Οπως σημειώνεται στην εισαγωγή του βιβλίου:

«Η έκδοση αυτή αποτελεί προσπάθεια στήριξης και εκλαΐκευσης της πρότασης του ΚΚΕ για το Ενιαίο Δωδεκάχρονο Σχολείο Σύγχρονης Γενικής Παιδείας, του σχολείου των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας.

Με την πρόταση αυτή, το Κόμμα μας εμπλούτισε τη βασική κατεύθυνση της παλιότερης πρότασης για το σχολείο, του 1999. Δηλαδή, τον ενιαίο, δωδεκάχρονο και υποχρεωτικό χαρακτήρα του σχολείου της σοσιαλιστικής κοινωνίας.

Ο εμπλουτισμός όμως της πρότασης ήταν και είναι αναγκαίος (συνεχώς θα λέγαμε, γιατί καμιά επιστήμη δεν είναι στάσιμη), καθώς στα χρόνια από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 το Κόμμα μας:

-- Διαμόρφωσε νέο Πρόγραμμα που προσδιορίζει τις βασικές νομοτέλειες και κατευθύνσεις της σοσιαλιστικής κοινωνίας και οικονομίας.

-- Μελέτησε την πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης με επίκεντρο την ΕΣΣΔ, αλλά και αξιοποίησε σχετικές μελέτες για την πορεία της σοβιετικής εκπαιδευτικής πολιτικής, της προσφοράς της, αλλά και των προβλημάτων και αντιφάσεων που εμφάνισε.

Τέλος, με τη νέα αυτή πρόταση, αποτυπώνεται η προσπάθεια να εξετάσουμε τις εξελίξεις, τις αλλαγές που προωθούν κατά καιρούς οι αστικές κυβερνήσεις. Να τις τοποθετήσουμε στη βάση της διαχρονικής σχέσης της οικονομίας με την εκπαιδευτική πολιτική.

Την έκδοση και την κεντρική παρουσίαση της πρότασης του Κόμματος για το σχολείο των σύγχρονων βασικών αναγκών, το σχολείο του σοσιαλισμού, ακολούθησαν μια σειρά εκδηλώσεις, παρουσιάσεις και συζητήσεις σε όλη την Ελλάδα, με συμμετοχή χιλιάδων μελών, φίλων του Κόμματος, αλλά και κόσμου που θέλει να ακούσει τι προτείνει το ΚΚΕ για το σχολείο, για τα σημερινά εκπαιδευτικά προβλήματα, για τη διέξοδο από αυτά. Πέρα, όμως, από το θετικό πρόσημο που προκύπτει από τη συμμετοχή, θετικά μπορούμε να κρίνουμε και το επίπεδο του προβληματισμού, τον πλούτο των ερωτημάτων που τέθηκαν.

Η παρούσα συλλογή κειμένων επιδιώκει να φωτίσει τις πιο βασικές πλευρές από τη θέση του Κόμματος για το σχολείο, να βοηθήσει ώστε να ξεδιαλυθούν μια σειρά ζητήματα που μπορεί να υπάρχουν. Να συμβάλλει τελικά ώστε η πρότασή μας να μπορεί να κατανοηθεί ευρύτερα, να αποτελέσει έτσι όπλο στη μαζική καθημερινή παρέμβαση των κομμουνιστών στους χώρους της Εκπαίδευσης. Για το λόγο αυτό, αξιοποιούνται μια σειρά κείμενα που δημοσιεύτηκαν στις σελίδες του "Ριζοσπάστη" και στο αφιέρωμά του με τίτλο "Η θέση του ΚΚΕ για το σχολείο και το αστικό σχολείο".

Φυσικά, η έκδοση αυτή αποτελεί εργαλείο για την ανάλυση της πραγματικότητας, παρόλο που δεν έχει το χαρακτήρα της απάντησης σε εκάστοτε κυβερνητικές πρωτοβουλίες και ρυθμίσεις. Δίνει, όμως, τη δυνατότητα για μια μεθοδολογική βάση κατανόησης των αλλαγών στην Εκπαίδευση. Οτι δηλαδή δεν στεκόμαστε αμήχανοι, δεν αναπολούμε το αστικό σχολείο άλλων εποχών, ούτε όμως θεοποιούμε οτιδήποτε λανσάρεται ως νέο, γιατί και αυτό έχει πάνω του τη σφραγίδα των καπιταλιστικών επιδιώξεων.

Ποιος είναι αυτός ο κεντρικός μεθοδολογικός άξονας; Η διαπίστωση ότι η τάση ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων απαιτεί ανεβασμένο επίπεδο εκπαίδευσης, ωστόσο αυτή η ανάγκη εγκλωβίζεται στις αστικές εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής. Αυτή η αντίφαση δημιουργεί το έδαφος ώστε να συνυπάρχουν πιο έντονα στην εποχή μας.

Από τη μια μεριά, η σχετική ημιμάθεια, η αδυναμία του ανθρώπου να συγκροτήσει ένα στέρεο μεθοδολογικό υπόβαθρο ανάλυσης του κόσμου, παρακολούθησης των αλλαγών με τη συσσώρευση γνώσεων.

Από την άλλη, η πολλαπλότητα πηγών πληροφόρησης, η πρόσβαση ολοένα και περισσότερων ανθρώπων σε αυτές. Κυρίως η δυνατότητα που δίνει σήμερα η ανάπτυξη της επιστήμης ώστε τα πορίσματά της να διαχέονται με παιδαγωγικό και φιλοσοφικά τεκμηριωμένο τρόπο στο σχολείο και γενικότερα στην Εκπαίδευση.

Η σωστή σύνδεση της οικονομίας με την εκπαιδευτική πολιτική, η επιμονή στη μελέτη των κειμένων των ιμπεριαλιστικών οργανισμών, της Ευρωπαϊκής Ενωσης, του ΟΟΣΑ κ.ά., δεν είναι ακαδημαϊκή ενασχόληση. Δίνει πολύτιμα στοιχεία και για την πολιτική - ιδεολογική διαπάλη στο σήμερα. Πόσο μάλλον, όταν η Ελλάδα προβάλλεται ως μια κακή εξαίρεση, ως ο φτωχός συγγενής σε σχέση με άλλα καπιταλιστικά κράτη, τη στιγμή όμως που υλοποιούνται βαθμιαία μια σειρά μέτρα αντίστοιχης στρατηγικής κατεύθυνσης και κυρίως αντίστοιχων ταξικών συνεπειών (π.χ. "αυτονομία σχολικής μονάδας", αποκέντρωση, περιεχόμενο σχολικών βιβλίων κ.ά.).

Η συγκεκριμένη έκδοση διαρθρώνεται σε τρία μέρη.

Στο πρώτο μέρος δημοσιεύονται οι τρεις παρεμβάσεις στην κεντρική παρουσίαση της πρότασης του Κόμματος στην Αθήνα. Δηλαδή, η ομιλία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, του μέλους της ΚΕ και υπεύθυνου του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ του ΚΚΕ, Κυριάκου Ιωαννίδη και τέλος, του μέλους του Γραφείου του Κεντρικού Συμβουλίου της ΚΝΕ, Δέσποινας Μαστρολέων.

Στο δεύτερο και μεγαλύτερο μέρος, δημοσιεύονται κείμενα που δίνουν τη δυνατότητα κατανόησης πλευρών της πρότασης του Κόμματος, αλλά και βασικών τάσεων στην αστική εκπαιδευτική στρατηγική.

Στο τρίτο μέρος, δίνονται ένα βασικό λεξικό εκπαιδευτικών εννοιών καθώς και βιβλιογραφία, ως παράρτημα, για παραπέρα αφομοίωση της πρότασης του Κόμματος».

Αναλυτικά, στο δεύτερο μέρος της έκδοσης, ο αναγνώστης μπορεί να βρει κείμενα για τα εξής:

• Οικονομία και Εκπαίδευση στον καπιταλισμό.
• Οικονομία και σχολείο στο σοσιαλισμό: Οι δυνατότητες που αξιοποιούνται για την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών.
• Η πρόταση του ΚΚΕ για ενιαίο σχολείο χωρίς διαχωρισμούς σε βαθμίδες και διαφορετικούς τύπους.
• Η σύγχρονη Γενική Παιδεία στην αντίληψη του ΚΚΕ για το σχολείο.
• Για την αντιμετώπιση των μορφωτικών ανισοτήτων.
• Για τις εξελίξεις στη Δευτεροβάθμια Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση.
• Για τη σχέση ανάπτυξης και μόρφωσης στο Ενιαίο Δωδεκάχρονο Σχολείο.
• Για την «αξιολόγηση» ως στοιχείο ελέγχου και αποτίμησης της εκπαιδευτικής πολιτικής.
• Κονστρουκτιβισμός: Καινούργιο προσωπείο σε μια τόσο παλιά ιδέα που μυρίζει λιβάνι.
• Φυσικές επιστήμες στο Γυμνάσιο.
• Για τη διευρυμένη λειτουργία του σχολείου στο σοσιαλισμό.
• Τα επιτεύγματα της ΕΣΣΔ στην Εκπαίδευση.

Το ΚΚΕ καταψήφισε το νομοσχέδιο, ενώ όπως ανέδειξε ο ειδικός αγορητής του Κόμματος Γιάννης Δελής, από το πρώτο άρθρο ακόμα του νομοσχεδίου, φαίνεται ότι η κυβέρνηση επεκτείνει και επικαιροποιεί τις αντιδραστικές διατάξεις του νόμου Διαμαντοπούλου - τον οποίο έχει απορρίψει το κίνημα - καθώς «ενσωματώνει όλη τη στρατηγική ΕΕ και του κεφαλαίου για το ρόλο της εκπαίδευσης στην εξυπηρέτηση των σημερινών αναγκών των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων και του βάρβαρου συστήματός τους», όπως ανέφερε.

Πρακτικά, επισήμανε, το νομοσχέδιο με αφορμή πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ επαναφέρει «με νέο περιτύλιγμα» την απαράδεκτη διαδικασία επιλογής και τοποθέτησης των διευθυντών σχολικών μονάδων, η οποία «δεν αμφισβητήθηκε ουσιαστικά ούτε και με την προηγούμενη πολυδιαφημισμένη διαδικασία συμμετοχής σε αυτή, των ίδιων των εκπαιδευτικών. Διαδικασία που έγινε έτσι ώστε να προχωρήσουμε σε μια σειρά αντιεκπαιδευτικές ρυθμίσεις στο ολοήμερο, στην ειδική αγωγή, στις μετακινήσεις των εκπαιδευτικών σε έξι, επτά ή και περισσότερα σχολεία την εβδομάδα». Οπως σημείωσε ουσιαστικά «υπεισέρχονται και διατάξεις, που ανοίγουν τον δρόμο για την εφαρμογή των πρώτων σταδίων της "αξιολόγησης" των υφισταμένων προς τους προϊσταμένους» με βασικό εργαλείο τη συνέντευξη, ενώ «παραμένει το υποκειμενικό κριτήριο της προσωπικότητας και της γενικότερης συγκρότησης, λέει, κάθε υποψηφίου διευθυντή. Δηλαδή η "προσωπικότητα" και η "γενικότερη συγκρότηση" του υποψηφίου τίθενται στην κρίση και αποτιμώνται από το διευρυμένο πλέον 7μελές Υπηρεσιακό Συμβούλιο, με τα 2 επιπλέον μέλη του να διορίζονται από την κυβέρνηση, μέσα από τη γνωστή διαδικασία της περιβόητης συνέντευξης».

Εκανε καθαρό ότι ουσιαστικά «το ισχυρότερο κριτήριο στη διαδικασία επιλογής των διευθυντικών στελεχών είναι αντικειμενικά ο βαθμός συμφωνίας και αποδοχής του ταξικού σχολείου της αγοράς και η ικανότητά τους να το υπηρετήσουν αποτελεσματικά (...) Συνολικά το νέο νομοσχέδιο, είναι ένα είδος προοιμίου των επόμενων "μεταρρυθμίσεων" για την Παιδεία».

Η θέση των άλλων κομμάτων, με εξαίρεση το Ποτάμι που καταψήφισε, θα ξεκαθαριστεί σήμερα στην ψηφοφορία επί της αρχής στην Επιτροπή. Οσο για τον υπουργό Παιδείας, εκθείασε το νομοσχέδιο, το οποίο χαρακτήρισε «ενίσχυση της δημοκρατίας».