Συναντηθήκαμε με τις ταινίες «Ο Τελευταίος Στρατιώτης» (The Last Rifleman) του Τέρι Λόουν, που πέρα από μια γλυκανάλατη κομεντί με την πρέπουσα αναθεώρηση της Ιστορίας, δεν μας προσφέρει κάτι ιδιαίτερο. Συναντηθήκαμε επίσης με την «Αγάπη Ζωή» (Love Life) του Κότζι Φουκάντα, η οποία έχει εξαιρετικές στιγμές, δείχνοντας την υποκρισία στις ασιατικές κοινωνίες σχετικά με τα ιδιαίτερα σφιχτά ήθη. Μα ενώ μας κάνει τον «γύρο του κόσμου» δεν μας δείχνει τελικά την πηγή... δεν καταλάβαμε γιατί χώρεσε τόσες δευτερεύουσες ιστορίες στην πρωτεύουσα... Αλλά αυτή η βδομάδα ανήκει δικαιωματικά στον Κεν Λόουτς, όχι μόνο γιατί μπορεί τούτη να είναι η τελευταία του μυθοπλασία αλλά γιατί καταφέρνει πάντα να μας συγκινεί όπως κανένας άλλος.

Το «Old Oak» (Παλιά Βελανιδιά) είναι ένα ιδιαίτερο μέρος. Είναι η τελευταία παμπ, ο μοναδικός δημόσιος χώρος που έχει απομείνει σε μία κοινότητα πρώην ανθρακωρύχων που παρακμάζει εδώ και 30 χρόνια. Ο ιδιοκτήτης, TJ Ballantyne, παλεύει να την κρατήσει ανοιχτή και τα πράγματα χειροτερεύουν όταν η παμπ γίνεται αντικείμενο έριδας μετά την άφιξη προσφύγων από τη Συρία. Στο μεταξύ, μία απρόσμενη φιλία ανθίζει ανάμεσα στον TJ και μία νεαρή Σύρια, την Yara. Θα μπορέσουν να βρουν έναν τρόπο ώστε οι δύο κοινότητες να καταλάβουν η μία την άλλη;

Αυτήν τη βδομάδα πηγαίνουμε στο σινεμά να αποτίσουμε φόρο τιμής στην τελευταία ταινία (όπως φημολογείται) του τεράστιου σκηνοθέτη του κοινωνικού κινηματογράφου Κεν Λόουτς, σε σενάριο του εξίσου σπουδαίου Πολ Λάβερτι. Αν αυτός είναι ένας αποχαιρετισμός στα όπλα του δικού μας Λόουτς, ακόμα κι αν δεν την θεωρούμε το αδιαμφισβήτητο αριστούργημά του, ακόμα κι αν διαφωνούμε σε πτυχές της, δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Ο Λόουτς εδώ μοιάζει να μας αφήνει μια γλυκιά προσευχή, μια γεμάτη αγάπη, ανθρωπιά, αλληλεγγύη και ελπίδα παρακαταθήκη, σε περίπτωση που δεν συναντηθούμε ξανά στη μεγάλη οθόνη.

Οπως πάντα, η θεματική του είναι η εργατική τάξη που δεν είναι όπως «ιδανικά θα την επιθυμούσαμε». Eχει τις αντιφάσεις της, τα πισωγυρίσματά της, δείχνει το σκληρό της πρόσωπο που ουσιαστικά στρέφεται εναντίον της. Μια εργατική τάξη που δεν γνωρίζει τη δύναμή της, δεν αντιλαμβάνεται ότι εκείνη παράγει τον πλούτο, δεν στρέφεται ενάντια σε αυτόν που πραγματικά της φταίει, το κεφάλαιο. Επιλέγει να μιλήσει για το Μεταναστευτικό, σε ένα κατεστραμμένο χωριό από τη βάρβαρη επίθεση της Θάτσερ στους ανθρακωρύχους. Χρησιμοποιεί το παρελθόν με τις μεγαλειώδεις απεργίες τους για να δείξει τον δρόμο της αντίστασης στο σήμερα. Σε εκείνες τις δύσκολες στιγμές οι απεργοί μαγείρευαν και έτρωγαν όλοι μαζί. Αυτό επιλέγουν να κάνουν οι ήρωές του στο σήμερα, να προβάλουν τη συλλογικότητα ως αντίδοτο στον ρατσισμό. Οχι, δεν σου φταίει ο μετανάστης που δεν έχεις δουλειά, Υγεία, Παιδεία, στέγη, αυτός που φταίει βρίσκεται ψηλά και έχει όνομα, λέγεται καπιταλισμός και δεν είναι ανίκητος, αρκεί να συνειδητοποιήσεις τη δύναμή σου.

Στον βασικό κορμό της ιστορίας τοποθετεί τους Σύρους μετανάστες που έρχονται κυνηγημένοι στο κατακερματισμένο χωριό. Ο τρόπος που περιγράφει το γιατί αναγκάστηκαν να γίνουν πρόσφυγες έχει μια ιδιαίτερα προβληματική εξήγηση, «ξεχνάει» τι θύελλες έσπειρε η λεγόμενη Αραβική Ανοιξη... Ξεχνώντας όμως αυτό δεν μπορεί να δει καθαρά τη μεγάλη εικόνα, τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς που οδήγησαν έναν λαό να μη γνωρίζει πόσες δεκάδες εθνικότητες έχουν οι βόμβες που έπεσαν στο κεφάλι του... Ας μην αφήσουμε όμως αυτήν τη διαφωνία να επισκιάσει όλα όσα έχει να μας πει.

Εμείς δεν αποχαιρετάμε τον Λόουτς ακόμα, κι αν είναι να τον αποχαιρετήσουμε θα είναι μόνο με μια τεράστια υπόκλιση κι ένα μεγάλο «ευχαριστώ» για το σπουδαίο σινεμά που μας έδωσε.

Ενα πορτρέτο καθημερινών πολιτών της Γάζας, που ζουν τις ζωές πέρα από τα ερείπια της αιώνιας σύγκρουσης. Ελεύθεροι από το κλισέ του ρεπορτάζ ειδήσεων, αποκαλύπτουν έναν τόπο ομορφιάς μέσα στην καταστροφή, μέσα από τις ζωές των εξαιρετικών ανθρώπων του. Η ταινία μας επικεντρώνεται σε δύο έφηβους από τα αντίθετα άκρα του κοινωνικού χάσματος της Γάζας, την Κάρμα και τον Αχμέντ.

Μια διαφορετική ματιά για την καθημερινή ζωή στη Γάζα που μοιάζει σαν «παραμύθι» τούτες τις μέρες του πολέμου που συμπλήρωσε ήδη δύο μήνες, των ανηλεών βομβαρδισμών από τους Ισραηλινούς με πάνω από 50.000 τόνους εκρηκτικών, των χιλιάδων νεκρών παιδιών. Γυρισμένη το 2019 από Ιρλανδούς σκηνοθέτες, καταφέρνει να δείξει την τραγική μα «ήρεμη» πραγματικότητα των Παλαιστινίων, που μέσα στις βάρβαρες συνθήκες αποκλεισμού, μέσα στη φτώχεια προσπαθούν να επιβιώσουν, να ζήσουν, να χαμογελάσουν, για να συνεχίσουν να αντιστέκονται. Ακόμα κι όταν περιγράφονται οι πιο «προνομιούχοι», κανείς τους, όσα κι αν έχει, δεν γνωρίζει αν θα ζει τα επόμενα πέντε λεπτά. Ακόμα και αν η ταινία βγάζει προσωρινά από το μεγάλο κάδρο ότι η βία των Ισραηλινών δεν ξεκίνησε το 2014 ούτε το 2018, αλλά 75 χρόνια πριν, και ότι έχουμε περάσει... στην «εξαιρετικά θετική και ίσως μοναδική στον κόσμο αναλογία των σκοτωμένων αμάχων» διά στόματος εκπροσώπου του ισραηλινού στρατού, μόλις τη Δευτέρα που μας πέρασε. Αξίζει όμως να συναντηθεί κανείς με αυτήν τη διαφορετική εικόνα της Γάζας, ακόμα κι αν δεν συμφωνεί σε όλα με τους σκηνοθέτες.

Ομως, η Γάζα έχει πάντα τη θάλασσα να δίνει ελπίδα. Μια θάλασσα που αν βγεις λίγα μέτρα έξω από το επιτρεπόμενο όριο, αν είσαι τυχερός σε φυλακίζουν. Την ώρα που την παρακολουθούσαμε σκεφτόμασταν με πίκρα ότι μπορεί οι πρωταγωνιστές της να μη ζουν πια...

Η ταινία αποτελεί μια επιβλητική και ατρόμητη ερωτική ιστορία, εξιστορώντας το χρονικό μιας σχέσης ζωής ανάμεσα στο πολιτισμικό είδωλο Λέοναρντ Μπέρνσταϊν και την Φελίσια Μοντεαλέγκρε. Ενα γράμμα αγάπης στη ζωή και την τέχνη, μια συναισθηματικά επική απεικόνιση της οικογένειας και της αγάπης.

Πέρασαν δύο ώρες στο σινεμά και δεν πήραμε την παραμικρή ιδέα για το ποιος ήταν ο Λέοναρντ Μπέρνσταϊν, ένας από τους εμβληματικότερους μαέστρους του τελευταίου αιώνα, ένας σπουδαίος συνθέτης, γνωστός στα πέρατα της Γης. Αυτό που μάθαμε, βέβαια, είναι ότι η σεξουαλική του ζωή είχε ποικιλία, αφού αγαπούσε εξίσου άντρες και γυναίκες σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Η σχέση του με την γυναίκα του, όπως περιγράφεται, είναι μια σχέση εμπιστοσύνης και αγάπης που ήταν όμως ιδιαίτερα δύσκολη για την ίδια.

Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια βλέπουμε σπουδαίες προσωπικότητες μέσα από το πρίσμα των προσωπικών τους σχέσεων. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό αλλά ειλικρινά λίγο μας αφορά βιογραφικά η σεξουαλική προτίμηση του Ναπολέοντα, του Λουδοβίκου ή του Μπέρνσταϊν μπροστά στη σπουδαία ατόφια ιστορία που θα μπορούσαμε να παρακολουθήσουμε. Η κλειδαρότρυπα είναι ένας πολύ «μοντέρνος» τρόπος να κρίνουμε την ιστορία. Τόσο ο Μπράντλεϊ Κούπερ, όσο και η Κάρεϊ Μάλιγκαν είναι εκπληκτικοί αλλά, προς θεού, όχι άλλο ρομάντζο, δεν το αντέχει η καρδιά μας...

Η Ελληνική Ψυχαναλυτική Εταιρεία διοργανώνει, για όγδοη χρονιά, σειρά κινηματογραφικών προβολών με τίτλο «Σινεμά με τον Φρόιντ». Ο φετινός κύκλος πραγματοποιείται και πάλι σε συνεργασία με τον κινηματογράφο «Τριανόν». Την Κυριακή 10 Δεκέμβρη και ώρα 17.00 θα προβληθεί η ταινία του Ακι Καουρισμάκι «Ο Ανθρωπος χωρίς Παρελθόν» (97', 2002). Μια σπουδαία ευκαιρία να γνωριστούμε με άλλη μια υπέροχη ταινία του αγαπημένου σκηνοθέτη που μόλις την περασμένη βδομάδα γράψαμε για τα «Πεσμένα Φύλλα» του.

Η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης ξεκινά με την πλήρη ρετροσπεκτίβα (αναδρομικό αφιέρωμα) στο έργο του Σταύρου Τσιώλη, με τίτλο «Μια τόσο κοντινή παρουσία», η οποία θα πραγματοποιηθεί από τις 7 έως τις 13 Δεκέμβρη, φιλοξενώντας το σύνολο των ταινιών που σκηνοθέτησε ο Ελληνας δημιουργός, στις αίθουσες «Ολύμπιον» και «Παύλος Ζάννας».

Το Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος και το Goethe-Institut Athen συνδιοργανώνουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα πλήρη ρετροσπεκτίβα στο έργο της Γερμανίδας Ανγκελα Σάνελεκ (Angela Schanelec), στο πλαίσιο του αφιερώματος με τίτλο «Το αινιγματικό σινεμά της Αngela Schanelec», που θα παρουσιαστεί από 7 έως 12 Δεκέμβρη στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος και στο Goethe-Institut Athen. Θα προβληθούν 9 ταινίες μεγάλου μήκους, 1 ταινία μεσαίου μήκους και 3 ταινίες μικρού μήκους της καταξιωμένης δημιουργού. Η Ανγκελα Σάνελεκ θα παρευρεθεί στις προβολές και το Σάββατο 9 Δεκέμβρη στις 17.00 θα παραδώσει Masterclass στο αμφιθέατρο του Goethe-Institut Athen.

Το 12ο Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακού Κινηματογράφου Αθήνας AIDFF θα πραγματοποιηθεί στον κινηματογράφο «Studio New Star Art Cinema» και στο «Blackbox Theater Cinema» από τις 7 έως και τις 13 Δεκέμβρη με πολλές ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους που παρουσιάζονται πρώτη φορά στην Αθήνα.