέσεις ΕΕ - Ρωσίας, κάνοντας λόγο για «απώθηση», «περιορισμό» και «συνεργασία».

Σε ό,τι αφορά την «απώθηση», ο Μπορέλ κάνει λόγο για απάντηση στις «παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του Διεθνούς Δικαίου στα κράτη - μέλη και στη γειτονιά μας». Ως βασικό στοιχείο αυτής της «απώθησης» περιγράφει τη συνέχιση στη στήριξη της Ουκρανίας.

«Περιορισμός» προτείνεται έναντι «των προσπαθειών της Ρωσίας να υπονομεύσει τα συμφέροντα της ΕΕ», η οποία «πρέπει να γίνει πιο στιβαρή και ανθεκτική». Ιεραρχούνται η ανάπτυξη «ικανοτήτων» στην άμυνα και στην κυβερνοασφάλεια, η ενίσχυση της θέσης της ΕΕ στη «γειτονιά» της Ρωσίας μέσα από «ενίσχυση της στήριξης στους Ανατολικούς εταίρους μας» και την εφαρμογή «εκκρεμών μεταρρυθμίσεων», καθώς και το θέμα της «ενεργειακής ασφάλειας» της ΕΕ και των «γειτόνων» μας, με ενεργειακό μείγμα που θα εξαρτάται λιγότερο από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες.

Τέλος, προκρίνεται η «συνεργασία» με τη Ρωσία «σε πολλές βασικές προκλήσεις» και πάλι με κριτήριο την «περαιτέρω υπεράσπιση των συμφερόντων μας». Ως τέτοια πεδία αναφέρονται η πανδημία, η κλιματική αλλαγή, ο «τεράστιος αριθμός των οικονομικών διαταραχών στις σχέσεις μας», όπως και η συνέχιση της στήριξης «στη ρωσική κοινωνία των πολιτών», της προσπάθειας δηλαδή για ενεργή παρέμβαση στις πολιτικές εξελίξεις στη Ρωσία με βάση τα δικά της συμφέροντα. Στην εξωτερική πολιτική προκρίνεται η συνέχιση της «συνεργασίας» σε Μέση Ανατολή, Αφγανιστάν, Ιράν και Λιβύη.

Κατά τ' άλλα, απαντώντας σε ερωτήσεις κατά την παρουσίαση του νέου «τρίπτυχου», ο Ζ. Μπορέλ ανέφερε ότι παραμένουν οι «5 αρχές της ΕΕ» απέναντι στη Ρωσία, οι οποίες περιλαμβάνουν και τη σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία, την Κριμαία, την τήρηση των συμφωνιών του Μινσκ. Ο ίδιος υπογράμμισε ότι οι σχέσεις με τη Μόσχα βρίσκονται στο «ναδίρ» και αυτές είναι προτάσεις για «να προωθήσουμε τις σχέσεις μας με τη Ρωσία» με τρόπο που «εξυπηρετούνται και προωθούνται καλύτερα τα συμφέροντα και οι αρχές μας».

«Αν τα κράτη - μέλη εγκρίνουν αυτές τις συστάσεις, θα πρέπει να φροντίσουν να τηρηθούν και να μην αφήσουν τη Ρωσία να μας διχάσει», υπογράμμισε, επιβεβαιώνοντας ουσιαστικά τις σοβαρές ενδοαστικές αντιθέσεις και στο εσωτερικό της ΕΕ σε ό,τι αφορά τις σχέσεις με τη Ρωσία. Συμπλήρωσε μάλιστα χαρακτηριστικά ότι «η Ρωσία προτιμά να μιλάει απευθείας με ορισμένα κράτη - μέλη», παρά με την ΕΕ.

Ο Μπορέλ αναφέρθηκε και στους «μοχλούς πίεσης» κατά της Ρωσίας: «Το 75% των άμεσων επενδύσεων στη Ρωσία πραγματοποιείται από ευρωπαϊκές επιχειρήσεις» και οι ευρωπαϊκές επενδύσεις ανέρχονταν σε 311,4 δισ. ευρώ το 2019. Η Ρωσία εξαρτάται από τις εξαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου, που αποτελούν το 40% του προϋπολογισμού της, και η ΕΕ είναι μεγάλος εισαγωγέας. «Πρέπει επίσης να χρησιμοποιήσουμε το πλεονέκτημα που προσφέρει η ενεργειακή μας μετάβαση» σε εναλλακτικές μορφές Ενέργειας, ανέφερε, η οποία «θα επηρεάσει καθοριστικά τη Ρωσία».