Εν αρχή είναι το Λεύκωμα για τα 90χρονα, μια εξαιρετική έκδοση που περιέχει πολύ μεράκι, ώρες και ώρες αναζήτησης αδημοσίευτων φωτογραφιών και ντοκουμέντων από το Ιστορικό Αρχείο του ΚΚΕ. Και όπως βεβαιώνουν οι συντελεστές της έκδοσης το υλικό που συγκεντρώθηκε ήταν πολλαπλάσιο αυτού που συμπεριλήφθηκε καθώς τα 90 χρόνια ύπαρξης και δράσης του ΚΚΕ δεν μπορούν να χωρέσουν στις σελίδες ενός Λευκώματος, όσες και αν είναι αυτές. Μπορούν όμως αυτές οι σελίδες να δώσουν γνώση για την Ιστορία του ΚΚΕ, να διεγείρουν το ενδιαφέρον για μελέτη και βαθύτερη γνώση, δημιουργική κριτική σκέψη σχετικά με την ηρωική πορεία του, να εμπνεύσουν για νέα δημιουργία και πάνω από όλα για ένταξη στην ταξική πάλη μέσα από τις γραμμές του.

Η δεύτερη έκδοση είναι τα Προγραμματικά Κείμενα, μέσα από τις σελίδες των οποίων αναδεικνύεται όλη η ιστορική εξέλιξη της διαμόρφωσης της στρατηγικής του ΚΚΕ στα 90 χρόνια της ύπαρξής του. Τον πρόλογο, μάλιστα, της έκδοσης, υπογράφει η Γενική Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ Αλ. Παπαρήγα.

Η τρίτη έκδοση είναι επίσης σημαντικής ιστορικής και ιδεολογικής αξίας καθώς περιέχει τα πρακτικά της 12ης Ευρείας Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ, το 1968, της Ολομέλειας όπου δόθηκε αποφασιστική μάχη με τον οπορτουνισμό.

Μια σύντομη παρουσίαση αυτών των εκδόσεων επιχειρούμε στο σημερινό φύλλο του «Ρ».

Πραγματοποιήθηκε με την επιμέλεια της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ, με τη σκληρή δουλειά των κομμουνιστών και κομμουνιστριών του εκδοτικού μας.

Είναι προϊόν σύνθεσης της εξειδικευμένης δουλειάς κομμουνιστών και κομμουνιστριών, ιδιαίτερα στον εικαστικό κλάδο, και της πολύπλευρης εργασιακής δραστηριότητας, της δημιουργικής φλόγας που συχνά διακατέχει τα στελέχη του ΚΚΕ, ανεξάρτητα από την επαγγελματική ειδίκευση ή και την κομματική τους χρέωση.

Δε θα μπορούσε να δημιουργηθεί το Λεύκωμα: «90 χρόνια ΚΚΕ, 1918 - 2008», χωρίς το προσωπικό μεράκι κομμουνιστών και κομμουνιστριών που αφιέρωσαν ατελείωτες ώρες στην αναζήτηση κάποιας αδημοσίευτης φωτογραφίας και στη διατύπωση της λεζάντας, στην αναζήτηση κάποιας σελίδας από το Ιστορικό Αρχείο του ΚΚΕ, στην επιλογή του ενός ή του άλλου από τα χιλιάδες ντοκουμέντα του Κόμματος, από τα ποιήματα και άλλα λογοτεχνήματα στα οποία μετουσιώθηκε σε δημιουργία η φλόγα και η έμπνευση που προκάλεσε η δράση του ΚΚΕ.

Το έργο της επιλογής του υλικού αποδείχτηκε πολύ πιο δύσκολο από το προβλεπόμενο, αφού το αρχειακό και οπτικό υλικό που συγκεντρώθηκε έχει πολλαπλάσιο όγκο σε σχέση με αυτό που συμπεριλήφθηκε (εικόνες και φωτογραφίες) σ' αυτό το Λεύκωμα.

Τα 90 χρόνια ύπαρξης και δράσης του ΚΚΕ, αφοσιωμένα στην ιστορική αποστολή της απελευθέρωσης της εργατικής τάξης και μαζί της όλων των καταπιεσμένων από τα δεινά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, δεμένα με τους αγώνες της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, με κορυφαίες στιγμές της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, δεν μπορούν να χωρέσουν στις σελίδες ενός Λευκώματος, όσες και αν είναι αυτές.

Μπορούν όμως αυτές οι σελίδες να δώσουν γνώση για την Ιστορία του ΚΚΕ, να διεγείρουν το ενδιαφέρον για μελέτη και βαθύτερη γνώση, δημιουργική κριτική σκέψη σχετικά με την ηρωική πορεία του, να εμπνεύσουν για νέα δημιουργία και πάνω από όλα για ένταξη στην ταξική πάλη μέσα από τις γραμμές του.

Γι' αυτό, ο αναγνώστης και η αναγνώστρια θα μας επιτρέψουν να ισχυριστούμε ότι είναι μια «νεανική» έκδοση που ιδιαίτερα απευθύνεται στους νέους και στις νέες, στα μέλη και στελέχη της ΚΝΕ, στους μισθωτούς των νεότερων γενιών, γενικότερα στους νεότερης ηλικίας κοινωνικά προβληματιζόμενους ανθρώπους.

Η ροή του φωτογραφικού - γεγονότων και αρχειακού - υλικού και των κειμένων δεν αποσκοπεί σε μια στατική, μνημειακή παρουσίαση. Απευθύνεται στο ταξικό αντανακλαστικό, αλλά και στην ταξική συνείδηση, στο συναίσθημα και στην κρίση κάθε άνδρα και γυναίκας που λιγότερο ή περισσότερο αντιλαμβάνεται ότι η ανθρώπινη ατομικότητα είναι αδιάσπαστη από την κοινωνικότητά της.

Τα 90 χρόνια ύπαρξης και δράσης του ΚΚΕ, αντικειμενικά ως τμήματος του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, ανεξάρτητα από τη δομή του, ρέουν στην παρούσα έκδοση μέσα από έξι διαδοχικές θεματικές ενότητες.

Τόσο οι ενότητες, όσο και οι υποενότητες διάταξης του υλικού αναδεικνύουν την κομμουνιστική ταυτότητα του ΚΚΕ στην 90χρονη πορεία του, ακόμα και τον εσωτερικό αγώνα για τη διαφύλαξη και την ανάπτυξη των κομμουνιστικών χαρακτηριστικών του.

Προλογίζοντας την έκδοση, η Γενική Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, ανάμεσα σε άλλα σημειώνει:

Η συμπλήρωση των 90 χρόνων της ηρωικής πορείας του ΚΚΕ υπογραμμίζει το καθήκον των κομμουνιστών να μελετούν με αντικειμενικό τρόπο και να βγάζουν συμπεράσματα από την Ιστορία του Κόμματός τους και την Ιστορία του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος. Η ιστορική αποτίμηση της πορείας του Κόμματος είναι καθήκον που συνδέεται αδιάρρηκτα με τον επαναστατικό χαρακτήρα του, αφού τα διδάγματα από την ιστορική διαδρομή του μπορούν να συμβάλλουν στη διαμόρφωση της πολιτικής του καθώς και στον εμπλουτισμό της επαναστατικής θεωρίας, το μαρξισμό - λενινισμό.

Στη μακρά διαδρομή του Κόμματος μέχρι σήμερα γίνεται μια ορισμένη αποτίμηση της πορείας μέσα από τα συνέδρια και τις άλλες συλλογικές διαδικασίες που καθορίζει το Καταστατικό, και μάλιστα τις προσδιορίζει και σε συγκεκριμένα ιστορικά πλαίσια. Αυτή η διαδικασία αποδεικνύεται αν εξεταστούν τα ντοκουμέντα όλων των συνεδρίων, όπου γίνεται και κριτικός απολογισμός και σε αρκετές περιπτώσεις σημειώνονται και αλλαγές στο πρόγραμμα ή σε προηγούμενες εκτιμήσεις, ανεξάρτητα τελικά αν κρίνονται ή μπορεί να κριθούν όλες σωστές και εύστοχες. Ωστόσο, η κριτική αποτίμηση δεν επαρκεί, καθώς ως ένα βαθμό και από τα ίδια τα πράγματα περιορίζεται σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από το ένα συνέδριο στο άλλο. Η μελέτη της Ιστορίας του Κόμματος και της εξέλιξής του, όπως και γενικότερα των κοινωνικοοικονομικών και πολιτικών εξελίξεων, με επιστημονικό τρόπο είναι απολύτως αναγκαία, καθώς από απόσταση μπορεί κάποιος να δει τα πράγματα με μεγαλύτερη αντικειμενικότητα και όχι κάτω από το πρίσμα των απαιτήσεων της καθημερινότητας ή και τάσεων, αποφάσεων που οι συνέπειές τους εκτείνονται σε ένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Για το Κόμμα μας έχει μεγάλη σημασία να μελετά συνεχώς, να θέτει σε δοκιμασία πείρας τη δράση, την πείρα της ταξικής πάλης, αλλά εξίσου πολύ μεγάλη σημασία έχει η διαμόρφωση και της εκ των υστέρων πείρας.

Μια ολοκληρωμένη αντικειμενική μελέτη της Ιστορίας του ΚΚΕ απαιτεί την εκτίμηση των επεξεργασμένων στρατηγικών θέσεων και της δράσης του σε συνδυασμό με τις κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές εξελίξεις, τις διεθνείς εξελίξεις, τη στρατηγική του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος κ.ά. Η αξιολόγηση ενός πλήθους στοιχείων, με εργαλεία τον ιστορικό υλισμό και τη μαρξιστική - λενινιστική θεωρία για το κόμμα και την επαναστατική πολιτική (επιστημονικό κομμουνισμό) οδηγεί σε αντικειμενικά συμπεράσματα χωρίς απολυτοποιήσεις, απλουστεύσεις και υποκειμενισμούς.

Η μελέτη της ανάπτυξης της στρατηγικής του ΚΚΕ μέσα στα 90χρόνια ύπαρξης και δράσης του, έχει κεντρική σημασία στην αξιολόγηση της πορείας του και αποτελεί αντικείμενο μελέτης του Β΄ τόμου του Δοκιμίου της Ιστορίας του ΚΚΕ (1950 -1974) που επεξεργάζεται η Κεντρική Επιτροπή. Η παρούσα έκδοση των προγραμματικών ντοκουμέντων του ΚΚΕ αποτυπώνει την εξέλιξη της στρατηγικής σκέψης του Κόμματος, δίνει συγκεκριμένο απαραίτητο υλικό για τη μελέτη της στρατηγικής του.