Σημάδια σταθεροποίησης και ανάκαμψης εμφανίζει ο κλάδος κλωστοϋφαντουργίας - ιματισμού - δέρματος στην Ελλάδα, ύστερα από μια μεγάλη περίοδο με συνεχή φθίνουσα πορεία, μείωση της παραγωγής και απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας.

Και σε αυτόν τον κλάδο, όμως, επιβεβαιώνεται ότι η ανάκαμψη των καπιταλιστικών κερδών, των επενδύσεων και των εξαγωγών όχι μόνο δεν συμβαδίζει με αυξήσεις μισθών και ενίσχυση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, αλλά αντίθετα πατάει στην ένταση της εκμετάλλευσης και συνοδεύεται από αξιώσεις των βιομηχάνων για μονιμοποίηση και παραπέρα εμβάθυνση των αντεργατικών χτυπημάτων όλης της προηγούμενης περιόδου.

Σύμφωνα με ανακοινώσεις των εργοδοτικών οργανώσεων του κλάδου, οι εξαγωγές της εγχώριας κλωστοϋφαντουργίας αποτελούν το 10% όλων των βιομηχανικών εξαγωγών. Συνολικά οι εξαγωγές των κλάδων ένδυσης και κλωστοϋφαντουργίας έφτασαν τα 1,39 δισ. ευρώ το 2017, έναντι 1,27 δισ. ευρώ το 2016 (αύξηση 8,9%), ενώ και στα μέχρι στιγμής στοιχεία για το 2018 εμφανίζουν αύξηση περίπου 8%.

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η κλωστοϋφαντουργία και η ένδυση - υπόδηση «εμφάνισαν το 2017 αύξηση των επενδύσεων κατά 16,7% και 6,3% αντιστοίχως».

Το ότι ο κλάδος «κατάφερε να παραμείνει όρθιος», όπως σημειώνει ο Σύνδεσμος Ελλήνων Βιομηχάνων Κλωστοϋφαντουργών (ΣΕΒΚ), οφείλεται βέβαια στη μεταφορά των βαρών στους εργαζόμενους, που είδαν προηγουμένως δεκάδες επιχειρήσεις να κλείνουν, να γίνονται χιλιάδες απολύσεις και τους μισθούς να πέφτουν κατακόρυφα.

Σε έρευνα του ΙΟΒΕ το Μάη του 2017 σημειώνεται χαρακτηριστικά, συνολικά για τη μεταποιητική βιομηχανία: «Εντονες είναι οι διακυμάνσεις του πραγματικού κόστους εργασίας στον εγχώριο μεταποιητικό τομέα, κυρίως τα διαστήματα 1997 - 2001 και 2010 - 2013, όπου σημειώνεται κατακόρυφη μείωση, της τάξης του 27% και 33% αντίστοιχα. Η μείωση του πραγματικού κόστους στην Ελλάδα, καθώς και τα χαμηλά επίπεδα στα οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή, ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής μεταποίησης. Το πραγματικό κόστος εργασίας πριν την κρίση στην εγχώρια μεταποίηση είχε ενισχυθεί, αλλά πλέον κατά το χρονικό διάστημα 2009 - 2015 παρατηρείται σημαντική εξασθένιση».

Κι όμως οι βιομήχανοι του κλάδου ζητούν περαιτέρω στήριξη από την κυβέρνηση, ώστε το «εργασιακό κόστος» - όπως το αποκαλούν, διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα - να μειωθεί κι άλλο, προκειμένου να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Επιβεβαιώνουν, με άλλα λόγια, ότι η ανάπτυξη των καπιταλιστικών κερδών βασίζεται στην εντεινόμενη εκμετάλλευση των εργαζομένων.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ σπεύδει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του κεφαλαίου βάζοντας σε εφαρμογή, μεταξύ άλλων, τον νόμο Αχτσιόγλου - Βρούτση, ο οποίος προβλέπει πως «το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και νομοθετημένου ημερομισθίου θα πρέπει να καθορίζεται λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της για ανάπτυξη από την άποψη της παραγωγικότητας, των τιμών και της ανταγωνιστικότητας», κάτι που αποτελεί και κεντρική κατευθυντήρια γραμμή της ΕΕ για τη διαμόρφωση των μισθών.

Καθόλου τυχαία οι βιομήχανοι του κλάδου, πιέζοντας να μην υπάρξει ουσιαστική αύξηση του κατώτατου μισθού, όπως διεκδικούν οι εργαζόμενοι, επικαλούνται τα ίδια κριτήρια με τον μνημονιακό νόμο που βάζει σε εφαρμογή η κυβέρνηση: «Τα σημερινά δεδομένα της οικονομικής κατάστασης δεν επιτρέπουν αύξησή του (σ.σ. του κατώτατου μισθού)», σημείωνε ο ΣΕΒΚ σε υπόμνημά του προς την υπουργό Εργασίας το Φλεβάρη του 2018, προσθέτοντας: «Προτείνουμε τα βασικά κριτήρια για τη διαμόρφωση του κατώτατου μισθού να είναι οι δείκτες της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας». Είναι φανερό ότι «μιλάνε την ίδια γλώσσα»...

Ακόμα, ο ΣΕΒΚ βάζει ζήτημα ενάντια στην ένταξη των εργαζομένων του κλάδου στα ΒΑΕ, σημειώνοντας: «Η ένταξη της κλωστοϋφαντουργίας στην κατηγορία των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων είναι ακόμα ένας λόγος επιβάρυνσης του εργασιακού κόστους, σε αντίθεση με τα αντίστοιχα ισχύοντα σε όλες τις χώρες της ΕΕ, όπου δεν κατατάσσονται στην κατηγορία αυτή». Παραπέρα, ζητά ευθέως «κατάργηση των προσαυξήσεων ως προς τις ασφαλιστικές εισφορές», κάτι που αφορά εργασία τις Κυριακές και τις αργίες και νυχτερινή εργασία!

Παράλληλα, ζητά κατάργηση της υποχρεωτικής διαιτησίας, υπεροχή των επιχειρησιακών συμβάσεων έναντι των κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Ακόμα, αξιώνει «μείωση στο 20% της φορολογίας των εξαγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου», τραπεζική χρηματοδότηση των εξαγωγών, μείωση της τιμής του ρεύματος και πάγωμα των οφειλών των επιχειρήσεων.

Την ίδια στιγμή που καταγράφονται οι παραπάνω αξιώσεις του κεφαλαίου και τα προαναφερθέντα θετικά αποτελέσματα για την κερδοφορία του, για τους εργαζόμενους στις επιχειρήσεις του κλάδου επικρατεί εργασιακός μεσαίωνας.

Στον Ιματισμό, μεγάλες επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας έχουν βγάλει τμήματα ή ακόμα και το σύνολο της παραγωγής τους σε γειτονικές χώρες, αναζητώντας ακόμα πιο φθηνή εργατική δύναμη. Στην Αττική οι εργοδότες έχουν επιβάλει μειώσεις μισθών, συχνό φαινόμενο είναι η απληρωσιά, η αύξηση του χρόνου εργασίας κ.λπ. Πολλές επιχειρήσεις στηρίζουν την παραγωγή τους, κυρίως τη ραφή, στα φασονατζίδικα, όπου επικρατεί η βαρβαρότητα. Εγκαταστημένα σε άθλιους χώρους, εκμεταλλεύονται εργάτες - στην πλειοψηφία τους μετανάστες - για 12 και περισσότερες ώρες τη μέρα, κάθε μέρα. Τους δηλώνουν - όποτε τους δηλώνουν - με συμβάσεις μερικής απασχόλησης, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος του χρόνου εργασίας να μένει ανασφάλιστο. Υπερωρίες, προσαυξήσεις αργιών και Σαββατοκύριακα, Δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, επίδομα άδειας, έννοιες όπως Υγεία και Ασφάλεια στην εργασία, είναι κυριολεκτικά άγνωστα.

Στα Βιομηχανικά Πλυντήρια, ιδιαίτερα στις τουριστικές σεζόν, τα ωράρια εργασίας «χτυπάνε κόκκινο», φτάνοντας και τις 15 ώρες τη μέρα. Τα εξαντλητικά ωράρια συνοδεύουν οι απλήρωτες υπερωρίες, τα κουπόνια αντί για μισθό, που κι αυτά πολλές φορές δεν δίνονται, οι απολύσεις όσων διαμαρτύρονται κ.ο.κ.

Στην Κλωστοϋφαντουργία και στο Υπόδημα, οι περίοδοι εκ περιτροπής εργασίας και αδειών άνευ αποδοχών εναλλάσσονται με περιόδους εντατικοποίησης, και πάλι στη βάση του αντεργατικού νομοθετικού οπλοστασίου. Μισθολογικά υπάρχουν πολλές ταχύτητες. Εργαζόμενοι που έπιασαν δουλειά τα τελευταία χρόνια στον κλάδο αμείβονται με τον κατώτατο και τον «υποκατώτατο» μισθό. Ενα τμήμα από τους παλιούς εργαζόμενους, με αγώνες και μπροστάρη την Ομοσπονδία και τα Συνδικάτα τους, έχουν καταφέρει να διατηρήσουν τους μισθούς στα επίπεδα του 2009, ενώ παλιοί εργαζόμενοι που απολύθηκαν προσλήφθηκαν ξανά, με χειρότερους όρους. Στόχος των βιομηχάνων είναι η εξίσωση των μισθών όλων των εργαζομένων στα κατώτατα επίπεδα, προκειμένου να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία τους.

Αντίστοιχη εικόνα υπάρχει και στη Γούνα, με άδειες άνευ αποδοχών, μειώσεις μισθών των εργαζομένων κ.ά.

Απέναντι στην εντεινόμενη επίθεση της εργοδοσίας, η Ομοσπονδία Εργαζομένων Κλωστοϋφαντουργίας - Ιματισμού - Δέρματος Ελλάδας (ΟΕΚΙΔΕ) και τα συνδικάτα του κλάδου που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ προτάσσουν την αγωνιστική διεκδίκηση υπογραφής Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας που να απαντούν στις ανάγκες των εργαζομένων.

Με όπλο την πλούσια αντεργατική νομοθεσία, οι εργοδοτικές ενώσεις του κλάδου απαντούν έχοντας ως κεντρικό σημείο αναφοράς τον κατώτατο βασικό μισθό που αναμένεται να ορίσει η κυβέρνηση το 2019, με βάση τα κριτήρια του κεφαλαίου που προαναφέρθηκαν και τα οποία συνεπάγονται τη μόνιμη καθήλωση του βασικού μισθού.

Παράλληλα, εργοδοτικές ενώσεις όπως ο ΣΕΒΚ ισχυρίζονται ότι δεν πληρούν το κριτήριο της αντιπροσωπευτικότητας προκειμένου να καταστεί μια Συλλογική Σύμβαση Εργασίας υποχρεωτική για το σύνολο του κλάδου. Αξιοποιούν δηλαδή τη δυνατότητα που τους πρόσφερε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ να προβάλλουν την «έλλειψη αντιπροσωπευτικότητας» ως αξεπέραστο «βέτο» οποτεδήποτε επιθυμούν να μπλοκάρουν τη διαδικασία επέκτασης μιας Συλλογικής Σύμβασης στο σύνολο του κλάδου.

Αντίστοιχα, οι εργοδοτικές ενώσεις στο Υπόδημα αναμένεται να ξεκαθαρίσουν τη στάση τους στο αίτημα για την υπογραφή κλαδικής ΣΣΕ σε νέα συνάντηση με την Ομοσπονδία των εργαζομένων, στις αρχές του 2019.

Η ΟΕΚΙΔΕ καλεί τους εργαζόμενους να μην αποδεχθούν τον «ρεαλισμό» του κεφαλαίου και των κυβερνήσεών του, τους μισθούς πείνας και τις συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα. Να βάλουν στο περιθώριο τις δυνάμεις του κυβερνητικού και εργοδοτικού συνδικαλισμού που δρουν σε ορισμένα επιχειρησιακά σωματεία στηρίζοντας τη γραμμή κερδοφορίας και ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου, καλλιεργώντας την αντίληψη του «κοινωνικού εταιρισμού», με άλλα λόγια την ταξική υποταγή στην εργοδοσία.

Απέναντι στην επίθεση που δέχονται από την εργοδοσία και την κυβέρνηση, να συσπειρωθούν στην Ομοσπονδία και τα συνδικάτα τους, να σφυρηλατήσουν την ενότητα, την κοινή πάλη Ελλήνων και μεταναστών εργατών, διεκδικώντας αιτήματα με βάση τις δικές τους ανάγκες, υπογραφή κλαδικών ΣΣΕ με αυξήσεις σε μισθούς και μεροκάματα, με δικαιώματα, κάλυψη των απωλειών των τελευταίων ετών, δουλειά με δικαιώματα, 5ήμερο - 8ωρο, κατάργηση του νόμου Αχτσιόγλου - Βρούτση κ.ά. Να παλέψουν για τη διαμόρφωση των όρων ενός άλλου δρόμου ανάπτυξης που θα υπηρετεί τις δικές τους σύγχρονες ανάγκες.

Η σημαντική αύξηση της συμμετοχής (κατά 51%) στις πρόσφατες αρχαιρεσίες του κλαδικού Συνδικάτου Κλωστοϋφαντουργίας - Ιματισμού - Δέρματος Αττικής, πέρα από την αναγνώριση της δράσης της Ομοσπονδίας και των ταξικών συνδικάτων από τους εργαζόμενους του κλάδου, δείχνει τις σοβαρές δυνατότητες ενίσχυσης αυτής της δουλειάς, της προσπάθειας να γίνουν αυτό το διεκδικητικό πλαίσιο και η πάλη για την οργάνωση μέσα στους χώρους δουλειάς υπόθεση των ίδιων των εργαζομένων.