ΑΓΚΥΡΑ.- Στις πέντε δεκαετίες της πολιτικής του καριέρας, στις οποίες «είδε» τρία στρατιωτικά πραξικοπήματα, ο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ έκανε άφθονους εχθρούς. Το ειρωνικό είναι ότι, ως έχουν τα τουρκικά πολιτικά πράγματα σήμερα, τόσο οι εχθροί, όσο και οι σύμμαχοί του συμφωνούν σε ένα πράγμα: Πως «πρέπει» να παραμείνει πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας.

Στα 76 του, παρατηρεί ο ανταποκριτής του Reuters στην τουρκική πρωτεύουσα, Ραλφ Μπούλτον, ο Ντεμιρέλ παραμένει πάντα «φιλόδοξος» και «ενεργητικός». Τον ερχόμενο Μάη, όμως, αποχωρεί από την Προεδρία, στην οποία επέδωσε έναν «καθοριστικό» για τα τουρκικά πολιτικά πράγματα, παρά τον συμβολικό του χαρακτήρα. Με βάση το Σύνταγμα, ο Ντεμιρέλ δεν μπορεί να επανεκλεγεί στο θώκο (η θητεία είναι επταετής), αλλά τα κόμματα της συγκυβέρνησης συναντήθηκαν σε επίπεδο ηγετών το Σαββατοκύριακο για να μελετήσουν μια νομοθετική τροπολογία «5+5 έτη», που θα επιτρέψει την «παραμονή του στην Τσάνκαγια» (το προεδρικό παλάτι), ακριβώς...

Υποτίθεται ότι στο επίκεντρο της προσπάθειας - η οποία κατέληξε, σύμφωνα με χθεσινές πληροφορίες, σε συμφωνία - βρίσκεται η ανάγκη διατήρησης μιας «πολιτικής συνέχειας», που, επίσης υποτίθεται, «διασφαλίζει» ο Ντεμιρέλ. Ωστόσο η ουσία είναι πολύ πιο πεζή, και ένας υψηλόβαθμος Τούρκος αξιωματούχος δεν έχει κανένα πρόβλημα να τη διασαφηνίσει: «Ουδείς θέλει να δει την κυβέρνηση και τις οικονομικές της μεταρρυθμίσεις να τσακίζονται σε μια ανούσια πάλη για το ποιος θα γίνει ο επόμενος Πρόεδρος».

Υπάρχει κι άλλος ένας «προβληματισμός»: Ο Ντεμιρέλ, γνωστός ως «Μπαμπάς» (Baba) στους θαυμαστές του, έχει κάνει σαφές ότι αν δεν ξαναγίνει Πρόεδρος θα επιστρέψει στην καθημερινή πολιτική ζωή. Ο επτά φορές πρωθυπουργός είναι πράγματι «αποφασισμένος» να μείνει στην εξουσία - ένα επίφοβο ενδεχόμενο που έχει κάνει ακόμη και την Τανσού Τσιλέρ (αντιπολίτευση) να ζητεί... εναγωνίως ένα νομοσχέδιο για να παραμείνει στο προεδρικό παλάτι.

Ο κάποτε άσπονδος εχθρός του, και σήμερα πρωθυπουργός του, Μπουλέντ Ετσεβίτ, πλέκει το εγκώμιο του Ντεμιρέλ σε κάθε ευκαιρία: Ακόμη και «σπουδαία συμβολή του (Ντεμιρέλ) στην επίλυση των περιφερειακών προβλημάτων του Καυκάσου», ανακάλυψε πρόσφατα, βαφτίζοντας τον Πρόεδρο «ηθικό ηγέτη της περιφέρειας» (!).

Ο Ντεμιρέλ είναι «αρεστός» στη Δύση και ίσως αυτό να είναι το πιο σημαντικό απ' όλα. Στο παρελθόν, οι κινήσεις του δεν «άρεσαν», και ανατράπηκε δύο φορές από τους στρατηγούς (υπό αμερικανική καθοδήγηση). Ενας στρατιωτικός λέει ότι «ωρίμασε από τότε που έγινε Πρόεδρος». Αλλοι, λιγότερο καλοπροαίρετοι, το θέτουν κυνικότερα: Είναι, λένε, ένας «οπορτουνιστής δίχως ταίρι», που θα κάνει τα πάντα. Ο ίδιος το αρνείται: «Δεν είμαι κολλημένος στην καρέκλα μου», θα πει.

Οι υποστηρικτές του συμφωνούν ότι είναι ο πιο «κατάλληλος» για την προεδρία από τους υπάρχοντες πολιτικούς. Οι αντίπαλοί του - ελάχιστοι - τον αντιπαραθέτουν με τον εκλιπόντα Τουργκούτ Οζάλ και τον βρίσκουν λιγότερο «ικανό». Ούτως ή άλλως, όμως, φαίνεται ότι δεν έχει αντίπαλο...