Να καλύψει το χαμένο έδαφος έναντι των ανταγωνιστών της στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) και της Ρομποτικής επιδιώκει η ΕΕ, καθώς διαπιστώνει ότι ο συγκεκριμένος τομέας ήδη έχει αποκτήσει σημαντικό ρόλο στη συνολικότερη ανάπτυξη της καπιταλιστικής οικονομίας, ενώ ταυτόχρονα έχει ιδιαίτερο αντίκτυπο στη στρατιωτική βιομηχανία αλλά και άλλους βιομηχανικούς κλάδους κρίσιμης σημασίας στον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό.

Στο πλαίσιο των γενικότερων προσπαθειών που καταβάλλει η ΕΕ να μη μείνει πίσω σε αυτήν την κούρσα, εντάσσεται και το ψήφισμα που ενέκρινε στις 12 Φλεβάρη το Ευρωκοινοβούλιο αναφορικά με την προώθηση «μιας ολοκληρωμένης βιομηχανικής πολιτικής για την Τεχνητή Νοημοσύνη και τη Ρομποτική», στο οποίο ανάμεσα σε άλλα τονίζεται μετ' επιτάσεως ότι στην ΕΕ «απαιτείται επειγόντως μια συντονισμένη προσέγγιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να είναι σε θέση η ΕΕ να ανταγωνιστεί τις μαζικές επενδύσεις που πραγματοποιούν τρίτες χώρες, ιδιαίτερα οι ΗΠΑ και η Κίνα».

Στο ψήφισμα επισημαίνεται το γεγονός ότι σήμερα περίπου το 1/4 όλων των βιομηχανικών ρομπότ και το ήμισυ όλων των επαγγελματικών ρομπότ παροχής υπηρεσιών παγκοσμίως παράγονται από ευρωπαϊκές εταιρείες, γεγονός που αποτελεί πλεονέκτημα της ΕΕ στον παγκόσμιο ανταγωνιστικό στίβο. Ωστόσο, για να διατηρήσει τη θέση της, αλλά και να την ενισχύσει, τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να αναλάβει άμεσα μια σειρά από πρωτοβουλίες προώθησης των επενδύσεων στον τομέα, αφού οι εξελίξεις στις ανταγωνίστριες οικονομίες, όπως καταγράφουν τα σχετικά στοιχεία, είναι «ανησυχητικές».

Στην ουσία, το Ευρωκοινοβούλιο έρχεται να δώσει «δημοκρατική νομιμοποίηση» στην όξυνση του ανταγωνισμού σε έναν ακόμη τομέα, ζητώντας την απρόσκοπτη χρηματοδότηση από τα κοινοτικά ταμεία των μονοπωλιακών ομίλων του χώρου, αντιμετωπίζοντας ταυτόχρονα με πλήρη κυνισμό τις αρνητικές συνέπειες που θα έχει για χιλιάδες εργαζόμενους στην ΕΕ η είσοδος στην παραγωγική διαδικασία νέων αυτοματοποιημένων τεχνολογιών, αφού στο πλαίσιο του καπιταλισμού η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων γίνεται για εκείνους «κατάρα», σηματοδοτώντας ανεργία, εκτόξευση της «ευελιξίας» και συνολικά ένταση της εκμετάλλευσης.

Σε πρόσφατο κείμενο εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής («USA-China-EU plans for AI: where do we stand?» Γενάρης 2018) αναφορικά με τις εξελίξεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη και τη Ρομποτική, καταγράφονται επακριβώς οι φόβοι των ευρωπαϊκών μονοπωλιακών ομίλων, εξαιτίας της ραγδαίας ανόδου που σημειώνουν οι ανταγωνιστές τα τελευταία χρόνια. Στο κείμενο αυτό αναφέρεται ότι οι νέες τεχνολογίες αυτού του τύπου μετασχηματίζουν με γοργούς ρυθμούς την παγκόσμια οικονομία και ο αντίκτυπός τους καταγράφεται στο σύνολο σχεδόν των οικονομιών, «ωστόσο οι ΗΠΑ και η Κίνα ωφελούνται πολύ περισσότερο», ενώ μέχρι το 2030 θα καρπώνονται περίπου το 70% της οικονομικής ανάπτυξης που θα προέρχεται από τις νέες τεχνολογίες.

Υπογραμμίζεται ακόμη ότι οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τους σημερινούς ρυθμούς, θα καταγράψουν την υψηλότερη ανάπτυξη στον τομέα της ΤΝ και της Ρομποτικής τα αμέσως επόμενα χρόνια, αφού υπάρχει πρόσφορο έδαφος από την παράλληλη ανάπτυξη άλλων συναφών τεχνολογιών, όπως η «ανάλυση δεδομένων υψηλής κλίμακας» και το «διαδίκτυο των πραγμάτων» (Big Data analytics - Internet of Things), που ήδη γνωρίζουν μεγάλη διάδοση στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Σημειώνεται ακόμη πως το «πεδίο» για την κερδοφορία των μονοπωλιακών ομίλων είναι ορθάνοιχτο, καθώς έχει ήδη διαμορφωθεί μια εκτεταμένη αγορά που μπορεί να απορροφήσει τέτοιου είδους προϊόντα, υπάρχει ο απαιτούμενος «εκπαιδευμένος» πληθυσμός, ενώ παράλληλα εκτελείται ετησίως ένας υψηλός όγκος νέων επενδύσεων.

Ανάλογη είναι η εικόνα που παρατηρείται και στην Κίνα, όπου, παρά το γεγονός ότι η ανάπτυξη που εμφανίζουν οι επενδύσεις στις σχετικές τεχνολογίες είναι μικρότερη σε απόλυτους αριθμούς συγκριτικά με εκείνες των ΗΠΑ, ωστόσο αυξάνονται με πολύ υψηλούς ρυθμούς χρόνο με τον χρόνο. Η Επιτροπή σημειώνει ότι ο αντίκτυπος από τη σημερινή διαδικασία που εξελίσσεται στην Κίνα θα εμφανιστεί στην οικονομία της χώρας με σαφή και μετρήσιμα αποτελέσματα το 2030, καθώς όλο το διάστημα μέχρι τότε η Κίνα σχεδιάζει τη διαρκή ενίσχυση αυτού του τύπου των επενδύσεων και την προώθηση των ερευνητικών ευρημάτων σε όλους τους σημαντικούς κλάδους της βιομηχανίας και από εκεί στους υπόλοιπους τομείς της οικονομίας. Τονίζεται επίσης ως εξίσου σημαντικό στοιχείο το γεγονός ότι η Κίνα καταγράφει υψηλότερο βαθμό επανεπένδυσης κεφαλαίων στην έρευνα και την παραγωγή συγκριτικά με την ΕΕ και τις ΗΠΑ, δεδομένο που ενισχύει ακόμη περισσότερο την ανάπτυξη αυτού του τύπου των τεχνολογιών.

Ακρως ενδεικτικό της τεράστια προόδου που καταγράφει η Κίνα τα τελευταία χρόνια, αποτελεί το γεγονός ότι πλέον είναι δεύτερη στον κόσμο στις κατοχυρωμένες πατέντες στον τομέα ΤΝ και αυτοματισμών πίσω από τις ΗΠΑ, ενώ από το 2014 και μετά είναι πρώτη στην ετήσια δημοσίευση επιστημονικών ερευνών στους παραπάνω τομείς. Το 2016 η Κίνα δημοσίευσε περίπου 600 τέτοιου τύπου έρευνες, οι ΗΠΑ δημοσίευσαν περίπου 450, όταν Αγγλία, Γερμανία, Καναδάς, Ιαπωνία και Αυστραλία είχαν η καθεμία κάτω από 100 επιστημονικές δημοσιεύσεις. Ενδεικτικό είναι και το γεγονός ότι μόλις μερικά χρόνια πριν, το 2012, το σύνολο των κινεζικών επιστημονικών δημοσιεύσεων μετά βίας έφτανε τις 20.

Αλλά και σε επίπεδο απορρόφησης νέων επενδύσεων στον τομέα, ΗΠΑ και Κίνα πρωταγωνιστούν, έχοντας θεσπίσει το «απαιτούμενο νομικό πλαίσιο», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά η έκθεση της Επιτροπής, το οποίο επιτρέπει την προσέλκυση και γοργή απορρόφηση επενδυτικών κεφαλαίων, με αποτέλεσμα σήμερα οι ΗΠΑ να απορροφούν ετησίως τον μεγαλύτερο αριθμό επενδύσεων παγκοσμίως, με την Κίνα να βρίσκεται στη δεύτερη θέση. Συνολικά, το 2016 οι ΗΠΑ απορρόφησαν επενδύσεις συνολικού ύψους 23 δισ. δολαρίων, η Κίνα 12 δισ. και η ΕΕ συνολικά μόλις 4 δισ. Η παράθεση των ποσών αυτών βέβαια ως απόλυτα νούμερα είναι μόνο ενδεικτική, αφού για να υπάρξει πιο καθαρή εικόνα για το αντίκτυπο αυτών των επενδύσεων σε κάθε χώρα, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε οικονομίας, αλλά και το πώς αυτά εντάσσονται στην παραγωγή.

Οπως και να 'χει, για να προσεγγίσουν οι επενδύσεις στην ΕΕ τα επίπεδα των ΗΠΑ και της Κίνας, η Επιτροπή καλεί τους υπόλοιπους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων στο εσωτερικό της ΕΕ να διαμορφώσουν το νομοθετικό και ευρύτερα θεσμικό πλαίσιο για την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών, ώστε να αντιμετωπιστεί ο έντονος ανταγωνισμός. Σήμερα στην ΕΕ η Γερμανία είναι αυτή που προς το παρόν ξεχωρίζει ανάμεσα στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη - μέλη στον τομέα της ΤΝ και της Ρομποτικής, αφού ήδη έχει ιδρύσει στο κρατίδιο της Βάδης - Βυρτεμβέργης τη λεγόμενη «Cyber Valley», όπου ερευνητικά ιδρύματα, πανεπιστήμια και μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες επενδύουν στην έρευνα νέων τεχνολογιών και ειδικότερα στην Τεχνητή Νοημοσύνη και τη Ρομποτική. Η Γαλλία επίσης επιδιώκει το τελευταίο διάστημα να προωθήσει τον εν λόγω τομέα, έχοντας θέσει την Τεχνητή Νοημοσύνη ως πρώτη προτεραιότητα της οικονομίας για τα επόμενα χρόνια.

Στους παραπάνω γενικούς άξονες κινείται και το ψήφισμα που ενέκρινε το Ευρωκοινοβούλιο και με ξεκάθαρη την έγνοια υποστήριξης των ευρωπαϊκών μονοπωλίων στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, προτρέποντας τα κράτη - μέλη να αναπτύξουν «πολυμερείς συμπράξεις με τη συμμετοχή του βιομηχανικού κλάδου και ερευνητικών ιδρυμάτων για την ΤΝ» παράλληλα με την παροχή απαιτούμενης χρηματοδότησης. Με δεδομένο ότι σήμερα τα ερευνητικά ιδρύματα ΤΝ στην ΕΕ αντιπροσωπεύουν το 32% των ερευνητικών ιδρυμάτων στον κλάδο παγκοσμίως, σημειώνεται στο ψήφισμα ότι είναι «σημαντικό να συμπληρώνει η ενωσιακή χρηματοδότηση τους ερευνητικούς προϋπολογισμούς που διαθέτουν τα κράτη - μέλη και ο βιομηχανικός κλάδος για την ΤΝ», επικροτώντας πρόσφατη πρόταση της Επιτροπής για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων ΤΝ και αυτοματισμών ύψους 2,5 δισ. ευρώ μέσω του γενικότερου αναπτυξιακού προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη». Παράλληλα, τονίζει ότι οι συμπράξεις δημόσιου - ιδιωτικού τομέα θα δώσουν «ώθηση στην ιδιωτική χρηματοδότηση», ενώ θα πρέπει να συμπληρώνονται με ενωσιακή χρηματοδότηση από άλλα ευρωπαϊκά ταμεία και επενδυτικές τράπεζες, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕΠ), το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΕ) κ.ά.

Παράλληλα, μόνο ως ειρωνεία ακούγονται τόσο οι συστάσεις του ψηφίσματος στην Επιτροπή να μη διατεθεί ενωσιακή χρηματοδότηση για την αναπροσαρμογή της ΤΝ για πολεμική χρήση, την ώρα που (και) στο πλαίσιο της «Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας» η ΕΕ αναπτύσσει τέτοια δολοφονικά προγράμματα, όσο και οι... ανησυχίες για τον αντίκτυπο που θα έχει η υιοθέτηση αυτού του τύπου των τεχνολογιών στην παραγωγική διαδικασία, με την «αντικατάσταση» θέσεων εργασίας, καλώντας την Επιτροπή να προωθήσει προγράμματα «επανακατάρτισης των εργαζομένων στις βιομηχανίες που επηρεάζονται ως επί το πλείστον από την αυτοματοποίηση των εργασιών», στέλνοντάς τους δηλαδή στα γνωστά αδιέξοδα της ανεργίας και της «επανακατάρτισης» για τις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων.

Η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ καταψήφισε το παραπάνω ψήφισμα, αφού, όπως υπογράμμισε, «προσεγγίζει την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης ως μέσο που θα εκτινάξει την καπιταλιστική κερδοφορία. Εκεί εστιάζεται και το ενδιαφέρον του αστικού πολιτικού προσωπικού, όπως επίσης και στη στήριξη των ευρωπαϊκών μονοπωλίων για να μην υστερήσουν στον μονοπωλιακό ανταγωνισμό με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα και ισχυρές καπιταλιστικές χώρες στο πεδίο των νέων τεχνολογιών».

Οπως σημείωσαν οι κομμουνιστές ευρωβουλευτές, αυτός είναι και ο λόγος που προτείνεται και υψηλή χρηματοδότηση με ευρωενωσιακά κονδύλια - χρήματα που προέρχονται από τη φορολογία των εργαζομένων - των σχετικών κλάδων της βιομηχανίας και της έρευνας.

Ενώ σε σχέση με την υποκριτική ανησυχία που καταγράφεται στο ψήφισμα για τις οδυνηρές συνέπειες που θα έχει η ανάπτυξη της Ρομποτικής και της Τεχνητής Νοημοσύνης σε εργαζόμενους που θα πεταχτούν στην ανεργία, η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του Κόμματος υπογράμμισε ότι πρόκειται για «στοιχείο που επιβεβαιώνει με τον πιο κυνικό τρόπο ότι η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών στον καπιταλισμό δεν γίνεται με κριτήριο τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του εργαζόμενου, της λαϊκής ευημερίας ευρύτερα, αλλά με κριτήριο το κέρδος των μονοπωλίων».

Τόνισαν, τέλος, ότι το ΚΚΕ είναι υπέρ της πιο πλατιάς ανάπτυξης της επιστήμης και της τεχνολογίας προς όφελος των εργαζομένων, ωστόσο η επιστήμη και η τεχνολογία θα γίνουν πηγή και μέσο λαϊκής ευημερίας μόνο όταν αφαιρεθούν από τα χέρια των καπιταλιστών και περάσουν στον εργαζόμενο λαό μαζί με την εξουσία και όλο τον πλούτο που αυτός παράγει.