Τον Μάρτη του 2016 σε συνέντευξή του ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, είχε χαρακτηρίσει το ΝΑΤΟ «ξεπερασμένο», ενώ το 2018, σύμφωνα με τον τότε σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας στον Λευκό Οίκο, Τζ. Μπόλτον, ο Αμερικανός Πρόεδρος δήλωνε έτοιμος μέχρι και να ανακοινώσει την αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ (!), λέγοντας - σε μια σαφή αιχμή προς τη Γερμανία και τη συμφωνία για τον «Nord Stream 2» με τη Ρωσία - ότι δεν θα αφήσει τη χώρα του «σε ένα NATO του οποίου τα κράτη - μέλη πληρώνουν δισεκατομμύρια στη Ρωσία. Θα φύγουμε αν κλείσουν τη συμφωνία για τον αγωγό. Δεν θα συγκρουόμαστε με κάποιον που πληρώνουν».

Τον περασμένο Δεκέμβρη, ένα μήνα προτού συναντηθούν στο Λονδίνο οι ηγέτες των κρατών - μελών της λυκοσυμμαχίας για την επέτειο των 70 της χρόνων, ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είχε χαρακτηρίσει το ΝΑΤΟ «εγκεφαλικά νεκρό», ασκώντας έτσι πολύκροτη κριτική από τη σκοπιά των συμφερόντων της γαλλικής αστικής τάξης, δήλωση την οποία μάλιστα επανέλαβε μέσα στη βδομάδα, μετά το πρόσφατο «περιστατικό» μεταξύ Γαλλίας και Τουρκίας στη Μεσόγειο.

Στη συγκεκριμένη σύνοδο, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ κάλεσαν τον γενικό του γραμματέα, Γενς Στόλτενμπεργκ, να ηγηθεί μιας διαδικασίας προβληματισμού για την «ενίσχυση της πολιτικής διάστασης» του ΝΑΤΟ, με κύριο σκοπό την απόπειρα να λειανθούν οι γωνίες των σοβαρών αντιθέσεων που «καίνε» εντός της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, να προσαρμοστεί αυτή στη νέα φάση των ανταγωνισμών με τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα και στο εσωτερικό της.

Τα τελευταία χρόνια άλλωστε εκφράζονται όλο και εντονότερα συνολικότερες αντιθέσεις στους κόλπους του ΝΑΤΟ, για το ρόλο, τη λειτουργία, την «πολιτική συνοχή» και τις προτεραιότητες της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας. Τα δε αποκλίνοντα συμφέροντα και οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της, οι τριβές και οι προσωρινοί συμβιβασμοί «στην κόψη του ξυραφιού» εκφράζονται όλο και πιο συχνά σε όλα τα ανοιχτά μέτωπα των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών: Από τις σχέσεις με τη Ρωσία, που σταθερά είναι στο στόχαστρο των ΝΑΤΟικών σχεδιασμών, και την Κίνα, που μπαίνει πλέον «στα γεμάτα» στο κάδρο του, μέχρι τη στάση απέναντι στο Ιράν και το πυρηνικό του πρόγραμμα, τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις σε Συρία και Λιβύη, αλλά και τη «συνεισφορά» των κρατών - μελών στον ΝΑΤΟικό προϋπολογισμό και σε μάχιμες δυνάμεις, και ενώ οι περιφερειακές συγκρούσεις αυξάνονται και το ενδεχόμενο ακόμα και ενός γενικευμένου ιμπεριαλιστικού πολέμου είναι ορατό.

Στις 8 Ιούνη, λίγες μέρες πριν οι ΗΠΑ ανακοινώσουν επίσημα την απόσυρση περίπου 9.500 από τους 34.500 στρατιώτες που σταθμεύουν στη Γερμανία, ο Στόλτενμπεργκ παρουσίασε το περίγραμμά του για το μέλλον του ΝΑΤΟ, με τη διαδικασία «#ΝΑΤΟ2030».

Στην ομιλία του σε διαδικτυακή εκδήλωση που οργάνωσαν οι αμερικανικές «δεξαμενές σκέψης» «Atlantic Council» και «German Marshall Fund of the United States», σε συνεργασία με το Τμήμα Δημόσιας Διπλωματίας του ΝΑΤΟ, ο Στόλτενμπεργκ είπε πως το «#ΝΑΤΟ2030» αποτελεί μια ευκαιρία για τον σχεδιασμό της προσαρμογής του ΝΑΤΟ στις σύγχρονες συνθήκες ενός «πιο αβέβαιου» και «ανταγωνιστικού» κόσμου.

Αναφερόμενος στις συνθήκες αυτές, τόνισε πως η πανδημία έχει μεγεθύνει τις υπάρχουσες τάσεις και εντάσεις όσον αφορά την «ασφάλεια». Σε αυτές συμπεριέλαβε τη συνέχιση των στρατιωτικών δραστηριοτήτων της Ρωσίας, την «προώθηση της παραπληροφόρησης και της προπαγάνδας» από κρατικούς και μη φορείς, αλλά και την άνοδο της Κίνας, η οποία όπως είπε «αλλάζει ριζικά την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων, θερμαίνοντας τον αγώνα για οικονομική και τεχνολογική υπεροχή».

Για την αποτελεσματική προσαρμογή του στις «προκλήσεις» αυτές - συνέχισε ο Στόλτενμπεργκ - το ΝΑΤΟ οφείλει να «παραμείνει δυνατό στρατιωτικά», να γίνει «πιο ενωμένο πολιτικά» και να ακολουθήσει μια «ευρύτερη, παγκόσμια προσέγγιση».

Συμπλήρωσε δε ότι καθώς η ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων είναι «μόνο μέρος της απάντησης», τα μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει «να αντισταθούν στον πειρασμό των εθνικών λύσεων» και να το χρησιμοποιήσουν «πιο πολιτικά».

Περιέγραψε πως η «πιο πολιτική χρήση» του ΝΑΤΟ σημαίνει τη δημιουργία ισχυρότερης συναίνεσης μεταξύ των ιμπεριαλιστών «νωρίτερα και πιο συστηματικά» για όλα τα ζητήματα που επηρεάζουν την «ασφάλειά» τους, καθώς το ΝΑΤΟ «είναι το μόνο σημείο που ενώνει την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική καθημερινά». Σημαίνει επίσης τη χρήση ενός ευρύτερου φάσματος εργαλείων, που θα περιλαμβάνει οικονομικά και διπλωματικά εργαλεία πέρα από τα στρατιωτικά, «αγκαλιάζοντας» έτσι όλο το φάσμα όπου ξεδιπλώνονται οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί.

Οσον αφορά τη συνεργασία με την ΕΕ, τάχθηκε υπέρ της συνέχισής της, δηλώνοντας ότι η συνεργασία αυτή βρίσκεται σε «πρωτοφανή επίπεδα». Ωστόσο, με το βλέμμα και στις σκέψεις για παραπέρα «αυτονόμηση» των στρατιωτικών και άλλων δυνατοτήτων της Ευρωένωσης, πρόσθεσε πως η ΕΕ δεν μπορεί να αντικαταστήσει το ΝΑΤΟ, σημειώνοντας με νόημα: «Πρέπει να θυμόμαστε ότι (...) το 80% των αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ προέρχεται από μέλη εκτός ΕΕ. Και πρέπει να είμαστε σε θέση να προστατεύσουμε το 100% των ανθρώπων μας. Επομένως, δεν υπάρχει τρόπος να αντικαταστήσει η ΕΕ το ΝΑΤΟ».

Η δεύτερη μεγάλη πρόκληση του ΝΑΤΟ για την οποία έκανε λόγο ο Στόλτενμπεργκ, περιγράφοντας τους λόγους που επιβάλλουν μια «πιο παγκόσμια προσέγγιση», είναι ο εντεινόμενος ανταγωνισμός του ευρωατλαντικού άξονα με την Κίνα. Η σύνοδος του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο, επισήμανε, έθεσε το θέμα αντιμετώπισης των συνεπειών από την άνοδο της Κίνας, η οποία αλλάζει ριζικά την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων.

Τόνισε πως αν και υπάρχουν κάποιες ευκαιρίες από την τάση αυτή, «διότι η οικονομική ανάπτυξη της Κίνας έχει τροφοδοτήσει την οικονομική ανάπτυξη στο δικό μας μέρος του κόσμου», έχουν δημιουργηθεί συνέπειες στην «ασφάλεια» των κρατών - μελών του ΝΑΤΟ τις οποίες το ίδιο πρέπει να αντιμετωπίσει.

Σε αυτές παρέθεσε το γεγονός ότι η Κίνα θα έχει σύντομα τη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, διαθέτοντας ήδη τον δεύτερο μεγαλύτερο αμυντικό προϋπολογισμό, και επενδύει σε μεγάλο βαθμό σε σύγχρονες στρατιωτικές δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων που μπορούν να φτάσουν σε όλες τις συμμαχικές χώρες του ΝΑΤΟ. Πρόσθεσε ότι η Κίνα «πλησιάζει» τις δυνατότητες του ΝΑΤΟ στον κυβερνοχώρο, έχει αποκτήσει παρουσία σε Αρκτική και Αφρική, επενδύοντας παράλληλα στις κρίσιμες υποδομές των κρατών του ευρωατλαντικού άξονα, αλλά και συνεργάζεται όλο και περισσότερο με τη Ρωσία.

Τις αλλαγές αυτές στην παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων, είπε χαρακτηριστικά, ακόμα και οι ΗΠΑ δεν μπορούν να τις διαχειριστούν μόνες τους. Και απηύθυνε - ως «κύριο μήνυμα» - έκκληση σφυρηλάτησης του ΝΑΤΟ ως ισχυρότερης πολιτικής συμμαχίας μεταξύ της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης.

Στο πλαίσιο της «πιο παγκόσμιας» αυτής προσέγγισης, αναφέρθηκε στην κατεύθυνση εμβάθυνσης της συνεργασίας με «στενούς και ομοιόμορφους με το ΝΑΤΟ εταίρους» σε Ασία και Ειρηνικό, όπως η Αυστραλία, η Ιαπωνία, η Νέα Ζηλανδία και η Νότια Κορέα, στη ζώνη ακριβώς του Ειρηνικού που η Κίνα θεωρεί «πίσω αυλή» της.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Αυστραλός υπουργός Αμυνας συμμετείχε μέσα στη βδομάδα στη διήμερη σύνοδο υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ. Είναι η πρώτη φορά που η Αυστραλία συμμετέχει σε αντίστοιχες εργασίες του ΝΑΤΟ που δεν αφορούν κάποια συγκεκριμένη αποστολή όπου συμμετέχει η ίδια.

Οι διεργασίες αυτές στους κόλπους του ΝΑΤΟ δεν είναι φυσικά μια απρόσμενη εξέλιξη.

Ερχονται ως αποτέλεσμα των μεγάλων δυσκολιών στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία, που έπεσε σε νέα κρίση πριν καλά καλά συνέλθει από την προηγούμενη, και των τάσεων όπως η μετατόπιση του κέντρου βάρους της παγκόσμιας οικονομίας, οι οποίες προκαλούν ανακατατάξεις δυνάμεων στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, οξύνουν τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και αντιθέσεις μεταξύ του ευρωατλαντικού άξονα με τους αντιπάλους του, αλλά και μέσα στους κόλπους του.

Ολα αυτά συντελούν, όπως τονίζει και η ΚΕ του ΚΚΕ στις Θέσεις για το 20ό Συνέδριο, στο να «αυξάνεται η πιθανότητα ανακατατάξεων και κλονισμού της συνοχής ιμπεριαλιστικών συμμαχιών, όπως το ΝΑΤΟ».

Οι κατευθύνσεις για την αναμόρφωση της λυκοσυμμαχίας, ώστε αυτή να προσαρμοστεί στις «νέες προκλήσεις» των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, όχι μόνο δεν αλλοιώνουν στο ελάχιστο το χαρακτήρα που έχει ως το οπλισμένο χέρι του ευρωατλαντικού ιμπεριαλισμού, αλλά τον ενισχύουν και μεγαλώνουν τους κινδύνους για τους λαούς, όπως άλλωστε επιβεβαιώνει και όλη η μέχρι τώρα βρώμικη ιστορία της.

Μονόδρομος για το λαό μας είναι η πάλη για την απεμπλοκή από το ΝΑΤΟ και από κάθε άλλη ιμπεριαλιστική συμμαχία, με το λαό νοικοκύρη στον τόπο του.