Στις 17-23 Νοέμβρη 1918 ιδρύεται το ΚΚΕ, γέννημα της ιστορικής ανάγκης της εποχής, οργανωμένη πρωτοπορία της εργατικής τάξης, που με το μόχθο της δεν κινεί μόνο την παραγωγή της καπιταλιστικής οικονομίας, αλλά παλεύει να κινήσει τον τροχό της Ιστορίας προς τα μπρος.

Αυτή η θέση, η αναγνώριση, δηλαδή, της ιστορικής αποστολής της εργατικής τάξης να ανατρέψει αυτό το σύστημα, φώτισε την παρέμβαση των κομμουνιστών εκπαιδευτικών στο κίνημα, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις να αποσπάσει μαζικά, από τον σφιχτό ιδεολογικό μηχανισμό του αστικού κράτους, έντιμους, ριζοσπάστες, προοδευτικούς εκπαιδευτικούς, που ανταποκρίθηκαν στο γενικό προσκλητήριο της εποχής τους. Υπέστησαν διωγμούς, απολύσεις, εκτελέσεις και αποτέλεσαν την πρωτοπόρα μαγιά, που έσπειρε κάθε προοδευτική ιδέα, που αντιπαρατέθηκε σε καθετί σάπιο που γεννά αυτό το σύστημα. Το ΚΚΕ διαχρονικά συγχρόνισε αιτήματα πάλης στην Παιδεία όχι με ό,τι χώραγε στον αστικό «ρεαλισμό», αλλά με ό,τι ήταν πραγματικά σύγχρονο και αναγκαίο, όπως ορίζονταν από την κάθε ιστορική εποχή, ανάλογα με την πρόοδο και την εξέλιξή της.

Ετσι, το ΚΚΕ από τα πρώτα χρόνια, χωρίς να αποσπάται από τα οξυμένα προβλήματα που βασάνιζαν τους εκπαιδευτικούς, ανέδειξε το ρόλο τους στην αναπαραγωγή της κυρίαρχης ιδεολογίας, καλώντας τους να αφουγκραστούν τους παλμούς της Ιστορίας και να μην επιλέξουν το στρατόπεδο που οδηγεί στην υποταγή, στην προπαγάνδιση της εκμεταλλευτικής ιδεολογίας, στη χειραγώγηση και ενσωμάτωση των νεανικών συνειδήσεων.

Βασική προϋπόθεση για να «υπάρξουν» ως συλλογική φωνή, ως κλάδος, ήταν να συγκροτήσουν ένα ενιαίο συνδικαλιστικό όργανο για να διεκδικήσουν πιο μαχητικά, πιο αποτελεσματικά. Μέσα από τον «Ριζοσπάστη», πλήθος είναι τα άρθρα που τους προτρέπουν να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους.¹

Παρά τις πρώιμες συνθήκες και την έλλειψη οργανωτικής έκφρασης, που δυσχέραινε τη συλλογική δράση των εκπαιδευτικών, το ΚΚΕ επεξεργάστηκε, καθοδήγησε και έθεσε το ζήτημα των άμεσων διεκδικήσεων για την καλυτέρευση των όρων εργασίας, τις αμοιβές τους, με στάση αγωνιστική και όχι ικετευτική απέναντι στο κράτος εργοδότη, όπως προβαλλόταν έως τότε.²

Την ίδια χρονική περίοδο, και παρά το νεαρό της ηλικίας του, δεν περιορίστηκε σε μάχες βελτίωσης της εργασιακής θέσης των δασκάλων, αλλά ανέδειξε βαθύτερα ζητήματα, που αφορούν στον ιδεολογικό ρόλο του σχολείου, το αναχρονιστικό σκοταδιστικό περιεχόμενό του, καλώντας τους εκπαιδευτικούς να ορθώσουν ανάστημα ενάντια σε αυτές τις επιδιώξεις. Ετσι, πέρα από τα άμεσα αιτήματα διεκδίκησης για τους υλικούς όρους ζωής και εργασίας, το μαζικό διορισμό τους, την ίδρυση σχολείων, δεν παρέλειψε να θέσει πλατιά στην κοινωνία και στους δασκάλους συνθετότερα ζητήματα.³ Αυτό ήταν το «μπόλι» που διαμόρφωσε τους βαθιοχάρακτους δεσμούς του Κόμματος με το λαό, τους εκπαιδευτικούς, συνολικότερα το κίνημα.

Από νωρίς, το ΚΚΕ καλεί τους εκπαιδευτικούς να αναλάβουν αγωνιστικές πρωτοβουλίες για την εξύψωση και διαφώτιση του λαού, καθώς τα αστικά κόμματα στο σύνολό τους στέκονται απέναντι στις λαϊκές ανάγκες, βεβαιώνοντάς τους ότι σε αυτό το αγωνιστικό προσκλητήριο θα έχουν αρωγό και στήριγμα όλα τα φωτισμένα και υγιή στοιχεία καθώς και την οργανωμένη εργατική τάξη, στο σύνολό της.⁴ Η πλατιά ζύμωση αυτών των ιδεών γινόταν με κάθε πρόσφορο μέσο. Οπλο σε αυτήν τη μάχη ο «Ριζοσπάστης», που όλη την περίοδο του Μεσοπολέμου φιλοξένησε εκατοντάδες άρθρα με ποικίλο εκπαιδευτικό περιεχόμενο, καλύπτοντας τη βασανιστική καθημερινότητα, πολιτικά άρθρα, τις ιδεολογικές τοποθετήσεις, τα επιτεύγματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Τα κελεύσματα αυτά επηρέασαν τη συνείδηση των εκπαιδευτικών, αργά, βασανιστικά, αλλά καρποφόρα. Αρχικά, η πρωτοπόρα αυτή δράση ήταν σποραδική, μεμονωμένη, αλλά και δυναμική ταυτόχρονα, γι' αυτό και το έτος 1924, που η εργατική τάξη θρηνούσε τα θύματά της στην αιματοβαμμένη Πρωτομαγιά στον Πειραιά, έχουμε τους πρώτους απολυμένους κομμουνιστές δασκάλους στη Θράκη.⁵

Το 1927 εντείνεται η αντίδραση της αστικής τάξης, διαμέσου του κράτους, καθώς οι πρωτοπόρες ιδέες αρχίζουν να βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στη συνείδηση των εκπαιδευτικών. Ομως, μπροστά στη διαφαινόμενη ριζοσπαστικοποίηση της Ομοσπονδίας, γίνονται τρεις αποτυχημένες προσπάθειες για να χτυπηθεί. Ετσι στις 9 Νοέμβρη η κυβέρνηση καταλύει το εκλεγμένο Διοικητικό Συμβούλιο και στις 10 Δεκέμβρη το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας συγκαλεί έκτακτη γενική συνέλευση για να εκλέξουν ΔΣ, εκβιάζοντας τους αντιπροσώπους να εκλέξουν ΔΣ της αρεσκείας της.^{6, 7} Οι απειλές τους έπεσαν στο κενό, οι αντιπρόσωποι τους γύρισαν την πλάτη και επανεξέλεξαν το Διοικητικό Συμβούλιο χωρίς να υποκύψουν στους εκβιασμούς.

Και αφού το κράτος απέτυχε να «φτιάξει» την Ομοσπονδία στα μέτρα του, παρεμβαίνει ανοιχτά στην ίδρυση Νέας ΔΟΕ, της οποίας οι σκοποί της διατυπώνονται στο καταστατικό: «Αποκρούσαμε την κατηγορία για κομμουνισμό, καθώς δεν μπορεί να νοηθεί δημοδιδάσκαλος Ελληνας μη δρων εντός του εθνικιστικού περιθωρίου»⁸. Η Νέα ΔΟΕ είναι βραχύβια, καθώς το 1930, μπροστά στον «κίνδυνο» να πλειοψηφήσει η «Αριστερή Παράταξη» στη ΔΟΕ, η παράταξη των βενιζελικών που έως τότε πλειοψηφούσε, επιδιώκει την επανένωση, παρακάμπτοντας τις επιμέρους διαφορές τους και συγκλίνοντας σε ένα ζήτημα, να μην επιτρέψουν να «κομμουνιστικοποιηθεί» η ΔΟΕ.

Κάνοντας μια σύντομη αναδρομή, η «Αριστερή Παράταξη» καταξιώθηκε και απέκτησε δύναμη επιδρώντας καθοριστικά στα τεκταινόμενα του κλάδου. Από την αφήγηση του Βασίλη Παπά, στελέχους της ΑΠ, μαθαίνουμε ότι το 1928 ήταν μια μικρή ομάδα αντιπροσώπων: Πλουμπίδης (Ελασσώνας), Παπάς (Ιωαννίνων), Παπανικολάου (Φθιώτιδας), Μιχαλόπουλος (Θεσσαλονίκης), που ειρωνικά τότε τους έλεγαν «η Αριστερά». Ενα χρόνο μετά, στη 12η Συνέλευση, αν και δεν κατέθεσε συγκροτημένο το πρόγραμμά της, η παρουσία της ήταν καθοριστική για τα θέματα που επικράτησαν και συζητήθηκαν στη συνέλευση, εκλέγοντας δύο μέλη στο ΔΣ, τον Βασίλη Παπά και την Ελένη Μπαμπαδάκη. Το 1930, στη 13η Συνέλευση, η ΑΠ παρεμβαίνει με συστηματοποιημένο πρόγραμμα, με προτάσεις και «επιβάλλει» τη συζήτηση με θέματα που πέραν των συνδικαλιστικών ζητημάτων αφορούσαν ευρύτερα τα ζητήματα για τη θέση και το ρόλο των δασκάλων, την ταξικότητα της κοινωνίας και την ανάγκη συμπόρευσης του δασκαλικού κινήματος με αυτό της εργατικής τάξης. Η έκθεση της ΑΠ έγινε δεκτή παμψηφεί και αποτέλεσε απόφαση του συνεδρίου της.⁹

Τον επόμενο χρόνο, οξύνεται η πίεση του αστικού κράτους, με κύριο μέσο την καταστολή. Ετσι, η κυβέρνηση Βενιζέλου ψηφίζει το νόμο για την απαγόρευση της απεργίας στους δημόσιους υπαλλήλους και στις 15/10/31 απολύεται ο κομμουνιστής δάσκαλος Πλουμπίδης γιατί ήταν απεργός¹⁰. Στη θαρραλέα απολογία του αποκαλύπτει τον αντιδραστικό ρόλο της κυβέρνησης που καταργεί τις οργανώσεις και παίρνει μέτρα εις βάρος των υπαλλήλων και υπερασπίζεται την απόφαση της Ομοσπονδίας να συμπορευτεί με το υπόλοιπο κίνημα των δημοσίων υπαλλήλων.¹¹ Τον ίδιο χρόνο, στο 14ο Συνέδριο, η κυβέρνηση στέλνει έγγραφο με το οποίο αξιώνει να φιμωθεί η συνειδητή μερίδα των δασκάλων, οι εκπρόσωποι της «Αριστερής Παράταξης», και να μην εκλεγεί κανένας στο ΔΣ της Ομοσπονδίας.¹²

Από πολύ νωρίς φυσικά και η αστική τάξη είχε επίγνωση του ρόλου των εκπαιδευτικών. Ετσι, το «Ιδιώνυμο» είχε ειδική αναφορά για αυτούς στο άρθρο 6.¹³ Την ερμηνεία του νόμου την έκανε ο τότε υπουργός Παιδείας, Γεώργιος Παπανδρέου, σε συνέδριο των στελεχών εκπαίδευσης το 1930, ξεκαθαρίζοντας ότι στη δημοκρατία οι πολίτες έχουν ελευθερία φρονημάτων και διώκεται μόνο το κομμουνιστικό φρόνημα. Ετσι, σύμφωνα με τον ίδιο, «ο δάσκαλος είναι φορέας ιδανικών και τον εθνικό φρονηματισμό δεν θα τον εμπιστευτούμε στους κομμουνιστές».¹⁴

Ολο αυτό το διάστημα κλιμακώνονται οι διώξεις, οι απολύσεις και η βία του αστικού κράτους, ώσπου το 1936 διαλύονται η ΔΟΕ και οι Σύλλογοι, ενώ χιλιάδες από τους πρωτοπόρους εξορίζονται, φυλακίζονται. Αργότερα, κάποιους από αυτούς θα τους στήσουν στα εκτελεστικά αποσπάσματα.

Μακρύς ο κατάλογος όλων αυτών, που σε όλη την περίοδο του Μεσοπολέμου ατσαλώθηκαν έχοντας βαθιά πίστη ότι «δεν είναι για τους λιγοστούς η ζωή, δεν είναι για τους διαλεχτούς! Είναι δικά μας όλα τα βασίλεια της Φύσης και της Τέχνης και της Αρετής - του Πνεύματος!»¹⁵ Με αυτά τα πιστεύω στις αποσκευές τους, ρίχτηκαν στη μάχη του πολέμου, της Κατοχής και του εμφυλίου.

Το 1941 ιδρύεται η παράνομη Κεντρική Πανυπαλληλική Επιτροπή στο πλαίσιο του ΕΑΜ. Στις 12 Απρίλη 1942 γίνεται απεργία των δασκάλων και των άλλων δημοσίων υπαλλήλων. Τέλη του 1942, πραγματοποιήθηκε στο χωριό Παπαδιά Ευρυτανίας έκτακτη συνέλευση του κλάδου για να επανασυσταθεί η διαλυμένη, από τη δικτατορία του Μεταξά, Διδασκαλική Ομοσπονδία.¹⁶Στη συνέλευση αυτή προέδρευε το στέλεχος της «Αριστερής Παράταξης» των δασκάλων, Σεραφείμ Στρατίκης¹⁷. Ο ίδιος με απόφασή της κατεβαίνει στην Αθήνα κι ύστερα από επαφή που είχε με το ΕΑΜ και το ΚΚΕ, πρωτοστατεί στη σύγκληση έκτακτης παράνομης γενικής συνέλευσης, με 450 δασκάλους, στο Δημοτικό Σχολείο της οδού Καλησπέρη στο Κουκάκι. Από τη συνέλευση εκλέχτηκε η παράνομη διοικούσα της ΔΟΕ, που απαρτιζόταν από κομμουνιστές, στελέχη της «Αριστερής Παράταξης» και προοδευτικούς δασκάλους (Κώστας Παπανικολάου, Βαγγέλης Νικολάου, Βασίλης Παπάς, Παναγής Δημητράτος, Ελένη Μπαμπαδάκη, Θεόδωρος Βανιώτης, Ελλη Βανιώτη). Επανεκδόθηκε το «Διδασκαλικό Βήμα». Πρώτο μέλημα, στις νέες συνθήκες πολέμου, η οργανωτική υπόσταση, έκφραση και συλλογική διεκδίκηση, ώστε με διακηρυγμένους στόχους να κινητοποιηθεί ο λαός ενάντια στην επιστράτευση, στην αποστολή στρατιωτών στο ανατολικό μέτωπο και τέλος να δοθεί ολόπλευρα η προσφορά τους, στην Ελεύθερη Ελλάδα, στο τεράστιο έργο της συγκρότησης μιας Λαϊκής Παιδείας, που θα υπηρετεί τις ανάγκες του λαού και των παιδιών του.

Παραλείποντας τη χρονολόγηση της δράσης των δασκάλων, στα έμπροσθεν και τα μετόπισθεν του αγώνα, συμπυκνώνουμε το περιεχόμενο της παρέμβασής τους στον πολιτικό και ιδεολογικό εξοπλισμό τους που προηγήθηκε και τον υπηρέτησαν, στο μέτρο που ήταν εφικτό, προσφέροντας τις υπηρεσίες τους στην Ελεύθερη Ελλάδα, για τη μόρφωση και την προκοπή του λαού, είτε με το όπλο στο χέρι στις μάχες, είτε με το βιβλίο μέσα στις αίθουσες.¹⁸

Στα χρόνια του εμφυλίου η αστική τάξη, πέρα από τη στρατιωτική συνδρομή ιμπεριαλιστικών κρατών για την εδραίωση της κυριαρχίας της, επιστρατεύει και τους ντόπιους ιδεολογικούς της υπερασπιστές. Ο Αλ. Δελμούζος, ώριμος πια υπερασπιστής της, επαναφέρει το κεφαλαιώδες ζήτημα που είχε τεθεί κατά τη διάσπαση του Εκπαιδευτικού Ομίλου το 1927, το «έξω η πολιτική από τα σχολεία». Η κατάληξη αυτής της άποψης είναι χαρακτηριστική.

Το 1947, στο έργο του «Παιδεία και Κόμμα», επαναφέρει τη θέση αυτή με τη δριμύτητα που επιβάλλουν οι καιροί και η όξυνση της ταξικής πάλης. Αναφερόμενος στα αναγνωστικά της ΠΕΕΑ γράφει: «Εχουμε δύο αναγνωστικά του δημοτικού, προορισμένα για παιδιά εννιά ως δώδεκα χρονών: "Τ' αετόπουλα" και η "Ελεύθερη Ελλάδα". Είναι αναγνωστικά πλημμυρισμένα στο αίμα, αίμα ελληνικό που χύνεται από χέρια ελληνικά», και αφού τελειώνει με την περιγραφή των βιβλίων στην Ελεύθερη Ελλάδα, καταλήγει στην προτροπή προς τους δασκάλους «ο δασκαλικός, γενικά, κόσμος, πρέπει να 'χει υπ' όψη του: πως όταν ο δάσκαλος αντικρίζει την αποστολή του, τη μόρφωση της νέας γενιάς, δηλαδή το έθνος και το μέλλον του, τότε εμπρός της εξαφανίζονται γι' αυτόν καθεστώτα και άρχουσες τάξεις ως πρόσκαιρες μορφές, και βλέπει μόνο την απρόσωπη έννοια της Πολιτείας και το χρέος της δικής του αποστολής».¹⁹ Λόγια ξεκάθαρα, για το πώς η αστική τάξη, εν μέσω ασύλληπτων διώξεων, εξοριών, εκτελέσεων, επιδιώκει, εκκαθαρίζοντας την εκπαίδευση, να διαμορφώσει την ανάλογη συνείδηση στους εναπομείναντες δασκάλους, για να την υπηρετήσουν...

Με την ένταση των διωγμών κατά τη μεταβαρκιζιανή περίοδο, τα Θ' και Ζ' Ψηφίσματα και την απαγόρευση δράσης του ΚΚΕ, χιλιάδες είναι οι απολυμένοι, εκτοπισμένοι, φυλακισμένοι, εκτελεσμένοι εκπαιδευτικοί, αλλάζοντας, με αυτόν τον «εύσχημον» τρόπο, τους συσχετισμούς στην Ομοσπονδία, που περνάει πλέον με τη μεριά της αντίδρασης. Στο ΙΘ' διδασκαλικό Συνέδριο διακηρύττουν οι σύνεδροι ότι συμφωνούν με τα μέτρα εξυγίανσης και συστήνουν απλά να μη γίνουν αδικίες.²⁰ Για τους χιλιάδες απολυμένους και εκτοπισμένους δεν υπάρχει ούτε μια λέξη. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι μετά την εκτέλεση της κομμουνίστριας νηπιαγωγού Ειρήνης Γκίνη, δάσκαλοι απαίτησαν να βγει ψήφισμα καταδίκης, η ΔΟΕ απάντησε ότι αυτό δεν είναι δυνατόν, καθώς η εκτέλεση ήταν απολύτως δικαιολογημένη.²¹ Ταυτόχρονα, δηλώνει την απόλυτη νομιμοφροσύνη της απέναντι στο κράτος, με αφορμή νόμο που απαγόρευε την οργάνωση των δημοσίων υπαλλήλων.²²

Την επόμενη δεκαετία, και κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, τα «πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων» είναι τα «διαβατήρια» για το διορισμό στην εκπαίδευση. Φυσικά, οι αγώνες δεν σταματούν, καθώς η κρατική βία παραμένει και η θέση των εκπαιδευτικών είναι δυσμενής. Σημαντική μάχη της περιόδου είναι η αποχή της ΟΛΜΕ το 1963 (είκοσι μέρες, από 19 Γενάρη μέχρι 7 Φλεβάρη), η μεγαλύτερη του κλάδου, που έληξε με την πολιτική επιστράτευση των εκπαιδευτικών.

Η παρέμβαση κομμουνιστών, προοδευτικών δασκάλων γίνεται, όπου υπάρχουν και στον βαθμό που είναι δυνατόν κατά «μόνας», καθώς η συντριπτική πλειοψηφία έχει εκδιωχθεί με τον πιο βίαιο τρόπο και φυσικά απαγορεύτηκε η είσοδος, με συνέπεια να μην υπάρχει οργανωμένη και συλλογική έκφραση των κομμουνιστών εκπαιδευτικών. Σπέρματα οργανωμένων δυνάμεων βρήκαν «κεκαλυμμένη» συνδικαλιστική έκφραση στην ιδιωτική εκπαίδευση.

1974, Μεταπολίτευση. Νέες συνθήκες δράσης για τους κομμουνιστές εκπαιδευτικούς, που έδρασαν, το προηγούμενο διάστημα, σε συνθήκες παρανομίας και σε αυτήν τη φάση αναμόρφωσης του αστικού συστήματος ξεδιπλώνουν μαζική δράση. Γίνονται κινητοποιήσεις, με μπροστάρηδες τους κομμουνιστές και προοδευτικούς εκπαιδευτικούς, που απαιτούν την αποχουντοποίηση της εκπαίδευσης, του περιεχομένου της, την αποκατάσταση με τον επαναδιορισμό όλων των απολυμένων συναδέλφων, την πλήρη αναβάθμιση της Παιδείας για να μπορεί να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες των μαθητών.²³ Η δράση επισφραγίζεται και τυπικά με την ίδρυση της ΔΑΣΚ, παράταξης στο χώρο των δημοσίων υπαλλήλων, το Φλεβάρη του 1976, με την υπογραφή του εσωτερικού κανονισμού της.

Τη δεκαετία του '80, οι κομμουνιστές πρωτοστατούν στις αγωνιστικές κινητοποιήσεις του κλάδου, για κάθε μικρό ή μεγάλο ζήτημα. Το ΠΑΣΟΚ πέρασε με επιτυχία τις εξετάσεις για τη σταθεροποίηση του αστικού πολιτικού συστήματος, την παραπέρα ανάπτυξη του καπιταλισμού και την προσαρμογή στις οικονομικές συνθήκες κερδοφορίας του κεφαλαίου. Οι αστικές κυβερνήσεις κατά τη μεταπολίτευση επιδιώκουν να λύσουν χρόνια προβλήματα της ελληνικής Εκπαίδευσης, ανάμεσα στα οποία και η «αναβάθμιση των εκπαιδευτικών». Στο πλαίσιο αυτό μπορούμε να εντάξουμε την προσπάθεια που έγινε με τους εκπαιδευτικούς, ως κομμάτι κρίσιμο στην αναπαραγωγική λειτουργία της αστικής ιδεολογίας και τη νομιμοποίησή της, για να κερδηθεί μαζικά, όχι κυρίως με βίαια μέσα, αλλά με άλλα μέσα, οικονομικά, πολιτικά και ιδεολογικά, για να είναι και πιο αποτελεσματική.

Στα τέλη της δεκαετίας του '80 και στις αρχές του '90 οι κλυδωνισμοί από το προσωρινό πισωγύρισμα της ιστορίας, με τις ανατροπές, άφησαν τα σημάδια στο Κόμμα μας. Η πολιτική και ιδεολογική επίθεση των απολογητών του συστήματος μεγάλη, οι απώλειες σε έμψυχο δυναμικό μεγάλες. Ομως, ΑΝΤΕΞΕ.

Παρά τις απώλειες, ιδιαίτερα στο χώρο της Εκπαίδευσης, το ΚΚΕ ανασυντάσσεται, δίνοντας πάντα το «παρών» στις αγωνιστικές διεργασίες του κλάδου, μπαίνοντας μπροστά στους μεγάλους απεργιακούς αγώνες. Χωρίς να υποτιμάται το σημαντικό ζήτημα της βελτίωσης της θέσης των εκπαιδευτικών ως εργαζομένων, στην πρώτη γραμμή να βρίσκεται πάντα και το ταξικό καθήκον που προκύπτει από τον ίδιο τον ρόλο τους.

Οι κομμουνιστές εκπαιδευτικοί μέσα στο κίνημα των εκπαιδευτικών δίνουν τη μάχη της αντιπαράθεσης με την πολιτική της ΕΕ στην Παιδεία, αναδεικνύουν τις αιτίες των αλλαγών, που δεν οφείλονται σε «φιλελεύθερες πολιτικές» αλλά στη στρατηγική των αναδιαρθρώσεων. Οταν τα σύννεφα της καπιταλιστικής κρίσης πλησιάζουν, δίνουν τη μάχη ώστε το κίνημα να βρεθεί σε οργανωτική και πολιτική ετοιμότητα. Να μην αποδεχτούν οι εκπαιδευτικοί τις θεωρίες του καζινοκαπιταλισμού, των golden boys, ως αιτίες της κρίσης. Παράλληλα, το ΚΚΕ παλεύει ώστε και το κίνημα των εκπαιδευτικών να μην μετατραπεί σε νεροκουβαλητή της εναλλαγής κυβερνήσεων, να μην εγκλωβίζεται ανάμεσα στον παλιό και νέο κυβερνητικό συνδικαλισμό.

Σταθμός στην παρέμβαση των κομμουνιστών και ριζοσπαστών προοδευτικών εκπαιδευτικών στο κίνημα ήταν η ιδρυτική πανελλαδική σύσκεψη το 2006, που με τις διακηρυκτικές αρχές θεμελίωσε τη συγκρότηση και την ισχυροποίηση του ΠΑΜΕ στον κλάδο των εκπαιδευτικών. Μεταξύ όλων των άλλων τέθηκε ως ουσιαστικός στόχος «ο εκπαιδευτικός που βρίσκεται αντιμέτωπος με την πολιτική των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, την κυρίαρχη ιδεολογία που απαξιώνει ιδανικά και οράματα, καλλιεργεί την υποταγή, τον ατομικισμό και το βόλεμα, σήμερα είναι που πρέπει να κατακτήσει το ρόλο του να σταθεί στο ύψος του ως παιδαγωγός. Να διδάξει με αξιοπρέπεια το μάθημα της αντίστασης, της προοπτικής, το μάθημα του δίκιου και της αλήθειας των λαών, των φτωχών και των καταπιεζομένων. Να αρνηθεί να γίνει παπαγαλάκι του συστήματος, των πολυεθνικών και των ιμπεριαλιστικών οργανισμών. Το επιβάλλουν οι ανάγκες. Το απαιτούν οι καιροί».²⁴

Οπλο της παρέμβασης των κομμουνιστών στο κίνημα των εκπαιδευτικών αποτελούν οι σύγχρονες επεξεργασίες του Κόμματος για το σχολείο και την Προσχολική Αγωγή των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας. Αποτελούν προτάσεις που θέλουμε να μπολιάσουν τις διεκδικήσεις του σήμερα, να ενισχύσουν το κριτήριο αντιπαράθεσης στη στρατηγική του κεφαλαίου, δείχνουν τον δρόμο για την κατάργηση της κοινωνίας της εκμετάλλευσης, για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού και τις τεράστιες δυνατότητες που δίνει για την ικανοποίηση των σύγχρονων μορφωτικών αναγκών.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

1. «Οργανωθείτε» 28/11/1919, «Η Οργάνωσή σας» 3/12/1919, «Ενωθείτε προ του κινδύνου» 11/12/1919

2. «Εργάται και διδάσκαλοι», Μιχάλης Πετρίδης, εφ. «Ριζοσπάστης» 10/12/1918

3. «Εργάται και διδάσκαλοι», Μιχάλης Πετρίδης, εφ. «Ριζοσπάστης», 17/12/1918

4. «Οι διδάσκαλοι», Παναγής Δημητράτος, εφ. «Ριζοσπάστης» 5/12/1919

5. «Η Λευκή Τρομοκρατία προκήρυξις του Κομμουνιστικού Κόμματος», εφ. «Ριζοσπάστης» 25/7/1924

6. «Αστική Αντίδραση και δάσκαλοι», εφ. «Ριζοσπάστης» 12/12/1927

7. «Γεγονότα - κρίσεις, 1927-1928», 1/1/1928 «Διδασκαλικό Βήμα»

8. «Γύρω από μια πλάνη», 1/1/1928 «Διδασκαλικό Βήμα»

9. «Οι παρατάξεις στην οργάνωση και το χρέος της ΙΕ'», άρθρο του Βασίλη Παπά, «Διδασκαλικό Βήμα» τχ. 388

10. «Ο δάσκαλος Πλουμπίδης απελύθη», εφ. «Ριζοσπάστης» 15/10/1931

11. «Η θαρραλέα ταξική απολογία του αντιπροσώπου της Αριστερής Παράταξης, Νίκου Πλουμπίδη», εφ. «Ριζοσπάστης», 17/3/1931

12. «Ενα χαρακτηριστικό έγγραφο της κυβέρνησης στο Διδασκαλικό Συνέδριο», εφ. «Ριζοσπάστης», 13.7

13. Νόμος 4229, αρ. Φύλλου 245 «Περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών», 25/7/1929

14. «Τα εκπαιδευτικά συνέδρια του 1930», ψηφιοποιημένο υλικό από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής

15. Ο.π.

16. Χάρης Σακελλαρίου «Η παιδεία στην Αντίσταση» εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», 2003

17. Γιάννης Κατσαντώνης, «Αριστερή Παράταξη των δασκάλων στο Μεσοπόλεμο», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», 1998

18. Ρόζα Ιμβριώτη, «Το Φροντιστήριο της Τύρνας», ομιλία στα εγκαίνια του περιοδικού «Επιθεώρηση Τέχνης», αρ. τχ. 87-88, 1962

19. Αλ. Δελμούζος, «Παιδεία και Κόμμα», από ψηφιακή βιβλιοθήκη του ΑΠΘ

20. «Διδασκαλικό Βήμα», 30/7/1947

21. «Διδασκαλικό Βήμα», 31/12/1946

22. «Διδασκαλικό Βήμα», 30/7/1947

23. «Το τεράστιο ηθικό πρόβλημα της παιδείας - επιστολή δασκάλων στον Υπουργό» 12/12/1975, εφημερίδα «Ριζοσπάστης»

24. «Ιδρυτική Διακήρυξη Ενότητας Συνεργασίας και Αγωνιστικής Συσπείρωσης» ΠΑΜΕ Εκπαιδευτικών, 19/6/2006.