Αποδίδεται συμβολικά, σήμερα 24 Μαρτίου, η ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου, σηματοδοτώντας την έναρξη των εορτασμών της επετείου των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση, καθώς η ελληνική τέχνη του 19ου και του 20ού αιώνα, που φιλοξενείται στις αίθουσές της, εξελίσσεται παράλληλα με την Ιστορία του νεοελληνικού κράτους.

Η Εθνική Πινακοθήκη θα ανοίξει τις πύλες στους επισκέπτες (όταν αποφασιστεί σε συνάρτηση με την πανδημία) με την περιοδική έκθεση «Το 1821 στη ζωγραφική. Η Ελλάς απαιτεί την ιστορικήν Πινακοθήκην της», που περιλαμβάνει έργα του 19ου αι. από τις ελληνικές και ευρωπαϊκές συλλογές της.

Η μόνιμη έκθεση της Πινακοθήκης τώρα ξεδιπλώνεται σε 1.000 πίνακες, ενώ στο παλιό κτίριο έφτανε μόνο στα 400 έργα και το πρώτο μνημειώδες έργο που υποδέχεται τους επισκέπτες, μπαίνοντας από την κεντρική είσοδο, είναι η «Λαϊκή Αγορά» (1979-1982) του Παναγιώτη Τέτση, με μια έκρηξη χρωμάτων. Η νέα αίθουσα των περιοδικών εκθέσεων προσεγγίζει τα 2.000 τετραγωνικά μέτρα, ενώ οι αποθηκευτικοί χώροι μπορούν να στεγάσουν 10.000 έργα, από τα 20.000 που διαθέτει συνολικά.

Το έργο επέκτασης της Εθνικής Πινακοθήκης ξεκίνησε το 2011, ολοκληρώθηκε το 2021 και το κόστος του ανήλθε στα 59.029.102 ευρώ (τα 42.016.982 ευρώ από δημόσια χρηματοδότηση και τα 17.012.120 ευρώ από ιδιωτική).

Στο προϋπάρχον κτίριο των 9.720 τετραγωνικών μέτρων προστέθηκαν επιπλέον 11.040 τετραγωνικά μέτρα. Το μουσείο αποτελείται από εκθεσιακούς χώρους 2.230 τετραγωνικών μέτρων, σύγχρονες αποθήκες έργων τέχνης 1.645 τ.μ., αμφιθέατρο 350 θέσεων, χώρο εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αίθουσα υποδοχής, σαλόνι ψηφιακής πληροφόρησης, σύγχρονα εργαστήρια συντήρησης, βιβλιοθήκη κ.ά.

Η Εθνική Πινακοθήκη ιδρύθηκε το 1900 και οι πρώτες συλλογές της αριθμούσαν 258 έργα και προέρχονταν από το Πολυτεχνείο και το Πανεπιστήμιο, ενώ το 1901 προστέθηκαν και τα 107 έργα της δωρεάς του Αλέξανδρου Σούτσου. Η Πινακοθήκη στεγάστηκε αρχικά στο κεντρικό κτίριο του Πολυτεχνείου σ' ένα μικρό χώρο, όπου παρέμεινε μέχρι το 1941 (κατά τη διάρκεια της Κατοχής οι συλλογές της φυλάχθηκαν στο Αρχαιολογικό Μουσείο). Το 1954 το κληροδότημα του Αλέξανδρου Σούτσου εντάχθηκε στο μουσείο και δρομολογήθηκε λύση στο θέμα στέγασης της Πινακοθήκης. Το πρώτο από τα σημερινά κτίρια θεμελιώθηκε το 1964 και εγκαινιάστηκε το 1968, ενώ το 1976 ολοκληρώθηκε και το δεύτερο κτίριο.