Με αφορμή το πρόγραμμα σπουδών της Αρχιτεκτονικής | ΠΑΙΔΕΙΑ

ΠΑΙΔΕΙΑ

Με αφορμή το πρόγραμμα σπουδών της Αρχιτεκτονικής

Ενα κείμενο σκόπιμα ανακριβές είχε η χτεσινή «Καθημερινή», αναφορικά με τις αντιδράσεις που εκφράζονται στη Σύγκλητο του Πολυτεχνείου για το νέο πρόγραμμα σπουδών που προτείνεται για την Αρχιτεκτονική. Κατά την προσφιλή της τακτική, η εφημερίδα παρακάμπτει τα όργανα του κινήματος, αποσιωπά ότι η πρόταση του νέου προγράμματος σπουδών συζητήθηκε στη Γενική Συνέλευση του Φοιτητικού Συλλόγου, ο οποίος πήρε απόφαση ότι το απορρίπτει, και προσπαθεί να εμφανίσει ότι αντιδρά τάχα μία παράταξη, μια μειοψηφία, οι... «φοιτητές του ΚΚΕ, που έχουν την πλειοψηφία του φοιτητικού συλλόγου»! Πέρα από τα παραπάνω, είναι άκρως χαρακτηριστικό ότι ο τίτλος του άρθρου είναι «Η εμβληματική Αρχιτεκτονική ΕΜΠ αλλάζει», αλλά στο κείμενο δεν υπάρχει ούτε μισή λέξη για το περιεχόμενο αυτής της αλλαγής, παρά μόνο διακατέχεται από την... πρεμούρα να ψηφιστεί το νέο πρόγραμμα στην αυριανή συνεδρίαση της Συγκλήτου.

Τι φέρνει όμως αυτό το νέο πρόγραμμα; Με δυο λόγια, προσπαθεί να προσαρμόσει τη διδασκαλία στις περικοπές προσωπικού που έχουν επιβληθεί τα τελευταία χρόνια, κόβοντας και συγχωνεύοντας μαθήματα, ενώ προσανατολίζεται πια περισσότερο στο design παρά στην οικοδομή, καθώς εκεί στρέφεται και η αγορά. Ας δούμε λοιπόν, για την αποκατάσταση της αλήθειας, μερικά από τα εμπεριστατωμένα επιχειρήματα που θέτει ο Φοιτητικός Σύλλογος:

«Ο εκσυγχρονισμός ενός προγράμματος σπουδών που έχει να αλλάξει κοντά στα 20 χρόνια είναι επιτακτικός. Το βασικό ερώτημα είναι: Με ποια κριτήρια πρέπει να αλλάξει;

Αρχικά, κριτήριο σίγουρα δεν μπορεί να αποτελέσει η αποδοχή ως de facto της υποχρηματοδότησης και των μειωμένων προϋπολογισμών (πάνω από 80% τα τελευταία χρόνια) στο ΕΜΠ, έγκλημα που ξεκίνησε από τις προηγούμενες και συνεχίζεται από την τωρινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο στον αριθμό των διδασκόντων (για κάθε 10 συνταξιοδοτήσεις, 1 μόνο πρόσληψη), με τις ιδιαιτερότητες που υπάρχουν στη διδασκαλία των συνθετικών π.χ., και όχι μόνο, μαθημάτων.

Το ότι ο αριθμός των μελών ΔΕΠ στη σχολή μας έχει μειωθεί στο μισό σε μια 10ετία (120 μέλη περίπου το 2009 - 60 μέλη περίπου το 2018), με το ίδιο πρόγραμμα σπουδών, μας οδηγεί με ακρίβεια σε δύο συμπεράσματα: Οτι υπάρχουν καθηγητές που λιποθυμούν από την κούραση για να καλύψουν τα κενά και ότι η ποιότητα σπουδών αντικειμενικά υποβαθμίζεται, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος για να διορθωθούν ολοκληρωμένα και διεξοδικά οι εργασίες των φοιτητών μέσα στο εξάμηνο! Με τη νέα πρόταση και τα λεγόμενα της επιτροπής, πως στις αλλαγές δεν παίζει ρόλο ο αριθμός των καθηγητών, παραιτούνται ουσιαστικά από τη διεκδίκηση περισσότερου προσωπικού και αποδέχονται αυτήν την κατάσταση. (...)

Ως λύση λοιπόν στα παραπάνω δεν μπορεί να προτείνονται το κόψιμο, οι εκπτώσεις ή η συμπίεση των γνωστικών αντικειμένων των μαθημάτων που είτε δεν είναι "εμπορικά" με τις επιταγές της αγοράς, είτε μεταφέρονται σε μεταπτυχιακά προγράμματα και πανάκριβα σεμινάρια. Με αυτόν τον τρόπο περιορίζεται ακόμα περισσότερο η αντίληψη του νέου αρχιτέκτονα μηχανικού, όσον αφορά το επιστημονικό του αντικείμενο, μόνο στα απαραίτητα σχεδιαστικά μαθήματα και σε ένα σύνολο δεξιοτήτων και σχεδιαστικών προγραμμάτων, προσαρμόζοντάς τον στις ανάγκες των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων για τεχνικούς - σχεδιαστές και όχι σκεπτόμενους επιστήμονες! (...)

Θεωρούμε πως δεν μπορεί να σταθεί αρχιτέκτονας χωρίς το αντίστοιχο ιστορικό και θεωρητικό υπόβαθρο της εξέλιξης της επιστήμης του, δίχως δηλαδή να γνωρίζει - ή με περιορισμένο εύρος γνώσεων - Ιστορία της αρχιτεκτονικής, της τέχνης και της τεχνολογίας. Ακόμη, για ζητήματα οικοδομικής και τεχνολογίας, τα σύγχρονα υλικά και κατασκευαστικές μέθοδοι δεν μπορούν να μένουν σε ένα σκίτσο ή μια περιγραφή, αλλά με επισκέψεις σε εργοτάξια και αξιοποίηση όλων των εργαστηρίων που έχει στη διάθεσή του το ΕΜΠ, να αποδίδονται ζωντανά και επί το έργον! Στην πιο σεισμογενή χώρα της Ευρώπης, δεν γίνεται το μάθημα του σεισμού να μην είναι υποχρεωτικό ή να μπαίνει εμμέσως στην Οικοδομική, δίχως να παίρνει το χρόνο του σε ένα πρόγραμμα σπουδών που αντιμετωπίζει αρκετά ζητήματα!».

Παραθέτουμε όλα τα παραπάνω, όχι τόσο για να απαντήσουμε στις ανακρίβειες και τη θολούρα που προσπαθεί να σπείρει η «Καθημερινή», για τις αλλαγές στην Αρχιτεκτονική. Κυρίως τα γράφουμε γιατί δείχνουν την κατεύθυνση που ακολουθούν οι αλλαγές στα προγράμματα σπουδών στην πλειοψηφία των Τμημάτων, τα τελευταία χρόνια. Μια κατεύθυνση στην οποία οι φοιτητικοί σύλλογοι οφείλουν να αντιταχθούν, με κριτήριο τις σύγχρονες ανάγκες τους στις σπουδές σήμερα και το μέλλον τους ως επιστήμονες που θέλουν να θέσουν τις επιστημονικές τους γνώσεις στην υπηρεσία της κοινωνίας και του λαού.

Γ.