Eurokinissi

Τεχνικοί της ΔΕΗ στην Αργολίδα, για αποκατάσταση ζημιάς από τις πρόσφατες χιονοπτώσεις

Η μετατροπή, τη δεκαετία του '90, του κρατικού μονοπωλιακού χαρακτήρα του ενεργειακού τομέα, με τη μεταβίβασή του στην άμεση εκμετάλλευση από το ιδιωτικό κεφάλαιο, μια διαδικασία που σε ορισμένες χώρες βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, είχε άμεση σχέση με το στόχο της μεγέθυνσης της κερδοφορίας των μονοπωλίων της Ενέργειας. Ηδη οι 10 μεγαλύτερες εταιρίες στην Ευρώπη ελέγχουν το 50% της αγοράς και πληθαίνουν οι εκτιμήσεις για τελική επικράτηση 6-7 ομίλων στην ακόμη πιο διευρυμένη αγορά που θα δημιουργηθεί, όχι φυσικά μόνο με την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας στην Ελλάδα, αλλά και με την είσοδο στο «παιχνίδι» των νέων χωρών που εντάχθηκαν στην ΕΕ και άλλων μη μελών στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης.

Η κυβέρνηση προώθησε στη Βουλή, όπου και ψηφίστηκαν, τα σχέδια νόμου για την ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία των οδηγιών 54/2003, 55/2003, 30/2003 για τον ηλεκτρισμό, το φυσικό αέριο και τα βιοκαύσιμα, αντίστοιχα, καθώς και το νομοσχέδιο για την επανασύσταση του Εθνικού Συμβουλίου για τον ενεργειακό σχεδιασμό. Πριν λίγες μέρες παρουσίασε επίσης ένα προσχέδιο νόμου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, με το οποίο διαμορφώνει ακόμη πιο ευνοϊκούς όρους για την επιχειρηματική δράση των ιδιωτών σε έναν τομέα που θεωρείται ήδη προνομιακός γι' αυτούς, με αποτέλεσμα να έχουν δραστηριοποιηθεί στην Ελλάδα αρκετές ξένες εταιρίες. Προηγουμένως είχε διαμορφώσει τους Κώδικες Ηλεκτρικής Ενέργειας, που αποτελούν το σχέδιο της νέας αγοράς και των παράλληλων αγορών, ορίζοντας και τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος. Οι προσδοκίες είναι μεγάλες για το κεφάλαιο και σύντομα αναμένεται να προκηρυχτεί ο διαγωνισμός για την υποχρεωτική και επιδοτούμενη απορρόφηση στο σύστημα 900MW που θα παράγονται από ιδιωτικές μονάδες. Εξάλλου ήδη λειτουργεί και η ηλεκτροπαραγωγική μονάδα των «Ελληνικών Πετρελαίων» στη Θεσσαλονίκη - εκτός των 900MW - αν και, όπως αναμενόταν, αδυνατεί να προσφέρει καλύτερη τιμή παραγωγού από τη ΔΕΗ.

Με τη νομοθέτηση των οδηγιών ρυθμίζονται βασικά θέματα που έχουν να κάνουν με τη χορήγηση της δυνατότητας στους ιδιώτες να παράγουν ή να εμπορεύονται ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο και βιοκαύσιμα χωρίς κανέναν περιορισμό και ειδικά στην περίπτωση του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας επιβάλλεται ο διαχειριστικός διαχωρισμός στη μία περίπτωση του δικτύου διανομής και στην άλλη περίπτωση του δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου. Οι Κώδικες ορίζουν όχι μόνο τους κανόνες εμπορίας του ηλεκτρισμού, αλλά εισάγουν κανόνες λειτουργίας νέων αγορών, όπως αυτής των πιστοποιητικών διαθεσιμότητας ισχύος στη βάση της ημερήσιας χονδρεμπορικής αγοράς και της μακροπρόθεσμης αγοράς. Ρυθμίζονται επίσης ζητήματα τιμολόγησης, αποσβέσεων επένδυσης, όλα όσα είναι απαραίτητα στους ιδιώτες προκειμένου με ασφάλεια και ταχύτητα να αρχίσουν να κερδίζουν υπέρογκα ποσά με μηδενικό κόστος.

Οι νομοθετικές ρυθμίσεις για τη μετατροπή της «αγοράς» όπου η ΔΕΗ ήταν ουσιαστικά μονοπώλιο με ελάχιστες εξαιρέσεις - σε σχέση με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας που είχαν θεσπιστεί από το 1985 - άρχισαν με το ν.2244/94 και ακολούθησε ο ν.2773/99 για την προσαρμογή με την οδηγία της ΕΕ 96/92 και το ΠΔ333/00. Το 2003 ψηφίστηκε ο ν.3175/03 με τροποποιήσεις για την «απελευθέρωση». Το νομοθετικό πλαίσιο οδήγησε στο διαχωρισμό του ασφαλιστικού συστήματος των εργαζομένων στη ΔΕΗ, στην ανάληψη της διαχείρισης του δικτύου μεταφοράς από το ΔΕΣΜΗΕ, στις σημαντικές αρμοδιότητες που απέκτησε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, η οποία συνδέεται με αντίστοιχες αρχές σε άλλες χώρες της ΕΕ. Μέσα από αυτή την πορεία η ΔΕΗ άρχισε να λειτουργεί «ανταγωνιστικά» πριν ακόμη υπάρξει... ανταγωνισμός.

Οταν από το 1993, ήδη, το ΚΚΕ πρότεινε τη διαμόρφωση 10ετούς προγράμματος ανάπτυξης της ΔΕΗ, στο πλαίσιο Εθνικής Ενεργειακής Πολιτικής, δεν εισακούστηκε. Αν γινόταν αυτό θα είχαν αποφευχθεί πολλά μελλοντικά προβλήματα, μόνο που δε θα υπήρχε χώρος για την ανάπτυξη των νέων επιχειρηματικών δράσεων, ούτε το εκβιαστικό περιβάλλον που έχει δημιουργηθεί αυτή τη στιγμή, ώστε να εμφανιστούν οι ιδιώτες περίπου ως «σωτήρες». Ακόμη κι αυτή τη στιγμή όμως, υπάρχουν περιθώρια. Μόνο που η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να τα αφήσει να εξαντληθούν. Το ΚΚΕ, φυσικά, έχει να παρουσιάσει πλήθος παρεμβάσεων και συγκροτημένων προτάσεων και πριν από τη «δεκαετία της απελευθέρωσης». Δεν έπαψε να εκφράζει την άποψή του για τις εξελίξεις τόσο στη ΔΕΗ, όσο και συνολικά στο χώρο της ενέργειας. Πολύ ορθά, αντιμετωπίζει συνολικά το θέμα, εντοπίζοντας τις αλληλοσυνδέσεις του.

Στις 6 του περασμένου Οκτώβρη, όταν συμπτωματικά ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Ανάπτυξης Ν. Στεφάνου θριαμβολογούσε, ανακοινώνοντας ότι «σπάμε το μονοπώλιο της ΔΕΗ», η Γενική Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλ. Παπαρήγα, παραχωρούσε συνέντευξη Τύπου για τις πρώην ΔΕΚΟ και καλούσε τους εργαζόμενους σ' αυτές, αλλά και γενικότερα το λαϊκό κίνημα, σε αγωνιστική συσπείρωση με γενικούς άξονες πάλης:

• Οχι στο πλαίσιο «απελευθέρωσης» της ΕΕ.
• Οχι στην ιδιωτικοποίηση
• Ενιαίοι αποκλειστικά κρατικοί φορείς σε όλους τους τομείς στρατηγικής σημασίας π.χ. στην ενέργεια, στις μεταφορές, στη διαχείριση και διανομή του νερού κ.λ.π., οι οποίοι θα αποτελούν λαϊκή περιουσία, θα υπηρετούν τις λαϊκές ανάγκες.

Αυτό σημαίνει:

• Σταθερή, πλήρης απασχόληση,
• Ασφάλεια των εργαζομένων,
• Προστασία περιβάλλοντος,
• Κατοχύρωση της επικοινωνίας, της μεταφοράς, της ενέργειας κ.λ.π. ως κοινωνικών αγαθών και όχι ως εμπορευμάτων.
• Φθηνή και γρήγορη πρόσβαση των εργαζομένων στις σχετικές υπηρεσίες.

Το 2003, το ΚΚΕ προχώρησε σε μια ακόμη, συνολική, παρέμβαση για το χώρο της Ενέργειας. Σε ειδική ημερίδα που οργάνωσε, ο Μ. Παπαδόπουλος, από το τμήμα Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ, ανέφερε:

«Εχει αντικειμενικά ωριμάσει η ανάγκη της παραγωγής με στόχο τη λαϊκή ευημερία στη βάση της λαϊκής οικονομίας. Υπό αυτή την προϋπόθεση, ο κρατικός φορέας ενέργειας, απαλλαγμένος από τους σιδερένιους νόμους του καπιταλιστικού κέρδους και τις αναπόφευκτες κρίσεις, θα μπορεί να επεξεργάζεται την ενεργειακή πολιτική με άξονες:

1. Την αξιοποίηση εγχώριων πηγών (π.χ. λιγνίτης, αιολική ενέργεια), προσδιορίζοντας τις κατάλληλες χρήσεις - περιοχές - τεχνολογίες, τα μεγέθη, με βάση τα προαναφερόμενα κριτήρια. Την ενδεχόμενη αξιοποίηση κοιτασμάτων πετρελαίου, που δε θα ήταν κερδοφόρα η εξόρυξή τους από έναν ιδιωτικό καπιταλιστικό όμιλο ή και κρατικό υπό το καπιταλιστικό καθεστώς.

2. Τη συστηματική έρευνα για εξεύρεση νέων πηγών(π.χ. πιθανά κοιτάσματα σε Ιόνιο - Αιγαίο κλπ.), και αξιοποίηση των τεχνολογιών με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας, την αύξηση του βαθμού ενεργειακής αυτοδυναμίας και ελέγχου του εγχώριου ενεργειακού προϊόντος.

3. Τη διακρατική αμοιβαία επωφελή συνεργασία σε τομείς όπως:

• Η αξιοποίηση και ανάπτυξη δικτύων - αγωγών μεταφοράς ενεργειακού προϊόντος, με προϋποθέσεις που συνδυάζουν το αμοιβαίο όφελος διαφορετικών κρατών από τις οικονομίες κλίμακας με τη διασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων στη διαχείριση του εγχώριου προϊόντος.
• Η μεταφορά τεχνογνωσίας και η ανάπτυξη εγχώριας ερευνητικής δραστηριότητας.
• Η καλύτερη διαχείριση του προβλήματος των εισαγωγών καυσίμων και γενικότερα των όρων διεξαγωγής του εξωτερικού εμπορίου».