Copyright 2022 The Associated

Στην «άλλη όψη» των στρατιωτικών σχεδιασμών και των πολεμικών προετοιμασιών που απασχόλησαν την πρώτη μέρα της Συνόδου, οι ηγέτες της ΕΕ ασχολήθηκαν με την προώθηση των ενεργειακών σχεδιασμών για την «απεξάρτηση» από τη Ρωσία και την επιτάχυνση του περιβόητου «Πράσινου New Deal», που σηματοδοτεί «τσουνάμι» ενεργειακής φτώχειας για τους λαούς και νέα ένταση των ανταγωνισμών που πληρώνουν οι ίδιοι.

Στο πλαίσιο αυτό, η Σύνοδος, η οποία μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη, αναμενόταν να αποφασίσει την «εθελοντική κοινή αγορά φυσικού αερίου, LNG και υδρογόνου, κάνοντας βέλτιστη χρήση του συλλογικού πολιτικού βάρους και της αγοράς της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των κρατών - μελών της για να μειώσουν τις τιμές στις διαπραγματεύσεις», όπως αναφερόταν στο προσχέδιο συμπερασμάτων.

Σημειωτέον ότι σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές το αρχικό κείμενο τροποποιήθηκε και πλέον γίνεται αναφορά σε «εθελοντικό» καθεστώς, μετά από παρέμβαση της Γερμανίας, ενδεικτικό κι αυτό των αντιθέσεων στο εσωτερικό της ΕΕ, ενώ φαίνονταν να απορρίπτονται και τα αιτήματα Ισπανίας, Βελγίου, Πορτογαλίας, Ιταλίας και Ελλάδας για πλαφόν στις τιμές καυσίμων στις αγορές Ενέργειας και αποσύνδεση των τιμών φυσικού αερίου από τα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, με χώρες όπως οι Γερμανία, Ολλανδία και Δανία να αντιτίθενται στις παρεμβάσεις στις αγορές, προβάλλοντας και το επιχείρημα ότι έτσι θα υπονομευτούν οι επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, στις οποίες δικά τους μονοπώλια έχουν προβάδισμα.

Στο μεταξύ, στο περιθώριο της Συνόδου, με κοινή δήλωση ΗΠΑ και ΕΕ ανακοίνωσαν τη δημιουργία «ομάδας εργασίας» με στόχο «την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και τη μείωση της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα» αλλά και την επίσπευση της «πράσινης μετάβασης», σύμφωνα με την κοινή δήλωση του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Πρόκειται για σχέδιο αντικατάστασης του ρωσικού αερίου με αμερικανικό LNG, στόχο που εδώ και χρόνια προωθούν οι ΗΠΑ, «σκοντάφτοντας» και πάνω στα αντιτιθέμενα συμφέροντα στο εσωτερικό της ΕΕ, με πρώτη τη Γερμανία.

Το σχέδιο, άλλωστε, στο οποίο γίνεται λόγος ότι οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν - συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με διεθνείς εταίρους - να διασφαλίσουν την προμήθεια επιπλέον 15 bcm LNG για την τρέχουσα χρονιά (πέρυσι διέθεσαν συνολικά 21 bcm), προβλέπει χαρακτηριστικά ότι η Κομισιόν «θα συνεργαστεί με τα κράτη - μέλη της ΕΕ για τη διασφάλιση σταθερής ζήτησης για πρόσθετο LNG των ΗΠΑ έως τουλάχιστον το 2030, περίπου 50 bcm ανά έτος».

Στο πλαίσιο αυτό, και δεδομένων των περιορισμένων υποδομών μεταφοράς και αποθήκευσης που υπάρχουν στην ΕΕ, το σχέδιο προβλέπει και «fast track» διαδικασίες «για την επανεξέταση και τον καθορισμό εγκρίσεων για υποδομές εισαγωγής LNG, για τη συμπερίληψη χερσαίων εγκαταστάσεων και σχετικών αγωγών για την υποστήριξη εισαγωγών με χρήση πλωτών μονάδων επαναεριοποίησης και σταθερών τερματικών εισαγωγών LNG».

Σημειωτέον - για μια τάξη μεγέθους - πως η ΕΕ εισάγει αυτήν τη στιγμή 155 bcm από τη Ρωσία, με την εξάρτηση να διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα (π.χ. Γερμανία, άνω του 60%), γεγονός που οξύνει τις αντιθέσεις και δημιουργεί και «επιφυλάξεις» από τη μεριά μιας σειράς χωρών, για το πόσο γρήγορη μπορεί να είναι η «απεξάρτηση» από το ρωσικό αέριο και φυσικά για το ποια καπιταλιστική οικονομία θα δεχτεί το «βαρύτερο πλήγμα». Στο πλαίσιο αυτό, παρά τους αρχικούς λεονταρισμούς του προσχεδίου Τίμερμανς για μεγάλη απεξάρτηση απ' το ρωσικό φυσικό αέριο μέχρι τις αρχές του 2030, η ΕΕ αποφάσισε να διατηρήσει τις ρωσικές εξαγωγές Ενέργειας εντός του συστήματος διατραπεζικών συναλλαγών (SWIFT) και διαμόρφωσε ένα σχέδιο πενταετίας (και πλέον) για την απεξάρτηση.

Εξάλλου, στη Σύνοδο της Παρασκευής σε εξέλιξη βρίσκονταν τα παζάρια γύρω από το ενδεχόμενο ενός ενεργειακού εμπάργκο στη Ρωσία, με χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία να αντιτίθενται σταθερά, με δεδομένη την πολύ μεγαλύτερη εξάρτηση των μονοπωλίων τους από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Αλλωστε, πέρα από το γεγονός ότι οι αποφάσεις της ΕΕ αφήνουν στον «πάγο» τον «Nord Stream II» με τον οποίο η Γερμανία είχε διαμορφώσει όρους για να παίξει ηγεμονικό ρόλο στη διανομή του ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ, η εκτίναξη των τιμών των καυσίμων πλήττει ήδη την ανταγωνιστικότητα της γερμανικής βιομηχανίας και προκαλεί αντιδράσεις του γερμανικού κεφαλαίου. Η ακρίβεια, τα προβλήματα επάρκειας τροφίμων (ηλιέλαιο, αλεύρι κ.λπ.) και επάρκειας υλικών, ιδιαίτερα της αυτοκινητοβιομηχανίας, οξύνουν το πρόβλημα.

Παράλληλα, η ανισομετρία σε σχέση με το κόστος δανεισμού των κρατών - μελών αυξάνει επίσης τις πιέσεις στο εσωτερικό της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, μέσα στη βδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άναψε «πράσινο φως» για νέα πακέτα με κάθε είδους κρατικές ενισχύσεις σε επιχειρηματικούς ομίλους, ένα «προσωρινό πλαίσιο κρίσης» που προβλέπει άμεσες κρατικές ενισχύσεις, «αποζημίωση» επιχειρήσεων για την αντιστάθμιση των υψηλών τιμών της Ενέργειας, ιδίως τις πλέον ενεργοβόρες, δηλαδή τους μεγαλοβιομήχανους (έως 25 εκατ. ευρώ για ενεργοβόρους χρήστες και έως 50 εκατ. ευρώ για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένους τομείς, όπως η παραγωγή αλουμινίου και άλλων μετάλλων), ενίσχυση της ρευστότητας κ.ο.κ.

Σε κάθε περίπτωση, τα παραπάνω ισοδυναμούν με διόγκωση των κρατικών χρεών και των ελλειμμάτων, ενώ για μια ακόμη φορά τα «σπασμένα» θα φορτωθούν στις πλάτες των λαών, μαζί με αυτά του Ταμείου Ανάκαμψης για να ανοίξουν τα «πράσινα» και «ψηφιακά» πεδία κερδοφορίας.

Ταυτόχρονα, όπως έδειξε και η απαίτηση της Ρωσίας μέσα στη βδομάδα για πληρωμή των εξαγωγών αερίου σε ρούβλια - απαίτηση που έσπευσαν να απορρίψουν οι Ευρωπαίοι - ο ενεργειακός πόλεμος είναι άμεσα συνδεδεμένος με τον «νομισματικό πόλεμο». Η προσπάθεια της Ρωσίας και της Κίνας για ενεργειακές συναλλαγές με βάση το κινεζικό γουάν (π.χ. με Σαουδική Αραβία, Ινδία) και για τη δημιουργία νέου διεθνούς συστήματος διατραπεζικών συναλλαγών οδηγεί ήδη σε νέα όξυνση των αντιθέσεων.

Ενώ ο στόχος της ταχύτερης «ενεργειακής απεξάρτησης» αναβαθμίζει αντικειμενικά για το ΝΑΤΟ τη σημασία ελέγχου της Ανατολικής Μεσογείου, απέναντι σε Ρωσία και Κίνα, με ΗΠΑ και ΝΑΤΟ να αυξάνουν τις πιέσεις προς όλες τις κατευθύνσεις, για να διαμορφωθούν όροι ασφαλούς μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας προς την ΕΕ (π.χ. ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας με Αίγυπτο/EuroAfrica και το Ισραήλ/EuroAsia) καθώς και φυσικού αερίου από τη Μέση Ανατολή. Σε αυτή την κατεύθυνση προβάλλεται όλο και περισσότερο η έννοια του «ΝΑΤΟικού εδάφους», όπου θα υπάρχει στην ουσία «συγκυριαρχία» των εμπλεκόμενων κρατών υπό την εποπτεία και διαιτησία των ΗΠΑ, όπως δείχνουν και οι εξελίξεις στα Ελληνοτουρκικά.

Ο ελληνικός λαός, όπως και όλοι οι υπόλοιποι λαοί της Ευρώπης, θα κληθεί έτσι μέσα από «δέκα μπάντες» να πληρώσει τα «έξοδα» του ιμπεριαλιστικού πολέμου και της πολεμικής εμπλοκής για τα συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων, μαζί με την εκτίναξη της ακρίβειας και της ενεργειακής φτώχειας.

Από την αποφασιστική ενίσχυση της «απεξάρτησης» από τη Ρωσία εξάλλου προσδοκά πολλά το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο, που έχει τον πρώτο στόλο μεταφοράς LNG παγκοσμίως, αλλά και συνολικά η αστική τάξη για την «αναβάθμιση» της θέσης της στην περιοχή, εξ ου και οι στόχοι αυτοί βρίσκουν την «ομόφωνη» στήριξη ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και των υπόλοιπων αστικών κομμάτων, όπως άλλωστε και συνολικά τα σχέδια του «Πράσινου New Deal» που αποτυπώνονται στο «κοινό πρόγραμμά» τους, αυτό του Ταμείου Ανάκαμψης.

Αποκαλυπτική εξάλλου ήταν και η συζήτηση της περασμένης Τετάρτης στη Βουλή, για τα μέτρα - κοροϊδία που ανακοίνωσε η κυβέρνηση.

Παρά τις επιμέρους μικροδιαφορές τους, πίσω από τον «καβγά» για το αν «το φαινόμενο είναι εξωγενές» ή «αποτέλεσμα της κυβέρνησης Μητσοτάκη», και οι δύο εμφάνισαν ως «αντίδοτο» στην ενεργειακή φτώχεια ακριβώς εκείνη την πολιτική που οδήγησε στην εκτόξευσή της, δηλαδή την «απελευθέρωση» της Ενέργειας, με την «πράσινη μετάβαση», την απολιγνιτοποίηση, την απαξίωση των εγχώριων πηγών Ενέργειας, προς όφελος των κερδών των ενεργειακών ομίλων.

Αυτή την πολιτική δηλαδή που μετέτρεψε το πανάκριβο φυσικό αέριο σε στρατηγικό καύσιμο, που εισήγαγε το «εμπόριο ρύπων», εκτοξεύοντας την τιμή του λιγνίτη, που υπηρετεί το χρηματιστήριο Ενέργειας - με νόμο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - που αποτελεί και το «βασίλειο» της κερδοσκοπίας, της «ενιαίας» αγοράς ηλεκτρισμού της ΕΕ - που αφήνει ακόμα πιο εκτεθειμένο τον λαό στις «διακυμάνσεις» των ανταγωνισμών.

Και βέβαια αποκαλυπτική σε αυτό το πλαίσιο είναι και η «ψιχουλομαχία» «στα όρια των δημοσιονομικών αντοχών και των αντοχών της ΕΕ», με την απόρριψη και από τους δυο τους των αιτημάτων για ουσιαστική ανακούφιση του λαού, αλλά και την υποκρισία περί τάχα φορολόγησης των «υπερκερδών» της απελευθερωμένης αγοράς ηλεκτρισμού, τα οποία θα επιστρέφουν «στην άλλη τσέπη» του κεφαλαίου ως επιδοτήσεις και «ζεστό» χρήμα στους επιχειρηματικούς ομίλους για τη «μείωση του ενεργειακού κόστους».

Για μια ακόμη φορά επιβεβαιώνεται πως χωρίς σύγκρουση με αυτήν τη στρατηγική, των ευρωενωσιακών δεσμεύσεων και των «αντοχών της οικονομίας» με κριτήριο τα κέρδη του κεφαλαίου, δεν μπορεί να υπάρχει ανάσα για τα λαϊκά νοικοκυριά.