ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ.-

Η αμερικανική "βασίλισσα του λογισμικού", η "Microsoft", που κυριαρχεί με τα "Windows" στην παγκόσμια αγορά των προγραμμάτων για υπολογιστές, δεν αποκλείεται να βρεθεί αντιμέτωπη με νομικές συμπληγάδες: την αμερικανική Δικαιοσύνη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο λόγος: οι "μονοπωλιακές" πρακτικές της στη διάθεση του προγράμματός της για την πρόσβαση στο παγκόσμιο δίκτυο υπολογιστών Internet, "Microsoft Internet Explorer" (MSIE).

Πριν από 15 χρόνια, η "Microsoft" ήταν απλώς μια παρεούλα προγραμματιστών υπολογιστών και ο Μπιλ Γκέιτς παγκοσμίως άσημος. Σήμερα, η εταιρία ελέγχει το 85% της παγκόσμιας αγοράς λογισμικού (στοιχεία της αμερικανικής εταιρίας ερευνών IDC, 1996) και ο Γκέιτς είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη.

Στην ιλιγγιώδη πορεία της προς την κυριαρχία στον τομέα (ο οποίος είναι ίσως ο ζωτικότερος στις μέρες μας), η "Microsoft" κατηγορήθηκε πολλές φορές για "μονοπωλιακές" ή εν πάση περιπτώσει "περίεργες" πρακτικές έναντι του ανταγωνισμού. Αλλά αυτή τη φορά, φαίνεται ότι η Δικαιοσύνη βρήκε κάποιο "πάτημα".

Οταν, τον Δεκέμβριο του 1995, ο Γκέιτς έδωσε την εντολή, διαβλέποντας την εκρηκτική ανάπτυξη του Internet - ως μέσου ενημέρωσης, επικοινωνίας και οικονομικής δραστηριότητας - στα τζίνια προγραμματιστές του να φτιάξουν ένα πρόγραμμα που θα εκθρόνιζε μια μικρή εταιρία που ως τότε είχε καρπωθεί το 80% της σχετικής αγοράς, τη "Netscape",τα αμερικανικά ειδησεογραφικά και τα ειδικά περιοδικά προέβλεψαν "ανοιχτό πόλεμο" (για να θυμηθούμε ένα πρωτοσέλιδο του "Time").

Η ανάπτυξη του προγράμματος έγινε σ' έξι μήνες. Η διάθεσή του έγινε δωρεάν. Κι η "Microsoft", αργά αλλά σταθερά, απέσπασε το 20 με 25% της αγοράς από την αντίπαλό της.

Αλλά αυτό δεν αρκούσε. Η ομάδα ανάπτυξης εφαρμογών Internet της "Microsoft", εξελίσσοντας το πρόγραμμα, δημιούργησε μια νέα έκδοσή του (την 4.0) η οποία "ενσωματώνεται" στο λειτουργικό πρόγραμμα οποιουδήποτε υπολογιστή, και έκλεισε πάμπολλες συμφωνίες με εταιρίες που παρέχουν πρόσβαση στο Internet να χρησιμοποιούν αποκλειστικά το δικό της λογισμικό.

Αυτό ήταν: με αυτά τα δεδομένα, οι χρήστες ουσιαστικά "αναγκάζονται" να ενταχθούν στο άρμα της "Microsoft". Το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης, διά στόματος της ομοσπονδιακής εισαγγελέα Τζάνετ Ρίνο, ζήτησε να προσαχθεί η "Microsoft" σε δίκη και να της επιβληθεί πρόστιμο 1 εκατ. δολάρια την ημέρα (!) μέχρι να παύσει η "Microsoft" να υποχρεώνει τους κατασκευαστές υπολογιστών να δίνουν το πρόγραμμά της μαζί με τα μηχανήματά τους, αν δεν απαντήσει μέσα σε 11 ημέρες. Και, όπως είπαν ορισμένες πηγές στο "Ρόιτερ", η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάνει δική της δικαστική έρευνα.

Βέβαια, ακόμη κι αν οι δικαστικές αρχές των ΗΠΑ και της Ευρώπης πετύχουν, όχι μόνο σε αυτή την περίπτωση, αλλά και σε άλλες 11 υποθέσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, αυτό δε θα μειώσει τις επιρροές της εταιρίας του Μπιλ Γκέιτς ούτε στο ελάχιστο. Η "Microsoft" αναδεικνύεται ως ο περίπου απόλυτος κυρίαρχος της παγκόσμιας αγοράς λογισμικού κι ο μόνος που μπορεί να τη "φρενάρει", ο ανταγωνισμός, δείχνει πελαγωμένος...

ΛΟΝΔΙΝΟ.-

Σάλο συζητήσεων για τα ηθικά ζητήματα που σχετίζονται με την κλωνοποίηση ανθρώπων και εν γένει με τη βιοτεχνολογία προκαλεί η πρωτοσέλιδη είδηση στους "Σάντεϊ Τάιμς" σχετικά με τη δημιουργία εμβρύου ακέφαλου βατράχου σε εργαστήρια της Βρετανίας. Η είδηση, που πρωτοανακοινώθηκε σε επιστημονικό ντοκιμαντέρ του BBC2, έδωσε λαβές σε όσους υποστηρίζουν την προοπτική βιοτεχνολογικής παραγωγής ακέφαλων ανθρώπινων κλώνων με σκοπό τη λήψη οργάνων και ιστών δέρματος για μεταμοσχεύσεις. Προκάλεσε, όμως, και οξύτατες αντιδράσεις από επιστήμονες που χαρακτηρίζουν τη μελλοντική προοπτική από την εφαρμογή αυτής της τεχνολογίας ως ηθικά ανεπίτρεπτη που έχει σκοπό τη δημιουργία κατώτερης ράτσας ανθρώπων που θα υπηρετούν την κυρίαρχη ομάδα...

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας, τα έμβρυα ακέφαλων βατράχων δεν επιτρέπεται να επιβιώσουν πέραν της μίας βδομάδας, αλλά οι επιστήμονες πιστεύουν πως η τεχνική θα μπορούσε να προσαρμοστεί και να εφαρμοστεί στην ανάπτυξη ανθρώπινων οργάνων (όπως καρδιά, συκώτι, πάγκρεας, νεφρά) μέσα σε εμβρυακό υμένα ενός τεχνητού κόλπου.

Εάν η ανθρώπινη κλωνοποίηση γίνει δυνατή - πολλοί επιστήμονες τη θεωρούν αναπόφευκτη - και ξεπεραστούν, προς το παρόν, τα όποια τεχνητά εμπόδια, θα μπορούσαν οι άνθρωποι που χρήζουν μεταμόσχευσης οργάνων να πάρουν τα απαραίτητα όργανα από καλλιέργειες δικών τους κυττάρων διά της μεθόδου της κλωνοποίησης.

"Η ανάπτυξη ζωτικών οργάνων σε ακέφαλα έμβρυα θα μπορούσε να ξεπεράσει επίσης ηθικά προβλήματα, γιατί δε νοείται οργανισμός νοήμων δίχως εγκέφαλο έστω και σε εμβρυακό στάδιο", τονίζει σε δηλώσεις του ο Τζόναθαν Σλέικ, καθηγητής αναπτυξιακής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Μπαθ και διαπρεπής εμβρυολόγος.

Ο Σλέικ απαντώντας σε σχετικό ερώτημα των "Τάιμς της Κυριακής" είπε ότι είναι σε θέση να δημιουργήσει ακέφαλα έμβρυα βατράχων σχετικώς εύκολα με μετάλλαξη του υλικού ορισμένων γονιδίων. Χρησιμοποιώντας αυτή την τεχνολογία, υποστηρίζει ότι είναι δυνατή η δημιουργία βατράχων όχι μόνον χωρίς κεφάλι, αλλά και χωρίς ουρά ή πόδια. Πρόσθεσε δε ότι η ίδια τεχνολογία θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε ανθρώπινα έμβρυα επικαλούμενος τις ομοιότητες που υπάρχουν στα συγκεκριμένα γονίδια μεταξύ αυτών των δύο μορφών ζωής.

Ο Σλέικ σημείωσε ότι η χρήση ανθρώπινων κλώνων σε φάση εμβρύου για την παραγωγή οργάνων ούτε καν συζητείται σήμερα, όχι μόνον γιατί αυτό θα ισοδυναμούσε με τη θανάτωση αυτών των ημιτελών οργανισμών, αλλά και με φόνο. Πρόσθεσε, όμως, ότι τεράστια τεχνικά προβλήματα θα μπορούσαν να ξεπεραστούν με επιχείρημα ότι τα πειράματα κλωνοποίησης βατράχων οδήγησαν τριάντα χρόνια μετά στην κλωνοποίηση του προβάτου Ντόλι από το ινστιτούτο Ρόσλιν του Εδιμβούργου, το οποίο έχει ανακοινώσει πως θα μπορούσε να προβεί στην παραγωγή ανθρώπινων κλώνων μέχρι το τέλος του 1998.

Οι ιδέες του Σλέικ προκάλεσαν οξύτατες αντιδράσεις μεταξύ άλλων ακαδημαϊκών, όπως του καθηγητή Αντριου Λίνζεϊ, που διδάσκει ηθική στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Χαρακτήρισε τις δηλώσεις Σλέικ "επιστημονικό φασισμό", γιατί θα μπορούσε να δημιουργήσει άλλες υπάρξεις κατώτερης βαθμίδας για την υπηρέτηση της κυρίαρχης ομάδας. Και κατέληξε λέγοντας: "Είναι ηθικά αποκρουστικό να δημιουργήσεις μία μεταλλαγμένη μορφή ζωής".

Ομως, την ίδια ώρα άλλοι επιστήμονες τάχθηκαν υπέρ του καθηγητή Τζόναθαν Σλέικ, λέγοντας ότι οι προτάσεις του είναι λογικοφανείς και θα μπορούσαν κάποια στιγμή να εφαρμοστούν για να αποτραπούν τα φαινόμενα απαγωγής ατόμων με σκοπό την εμπορία των ζωτικών τους οργάνων...