Με αφορμή την προετοιμασία και το περιεχόμενο των φετινών Μαθητικών Φεστιβάλ, ο «Ριζοσπάστης» μίλησε με την Μυρτώ Καλτικοπούλου, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ και υπεύθυνη της Μαθητικής Επιτροπής του ΚΣ, την Σταυρούλα Συγκούνα και την Δέσποινα Κούτα, μέλη της Μαθητικής Επιτροπής του ΚΣ. Παραθέτουμε τη συνέντευξη:

-- Τι σηματοδοτεί το σύνθημα των φετινών Μαθητικών Φεστιβάλ;

Μ. Κ.: Το συγκεκριμένο σύνθημα επιλέχθηκε γιατί εκφράζει τα συναισθήματα των μαθητών όλη την τελευταία περίοδο, την οργή για όσα συμβαίνουν στη ζωή τους, όσα βλέπουν γύρω τους: Από τη διαχείριση της πανδημίας και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν μέσα στη νέα κρίση οι ίδιοι και οι οικογένειές τους, έως το σχολείο, που γίνεται όλο και περισσότερο εξεταστικό κέντρο και τους δίνει όλο και λιγότερη από τη μόρφωση που έχουν ανάγκη, καλύπτει ολοένα και λιγότερο τις κάθε είδους ανάγκες τους σε αυτήν την κρίσιμη ηλικία. Η ΚΝΕ, λοιπόν, καλεί τους μαθητές να μη δώσουν «τόπο στην οργή». Να μη συμβιβαστούν με τη σαπίλα αυτού του συστήματος, που γεννά φτώχεια, πόλεμο, προσφυγιά, τον ρατσισμό, που βάζει μόνο εμπόδια στα όνειρά τους και ταβάνι στις ανάγκες τους στο όνομα του «δεν αλλάζουν τα πράγματα», όπως συχνά ακούνε.

Εχουν άλλωστε πείρα που δείχνει ότι μπορούν να δώσουν «τρόπο» και διέξοδο στην οργή τους, μέσα από τον συλλογικό αγώνα, το «όπλο» τους σε όλη τη φετινή σχολική χρονιά. Γιατί μέσα στις δύσκολες συνθήκες της φετινής σχολικής χρονιάς οργάνωσαν σημαντικούς μαθητικούς αγώνες, έβαλαν τη σφραγίδα τους στις εξελίξεις, απάντησαν στις επιθέσεις, στη συκοφαντία και την καταστολή, είχαν σημαντικές κατακτήσεις, με κορυφαία για φέτος την απόσυρση της «τράπεζας θεμάτων». Την πείρα τους αυτή θέλουμε να μετουσιώσουν σε παρακαταθήκη για το υπόλοιπο των μαθητικών τους χρόνων.

Για το δεύτερο μισό του συνθήματος, «"Ανάσα" ο αγώνας για να νικήσει η ζωή», θέλουμε οι μαθητές ακριβώς να σκεφτούν ότι παρά τις δυσκολίες, το σύστημα της εκμετάλλευσης, ο καπιταλισμός δεν είναι ανίκητος, μπορεί να ανατραπεί. Μόνο με ψηλά το κεφάλι, με τον συλλογικό μας αγώνα ενάντια στο σύστημα της εκμετάλλευσης, μπορούμε να «ανασάνουμε» πραγματικά. Να ανοίξουμε τον δρόμο «για να νικήσει η ζωή» που ταιριάζει στους νέους τον 21ο αιώνα. Οι αγώνες που δώσαμε όλο αυτόν τον καιρό μάς διδάσκουν πως μπορούμε να το τολμήσουμε μαζί.

-- Απευθυνόμενη λοιπόν με αυτό το σύνθημα και με αυτό το περιεχόμενο, τι φιλοδοξεί η ΚΝΕ από τα Μαθητικά Φεστιβάλ, πώς δουλεύετε με το κάλεσμά σας;

Μ. Κ.: Στο τέλος αυτής της δίμηνης δραστηριότητας φιλοδοξούμε να έχουμε γνωρίσει χιλιάδες μαθητές που θα περάσουν από τα Μαθητικά Φεστιβάλ στο ταξίδι τους σε όλη τη χώρα και οι Μαθητικές μας Οργανώσεις να έχουν εκατοντάδες νέα μέλη. Τη φετινή χρονιά, μάλιστα, η αποφασιστική ενίσχυση των Οργανώσεών μας μέσα από την επιτυχία των Φεστιβάλ είναι στόχος ενταγμένος στην άμιλλα στρατολογίας προς τιμήν του 21ου Συνεδρίου του Κόμματός μας. Τα Μαθητικά Φεστιβάλ παραδοσιακά αποτελούν τέτοιο σταθμό, πόσο μάλλον φέτος, που με πολλούς νέους λόγω των κλειστών σχολείων και της πανδημίας διακόπηκε απότομα η επαφή μας, τα Φεστιβάλ είναι ένα ραντεβού που δεν πρέπει να χαθεί. Θέλουμε να συναντηθούμε με όλους εκείνους που γνωρίζουν την ΚΝΕ και τα μέλη της, που συμμετείχαν το προηγούμενο διάστημα στις μαθητικές κινητοποιήσεις, αλλά και με όλους όσους έως τώρα δεν γνωρίσαμε, ώστε να συζητήσουμε τους προβληματισμούς τους, τις ανησυχίες τους, να μάθουν κι εκείνοι από πρώτο χέρι τι οργάνωση είναι η ΚΝΕ, για τι παλεύει.

Να καταλάβουν πως δυνατή ΚΝΕ στα σχολεία σημαίνει δυνατοί μαθητικοί αγώνες, ακριβώς γιατί είναι η ΚΝΕ και το ΚΚΕ που αποδεικνύουν με κάθε τρόπο πως τα πράγματα μπορούν να είναι αλλιώς για τη ζωή και το μέλλον της νεολαίας στον 21ο αιώνα, και πως απαιτείται σύγκρουση με το σύστημα της εκμετάλλευσης ώστε να ανοίξει ο δρόμος για να γίνουν τα πράγματα αλλιώς. Γι' αυτό και μπαίνουν μπροστά σε κάθε μικρό και μεγάλο αγώνα για το σχολείο που έχουν ανάγκη οι μαθητές, δίνουν ζωή, αντοχή και διάρκεια με τη δράση τους, σπάνε στην πράξη την απογοήτευση και διαφωτίζουν με τη στάση τους πως η νέα γενιά έχει ιδανικά και αξίες πολύ ανώτερες από τις σαπίλα του καπιταλισμού. Ειδικά οι μαθητές που γνωρίζουν την ΚΝΕ και τη δράση της μπορούν με βάση την πείρα από το σχολείο, τη γειτονιά τους, τους εργασιακούς χώρους των γονιών τους να σκεφτούν πόσο διαφορετικά θα είναι τα πράγματα με περισσότερες δυνάμεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ σε όλους αυτούς τους χώρους, και να μη διστάσουν άλλο: Να κάνουν το βήμα να οργανωθούν στην ΚΝΕ!

Σ. Σ.: Η αλήθεια είναι πως μέχρι στιγμής το άνοιγμα που έχει γίνει και η συζήτηση φαίνεται ότι επιβεβαιώνει το σύνθημα των Φεστιβάλ μας. Υπάρχει δηλαδή πολύ μεγάλη διάθεση καταρχάς από τις ίδιες τις μαθητικές μας δυνάμεις να τους δοθεί το «βήμα», να συζητήσουν με συμμαθητές τους, να εκφράσουν και οι ίδιοι τις ανησυχίες τους. Αρα, ουσιαστικά μέσα από τα Μαθητικά Φεστιβάλ επιδιώκουμε ακριβώς αυτό: Τα μέλη της ΚΝΕ να κάνουν το Φεστιβάλ που αποφάσισαν, προπαγάνδισαν και έστησαν οι ίδιοι, που τους εκφράζει και τους βοηθά να απευθυνθούν στους συμμαθητές τους.

Ταυτόχρονα, παιδιά που είτε είναι φίλοι της ΚΝΕ, είτε στάθηκαν αγωνιστικά το προηγούμενο διάστημα στις κινητοποιήσεις, να μάθουν περισσότερα, να έρθουν σε επαφή μαζί μας και να εμπλακούν, να δημιουργήσουν ό,τι τους αρέσει, π.χ. σκετς, γκράφιτι, κολάζ κ.λπ. Με βάση θέματα που τους ενδιαφέρουν, αλλά και την επικαιρότητα. Πρακτικά, να πάρουν πάνω τους το Φεστιβάλ όπως και τις κινητοποιήσεις: Είναι δικό τους!

Πάνω απ' όλα, όμως, επιδιώκουμε ως ΚΝΕ να εξαντληθεί κάθε δυνατότητα που προκύπτει μπροστά σε κάθε Μαθητικό Φεστιβάλ. Είναι χιλιάδες μαθητές σε όλη την Ελλάδα που παίρνουν πάνω τους τα Μαθητικά Φεστιβάλ, εμπλουτίζουν το πρόγραμμα, και όσο η κάθε Οργάνωση καθημερινά κάνει άνοιγμα με εξορμήσεις και περιοδείες στα σχολεία, στα μαθητοστέκια, στήνει spots που προπαγανδίζουν τα Φεστιβάλ, τόσο περισσότεροι μαθητές μπορούν να εμπλακούν τελικά σε αυτά.

Θέλουμε να μάθουν οι νέοι ότι τα Μαθητικά Φεστιβάλ είναι μια μικρογραφία ουσιαστικά της ίδιας της Οργάνωσής μας, ότι μέσα από αυτά αναδεικνύονται αξίες όπως είναι η συντροφικότητα, η αλληλεγγύη, η «ζωντανή» ανταλλαγή απόψεων και σκέψεων, η δύναμη που προκύπτει όταν αγωνιζόμαστε δίπλα - δίπλα. Και αυτό επιδιώκουμε και μέσα από τις ομάδες εργασίας που φτιάχνονται για τα Μαθητικά Φεστιβάλ. Για παράδειγμα, στη Φιλαδέλφεια έχουν φτιαχτεί ήδη έξι ομάδες εργασίας από παιδιά που θέλουν να συμβάλουν στο Μαθητικό Φεστιβάλ, και δεν είναι τυχαίο ότι μέσα από όλη αυτήν τη διαδικασία μαθαίνουν τον σκοπό της ΚΝΕ, πως σε οποιαδήποτε ανησυχία έχει ο νέος άνθρωπος μπορεί να δώσει «βήμα». Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά παιδιά κάνουν και το βήμα να οργανωθούν ήδη από την εμπλοκή τους στις ομάδες.

-- Γιατί ξεχωρίζετε στο φετινό κάλεσμα τα ΕΠΑΛ;

Δ. Κ.: Η ΚΝΕ κάνει ιδιαίτερο κάλεσμα τους μαθητές των ΕΠΑΛ γιατί είναι ένα κομμάτι της νεολαίας που έχει δεχτεί απανωτά χτυπήματα στα δικαιώματά της και τώρα είναι η ώρα να πάρουν θέση στη διεκδίκηση. Να μπουν στον συλλογικό αγώνα κόντρα σε αυτούς που αντιμετωπίζουν τους ΕΠΑΛίτες σαν μαθητές «δεύτερης κατηγορίας», κόντρα στην αντίληψη που περνάει στο σχολείο πως «οι ΕΠΑΛίτες θα μάθουν αυτά που ο εργοδότης ζητάει», κόντρα στην κυβέρνηση των μεγαλοεργοδοτών που χρόνο με τον χρόνο παίρνει ευθύνη για τις τεράστιες ελλείψεις σε καθηγητές, εργαστήρια, εξοπλισμό και απαρχαιωμένα βιβλία. Εμείς λέμε πως σήμερα οι μαθητές των ΕΠΑΛ έχουν δικαίωμα στην ολόπλευρη μόρφωση, υπάρχει δυνατότητα να αγκαλιαστεί η γνώση της επιστήμης και της τεχνολογίας που πλαισιώνει την τέχνη του καθενός και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί αυτό να απαξιώνεται από αντιλήψεις που προσπαθεί διαχρονικά το κράτος να χτίσει.

Τα νέα δεδομένα με τον νόμο που φέρνει περαιτέρω υποβάθμιση των προγραμμάτων σπουδών των ΕΠΑΛ με την εντονότερη σύνδεση της αγοράς εργασίας, η κατάσταση που επικρατεί στη μαθητεία και θα επηρεαστεί από το νομοσχέδιο για το 8ωρο, η διαχείριση της πανδημίας από μεριάς της κυβέρνησης, που άφησε τους μαθητές έξω από τις τάξεις και τα εργαστήρια (πρακτικά δεν γίνονται εργαστήρια με τηλεκπαίδευση), που τους άφησε απλήρωτους στη μαθητεία για μήνες και κάτω από την πίεση του αγώνα τελικά πήραν τα δεδουλευμένα τους ή κάποια επιδόματα, είναι ζητήματα που καλούμε τους ΕΠΑΛίτες να μη συμβιβαστούν άλλο με αυτά. Εχουν πείρα αυτά τα παιδιά και φιλοδοξούμε ως ΚΝΕ καλύτερα να μπορούμε να μιλάμε τη «γλώσσα» τους. Είναι μαθητές που μπαίνουν πολύ πιο γρήγορα στη δουλειά, ήδη παράλληλα με το σχολείο, με αποτέλεσμα να έχουν εμπειρίες. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της μαθητείας, που ενώ ουσιαστικά κάνουν τη δουλειά που κάνει ένας εργαζόμενος, οι μισθοί τους δεν είναι πολλές φορές ούτε οι βασικοί και δεν έχουν τα ίδια εργασιακά δικαιώματα. 'Η σε άλλες περιπτώσεις πάνε σε εταιρείες για πρακτική στο αντικείμενό τους και καταλήγουν να βγάζουν φωτοτυπίες και να φτιάχνουν καφέδες... Μπορούν και πρέπει να καταλάβουν, δηλαδή, γιατί είναι αρνητικό ότι πια η μεγαλοεργοδοσία (βλ. ΣΕΒ κ.ά.) θα αναλαμβάνει την εκπαίδευση των μαθητών, στα «Πρότυπα» ΕΠΑΛ που έφτιαξε η κυβέρνηση.

Ολες αυτές οι πτυχές, λοιπόν, θέλουμε να ξεδιπλωθούν στα Φεστιβάλ μας και να δείξουμε ότι οι μαθητές των ΕΠΑΛ σήμερα μπορούν να αγκαλιάσουν τη γνώση τους, την τέχνη τους, πρέπει να προτάξουν το αίτημα της μόρφωσης και μέσα από διαδραστικούς τρόπους να γνωρίσουν και το επαγγελματικό τους μέλλον. Γιατί σε όλη αυτήν την κατάσταση που επικρατεί στα ΕΠΑΛ, με ελλείψεις σε καθηγητές, απαρχαιωμένα βιβλία, η γνώση που παίρνουν οι νέοι είναι «έτη φωτός» μακριά από τις δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα. Για παράδειγμα, η ΟΒ ΕΠΑΛ της Καλλιθέας σχεδιάζει να πάρει συνέντευξη από εργαζόμενους αντίστοιχων κλάδων, όπου σε πολύ λίγο θα είναι κι αυτοί αντίστοιχα εργαζόμενοι, π.χ. νοσηλευτές, κατασκευαστές, μηχανικοί αυτοκινήτων κ.λπ. Πιάνοντας το νήμα από κάθε προβληματισμό των ΕΠΑΛιτών, να ακουστεί πως σήμερα υπάρχουν οι δυνατότητες και οι προϋποθέσεις για ένα ΕΠΑΛ «αλλιώς», πέρα από τα όσα επιβάλλει η κερδοφορία.

-- Τι θα δει ένας μαθητής που θα έρθει σε ένα Μαθητικό Φεστιβάλ;

Μ. Κ.: Η ποικιλία και ο πλούτος των θεμάτων που θα παρουσιαστούν με διάφορες μορφές στα Μαθητικά Φεστιβάλ είναι όση και η ποικιλία των ενδιαφερόντων των μαθητών. Γιατί οι μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων, ακόμα και οι μαθητές στις μεγαλύτερες τάξεις του Δημοτικού, βρίσκονται σε μια ηλικία που διαμορφώνουν τη στάση τους για πάρα πολλά ζητήματα, τους προβληματίζουν ερωτήματα στα οποία το σημερινό σχολείο δεν δίνει απαντήσεις. Για παράδειγμα, πολλοί έχουν επιλέξει να κάνουν φέτος αθλητικά τουρνουά και να συζητήσουν πόσο διαφορετικά μπορούν να είναι τα πράγματα με διαφορετική αξιοποίηση ελεύθερων χώρων και αθλητικών εγκαταστάσεων, να κουβεντιάσουν την ανάγκη να διεκδικήσουν δωρεάν πρόσβαση στον αθλητισμό, που γίνεται πανάκριβο εμπόρευμα. Προγραμματίζονται εκδηλώσεις και συζητήσεις για την πείρα από τη φετινή χρονιά, που ανέδειξε χαρακτηριστικά τι σχολείο είναι αυτό που έχουν ανάγκη, τη δυνατότητα που υπάρχει σήμερα να καλύπτονται ολοκληρωμένα οι ανάγκες τους, να μορφώνονται ουσιαστικά για την πορεία της ζωής τους και να μην αντιμετωπίζονται ως «εξεταστικά ρομπότ». Πολλοί μαθητές προβληματίζονται για την ουσιαστική προστασία του περιβάλλοντος, κόντρα στην πολιτική των κυβερνήσεων, ΕΕ, μονοπωλίων που το καταστρέφει και αντιμετωπίζει ως κερδοφόρα μπίζνα ακόμη και την υποτιθέμενη προστασία του.

Επίσης, η πολυμορφία είναι στοίχημα για εμάς! Γιατί οι μαθητές έχουν ενδιαφέροντα τα οποία «μπήκαν στον πάγο» τον τελευταίο έναν χρόνο, είτε είναι αθλητικές δραστηριότητες, είτε είναι καλλιτεχνικές δραστηριότητες που έχουν ανασταλεί, και όλο αυτό δημιουργεί μια συσσωρευμένη ανάγκη και να εκφραστούν, να αλληλεπιδράσουν με τους συμμαθητές τους, αλλά και να δώσουν απαντήσεις, να θέσουν νέα ερωτήματα. Να κάνει ένας μαθητής ό,τι του «λείπει» τόσο καιρό, στο Φεστιβάλ. Με βάση αυτό η Μαθητική Επιτροπή στα φετινά Φεστιβάλ τροφοδοτεί τις Οργανώσεις με υλικό και ιδέες που γίνονται η «πρώτη ύλη» για να μπορούμε να παρουσιάσουμε ένα όμορφο αποτέλεσμα, πάντα με βασικό στόχο να εκφράζει το κάθε Φεστιβάλ τους μαθητές που το στήνουν και θα συμμετάσχουν σε αυτό.

Για παράδειγμα, προετοιμάζονται σε πολλές περιπτώσεις θεατρικά σκετς, θα παίξουν «γνωστά» παιχνίδια με προσαρμοσμένο περιεχόμενο με τις παρέες τους, θα συμμετάσχουν σε διάφορα escape rooms και άλλες δραστηριότητες. Θα υπάρχει πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα από καλλιτέχνες που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της ΚΝΕ και θα συμμετάσχουν στα Φεστιβάλ, αλλά και από μαθητές - καλλιτέχνες που έχουν την ανάγκη να εκφραστούν και η ΚΝΕ, όπως πάντα, τους δίνει το «βήμα».

Και, φυσικά, είναι πολύ σημαντικό να είναι καταληγμένη από πριν η δραστηριότητα που θα ακολουθήσει στα Φεστιβάλ, ποιο θα είναι το επόμενο ραντεβού για όλους τους μαθητές που συμμετείχαν και πέρασαν όμορφα στο Φεστιβάλ. Νομίζουμε πως ιδιαίτερα τα αθλητικά τουρνουά - ειδικά μπροστά στην Παγκόσμια Μέρα Κατά των Ναρκωτικών στις 26/6 - είναι πρώτης τάξεως επιλογή για τη συνέχεια!

Σ. Σ.: Επίσης, η επικαιρότητα εμπλουτίζει το ίδιο το περιεχόμενο των Μαθητικών Φεστιβάλ. Για παράδειγμα, έχει προκύψει το θέμα της Παλαιστίνης και αντίστοιχα αναπροσαρμόζονται τα προγράμματα των Φεστιβάλ, για να ακουστεί δυνατά η αλληλεγγύη μας στον λαό της Παλαιστίνης. Μας εμπνέουν τα λόγια του επαναστάτη Τσε Γκεβάρα:«Το καθήκον του νέου κομμουνιστή είναι: Να αναπτύξει την ευαισθησία του σε σημείο που να νιώθει αγωνία όταν δολοφονείται ένας άνθρωπος κάπου στον κόσμο και να ενθουσιάζεται όταν ανυψώνεται κάπου μια καινούργια σημαία της λευτεριάς...».

-- Για τα Φεστιβάλ απευθύνετε κάλεσμα και στα παιδιά των μεγαλύτερων τάξεων του Δημοτικού και της Α' Γυμνασίου...

Σ. Σ.: Αποδεικνύεται ότι αυτά τα παιδιά, σε αυτές τις ευαίσθητες ηλικίες, τα αγγίζουν πολλά ζητήματα. Δεν είναι «μικρά παιδιά που δεν καταλαβαίνουν», όπως μπορεί κάποιος να σκέφτεται. Από τη δραστηριότητα που είχαμε το προηγούμενο διάστημα, με παρουσιάσεις μπροστά στο 1821, είτε με το βιβλίο «Κι όμως, κινείται...», η συζήτηση, οι ερωτήσεις και οι προβληματισμοί έδειξαν ότι αυτά τα παιδιά τα απασχολούν πάρα πολλά ζητήματα και έχουν διάφορα ερεθίσματα. Δεν είναι τυχαία η παρουσία παιδιών, φίλων του «κόκκινου Αερόστατου», στις τελευταίες πορείες για την Πρωτομαγιά και για αλληλεγγύη στον λαό της Παλαιστίνης. Μπορούν επομένως αυτά τα παιδιά είτε να συμμετέχουν με τη Μαθητική ΟΒ της ΚΝΕ, με τις ομάδες εργασίας που στήνονται για τα Φεστιβάλ σε κάθε περιοχή, ή αντίστοιχα να συμμετέχουν με την ξεχωριστή δική τους γωνιά και πρόγραμμα, με τη βοήθεια φυσικά και των Κομματικών Οργανώσεων.