Η έκδοση των Πρακτικών της 12ης ευρείας Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ, που συνήλθε στη Βουδαπέστη πριν από 40 και πλέον χρόνια, αποτελεί ένα μόνο μέρος της πολύπλευρης δραστηριότητας του Κόμματός μας, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η εκδοτική, προς τιμήν των 90 χρόνων από την ίδρυσή του, το Νοέμβρη του 1918.

Αναδεικνύονται, και από τις σελίδες των Πρακτικών της 12ης Ολομέλειας, οι συνθήκες μέσα στις οποίες έδρασε το ΚΚΕ εκείνα τα χρόνια, καθώς και η σκληρότητα της ταξικής πάλης που συνεχίζεται στη νέα κατάσταση, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά την αντεπανάσταση των χρόνων 1989-1991. Πρόκειται για συνθήκες πρωτοφανείς, άρα και πιο δύσκολες για το διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα, για το ΚΚΕ.

Η παγκόσμια εμπειρία του κομμουνιστικού κινήματος επιβεβαιώνει ότι η ανάγκη ύπαρξης του ΚΚ προκύπτει και επιβάλλεται αντικειμενικά, ανεξάρτητα από της πολιτικές συνθήκες κάθε χώρας. Οι συνθήκες της νομιμότητας ή της παρανομίας καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το πλαίσιο αυτών ή εκείνων, των μεγαλύτερων ή μικρότερων δυσκολιών. Σε καμία περίπτωση, δεν καθορίζουν την αναγκαιότητα της ύπαρξης κάθε Κομμουνιστικού Κόμματος. Την επαναστατική ιδεολογία και πολιτική, η εργατική τάξη δεν την κατακτά μόνη της, αυθόρμητα. Μόνο ένα ΚΚ, που κάνει πράξη το σύνθημα «Πρωτοπόρα θεωρία - Πρωτοπόρα δράση», είναι σε θέση να οργανώσει την πάλη της εργατικής τάξης, των δυνάμει συμμάχων της κατώτερων τμημάτων των μεσαίων στρωμάτων, να μπολιάσει την τάξη με την επαναστατική ιδεολογία του μαρξισμού - λενινισμού, με το πρόγραμμα που αντιστοιχεί στο ρόλο και στα συμφέροντά της και στην πιο συμφέρουσα πολιτική για τα φτωχά λαϊκά στρώματα.

Προλογίζοντας την έκδοση, ο Μάκης Μαΐλης, μέλος της ΚΕ του Κόμματος, ανάμεσα σε άλλα, σημειώνει:

Η 12η ευρεία Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ μπόρεσε, παρά τις αντιφάσεις της, να δει το κομματικό οργανωτικοπολιτικό πρόβλημα του ΚΚΕ και να το αντιμετωπίσει αποφασιστικά. Ακριβώς εδώ βρίσκεται η ιστορική σημασία της. Η 12η Ολομέλεια άφησε παρακαταθήκη ισχυρά κομμουνιστικά αντανακλαστικά, πολύ χρήσιμα στις δεκαετίες που ακολούθησαν. Θα ήταν διαφορετική η πορεία του ΚΚΕ, αν δεν είχε επέλθει η οριστική ρήξη στη 12η Ολομέλεια ή αν είχε κυριαρχήσει στο Κόμμα η αναθεωρητική ομάδα, που διαμορφώθηκε στο καθοδηγητικό όργανο του ΚΚΕ σε μία πορεία.

Η 12η Ολομέλεια ανέκοψε τη φθίνουσα οργανωτική πορεία του ΚΚΕ. Εξαιτίας της ανυπαρξίας κομματικών οργανώσεων, είχε δημιουργηθεί σοβαρό πρόβλημα ανάδειξης νέων κομματικών στελεχών, γενικότερα πρόβλημα ανανέωσης των γραμμών του ΚΚΕ, ενώ είχαν αδυνατίσει οι δεσμοί του με την εργατική τάξη. Ταυτόχρονα, είχαν εξασθενήσει οι κομματικές αρετές, αφού οι κομμουνιστές δε ζούσαν την οργανωμένη κομματική ζωή (συλλογικότητα, κριτική και αυτοκριτική, συνειδητή πειθαρχία, αντιμετώπιση της ομαδοποίησης στο Κόμμα, της σημασίας ανάδειξης κατά κύριο λόγο εργατικών στελεχών κ.ά.).

Η ανακοπή αυτής της πορείας συνδέεται και με την ιστορική απόφαση του Πολιτικού Γραφείου, λίγους μήνες μετά τη 12η Ολομέλεια (Αύγουστος 1968), να δημιουργηθεί η ΚΝΕ. Ηταν η πρώτη φορά μετά το 1943, χρονιά αυτοδιάλυσης της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ), προκειμένου να δημιουργηθεί η ΕΠΟΝ, που ιδρυόταν οργάνωση με τα μαρξιστικά - λενινιστικά χαρακτηριστικά, με σκοπό να προσελκύει στην πολιτική του ΚΚΕ τη νεολαία, πρωταρχικά την εργατική, να διαπαιδαγωγεί τα πιο πρωτοποριακά τμήματα των νέων γενεών στις αρχές της ταξικής πάλης, του σοσιαλισμού.