Παγκόσμια Μέρα για τα δικαιώματα του Παιδιού ήταν η χθεσινή, αλλά κανείς δε δικαιούται να υποστηρίξει πως κάποια παιδιά, σε κάμποσες γωνιές αυτού του πλανήτη, ένιωσαν κάποια - έστω ελάχιστη - διαφορά. Χιλιάδες προσφυγόπουλα απ' το Αφγανιστάν ήρθαν να προστεθούν φέτος στα εκατομμύρια των ξεριζωμένων παιδιών του πολέμου, ενώ πολύ περισσότερα ήταν χθες - απ' ό,τι τις προηγούμενες χρονιές - τα πεινασμένα παιδιά, τα παιδιά που στερούνται βασικά δικαιώματα όπως η εκπαίδευση και η υγεία. Αλλά ακόμα και σ' αυτόν που έχουμε μάθει να αποκαλούμε «πολιτισμένο» κόσμο, η χθεσινή μέρα φάνταζε σαν τραγική ειρωνεία: Κακοποιημένα παιδιά - πολλές φορές απ' τους ίδιους τους γονείς τους - παιδιά σκληρά εργαζόμενα στην τρυφερότερη ηλικία τους, ρακένδυτα παιδιά να ζητιανεύουν στις γωνιές των μεγαλουπόλεων, αλλά ακόμη και σεξουαλικά κακοποιημένα πλάσματα, ήταν και χθες οι εικόνες της αδιάφορης πραγματικότητάς μας...

Πώς, όμως, ένα παιδί αντιλαμβάνεται τα δικαιώματά του; Πώς αξιολογεί το παρόν του και πώς οραματίζεται το μέλλον; Είναι μόνον ο εαυτός του, η δική του η ζωή που το ενδιαφέρει; Τα κείμενα και οι ζωγραφιές των παιδιών απ' όλη την Ελλάδα, που συμμετείχαν στην έκθεση της «Γιούνισεφ» «Τα παιδιά γράφουν και ζωγραφίζουν τα δικαιώματά τους», είναι ενδεικτικά. Κι αυτά που σκέφτονται οι μικροί της χώρας μας θα έπρεπε να κάνουν πολλούς, πάρα πολλούς να ντρέπονται.

Ο λόγος, όπως και τα όνειρα ανήκουν, λοιπόν, στα παιδιά. Οι μαθητές του 9ου Δημοτικού Σχολείου Αλεξανδρούπολης χωρίζουν την εργασία τους με τίτλο «Ας υπάρξουν περισσότερα χαμόγελα στον κόσμο» σε πέντε βασικές ενότητες. Η πρώτη έχει τίτλο «Πόλεμος και παιδιά: Σβήνουν, άραγε, οι μνήμες;». Γράφουν τα παιδιά της Αλεξανδρούπολης: «Οι ισχυροί της Γης, προκειμένου να έχουν κέρδη, συχνά οδηγούν διάφορες χώρες σε πολέμους. Ο πληθυσμός των παιδιών έχει πληρώσει ακριβά αυτήν τη μανία και τη φιλοδοξία των μεγάλων. Πολλά παιδιά σκοτώνονται στους βομβαρδισμούς ή μένουν ορφανά στους δρόμους ή εξορίζονται με τους γονείς τους και γίνονται πρόσφυγες σε άλλες χώρες, μένοντας νηστικά από τις επιτάξεις των τροφίμων και αμόρφωτα απ' τις ερειπώσεις των σχολείων». Στα υπόλοιπα κεφάλαιά τους, την εκπαίδευση τη χαρακτηρίζουν «το θεμέλιο της κοινωνίας», το ρατσισμό «μια ανοιχτή πληγή», στην παιδική κακοποίηση βάζουν τον τίτλο «Γιατί με χτυπούν; Μήπως δε με αγαπούν;», ενώ για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες αναρωτιούνται: «Παιδιά ενός κατώτερου θεού;».

Το 5ο Δημοτικό Σχολείο Κορυδαλλού Πειραιά βάζει τίτλο στην εργασία του «Εϊ, είμαστε και μεις εδώ, μη μας αγνοείτε» και αναφέρεται σε όλα τα άρθρα της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού, που υπογράφτηκε κάποτε από τόσα κράτη, αλλά πουθενά δεν εφαρμόζεται εξ ολοκλήρου. «Πώς να πω καλημέρα, όταν παιδιά δίπλα μου υποφέρουν;», αναρωτιέται ένας μαθητής του συγκεκριμένου σχολείου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η ανάπτυξη της σκέψης των παιδιών, σχετικά με το άρθρο 14 της Σύμβασης, περί «ελευθερίας σκέψης, συνείδησης και θρησκείας». Γράφουν τα παιδιά του Κορυδαλλού: «Ενας είναι ο πλανήτης μας κι ένας θεός τον δημιούργησε. Τι σημασία έχει πώς τον λες εσύ ή εγώ; Λέγε τον όπως θέλεις τον θεό σου. Μη με απορρίπτεις, όμως, επειδή εγώ τον ονομάζω αλλιώς. Δέξου με όπως είμαι. Ασε με να σου πω τη γνώμη μου κι ας μη συμφωνείς. Κάνω κι εγώ τα ίδια όνειρα με σένα. Μπορούμε να γίνουμε φίλοι»...

Το εφταθέσιο Δημοτικό Σχολείο Ν. Σκοπού Σερρών επέλεξε να ασχοληθεί με ένα άλλο ζήτημα: Την παιδική εργασία. Τίτλος της εργασίας του: «Στη μεγάλη διασταύρωση». Τα παιδιά απ' τις Σέρρες γράφουν τη δική τους φανταστική - όσο και ρεαλιστική παράλληλα - ιστορία: «Να 'μαι πάλι στη μεγάλη διασταύρωση. Δε μου αρέσει αυτό το μέρος, αυτή η δουλιά. Τα σιχαίνομαι όλα. Λέγομαι Αντώνης, δουλεύω στα φανάρια, ζητιανεύω. Η αμοιβή μου: Αν οι εισπράξεις είναι καλές, ένα πιάτο φαϊ, αν όχι ξύλο, πολύ ξύλο. Η επιθυμία μου είναι να πάω σχολείο. Κάθε μέρα περνάω απ' έξω και βλέπω τα παιδιά στην αυλή να παίζουν, να χαίρονται και με παίρνουν τα δάκρυα. Δεν είναι άδικο να μην μπορώ να ζήσω σαν ένα κανονικό παιδί;».