ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Παρασκευή 25 Οχτώβρη 2019
Σελ. /24
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Παρουσιάστηκε το βιβλίο «Οι λογοτέχνες στην ταξική αναμέτρηση της δεκαετίας 1940 - 1950»

Από την παρουσίαση
Από την παρουσίαση
Παρουσιάστηκε τη Δευτέρα 21 Οκτώβρη, στον αίθριο χώρο του βιβλιοπωλείου «Σύγχρονη Εποχή» στην Πάτρα, το βιβλίο του Βασίλη Μόσχου «Οι λογοτέχνες στην ταξική αναμέτρηση της δεκαετίας 1940 - 1950». Την παρουσίαση του βιβλίου έκανε ο ίδιος ο συγγραφέας και ακολούθησε ζωντανή συζήτηση με το κοινό.

Ξεκινώντας την ομιλία του, ο Β. Μόσχος σημείωσε: «Δύο "γιατί" προκύπτουν από τον ίδιο τον τίτλο: Γιατί δεκαετία 1940 - 1950; Γιατί λογοτέχνες; Η δεκαετία του 1940 περιέχει σημαντικά γεγονότα, όπως ο ελληνοϊταλικός πόλεμος, τα γράμματα του Νίκου Ζαχαριάδη, το έπος της Αντίστασης, τα Δεκεμβριανά, η 9η Μαΐου, το 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ, ο ΔΣΕ. Συνάμα, εκφράζει προγενέστερες διεργασίες, επιδρά μέχρι σήμερα στον δημόσιο λόγο, στην πολιτική συνείδηση και στις κοινωνικές - πολιτικές αντιθέσεις και δίνει μια αίσθηση μη ολοκλήρωσής της. Εύλογα συγκινεί και ενεργοποιεί το ερευνητικό ενδιαφέρον.

Την ίδια δεκαετία, ο λογοτεχνικός κόσμος συνιστά πολιτικό μέγεθος. Οι λογοτέχνες "γράφουν", συνάμα όμως "πράττουν" πολιτικά, "πράττουν", αδιάλειπτα, εντατικά, ακόμη και αφανώς, όχι ασφαλώς ενιαία, συνειδητά υπέρ κάποιας πολιτικής κατεύθυνσης και εν γνώσει των όποιων πολιτικών πρακτικών ή των πιθανών στους ίδιους επιπτώσεων. Επικρατεί επίσης κατά το εξεταζόμενο διάστημα η αντίληψη περί πνευματικής συγκρότησης, ευγλωττίας και ήθους των λογοτεχνών και επιτονίζεται η ευθύνη των πνευματικών δημιουργών απέναντι στην ανθρωπότητα και τα προβλήματά της. Ενδεικτική είναι και η ποσότητα του λογοτεχνικού λόγου (πλήθος λογοτεχνικών εντύπων, λογοτεχνικές ενότητες στις ολιγοσέλιδες καθημερινές εφημερίδες, δοκιμιογραφία, διαλέξεις, ραδιοφωνικές εκπομπές)».

Ανέφερε ακόμα ότι «το βιβλίο μετέχει επίσης - αυτή είναι η φιλοδοξία έστω - σε μια αναμέτρηση με την αστική αντίληψη για την Ιστορία. Σύμφωνα με αυτήν χρειάζονται η απόσπαση των γεγονότων από το ιστορικό τους πλαίσιο, η απόδοσή τους κατά βάση στο ρόλο ατόμων και στη συγκυρία, η στήριξη της ιστορικής έρευνας σε μεταγενέστερες των γεγονότων προφορικές μαρτυρίες, η μυθοπλασία και η άρνηση ουσιαστικά γνώσης της πραγματικότητας, της ιστορικής κίνησης και των νομοτελειών της. Προφανώς, αν δεν ερμηνεύεται ο κόσμος σημαίνει ότι δεν αλλάζει και απορρίπτεται επίσης η εναλλαγή σε προοδευτική κατεύθυνση των κοινωνικών σχηματισμών, το σημερινό καπιταλιστικό σύστημα θεωρείται μόνιμο και αποδοκιμάζεται ως μάταιη, άδικη ή ακόμη βλαπτική κάθε προσπάθεια ανατροπής του ή εναντίωσης σε αυτό. Η πολιτική δραστηριότητα των λογοτεχνών δείχνει βέβαια το βάθος στα γεγονότα, στις παραμέτρους τους και στους παράγοντες διαμόρφωσής τους, δείχνει όμως και τη δυνατότητα γνώσης των παραπάνω, την αξία του διαλεκτικού υλισμού, την ταξική πάλη ως το πλαίσιο ερμηνείας της κοινωνίας, το ξετύλιγμα εντέλει του νήματος της Ιστορίας μέχρι την κατάργηση της εκμετάλλευσης, μέχρι το επόμενο βήμα στην Ιστορία της ανθρωπότητας».

Το βιβλιοπωλείο της «Σύγχρονης Εποχής» θα συνεχίσει αυτού του είδους τη δραστηριότητα και το επόμενο διάστημα.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Οι ταινίες της βδομάδας

«Οικογενειακή Ευτυχία Α.Ε.» (2019) του Werner Herzog

Η ταινία θίγει ένα φαινόμενο του σαπισμένου καπιταλισμού, τις κοινωνικές σχέσεις που αντιμετωπίζονται κυριολεκτικά σαν εμπόρευμα. H «Family Romance, LLC» είναι υπαρκτή επιχείρηση στην Ιαπωνία, που ενοικιάζει ηθοποιούς, έναντι αδρής αμοιβής, ώστε να υποδυθούν την οικογένεια, τους φίλους, τους γνωστούς μέχρι και το alter ego του πελάτη. Ο Yuichi Ishii, που παίζει τον πρωταγωνιστικό ρόλο, είναι ο εμπνευστής και διευθυντής της εταιρείας, η οποία μετράει ήδη 9 χρόνια λειτουργίας.

Ο Χέρτζογκ είναι γνωστός για την ιδιότυπη κινηματογράφηση και τα θέματα που επιλέγει. Αν και η συγκεκριμένη ταινία ανήκει στη μυθοπλασία, τεχνικά την αντιμετωπίζει ως ντοκιμαντέρ, με φυσικό φωτισμό και κάμερα στο χέρι, αλλά δυστυχώς με πολύ αργούς ρυθμούς. Παρότι το θέμα είναι πολύ ενδιαφέρον για την πληροφορία που δίνει, ο τρόπος αντιμετώπισής του το αποδυναμώνει.

***

«Συνώνυμα» (2019) του Nadav Lapid

Η υπαρξιακή περιπλάνηση ενός νέου ανθρώπου, που μετά την τρίχρονη θητεία του στον ισραηλινό στρατό αποφάσισε να μεταναστεύσει στη Γαλλία απεκδυόμενος τη γλώσσα και την πατρίδα του, αναζητώντας πεισματικά μια καινούργια ταυτότητα. Οι ρίζες του δεν αλλάζουν όμως, όσο κι αν προσπαθεί, κι αυτό αποτυπώνεται στη σχεδόν αυτοβιογραφική ταινία του Λαπίντ, που δεν ακουμπάει στην ουσία της, την πολιτική κατάσταση του Ισραήλ. Αν μη τι άλλο, θα αρκούσε ένας χάρτης της Μέσης Ανατολής για να δικαιολογηθούν όλα τα συνώνυμα που χρησιμοποιεί ο ήρωας περιγράφοντάς το. Αλλά, όπως φαίνεται, δεν αποτελεί πρόθεση του σκηνοθέτη να θίξει καμιά τέτοια πτυχή κι έτσι αντιμετωπίζει το θέμα του με μια επιτηδευμένη αφέλεια. H Παλαιστίνη πόσα συνώνυμα να έχει άραγε...;

Η ταινία απέσπασε τη Χρυσή Αρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου 2019.

***

«Κρατικά Μυστικά» (2019) του Gavin Hood

Η ταινία στηρίζεται σε αληθινά γεγονότα. Το 2003, η μεταφράστρια του Αρχηγείου Επικοινωνιών της βρετανικής κυβέρνησης Κάθριν Γκαν διέρρευσε στον «The Observer» ένα απόρρητο υπόμνημα των αμερικανικών αρχών που ζητούσε από τις βρετανικές υπηρεσίες να κατασκοπεύσουν άλλα κράτη - μέλη του ΟΗΕ, με σκοπό να εκβιάσουν μία θετική ψήφο στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την ήδη προαποφασισμένη εισβολή Αμερικανών και Βρετανών στο Ιράκ. Η Γκαν κατηγορήθηκε για παράβαση του νόμου περί επίσημων κρατικών μυστικών και οδηγήθηκε σε δίκη. Η υπόθεση ξεσήκωσε διεθνείς αντιδράσεις μέσα στην ήδη υπάρχουσα διεθνή κατακραυγή των λαών για το αιματοκύλισμα του ιρακινού λαού. Αποτυπώνονται τα ψέματα, τα παζάρια, οι εκβιασμοί και η χειραγώγηση των λαών για τα εγκλήματα του ιμπεριαλισμού. Την ίδια στιγμή ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το πώς αντιμετωπίζουν τα ΜΜΕ τέτοιες αποκαλύψεις.

Ωραίες ερμηνείες, σκοτεινή ατμόσφαιρα στη φωτογραφία για κλασικό καλό βρετανικό σινεμά. Αναμφισβήτητα η πιο ενδιαφέρουσα ταινία της βδομάδας.


Π. Α.

«Tape» στο «Θέατρο 104»

Το έργο του Αμερικανού συγγραφέα Stephen Belber, «Tape», σε δραματουργική επεξεργασία - σκηνοθεσία του Θοδωρή Βουρνά και μετάφραση της Εμμανουέλας Αλεξίου, ανεβαίνει από το Σάββατο 23 Νοέμβρη στο «Θέατρο 104». Πρωταγωνιστούν οι Κώστας Κάππας, Δημήτρης Λιακόπουλος, Εμμανουέλα Αλεξίου.

Στο μικρό δωμάτιο ενός μοτέλ στο Μίσιγκαν, δυο παλιοί φίλοι και συμμαθητές, ο Βίνσεντ και ο Τζον, συναντιούνται με αφορμή την προβολή της ταινίας του Τζον σε ένα τοπικό κινηματογραφικό φεστιβάλ. Μέσα από μία σύντομη ανασκόπηση της μέχρι τώρα πορείας τους, αρχίζουν να αναμοχλεύουν το παρελθόν. Ομως ο Βίνσεντ κατηγορεί τον Τζον για βιασμό της πρώην κοπέλας του, Εϊμι. H Εϊμι, προσκεκλημένη από τον Βίνσεντ, θα μπει αναπάντεχα στο δωμάτιο για να δώσει τη δική της, διαφορετική εκδοχή... Πώς αντιλαμβάνεται και πώς αναπαράγει ο κάθε χαρακτήρας ένα περιστατικό που ανήκει στο παρελθόν και με ποιον τρόπο ο χρόνος διαστρεβλώνει τις θέσεις τους;

Το «Tape» ανέβηκε για πρώτη φορά στο «Actors Theatre» του Louisville, ενώ το 2001 η ταινία του Richard Linklater, σε σενάριο του ίδιου του συγγραφέα, ξεχώρισε με πρωταγωνιστές τους Ιθαν Χοκ, Ούμα Θέρμαν και Ρόμπερτ Σον Λέοναρντ.

Με τη δύναμη των λέξεων στην Καισαριανή

Στην αίθουσα εκδηλώσεων του δήμου Καισαριανής πραγματοποιήθηκε με επιτυχία την περασμένη Δευτέρα η εκδήλωση τιμής για δύο φιλέλληνες Ισπανούς, τον ποιητή Αλμπέρτ Γκαρσία Φερνάντες και τον συγγραφέα Τομέου Λίνα Φέρα. Δύο εξαιρετικούς τεχνίτες των γραμμάτων, οι οποίοι λάτρεψαν την Ελλάδα μέσω της ιστορίας και των αγώνων της για κοινωνική δικαιοσύνη και ειδικότερα μέσω της ποίησης και της μουσικής της.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της συμπλήρωσης 92 χρόνων του «Εθνικού Αστέρα». Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσε και ο πρώην δήμαρχος Καισαριανής και νυν δημοτικός σύμβουλος με τη «Λαϊκή Συσπείρωση», Ηλίας Σταμέλος.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, απηύθυναν χαιρετισμοί οι Ισπανοί δημιουργοί, Ελληνες ποιητές διάβασαν ποιήματά τους εμπνευσμένα από τους άσους των ελληνικών γηπέδων και η όμορφη βραδιά ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση τεσσάρων τραγουδιών από τους Ιωάννα Φόρτη και Αντώνη Παπαγγέλη.

Πριν από την εκδήλωση, οι δύο Ισπανοί συνοδευόμενοι από παλαίμαχους ποδοσφαιριστές και κατοίκους της πόλης, επισκέφτηκαν το Σκοπευτήριο της Καισαριανής και κατέθεσαν λίγα λουλούδια στο μνημείο των εκτελεσθέντων κομμουνιστών την Πρωτομαγιά του 1944.



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ