ΜΕΡΟΣ ΙΑ'

Η Γιούρα ως χώρος εξόντωσης πολιτικών αντιπάλων πέρασε μια σειρά φάσεις, οι οποίες αποτελούσαν αντανάκλαση όλης της εξέλιξης του αγώνα που γινόταν έξω από αυτό το κολαστήριο. Με αυτή την έννοια λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι ο κάθε διευθυντής που πέρασε, όπως οι: Παπαδημητρόπουλος, Γλάστρας, Μπουζάκης, Δερμετζάκης, άσκησαν μια πολιτική με διαφορετικά γνωρίσματα. Ωστόσο σε κάθε μια από αυτές τις περιόδους, κοινός παρονομαστής ήταν η φυσική και πολιτική εξόντωση των πολιτικών τους αντιπάλων. Χωρίς να αθωώνει κανείς τους διευθυντές των φυλακών για ό,τι ο καθένας έκανε, πρέπει να υπογραμμίζεται ότι τη Γιούρα την έκαναν οι Αγγλοι, την έκαναν οι τότε κυβερνήσεις(Δεξιές, Φιλελεύθερες, Κεντρώες) την έκαναν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι.

Αυτά τονίζει ο Κώστας Μαυρίδης από τη Θεσσαλονίκη, πολιτικός κρατούμενος της... «Λαοπροβλητίας», των μοναρχοφασιστικών κυβερνήσεων της περιόδου, στη Γυάρο και αναφέρει σχετικά με την κατάσταση και πώς οι πολιτικοί εξόριστοι την αντιμετώπιζαν:

Από το 1947 μέχρι τη μέρα που έκλεισε η Γιούρα, οι κρατούμενοι έδειξαν μια αξιοθαύμαστη αντοχή, θα έλεγε κανείς μοναδική. Οφειλόταν φυσικά στο ιδεολογικό περιεχόμενο των πολιτικών κρατουμένων, στην πολιτική τους αποστολή και για το λόγο αυτό στόχος του συστήματος που επικράτησε, ήταν να τους εξαφανίσει.

Δεν ήταν μια αφηρημένη πίστη, η οποία από μόνη της έδινε καρπούς. Ηταν η ίδια η οργάνωση των κρατουμένων. Με αυτό δεν εννοούμε μόνο την αλληλεγγύη που είχε αναπτυχθεί σε ύψιστο βαθμό ανάμεσα στους κρατούμενους. Η φροντίδα γι' αυτό που λέμε υγεία, φαγητό, για κάθε πρόβλημα που αφορούσε τους κρατούμενους και για τα οποία η οργάνωση εξαντλούσε τις δυνατότητές της. Από εκεί και πέρα και στις πιο δύσκολες συνθήκες, δεν έλειπε η μορφωτική προσπάθεια, να μάθει ο κόσμος γράμματα. Μιλάμε για συνθήκες που αυτή η προσπάθεια μπορούσε να σε οδηγήσει στο στρατοδικείο.

Οταν αργότερα άρχιζε να αλλάζει το κλίμα εξαιτίας των γεγονότων έξω από το νησί, έχουμε μια σειρά εκδηλώσεις με σκοπό το ανέβασμα του μορφωτικού και πολιτιστικού επιπέδου των κρατουμένων. Πολλοί έβλεπαν για πρώτη φορά θέατρο στη ζωή τους.

Ετσι η πίστη των κρατουμένων για ένα καλύτερο κόσμο τούς έκανε να δίνουν εξετάσεις και να πετυχαίνουν κι αλλού. Οχι μόνο αντιμετώπιζαν την απερίγραπτη τρομοκρατία σε βάρος τους αλλά και έπαιρναν άριστα και σε τομείς που κανείς δε θα περίμενε να έχουν τόσες επιδόσεις. Μια στάση ζωής που ήταν απόρροια της γενικότερης αγωνιστικής ιδεολογίας μας.

Οσον αφορά τις συγκεκριμένες απερίγραπτες συνθήκες που αντιμετωπίζαμε οι πολιτικοί κρατούμενοι πρέπει να πούμε κατ' αρχήν ότι, ο Γλάστρας, ο διοικητής της Γιούρας, ήταν και εισαγγελέας, ήταν και στρατοδίκης, ήταν και εκτελεστής. «Καθάριζε» με το μπαστούνι του. Είναι γνωστό πως «περιποιούνταν» τους κρατούμενους με μαστίγια και ξύλο μέχρις εξόντωσης πολλές φορές. Οπως και για το αφόρητο κλίμα, τη συμπεριφορά του προσωπικού, το «συσσίτιο» - μια περίοδο από την έλλειψη βιταμινών οι κρατούμενοι είχαν προσωρινή απώλεια όρασης. Μετά το δειλινό δεν έβλεπες! Οι τροφές ήταν γεμάτες σκουλήκια...

Σχετικά με το παραπάνω, θα αναφέρω ένα περιστατικό για να φανεί μαζί και ο ρόλος της Εκκλησίας. Υπήρχε ένας αρχιμανδρίτης, ο Προκόπιος, ο οποίος ερχόταν δύο - τρεις φορές το χρόνο για να κάνει τη σχετική λειτουργία.

Περνώντας κάποτε ο Προκόπιος μπροστά από το καζάνι με τις φακές, προκλήθηκε να δοκιμάσει. Δοκιμάζει το φαγητό και λέει: «έχετε ωραίας φακάς, αλλά δε θα φάγω για να μην σας τις στερήσω»!

Το «όλοι στην πλατεία» από τα μεγάφωνα, μπορούσε να σημαίνει ότι θα πας για ξεφόρτωμα ασβέστη, τούβλων ή και τροφίμων. Προκειμένου να γίνει λειτουργία από τον Προκόπιο, το μεγάφωνο κάλεσε τους κρατούμενους να πάνε στην πλατεία, κι αυτοί ήταν φυσικά διστακτικοί γιατί δε γνώριζαν τι μπορούσε να σημαίνει αυτό. Οι φύλακες ανέλαβαν να βγάλουν με το ξύλο τους κρατούμενους από τις σκηνές. Ο Προκόπιος που έβλεπε από ψηλά αυτές τις σκηνές έλεγε ότι «ο Κύριος ευφραίνεται όταν βλέπει τόσο αυθόρμητα να προσέρχονται οι κρατούμενοι για να εκκλησιαστούν»!

Και μια που μιλάμε για φύλακες πρέπει να κάνουμε μνεία έστω και ανώνυμη κάποιων από αυτούς οι οποίοι αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στα βασανιστήρια και τους ξυλοδαρμούς και για το λόγο αυτό εστάλησαν για αναμόρφωση στη Μακρόνησο!

Θα κλείσω με ένα περιστατικό που κύρια δείχνει καθαρά την εγκληματική συμπεριφορά της διοίκησης. Ο Κώστας Σειρινιώτης, διευθυντής της «Λαϊκής Φωνής», έπαθε διάτρηση στομάχου και έχανε συνεχώς αίμα. Γύρω από το νησί υπήρχε, μόνιμα, μια ακταιωρός, που διέθετε για τα ψυγεία πάγο. Για τον άρρωστο δε διατέθηκε ούτε μισή κολόνα πάγου για να σταματήσει η αιμορραγία και τελικά αυτός πέθανε. Οι χιλιάδες κρατούμενοι παρακολουθούσαν γονατιστοί τη σορό του Κ. Σειρινιώτη όταν αυτή περνούσε μπροστά από τους όρμους τους.

Τα μαρτύρια που πέρασαν οι κρατούμενοι στη Γιούρα μπορεί για μερικούς όταν τα διαβάζουν να τους φαίνονται απίστευτα. Οπως απίστευτα μάς φαίνονται μια σειρά γεγονότα που συμβαίνουν σ' άλλες χώρες, βασανιστήρια και θάνατοι κρατουμένων, όπως στη γειτονική μας Τουρκία. Τα πράγματα αυτά δεν αποτελούν μόνο παρελθόν... Το σύστημα έδειξε πού φθάνει. Φθάνει και σε πιο χειρότερες μορφές και δεν πρέπει να θεωρούμε ότι όλα αυτά είναι περασμένα - ξεχασμένα. Πρέπει να επαγρυπνούμε γιατί αν στη χώρα μας δε φτάνουν σ' αυτές τις μορφές σήμερα, τίποτα δε μας λέει ότι αύριο δε θα χρησιμοποιήσουν τα ίδια βάρβαρα μέσα, αν το μπορέσουν και το χρειάζονται.

Αύριο το ΙΒ' μέρος