Με θλιβερό απόηχο τον ξαφνικό χαμό του Αμερικανού Παγκόσμιου Πρωταθλητή Ρόμπερτ Φίσερ, που έφυγε στα 64 χρόνια του (όσα ήταν και τα ...τετράγωνα της σκακιέρας που τόσο διεξοδικά ανίχνευσε με τους πρωτότυπους συνδυασμούς που δημιουργούσε), αλλά και την «περίεργη» απουσία του κόσμου από την κηδεία του - γεγονός βέβαια που δεν τιμά καθόλου τη Σκακιστική Ομοσπονδία της Ισλανδίας... - συνεχίζονται σ' όλο τον κόσμο τα μεγάλα διεθνή τουρνουά. Στην Ολλανδία και συγκεκριμένα στο Βάικ Ααν Ζέε, όπου εδώ και 70 χρόνια δεσπόζει με μεγάλο ενδιαφέρον ο σκακιστικός αυτός θεσμός, οδηγεί την κούρσα ο 17χρονος Νορβηγός Μάγκνους Κάρλσεν, αφήνοντας πίσω του τρεις Παγκόσμιους Πρωταθλητές, Τοπάλοβ, Κράμνικ και Ανάντ, αλλά και άλλους κορυφαίους.

Μετά το 1ο γύρο, ο Κάρλσεν είχε 6,5 β. με νίκες επί των Μαμεντιάροβ, Ελιάνοβ, Τζ. Πόλγκαρ και Βαν Βέλι, μια ήττα από τον Λέκο και πέντε ισοπαλίες.

Στο «ντέρμπι» των πρώην πρωταθλητών Τοπάλοβ - Κράμνικ επικράτησε ο Βούλγαρος GM και αναμένεται νέο επεισοδιακό ματς αν τελικά ο Τοπάλοβ νικήσει τον Αρονιάν και ο Κράμνικ τον σημερινό Παγκόσμιο Πρωταθλητή Βισθανάθαν Ανάντ. Δεύτερος ήταν ο Αρονιάν με 6 β. και 3-7 ήταν οι Ανάντ, Κράμνικ, Ιβαντσούκ, Ρατζιάμποβ, Ανταμς με 5,5 β., Τοπάλοβ, Μαμεντιάροβ, Λέκο 5 β.

Οταν μιλάμε για άνοιγμα γραμμής στο σκάκι, δεν εννοούμε μόνο τις κάθετες ή τις οριζόντιες, αλλά και τις διαγώνιες γραμμές της σκακιέρας και βέβαια, πάντα το άνοιγμα των γραμμών αφορά τους πύργους, τις βασίλισσες και τους αξιωματικούς.

Το άνοιγμα της γραμμής μπορεί να δημιουργηθεί από την προσπάθεια του παίκτη που κάνει το συνδυασμό, αλλά κι από τις τυχόν αναγκαστικές κινήσεις του αντιπάλου.

Μερικά παραδείγματα ανοίγματος γραμμής σας δίνουμε με αλγεβρικά σύμβολα, ενώ στο διάγραμμα αυτού του κειμένου, θα ανακαλύψετε μόνοι σας πώς κερδίζει ο λευκός με ένα θεαματικό άνοιγμα γραμμής όπου ο μαύρος υποχρεώνεται να «βοηθήσει» τον αντίπαλό του! Λοιπόν, παίζουν τα λευκά.

Στα αλγεβρικά σύμβολα που ακολουθούν, τα λευκά ανοίγουν με έξυπνους συνδυασμούς τις γραμμές που θέλουν και φτάνουν στο ματ.

α) Λευκά: Ρη1, Βε2, Πα1, Πδ1, Ιε4, Αη4, Αγ1, Στρ. α3, β2, ζ2, η2, θ2 (12) Μαύρα: Ρε8, Βη6, Πα8, Πθ8, Ιβ8, Ιε7, Αα5, Στρ. α7, β7, γ6, γ4, ζ7, η7, θ7 (14)

β) Λευκά: Ρβ2, Βα1, Πα4, Στρ. β3, γ2, η3 (6)

Μαύρα: Ρβ7, Βε7, Πδ5, Στρ. γ7, γ6, δ4, θ6 (7)

Αλλο ένα διδακτικό πρόβλημα του Α. Χουάιτ από το 1920 και μας ζητάει να κάνουμε ΜΑΤ με τα λευκά σε (2) δύο κινήσεις.

Λευκά: Ρα4, Ββ4, Πβ2, Πζ1, Αδ1, Στρ. ε2 (6)

Μαύρα: Ργ1, Ια3, Ιβ1, Στρ. γ3 (4)

Το ισχυρό:

Λευκά: Ρθ2, Πε8, Πη8, Ιε4, Ιθ5, Αζ7, Στρ. ε2 (7)

Μαύρα: Ρζ5, Βδ3, Πβ2, Ιη2, Ιθ3 (5)

Το σημερινό «τεσσάρι» είναι σύνθεση του Τζ. Αλουμπίρεκ (1932) και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Σειρά να παίξουν έχουν τα λευκά και κάνουν ΜΑΤ σε (4) τέσσερις κινήσεις.

Η ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ

Λευκά: Ρθ8, Βζ6, Πδ8, Ιζ4, Αβ3, Αδ2, Στρ. γ2 (7)

Μαύρα: Ρδ1, Ββ1, Αγ1 (3)

Παίζουν τα λευκά και κάνουν ΜΑΤ σε (2) δυο κινήσεις. Καταπληκτική η πρώτη κίνηση 1. Βα1!! Αβ2 + 2. Αγ3 + ματ! Αν 1... Βα1 2. γ3+ματ! Αν 1... Ββ3 2. Βγ1 Χ. Τέλος, αν 1... Αδ2 2. Ββ1 + ματ!

Η λύση του ισχυρού:

Αμοιβαίο κάρφωμα των δυο Ρουά, αλλά υπάρχει για τα λευκά το «κλειδί» 1. Πδ7! Βη5 2. Ββ8+ Πδ6+ 3. Αη5 Ρδ4 4. Βθ1+ ματ! πολύ καλό πρόβλημα.

Για τους προχωρημένους (Νο 79) συνιστούμε να μη βιαστούν για την 1η κίνηση, είναι μια πραγματική πρόκληση! Σύνθεση του Κ. Τζούνκερ (1958) και τα λευκά κάνουν ΜΑΤ σε (3) τρεις κινήσεις. Στο Νο 80 οι αρχάριοι έχουν ένα «καλομετρημένο» ΜΑΤ με τα λευκά. Ποιος είναι ο συντομότερος τρόπος; (Οχι βέβαια 1. Ββ5;)

* Τι είναι κίνηση αναμονής; Είναι η κίνηση με την οποία δεν απειλούμε άμεσα κάτι, αλλά περιμένουμε οφέλη ακριβώς από την κίνηση του αντιπάλου.

* Δύο παρτίδες για την προπόνησή σας, από το πανίσχυρο Δ.Τ. της Ολλανδίας κι από το Γιβραλτάρ.

Λευκά: Τοπάλοβ (Βουλγ. GM 2780)

Μαύρα: Κράμνικ (Ρωσ. GM 2799)

Βάικ Ααν Ζέε

1. δ4 δ5 2. γ4 γ6 3. Ιζ3 Ιζ6 4. Ιγ3 ε6 5. Αη5 θ6 6. Αθ4 δ: γ4 7. ε4 η5 8. Αη3 β5 9. Αε2 Αβ7 10. 0-0 Ιβδ7 11. Ιε5 Αη7 12. Ιζ7! Ρ: ζ7 13. ε5 Ιδ5 14. Ιε4 Ρε7 15. Ιδ6 Ββ6 16. Αη4 Παζ8 17. Βγ2 Β: δ4 18. Βη6 Β: η4 19. Β: η7+ Ρδ8 20. Ι: β7 + Ργ8 21. α4 β4 22. Παγ1 γ3 23. β: γ3 β3 24. γ4 Πζη8 25. Ιδ6+ Ργ7 26. Βζ7 Πζ8 27. γ:δ5 Π:ζ7 28. Π:γ6+ Ρβ8 29. Ι:ζ7 Πε8 30. Ιδ6 Πθ8 31. Πγ4 Βε2 32. δ:ε6 Ιβ6 33. Πβ4 Ρα8 34. ε7 Ιδ5 35. Π:β3 Ι:ε7 36. Πζβ1 Ιδ5 37. θ3 θ5 38. Ιζ7 Πγ8 39. ε6 α6 40. Ι:η5 θ4 41. Αδ6 Πη8 42. Π3β2! Βδ3 43. ε7! Ιζ6 44. Αε5! Ιδ7 45. Ιε6 1-0

Λευκά: Γκριτ (Αγγλία 2444)

Μαύρα: Μπανίκας (Ελλάδας 2592)

1.ε4 γ6 2. δ4 δ5 3. Ιγ3 δ: ε4 4. Ι: ε4 Ιδ7 5. Ιη5 Ιηζ6 6. Αδ3 η6 7. Ι1ζ3 Αη7 8. Βε2 0-0 9. θ4 θ6 10. θ5 η: θ5 11. Ιε4 Ι: ε4 12. Β: ε4 Ιζ6 13. Βζ4 γ5 14. δ: γ5 Βα5+ 15. Αδ2 Β: γ5 16. 0-0-0 Αη4 17. Αε3 Βα5 18. Αδ4 Πζδ8 19. Πδε1 Β: α2 20. Ιε5 Παγ8 21. γ3 Αε6 22. Αβ1 Βα4 23. Πθ4 Ιη4 24. Αγ2 Βα1+ 25. Αβ1 Π: δ4 26. Β:δ4 Ι:ε5 27. Π:ε5 Αα2 28. Ρδ2 Β:β1 0-1

Στα προηγούμενα: Στο Νο 77 σωστό είναι το 1. Ιδ5! με απειλή 2. Ιε6 και 3. Πε7. Αν 1... Πδ8 2. Ιζ6+ Ρζ8 3. Ιε6+ ματ. Αν 1... Πα6 2. Ρη6 και 3. Πθ8Χ. Αν 1... 0-0-0 2. Ιβ6+ Ρβ8 3. Πβ7+ ματ! Στο Νο 78 προτιμότερος είναι ο αξιωματικός από το πιόνι «θ2». Ετσι, 1... Ρζ8 2. Αθ7 Ρη7 3. Αζ5 Ιε3+ 4. Ρδ2 Ιζ5 0-1. Αν 2. Αδ3 γδ3 3. Ρδ3 Ιθ2 0-1.