ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 4 Ιούνη 2000
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΡΑΒΑΝΗΣ - ΡΕΝΤΗΣ
Ο μεγάλος «Ανώνυμος»...

Τέσσερα χρόνια έκλεισαν  φέτος από το θάνατο του αγωνιστή και μεγάλου λογοτέχνη Δημήτρη Ραβάνη - Ρεντή

Λένε πως όταν το έργο τέχνης φεύγει πλέον από τα χέρια του δημιουργού του «παύει» να είναι κτήμα του και γίνεται κτήμα του κοινωνικού συνόλου. Εντάσσεται στη συλλογική πολιτιστική παραγωγή και, ενίοτε, αν ο χρόνος αποδείξει την καλλιτεχνική του αξία, μετατρέπεται σε κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός ολόκληρου λαού. Κάποτε μάλιστα συμβαίνει, το δημιούργημα να έχει «εμποτίσει» σε τέτοιο βαθμό τη συλλογική κουλτούρα, που η μνήμη του δημιουργού του να χάνεται στο πέρασμα του χρόνου, πληρώνοντας το τίμημα της ανωνυμίας. Που, ίσως, ποιος ξέρει, μπορεί να είναι και η υπέρτατη τιμή.

Αν όλα τα παραπάνω ισχύουν, τότε ισχύουν σχεδόν απόλυτα για τον Δημήτρη Ραβάνη - Ρεντή. Τον κομμουνιστή λογοτέχνη, δημοσιογράφο, αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, τον ξεχωριστό αυτό άνθρωπο, που χάρισε απλόχερα το ταλέντο του στο λαό του, στην υπόθεση του αγώνα για μια καλύτερη, ανθρώπινη ζωή, για το σοσιαλισμό. Ετσι, απλόχερα και αφιλοκερδώς, πρόσφερε και σα συνεργάτης του «Ριζοσπάστη» μέχρι το τέλος της ζωής του, πριν τέσσερα χρόνια, στις 21 Μάρτη 1996. Και λέμε «σχεδόν», γιατί ο Δ. Ραβάνης - Ρεντής, όσο κι αν είχε σα στάση ζωής την αγνή σεμνότητα των μεγάλων δημιουργών που «μιλούν» με το έργο τους και όχι με τις δημόσιες σχέσεις τους, όσο κι αν άλλαζε συνεχώς καλλιτεχνικά «πρόσωπα» μέσα από μια σειρά ψευδωνύμων, όσο κι αν οι νέες γενιές τραγουδούν τα τραγούδια του, δίχως να τον γνωρίζουν σαν δημιουργό τους, όσο κι αν ήταν μνημειώδης η διακριτικότητά του, δεν πέρασε στη λησμονιά και την ανωνυμία.

Γι' αυτό φρόντισαν οι άνθρωποι που τον γνώρισαν, οι σύντροφοι, οι συναγωνιστές του, οι νέοι που διδάχτηκαν από αυτόν. Πλήθος από αυτούς γέμισαν ασφυκτικά την αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Καλλιθέας στην πρόσφατη εκδήλωση μνήμης και τιμής, που συνδιοργάνωσαν ο Δήμος Καλλιθέας και ο «Νέος Πνευματικός Κύκλος Καλλιθέας», με αφορμή τα τέσσερα χρόνια της απουσίας του. Αλλωστε, η Καλλιθέα, της οποίας δημότης ήταν ο Δ. Ραβάνης - Ρεντής, ήταν μέχρι το τέλος της ζωής του ο πυρήνας της πλούσιας δραστηριότητάς του.

Μισός αιώνας προσφοράς

Από την εκδήλωση τιμής και μνήμης του Δ. Ραβάνη - Ρεντή στο Δημαρχείο Καλλιθέας
Από την εκδήλωση τιμής και μνήμης του Δ. Ραβάνη - Ρεντή στο Δημαρχείο Καλλιθέας
Η ζωγράφος και μέλος του «Νέου Πνευματικού Κύκλου», Μάρθα Κορίτσογλου, αναφέρθηκε εκτενώς στη ζωή και το έργο του. Εργο, που έφτασε στο ανώτατο στάδιο της λαϊκής αποδοχής του την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης. Οπως είπε η ομιλήτρια, πολλοί είναι αυτοί που δε διάβασαν ποιήματα, διηγήματα ή άρθρα του. Ελάχιστοι, όμως, εκείνοι που δεν τραγούδησαν το «Παιδιά σηκωθείτε να βγούμε στους δρόμους», «Σαν ατσάλινος γίγας», «Βροντάει ο Ολυμπος και πάλι», «Ο Μπελογιάννης ζει» και πολλά άλλα.

Γεννήθηκε στις 24 Δεκέμβρη 1925 στην Αθήνα, στην πλατεία Βικτωρίας, στη γειτονιά που θα ξεκινήσει τους εφηβικούς του αγώνες μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ και μετά του ΚΚΕ και που θα αποτελέσει και το «σκηνικό» του βιβλίου του «Ο δρομάκος με την πιπεριά».

Δεκαπεντάχρονος ακόμη, θα γράψει τη σατιρική επιθεώρηση «Αρχικένταυρος», που παίχτηκε για την ενίσχυση και προπαγάνδιση του ΕΑΜ, από ερασιτεχνικό θίασο στο σαλόνι ενός σπιτιού, με την υποστήριξη του τότε σκηνοθέτη του Εθνικού, Σωκράτη Καραντινού. Το 1942, συνεργάζεται με τον Ξενόπουλο στη «Διάπλαση των Παίδων» και δημοσιεύει αντιστασιακούς στίχους στον ΕΠΟΝίτικο και ΕΑΜικό παράνομο Τύπο. Αργότερα, τον βρίσκουμε μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού «Νεανική φωνή», μαζί με την Αλκη Ζέη, τον Τάσο Λιγνάδη και άλλους, όπου θα δημοσιεύσει ποιήματά του με το ψευδώνυμο «Στέφος Ροδάνθης». Ηταν το πρώτο από μια σειρά ψευδωνύμων (Φώτης Αθηναίος, Φους - Φους, Μώμος κ.ά.), που θα χρησιμοποιήσει στη συνέχεια, για συνωμοτικούς λόγους στα δίσεκτα χρόνια και στα νόμιμα σαν έκφραση του χιούμορ του. Σαν υπεύθυνος για τον πολιτισμό στην ΕΠΟΝ, θα συμβάλει αποφασιστικά στην πολιτιστική «έκρηξη» της Εθνικής Αντίστασης μέσα στις συνθήκες της Κατοχής. Συμμετέχει στις «πολιτιστικές ομάδες κρούσης», που γυρνάνε τις λαϊκές γειτονιές και συστήνουν στο λαό το θέατρο. Ολα αυτά ήταν αρκετά... για να τον καταδικάσουν δυο φορές σε θάνατο το 1949.

Φεύγει στη Ρουμανία, όπου, αξιοποιώντας τα 19 χρόνια της αναγκαστικής πολιτικής προσφυγιάς, καταπιάνεται με όλα τα είδη του γραπτού λόγου. Χάρη στο πρώτο βραβείο θεατρικού έργου που του απονέμεται, επιστρέφει στην Ελλάδα το 1968 μέσω Γαλλίας. Μην μπορώντας, όμως, να εκδώσει κανένα έργο του, κέρδιζε το ψωμί του γράφοντας επιτυχημένες σειρές για το ραδιόφωνο («Το σπίτι των ανέμων» κ.ά.) και εξίσου επιτυχημένες και βραβευμένες διαφημίσεις. Θυμάστε το «Η φυτίνη, θαύμα φαγητό θα γίνει»;

Η μεταπολίτευση τον βρήκε να συνεχίζει την επιτυχημένη δουλιά του σε τηλεοπτικές σειρές, κινηματογραφικά σενάρια, ενώ το 1974 εκδίδει το πρώτο βιβλίο του στην Ελλάδα, το ποιητικό «Ρεπορτάζ για ένα ζεστό Νοέμβρη». Πρόκειται για μια ποιητική συλλογή που γράφτηκε ολόκληρη μέσα στην καρδιά των γεγονότων του Πολυτεχνείου και που μοιράστηκε χέρι με χέρι.

Η εκπληκτική σε όγκο και ποιότητα λογοτεχνική παραγωγή του, όπως υπογράμμισε ο διευθυντής της «Σύγχρονης Εποχής», Δημήτρης Παπαλεωνίδας, αποτελείται από 32 εκδομένα έργα, 15 ανέκδοτα, 21 ποιητικές συλλογές, 18 θεατρικά παιγμένα και έξι άπαιχτα, έξι ταινίες μεγάλου μήκους, 10 ραδιοφωνικές εκπομπές με 1.000 επεισόδια και 22 τηλεοπτικές εκπομπές.

Υπόδειγμα συνεργάτη

Ο Δημήτρης Ραβάνης - Ρεντής αποτέλεσε σημείο αναφοράς για όσους τον γνώρισαν, σε ό,τι αφορά την επαγγελματική του συνέπεια και το ήθος του. Η δημοσιογράφος του «Ρ» Αριστούλα Ελληνούδη μοιράστηκε με το κοινό της εκδήλωσης τις εντυπώσεις της από τη συνεργασία μαζί του, στο «Ρ» της μεταπολίτευσης. Τον χαρακτήρισε προσωποποίηση της συνέπειας, της εργατικότητας - παρά το ότι έκανε πολλές δουλιές για να ζήσει - της ευγένειας, της βοήθειας στους νέους δημοσιογράφους. Προσωποποίηση του ήθους και της σεμνότητας. Οποτε γινόταν αναφορά στο μεγάλο έργο του και στους αγώνες του, προσπαθούσε να «ξεγλιστρήσει», λέγοντας «ε, κάτι λίγο έκανα κι εγώ, όχι τίποτα σπουδαίο». Και όταν τον ρωτούσε για ποιο λόγο δε μίλαγε για τα τόσα που έγραψε και πρόσφερε, απαντούσε «δε μ' αρέσει να πιάνω πολύ τόπο»... Και η δημοσιογράφος Τέα Βασιλειάδου θυμήθηκε τις πολύχρωμες γκαζές που χάριζε ο Ραβάνης - Ρεντής, σε μικρά διχτάκια, αντικείμενο βγαλμένο μέσα από την παιδική καρδιά του, αλλά και την καρδιά του, του «παραμυθά για όσα στ' αλήθεια είχαν συμβεί».

Ο Δημήτρης Ραβάνης - Ρεντής τιμήθηκε πολλές φορές για το έργο και την προσφορά του. Ανάμεσα σε αυτά τα βραβεία είναι αυτά της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Δημοκρατικών Νεολαιών, 1ο βραβείο ποίησης στη Ρουμανία, 1ο κρατικό βραβείο θεάτρου το 1965 για το έργο του «Νεκρή γραμμή», το οποίο, όμως, δεν αποδόθηκε τότε, αλλά θα τον βοηθήσει στο να επαναπατριστεί. Το ίδιο έργο θα βραβευτεί και πάλι 18 χρόνια αργότερα στο φεστιβάλ Ιθάκης. Επίσης έλαβε και το 1ο βραβείο «Κώστα Ελευθερουδάκη» για το παιδικό βιβλίο «Το πιο παράξενο ταξίδι».

Το 1976 θα μετακομίσει στην Καλλιθέα, όπου και θα ζήσει με τη σύντροφο της ζωής του Αλεξάνδρα Κρέμου. Η νέα του γειτονιά θα αποτελέσει νέο πεδίο πολιτιστικής δράσης. Θα στηρίξει τη δημιουργία του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου και θα αφιερωθεί στη νεολαία. Αλλωστε, ο αγώνας ήταν η κινητήρια δύναμη αυτού του μεγάλου ανθρώπου. Οπως είπε και ο επίτιμος Πρόεδρος του ΚΚΕ, Χαρίλαος Φλωράκης, στο σύντομο χαιρετισμό του, αυτό που ξεχωρίζει τελικά τον Δημήτρη Ραβάνη - Ρεντή από πολλούς, επίσης άξιους, λογοτέχνες, είναι το γεγονός πως ήταν αγωνιστής της εργατικής τάξης και του ελληνικού λαού.


Γρηγόρης ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑΣ



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ