Καλπάζει η πανδημία σε όλο τον κόσμο, κάνοντας φανερό πως η διαχείρισή της με βάση τις ανάγκες της καπιταλιστικής οικονομίας είναι αδύνατον να προστατεύσει ουσιαστικά και άνευ όρων τη δημόσια υγεία και την ανθρώπινη ζωή. Παράλληλα, τα ισχυρά καπιταλιστικά κράτη έχουν ριχτεί με όλες τους τις δυνάμεις στη «μάχη» για την ανακάλυψη ενός εμβολίου ή θεραπειών κατά της Covid-19, αποβλέποντας στο οικονομικό και γεωπολιτικό προβάδισμα που συνεπάγονται.

Η παγκόσμια κούρσα για την αδειοδότηση και παρασκευή πιθανών εμβολίων εξελίσσεται ραγδαία τον τελευταίο μήνα και δεν αποκλείεται εμβόλια να κυκλοφορήσουν ακόμη και τέλη Νοέμβρη - αρχές Δεκέμβρη σε ευρεία κλίμακα σε ορισμένες χώρες.

Η παραγωγή εκατομμυρίων δόσεων είναι το νέο στοίχημα κρατών και ομίλων, καθώς όλα τα κράτη έχουν περιορισμένες δυνατότητες παραγωγής. Ορισμένα εμβόλια έχουν αρχίσει ήδη να παράγονται μαζικά και επίσης κλείνονται συμφωνίες για παραγωγή τους σε άλλα κράτη.

Από τα δέκα εμβόλια που βρίσκονται στη φάση 3 των μαζικών κλινικών δοκιμών, τα τέσσερα προέρχονται από την Κίνα (της φαρμακευτικής εταιρείας «Sinovac», δύο της «Sinopharm», της «CanSino Biologics») και ορισμένα έχουν λάβει έγκριση επείγουσας χρήσης.

Οι μαζικοί εμβολιασμοί στην Κίνα και το εξωτερικό προχωρούν με ταχείς ρυθμούς. Υπολογίζεται πως εκατοντάδες χιλιάδες - ίσως και 1 εκατ. σύμφωνα με ΜΜΕ - στρατιωτικοί, συνοριοφύλακες, υγειονομικοί, εργαζόμενοι σε κρίσιμους κλάδους και μεγάλες επιχειρήσεις κ.ά. έχουν ήδη εμβολιαστεί. Μόνο με τα δυο εμβόλια που αναπτύσσει η «Sinopharm», τα οποία έχουν λάβει έγκριση για επείγουσα χρήση από τον Ιούλη, έχουν ήδη εμβολιαστεί πάνω από 350.000 άνθρωποι. Επίσης, πάνω από 152.000 άνθρωποι στη Γουχάν και το Πεκίνο έκαναν ηλεκτρονική κράτηση για να εμβολιαστούν, ανάμεσά τους πολλοί Κινέζοι φοιτητές που σπουδάζουν στο εξωτερικό και πρόκειται να αναχωρήσουν μεταξύ Νοέμβρη - Γενάρη.

Περίπου 60.000 εθελοντές σε διάφορες χώρες έχουν λάβει ένα από τα πειραματικά κινεζικά εμβόλια, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της κινεζικής κυβέρνησης. Η Κίνα προβλέπει έως τα τέλη του έτους να παραγάγει 610 εκατ. δόσεις εμβολίων και η ετήσια παραγωγή από το 2021 αναμένεται να ανέλθει σε τουλάχιστον 1 δισ.

Μια ακόμη κίνηση στη γεωπολιτική ιμπεριαλιστική «σκακιέρα» έκανε η Κίνα, ανακοινώνοντας ότι εντάσσεται στην COVAX, την πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με στόχο την παροχή μελλοντικών εμβολίων σε άλλες χώρες ανάλογα με τις επιδημιολογικές ανάγκες, συμπεριλαμβανομένων και των «φτωχότερων» κρατών. Εδώ να σημειωθεί ότι οι ΗΠΑ έχουν ξεκαθαρίσει πως δεν θα συμμετέχουν, γεγονός που θα αξιοποιηθεί από την Κίνα για να αυξήσει το «κύρος» της στον κόσμο. Η ΕΕ έχει εκφράσει μια «χλιαρή» στήριξη στην COVAX, ενώ παράλληλα έχει ξεκαθαρίσει πως με δικές της διμερείς συμφωνίες με φαρμακευτικούς ομίλους θα εξασφαλίσει ένα πιθανό εμβόλιο για τα κράτη - μέλη.

Καθώς οι ΗΠΑ, η ΕΕ, η Ιαπωνία και η Βρετανία έχουν συμφωνήσει να αγοράσουν για τις ίδιες τουλάχιστον 3,7 δισ. δόσεις εμβολίων που αναπτύσσονται σε χώρες και από φαρμακευτικούς ομίλους της Δύσης, πολλές χώρες αναμένεται να αποκλειστούν και θα αργήσουν πολύ να προμηθευτούν ένα εμβόλιο. Αυτό το «κενό» προσπαθούν να καλύψουν Ρωσία και Κίνα, συνάπτοντας συμφωνίες με κράτη κυρίως της Λατινικής Αμερικής, Μέσης Ανατολής, Ασίας - Ειρηνικού, συμφωνίες με οικονομικές και γεωπολιτικές προεκτάσεις.

Χώρες που συμμετέχουν στις κλινικές δοκιμές των κινεζικών εμβολίων διεξάγουν κλινικές δοκιμές - συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Μπαχρέιν, του Περού, του Μαρόκου, της Τουρκίας, του Μπαγκλαντές, της Βραζιλίας και της Ινδονησίας - θα μπορούσαν να συγκαταλέγονται στους πρώτους αποδέκτες.

Ενδεικτική είναι και η συμφωνία Κίνας - Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (στενός και παραδοσιακός σύμμαχος των ΗΠΑ) για προμήθεια των εμβολίων της «Sinopharm», τα οποία ήδη δοκιμάζονται εκεί. Επίσης, υπάρχει συμφωνία για προμήθεια εμβολίων στην Αργεντινή και αλλού.

Η «Sinovac», που θα εκδώσει τα αποτελέσματα της φάσης 3 τον Νοέμβρη, έχει συμφωνήσει να παραδώσει 60 εκατ. δόσεις στην περιφέρεια Σάο Πάολο της Βραζιλίας και 40 εκατ. δόσεις στην Ινδονησία έως τον Μάρτη.

Σε ό,τι αφορά τη Βραζιλία, ο αντιδραστικός Πρόεδρος Ζαΐρ Μπολσονάρο θέλει να μπλοκάρει τις συμφωνίες για το κινεζικό εμβόλιο.

Το ρωσικό «Sputnik V» «προωθείται ενεργά στις παγκόσμιες αγορές στο πλαίσιο συνεργασίας με άλλα κράτη, και είναι περιζήτητο», δήλωσε την περασμένη βδομάδα ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ.

Το Ρωσικό Ταμείο Αμεσων Επενδύσεων (RDIF) ανακοίνωσε συνομιλίες για την παραγωγή του ρωσικού εμβολίου «Sputnik V» στη Σαουδική Αραβία. Η Βενεζουέλα, όπου δοκιμάζεται το εμβόλιο από τις αρχές Οκτώβρη, σκοπεύει να συμμετέχει και στην παραγωγή του. Στις δοκιμές συμμετέχουν ακόμη εθελοντές σε Λευκορωσία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ενώ η Ρωσία έχει συμφωνήσει με βιομηχανίες στην Ινδία για την παραγωγή 300 εκατ. δόσεων και γίνεται λόγος για συνολικές παραγγελίες 1,2 δισ. δόσεων σε δεκάδες χώρες.

«Σύντομα θα ανακοινώσουμε συμφωνία με την Αργεντινή και με το Περού που θα ακολουθήσουν τις συμφωνίες που έχουμε ήδη κάνει με το Μεξικό και τη Βραζιλία και μια σειρά άλλες χώρες», δήλωσε ο επικεφαλής του Ρωσικού Ταμείου Αμεσων Επενδύσεων, προσθέτοντας ότι η διάθεση του εμβολίου στη Λατινική Αμερική ενδέχεται να ξεκινήσει τον Δεκέμβρη.

Στο μεταξύ, ένα δεύτερο υποψήφιο ρωσικό εμβόλιο, το «EpiVacKorona», εγκρίθηκε την προηγούμενη βδομάδα, και αν περάσει επιτυχώς τις κλινικές δοκιμές φάσης 3, προγραμματίζεται να βγει στην αγορά τον Γενάρη του 2021. Ο ΠΟΥ βρίσκεται σε συζητήσεις με τους επιστήμονες που ανέπτυξαν το «EpiVacKorona», και «θα έχουμε άποψη για το εμβόλιο, μόνο όταν δούμε τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών της φάσης 3». Παράλληλα, «πλησιάζει και η έγκριση του τρίτου ρωσικού εμβολίου που ανέπτυξε το επιστημονικό Κέντρο Τσουμακόφ της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών», δήλωσε ο Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν.

«Ελπίζουμε ότι τέλη Νοέμβρη - αρχές Δεκέμβρη, εκατομμύρια εμβόλια θα διατίθενται κάθε μήνα προς χρήση του πληθυσμού. Μέσα σε 10-12 μήνες θα μπορέσουμε να προκαλέσουμε ανοσία σε περίπου 70% του πληθυσμού», σημειώνει το ρωσικό Εθνικό Ερευνητικό Κέντρο Επιδημιολογίας και Μικροβιολογίας «Ν. Γκαμαλέι». Τον Νοέμβρη αναμένεται να δοθούν στη δημοσιότητα και τα ενδιάμεσα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών της φάσης 3 του «Sputnik V» από τον εμβολιασμό 5.000 - 10.000 εθελοντών.

Την παραγωγή του εμβολίου της με στόχο 100 εκατ. διαθέσιμες δόσεις μέχρι το τέλος του χρόνου έχει ξεκινήσει η φαρμακοβιομηχανία «Pfizer» στο Βέλγιο, ενώ για το 2021 σχεδιάζει την παρασκευή 1,3 δισ. δόσεων (κάθε ασθενής θα χρειαστεί δύο δόσεις). Η «Pfizer» αναπτύσσει εμβόλιο σε συνεργασία με τη γερμανική «BioNTech» και επί του παρόντος διεξάγονται κλινικές δοκιμές φάσης 3 σε 44.000 ανθρώπους, ενώ εκκρεμεί η έγκρισή του.

Επίσης, η «Pfizer» έχει καταθέσει αίτηση για έγκριση έκτακτης ανάγκης στην Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA). Αν τα αποτελέσματα σε πάνω από τους μισούς εθελοντές είναι θετικά, τμήματα του πληθυσμού των ΗΠΑ - υγειονομικοί, ηλικιωμένοι κ.ά. - θα μπορούσαν να εμβολιαστούν πριν από την επίσημη έγκριση στα τέλη Νοέμβρη.

Εξάλλου, στις αρχές του μήνα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) ανακοίνωσε ότι το εμβόλιο έχει μπει σε διαδικασία έγκρισης στην Ευρώπη.

Οπως βγήκε πρόσφατα στη δημοσιότητα από την εφημερίδα «Financial Times», η «AstraZeneca» θα μπορούσε να αρχίσει να πουλάει σε όποια τιμή θέλει ένα πιθανό εμβόλιό της για την Covid-19 από τον Ιούλη του 2021.

Ο φαρμακευτικός κολοσσός, ο οποίος καρπώνεται έρευνα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και χρηματοδοτείται με δισεκατομμύρια από τις κυβερνήσεις για προπαραγγελίες, ακόμη κι αν το εμβόλιο αποδειχθεί αναποτελεσματικό, έχει «δεσμευτεί» ότι θα πουλάει το εμβόλιο σε τιμή ...«κόστους» όσο διαρκεί η πανδημία. Η «AstraZeneca» έχει υπογράψει πολλές συμφωνίες για την προμήθεια και την παρασκευή περισσότερων από 3 δισ. δόσεων παγκοσμίως, αλλά οι πληροφορίες που υπήρχαν για τους όρους ήταν ελάχιστες.

Στο ρεπορτάζ της η εφημερίδα επικαλείται ένα «μνημόνιο κατανόησης» της «AstraZeneca» με τον οργανισμό δημόσιας υγείας της Βραζιλίας «Fiocruz», που δείχνει ότι η βρετανική φαρμακοβιομηχανία μπορεί να αποφασίσει από μόνη της πότε θεωρεί ότι έχει λήξει η πανδημία.

Την Τετάρτη, μάλιστα, έγινε γνωστή η περίπτωση του θανάτου Βραζιλιάνου 28χρονου γιατρού εθελοντή, που συμμετείχε στην τρίτη φάση των κλινικών δοκιμών του εμβολίου της «AstraZeneca». Φαίνεται ότι ήταν στην ομάδα που τον Ιούλη είχε πάρει το εικονικό φάρμακο (placebo, όπως προβλέπεται στη διαδικασία), νόσησε τον Σεπτέμβρη και πέθανε στις 15 Οκτώβρη.

Ανακοινώθηκε πάντως ότι οι δοκιμές θα συνεχιστούν. Νωρίτερα η εταιρεία έχει ανακοινώσει ότι «δεν θα επωφεληθεί» από το εμβόλιο «κατά τη διάρκεια της πανδημίας». Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η «περίοδος της πανδημίας» θα μπορούσε να παραταθεί και μετά την 1η Ιούλη 2021, μόνο όμως εφόσον η «AstraZeneca», «ενεργώντας καλόπιστα, θεωρεί ότι η πανδημία του SARS-CoV-2 δεν έχει τελειώσει»...

Σε κάθε περίπτωση, οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν ήδη βγάλει κέρδη με ουρά, ενώ επιβάλλουν όρους όπως να προστατεύονται από τυχόν μελλοντικές αξιώσεις αποζημίωσης από ασθενείς, και δεν προχωρούν στην παρασκευή ενός εμβολίου αν δεν έχουν εξασφαλισμένα κέρδη.

Επιχειρηματική συμφωνία με την κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει κλείσει η «AstraZeneca» και για μια υποψήφια θεραπεία κατά της Covid-19.

Η αμερικανική κυβέρνηση επένδυσε σχεδόν μισό δισεκατομμύριο δολάρια στην ανάπτυξη και τη διανομή 100.000 δόσεων μέχρι το τέλος του 2020 - και ενδεχομένως 1 εκατ. δόσεις το 2021 - μιας θεραπείας και πρόληψης με συνδυασμό αντισωμάτων.