Με συναίνεση επιχειρεί να «συνθέσει» ο νέος υπουργός Τύπου Χρήστος Πρωτόπαππας το νέο νόμο για τα ΜΜΕ που θα εξειδικεύει διατάξεις του Συντάγματος. Οπως έχει δηλώσει ο υπουργός Τύπου - και ήδη έχει γίνει - ζητάει από τα κόμματα να ορίσουν εκπροσώπους προκειμένου ο νέος νόμος να έχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποδοχή από τα κόμματα της Βουλής.

Ενα από τα κομβικά σημεία όμως, που περιλαμβάνονται στο άρθρο 14 του Συντάγματος και που αφορά τη διαφάνεια του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και το ασυμβίβαστο, είναι ο «βασικός μέτοχος». Πρόκειται για όρο - εύρημα του κυβερνώντος κόμματος με το οποίο επιχειρείται και τυπικά το «σπάσιμο» του ασυμβίβαστου και η νομιμοποίησή του. Με το «βασικό μέτοχο» ουσιαστικά ανοίγονται τα παραθυρόφυλλα, έτσι ώστε ένας μέτοχος των ΜΜΕ να μπορεί ν' αναλαμβάνει και έργα του δημοσίου. Το «παιχνίδι» πλέον η κυβέρνηση θα το παίξει στο θέμα του ποσοστού του βασικού μετόχου, κάτι που θα συγκεκριμενοποιηθεί στο νέο νόμο που ετοιμάζει το υπουργείο Τύπου.

Ο νόμος επίσης θα εξειδικεύσει τον «αριθμό των μέσων ενημέρωσης κάθε μορφής που μπορεί να έχει υπό τον έλεγχό του κάποιος». «Ρητά» πάντως το Σύνταγμα απαγορεύει τη συγκέντρωση περισσοτέρων του «ενός ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης αυτής της μορφής», «δηλαδή περισσοτέρων τηλεοπτικών ή περισσοτέρων ραδιοφωνικών σταθμών».

Η απαγόρευση αυτή ως γνωστό ίσχυε και με το νόμο Βενιζέλου. Μόνο που οι... απαγορεύσεις ουσιαστικά «διατυπώνονται» μόνο σε διατάξεις, αφού το αληθινό ραδιοτηλεοπτικό τοπίο επισκιάζεται από παραβιάσεις. Παραβιάσεις που έχουν να κάνουν όχι μόνο με το «πόθεν έσχες» αλλά και με το ιδιοκτησιακό καθεστώς και το ασυμβίβαστο συμμετοχής σε ΜΜΕ και σε προμήθειες δημοσίου. Είναι γνωστό ότι αρκετοί μεγαλοπιχειρηματίες είναι μέτοχοι και ιδιοκτήτες σε περισσότερους από έναν τηλεοπτικούς ή ραδιοφωνικούς σταθμούς. Ο όμιλος Βαρδινογιάννη για παράδειγμα συμμετέχει και στο STAR και στο MEGA. Το ίδιο ισχύει για τον Ομιλο Κυριακού που είναι και στον ΑΝΤΕΝΝΑ και στο Μακεδονία TV ή για τον όμιλο ALPHA που εκτός από τον ALPHA είναι στο «Πόλις» και στην ψηφιακή ALPHA Digital. Παρ' όλα αυτά εκτός από την περίπτωση του MEGA και του ΔΟΛ, για την οποία το ΕΣΡ επέβαλε πρόστιμο, οι πραγματικοί ιδιοκτήτες σκεπάζονται από το «πέπλο» όχι μόνο άλλων προσώπων, αλλά και οφ σορ εταιριών. Το «κάλυμμα» τις περισσότερες φορές είναι τόσο προσεγμένο που είναι δύσκολο ν' αποδειχθεί το... αυταπόδεικτο.

Το τοπίο έχει γίνει ακόμη πιο σκοτεινό, αφού οι άδειες εκκρεμούν εδώ και χρόνια και η κατάσταση στο χώρο των ΜΜΕ είναι ανεξέλεγκτη. Και μάλιστα όταν οι συχνότητες είναι δημόσια περιουσία, που με τη συνδρομή της κυβέρνησης λεηλατείται από οικονομικά συμφέροντα και από τους μεγαλοϊδιοκτήτες των ΜΜΕ.

Η διαπλοκή και το ασυμβίβαστο είναι φανερό πως δεν μπορούν ν' αποκαλυφθούν και να έρθουν στο φως από την εξέταση των αιτήσεων των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών που πραγματοποιεί το ΕΣΡ. Οχι μόνο γιατί οι πραγματικοί ιδιοκτήτες καλύπτονται πίσω από άλλα πρόσωπα ή εταιρίες αλλά και γιατί ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί τα τελευταία χρόνια, έχουν αλλάξει ιδιοκτησιακό καθεστώς. Στους φακέλους πολλές φορές τα στοιχεία εμφανίζονται με την «επένδυση» των προηγούμενων ιδιοκτητών, πριν δηλαδή γίνουν οι αγοραπωλησίες. Για παράδειγμα το TEMPO ανήκει στον Ομιλο Ανδρουλιδάκη. Το ΕΣΡ όμως εξετάζει την αίτηση με βάση το προηγούμενο ιδιοκτησιακό καθεστώς και ζητά διευκρινιστικά και συμπληρωματικά στοιχεία από τη βασική μέτοχο Κ. Μανούση. Το ίδιο ισχύει και για τον ALTER που ως γνωστό βρίσκεται πλέον στα χέρια του Θ. Αθανασούλη, ο οποίος φυσικά δεν εμφανίζεται στο μετοχικό κεφάλαιο, αλλά αντ' αυτού μέτοχος είναι η.. σύζυγός του.

Η αδιαφανής αυτή κατάσταση εξυπηρετεί και βολεύει όχι μόνο τους ιδιοκτήτες, αλλά και την κυβέρνηση που αφήνει ανοιχτό πεδίο για συναλλαγές και ανταλλαγές. Αλλωστε στο «σύμπλεγμα» αυτό κινήθηκαν και κινούνται οι διαδικασίες των ραδιοφωνικών αδειών ιδιαίτερα του νομού Αττικής.

Το «σύμπλεγμα» όμως είναι πιο πολυσύνθετο ιδιαίτερα στο μείζον θέμα της χορήγησης αδειών τηλεοπτικών σταθμών εθνικής εμβέλειας. Το ΕΣΡ έχει ζητήσει μέχρι τις 17 Δεκέμβρη συμπληρωματικά και διευκρινιστικά στοιχεία. Μόνο που τα στοιχεία που ζητά το ΕΣΡ καλύπτουν την περίοδο μέχρι το 1998. Μεταξύ άλλων το ΕΣΡ ζητά συμπληρωματικά στοιχεία από το STAR για τις οικονομικές καταστάσεις των εταιριών «Fairgreen Holdings», «Carambole Holdings», «Nosneb», «Holdings SA» και «Sinbad Holdings». Τον τρόπο προέλευσης των χρημάτων που εισήγαγαν στη χώρα μας ζητά από την εταιρία «Holnest Investments» και δύο ακόμη μετόχους που είναι στο μετοχικό κεφάλαιο του ΑΝΤΕΝΝΑ. Αυξήσεις, τέλος, μετοχικού κεφαλαίου, ισολογισμούς και φορολογικές δηλώσεις ζητά από τους μεγαλομετόχους του MEGA.