- Αν και πειράματα κλωνοποίησης ζώων πραγματοποιούνται από τις αρχές της δεκαετίας του '60, έγινε πρόσφατα πολύς θόρυβος για την κλωνοποίηση προβάτου από επιστήμονες του πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. Η καινούρια δουλιά του καθηγητή Κιθ Κάμπελ και των συνεργατών του στο Ινστιτούτο Ρόσλιν έλυσε τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν παλιότερα οι γενετιστές πάνω στην κλωνοποίηση ανώτερων οργανισμών, ανοίγοντας καινούρια παράθυρα στο μέλλον. Το τι ακριβώς έγινε και το πόσο σημαντικό ήταν μας το εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής βιολογίας, Νίκος Μοσχονάς.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τον καθηγητή, το καινούριο που έγινε στο Εδιμβούργο είναι το εξής:

Η ομάδα επιστημόνων του Εδιμβούργου κατάφερε να συντηρήσει τα κύτταρα του προβάτου - εμβρύου σε σωστό περιβάλλον ανάπτυξης και να τα πολλαπλασιάσει χωρίς να θυσιάσουν την ικανότητα δημιουργίας των ιστών που χρειάζονται για την ανάπτυξη ενός ολόκληρου οργανισμού. Μετά την in vitro γονιμοποίηση, όταν φτάνει, δηλαδή, το ζυγωτό στη φάση των οκτώ κυττάρων, μπορεί κανείς να πάρει ένα από αυτά τα βλαστομερίδια και να τα αναπτύξει ξεχωριστά από τα υπόλοιπα. Με αυτή την έννοια μιλάμε για κλωνοποίηση. Εχεις, δηλαδή, ένα έμβρυο στα πολύ πρώιμα στάδια, "μπαλάκια από οκτώ κύτταρα", τα οποία ξεχωρίζεις μεταξύ τους και τα αναπτύσσεις ξεχωριστά. Αυτό το κάνει η φύση. Σχεδόν ποτέ δεν είχαν χρησιμοποιηθεί "κατεψυγμένα" έμβρυα, δηλαδή έμβρυα που έχουν προκύψει από τέτοιο διαχωρισμό των οκτώ βλαστομεριδίων και τη χρησιμοποίηση του ενός από αυτά. Αυτό που έγινε στο Εδιμβούργο ήταν ουσιαστικά να μεταφερθεί το γενετικό υλικό από ένα από αυτά τα 8 βλαστομερίδια σε ένα ωοκύτταρο από το οποίο είχαν αφαιρέσει το γενετικό υλικό. Βρήκανε έναν τρόπο για να διατηρήσουνε το γενετικό υλικό ενός βλαστομεριδίου σε ένα ωοκύτταρο.

Ομως, πρέπει να σημειωθεί ότι αυτά τα άτομα που προκύπτουν από τα ωάρια μιας προβατίνας είναι επιφανειακά όμοια και όχι κυριολεκτικά και εντελώς πανομοιότυπα, επειδή ήδη υπάρχει κάποιος προκαθορισμός ακόμα και στο κυτταρόπλασμα του κυττάρου. Δεν είναι δηλαδή εντελώς ταυτόσημα αυτά τα δύο άτομα που αναπαρήχθησαν διά της μεθόδου της κλωνοποίησης... Θα πρέπει πάντως κανείς να παρατηρήσει ότι τέτοιου είδους άτομα, σε πιο μαζική κλίμακα, είναι πολύ πιο επιρρεπή σε διάφορες ασθένειες. Από την άλλη πλευρά, μην ξεχνάμε ότι στο Εδιμβούργο από τα πέντε πρόβατα που γεννήθηκαν με την κλωνοποίηση έχουν επιβιώσει μέχρι στιγμής τα δύο!

Επιπλέον, τα "κλωνοποιημένα πρόβατα του Εδιμβούργου" δεν είναι συγκλονιστικά καινούρια! Για κάποιο λόγο, σημειώνει ο καθηγητής Ν. Μοσχονάς, ο κόσμος που ασχολείται ή εργάζεται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης κάθε τόσο επιχειρεί να βγάλει στη δημοσιότητα ή να "δημιουργήσει" κατιτί το εντυπωσιακό.

Ποια είναι η χρησιμότητα αυτής της καινοτομίας; Ο αν. καθηγητής Μοσχονάς θεωρεί ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση κάποιων φυλών ζώων. Αυτό έχει αρχίσει από τα πρώτα χρόνια της ιστορίας του ανθρώπου με διάφορους τρόπους. Ξέρουμε καλά ότι μέσω συγκεκριμένων διασταυρώσεων προκύπτουν τα άλογα για τις ιπποδρομίες, τα άλογα για την ιππασία. Πρόκειται για τη λεγόμενη ευγονική. Απλά σήμερα, πλέον, μπορεί κανείς πιο αποτελεσματικά να ελέγξει αυτή τη διαδικασία.

Σε τελική ανάλυση, είμαστε ακόμα πολύ μακριά από την πραγματοποίηση πολλαπλών επιθυμιών του ανθρώπου πάνω σε έναν οργανισμό. Δηλαδή, είναι ακόμη πρόωρο να φτιάξουμε ένα ζώο που να είναι σε θέση να έχει μια πλειάδα επιθυμητών για μας χαρακτηριστικών! Αυτό για έναν μικρό αριθμό επιλογών δεν είναι δύσκολο, είτε κάνοντας παρέμβαση στο γενετικό υλικό, είτε κάνοντας την κλασική διασταύρωση ειδών. Σίγουρα, πάντως, σημειώνει ο καθηγητής δε θα πρέπει να βλέπουμε μόνον τις αρνητικές επιπτώσεις τέτοιων ανακαλύψεων!

Εάν, πάντως, αναρωτιέστε για το εάν έχει γίνει κλωνοποίηση ανθρώπινου είδους, ο Νίκος Μοσχονάς θεωρεί ότι κάτι τέτοιο δεν είναι δύσκολο να γίνει, ούτε και ότι επιστημονικά απέχουμε πολύ από κάτι τέτοιο!

Το ερώτημα που τίθεται πολύ έντονα και συχνά τώρα τελευταία είναι: Με τους ανθρώπους τι γίνεται; Μπορούμε να φτάσουμε στο σημείο να παράγουμε ανθρώπινα όντα κατά παραγγελία;

Ο αν. καθηγητής Ν. Μοσχονάς απαντά ότι αυτό γίνεται συνέχεια εδώ και πολλά χρόνια με διάφορους τρόπους. "Στις κοινωνίες ο καθένας επιλέγει το ταίρι του με βάση κάποια χαρακτηριστικά φυσικά, εξωτερικά, εσωτερικά που του αρέσουν. Οταν προκύπτουν παιδιά σε μια οικογένεια, προσπαθούμε να τα διαπαιδαγωγήσουμε με τον τρόπο που εμείς νομίζουμε. Αρα, αυτού του είδους η επιλογή προς ορισμένα χαρακτηριστικά γίνεται. Και αυτός είναι, ίσως, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να έχουμε τη νέα γενιά προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση και αυτό γίνεται είτε σε επίπεδο οικογένειας, είτε σε επίπεδο κοινωνίας, κοκ. Το να το κάνει κανείς αυτό με βιοτεχνολογικές μεθόδους είναι και λιγότερο αποτελεσματικό και χρονοβόρο.

Τώρα, σε ορισμένες περιπτώσεις θα μπορούσε κανείς να επιλέξει "αρνητικά" ορισμένα άτομα τα οποία πάσχουν εκ γενετής από ορισμένες ασθένειες και έτσι σιγά - σιγά εξαλείφονται τα ελαττωματικά γονίδια από έναν πληθυσμό. Ας πούμε ενδεικτικά πως λόγω του ότι γίνεται πλέον σε εμβρυακά στάδια η διάγνωση της μεσογειακής αναιμίας, τα τελευταία 10 - 15 χρόνια στην Ελλάδα γεννιούνται ελάχιστα παιδιά με μεσογειακή αναιμία".

Οι γενετικά τροποποιημένοι, μεταλλαγμένοι, οργανισμοί των ειδών διατροφής δε μεταφέρονται μόνον στο περιβάλλον. Τα γενετικά βακτηρίδια ή μέρη τους, που βρίσκονται στο σαλάμι ή τα γαλακτοκομικά προϊόντα, προσλαμβάνονται από τον άνθρωπο ως τροφή και έτσι απελευθερώνονται μέσα στο ανθρώπινο σώμα. Σύμφωνα με διεθνείς οικολογικές οργανώσεις, τα φυτά που υφίστανται γενετικές επεμβάσεις περιέχουν επίσης πρόσθετες ενεργές ουσίες, ως τώρα άγνωστες στο ανθρώπινο σώμα. Μία πατάτα ή ντομάτα που έχει αποκτήσει στο γενετικό εργαστήριο αντοχή στα έντομα, παράγει πλέον στα κύτταρά της μία δηλητηριώδη ουσία που φονεύει οποιοδήποτε "παράσιτο". Από την άλλη πλευρά, υποστηρίζουν ότι οι πρωτεϊνες, οι γευστικές και συμπληρωματικές ουσίες, που παράγονται από βακτηρίδια με τη γενετική μηχανική δεν είναι δυνατόν να παραχθούν σε εντελώς καθαρή μορφή. Περιέχουν πάντοτε υπόλοιπα από βακτηρίδια. Για τους αλλεργικούς, που αποτελούν το 80% του πληθυσμού, αυτές οι τροφές θέτουν σε κίνδυνο την υγεία τους.

Αντίθετα, αρκετοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η κατανάλωση των πιο πολλών "μοντέρνων τροφών" δεν ελλοχεύει άμεσους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία.

Εδώ και 13 χρόνια, η ομάδα του καθηγητή Ντον Γκρίρσον του πανεπιστημίου του Νότιγχαμ μελετούσε τις μεθόδους με τις οποίες τα φρούτα θα μπορούσαν να μεταλλαχθούν γενετικά, με σκοπό την ενίσχυση των βιταμινών που περιέχουν. Τελικά, κατόρθωσε να απομονώσει εκείνα τα γονίδια που ελέγχουν την οσμή, τη γεύση και το χρώμα των φρούτων και ο καθηγητής Γκρίρσον υπόσχεται ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία τα ράφια των σούπερ μάρκετ όλων των ανεπτυγμένων χωρών θα έχουν πλημμυρίσει από πράσινες ντομάτες, μπλε μπανάνες, άσπρα ή κόκκινα πορτοκάλια. Η ομάδα του καθηγητή Γκρίρσον υποστηρίζει ότι η νέα γενιά των φρούτων, γενετικά μεταλλαγμένων, θα χρειάζεται λιγότερα λιπάσματα και θα αναπτύσσονται γρηγορότερα στον Τρίτο Κόσμο.

Στο πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, μία άλλη ομάδα επιστημόνων άρχισε να ερευνά τη δυνατότητα καλλιέργειας εμβολίων μέσα στην μπανάνα...

Η μελλοντική παραγωγή της τροφής, σύμφωνα με τα προγράμματα και τους στόχους της βιοτεχνολογίας, θα γίνεται ολοένα και περισσότερο ανεξάρτητη από το έδαφος και τα φυσικά όρια που καθορίζουν οι ιδιαιτερότητες των ειδών.

Στις 21 - 23 Νοέμβρη 1995, σε δικαστήριο του Μονάχου κατατέθηκε αγωγή από το ευρωπαϊκό συντονιστικό όργανο της οργάνωσης "ΝΟ ΠΑΤΕΝΤ ΛΑΪΦ" κατά της Αμερικανικής Εταιρίας Βιοτεχνολογίας "Καλτζίν", με αφορμή την παραγωγή μιας ντομάτας ανθεκτικής σε χρώμα και γεύση.

Η οργάνωση κατέθεσε αγωγή, προβάλλοντας, μεταξύ άλλων, ως επιχειρήματα την απάτη των καταναλωτών και τους ενδεχόμενους κινδύνους που κρύβει η κατανάλωση μιας τέτοιας ντομάτας από τον άνθρωπο. Υποστήριξε, δηλαδή, ότι η ντομάτα "Φλαβρ Σαβρ", παρά την εμφάνισή της, έχει μηδαμινή θρεπτική αξία, μιας που όλες οι άλλες λειτουργίες, όπως η αποσύνθεση των βιταμινών Α και C και άλλων θρεπτικών συστατικών, γίνονται κανονικά.

Ακόμα, προσπάθησε να αποδείξει ότι η κατανάλωση της ντομάτας είναι επικίνδυνη για την υγεία, γιατί ένα μεταλλαγμένο γονίδιό της είναι ανθεκτικό στην "κυναμικίνη". Η ευρεία χρήση του γονιδίου με ανθεκτικότητα στην κυναμικίνη μπορεί να δημιουργήσει βακτήρια που να είναι ανθεκτικά σε αντιβιοτικά. Ενδεχομένως, λοιπόν, να είναι αναποτελεσματική η φαρμακευτική αγωγή κατά της φυματίωσης με αντιβιοτικά που περιέχουν κυναμικίνη.

Πάντως, ενάμιση χρόνο πριν κατατεθεί η παραπάνω αγωγή σε δικαστήριο του Μονάχου, η "Καλτζίν" λάνσαρε περίπου έναν τόνο γενετικά μεταλλαγμένων ντοματών σε επιλεγμένες περιοχές των ΗΠΑ. Αρχικά, οι πωλήσεις πήγαν καλά, κυρίως λόγω της περιέργειας των καταναλωτών.

Ομως, αργότερα αποδείχτηκε ότι οι ντομάτες "Φλαβρ Σαβρ" φθείρονταν πιο εύκολα κατά τη μεταφορά τους, σε σύγκριση με τις γνωστές μας άγουρες ντομάτες.

Μπορεί η βιολογική γεωργία να αποτελέσει την εναλλακτική λύση στην αγροτική παραγωγή;

Σύμφωνα με το προσδιορισμό που δίνει η Διεθνής Ομοσπονδία των Κινημάτων για τη Βιολογική Γεωργία: "Η βιολογική γεωργία μειώνει σημαντικά τις εισροές στην καλλιέργεια, αποφεύγοντας τη χρήση χημικών συνθετικών λιπασμάτων, αντιβιοτικών, εντομοκτόνων και φαρμάκων. Αντίθετα, επιτρέπει στους ισχυρούς νόμους της φύσης να αυξήσουν την απόδοση και την αντίσταση στις αρρώστιες".

Η βιολογική καλλιέργεια, σύμφωνα πάντα με τους βιοκαλλιεργητές, καλύπτει όλα τα συστήματα που προωθούν την περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά υγιή παραγωγή τροφής και βιομηχανικών πρώτων υλών. Οι βιοκαλλιεργητές, θεωρούν τη γονιμότητα του εδάφους σαν τη βάση της παραγωγικής ικανότητας και σεβόμενοι τα φυτά, τα έμφυτα χαρακτηριστικά των ζώων και το περιβάλλον, βελτιώνουν την ποιότητα σε όλους αυτούς τους αλληλοεξαρτώμενους παράγοντες.Ο αναπληρωτής καθηγητής του Γεωργικού Πανεπιστημίου Αθήνας Πολυδεύκης Χατζόπουλος δήλωσε στο "Ρ" ότι "στις βιοκαλλιέργειες γενικά χρησιμοποιούν λιπάσματα βιολογικών διεργασιών, δε χρησιμοποιούν εντομοκτόνα ούτε χημικά λιπάσματα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η γεύση των προϊόντων αυτών να είναι καλύτερη καιτα προϊόντα πιο υγιεινά". Εξάλλου, επισήμανε ο Π. Χατζόπουλος, είναι γνωστό ότι ένας οποιοσδήποτε κήπος θα έδινε πιο γευστικά προϊόντα. Σ' αυτό το σημείο ο αν. καθηγητής υπογράμμισε ότι "υπάρχουν ακόμα πολλά ερωτηματικά, όπως ποιος είναι ο σπόρος που χρησιμοποιείται και αν αυτός ο ίδιος σπόρος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και στις μεγάλες καλλιέργειες για μαζική παραγωγή προϊόντων.

Πάντως, τα προϊόντα των βιοκαλλιεργητών είναι πιο ακριβά και απευθύνονται σε ένα καταναλωτικό κοινό που έχει οικονομική άνεση. Ο Π. Χατζόπουλος, μας είπε ότι "πολλές φορές η αποδοτικότητα του στρέμματος είναι πιο μικρή και το κόστος μεγαλύτερο. Ο κόσμος, λοιπόν, ζητάει και θέλει χαμηλές τιμές στα προϊόντα. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι η συνεχιζόμενη αύξηση του πληθυσμού της γης απαιτεί τη μεγαλύτερη δυνατή απόδοση του καλλιεργήσιμου στρέμματος".

Η ανάπτυξη της καινούριας επιστήμης - τεχνολογίας, της γενετικής μηχανικής, αναπτύσσεται και κάνει άλματα κυρίως στις ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου. Η γενετική μηχανική είναι μια επιστήμη που από τη "φύση" της, χρειάζεται ένα βιομηχανικό περιβάλλον για να αναπτυχθεί.

Η νέα τεχνολογία απαιτεί υψηλή επένδυση κεφαλαίου και μόνο η ανάπτυξη των βασικών τεχνικών σε μια εταιρία για τη διαχείριση της τροποποίησης κάποιου φυτού στοιχίζει εκατομμύρια δολάρια. Επίσης, είναι πολύ πιθανόν να οδηγηθεί τελικά η εκτροφή των ζώων κάτω από τον έλεγχο των φαρμακευτικών εταιριών. Ετσι θα υπάρχει εξάρτηση των καλλιεργητών και των κτηνοτρόφων από τις ανεπτυγμένες χώρες και κατά επέκταση από τις μεγάλες εταιρίες. Ο αναπληρωτής καθηγητής του Γεωργικού Πανεπιστημίου Αθήνας Π. Χατζόπουλος μάς τόνισε ότι"η εξάρτηση των μικροκαλλιεργητών από τις εταιρίες υπάρχει και σήμερα, αφού οι μεγάλες εταιρίες - μονοπώλια διοχετεύουν στην αγορά εντομοκτόνα, χημικά και σπόρους που οι μικροί καλλιεργητές είναι αναγκασμένοι να αγοράζουν, προκειμένου να αυξήσουν την παραγωγή τους".

Οι μεγάλες πολυεθνικές βιοτεχνολογίας ξεκίνησαν με τις καλύτερες προθέσεις. Μάλιστα στην αρχή, διοικητικά στελέχη ορισμένων εταιριών βιοτεχνολογίας διακήρυτταν ευθαρσώς ότι στο μέλλον θα είναι σε θέση να λύσουν τα σημαντικότερα προβλήματα του πλανήτη, είτε αυτά λέγονται φτώχεια, είτε επιδημίες, είτε εξάντληση των φυσικών πόρων και μορφών ενέργειας! Ωστόσο, οι πληγές του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου εξακολουθούν να παραμένουν μέχρι σήμερα ανοιχτές και τα οικονομικά προβλήματα των υπανάπτυκτων χωρών να συσσωρεύονται.

Αυτή τη στιγμή ξοδεύονται εκατομμύρια δολάρια για την έρευνα σε αρρώστιες γενετικές, οι οποίες είναι σχετικά σπάνιες εάν τις εξετάσει κανείς σε παγκόσμιο επίπεδο. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο "Ρ" ο καθηγητής βιολογίας του Παν/μίου Κρήτης, Μπάμπης Σαββάκης, ακόμη και το ΕΪΤΖ είναι σπάνιο σε σχέση με την ελονοσία και αυτό γιατί από την ελονοσία πεθαίνουν 2.000.000 παιδιά το χρόνο μόνο στην Αφρική! Το ΕΪΤΖ δεν έχει φθάσει ακόμη σ' αυτά τα επίπεδα. Είναι ενδεικτικό ότι τα χρήματα που δίνονται για έρευνες στην ελονοσία είναι ένα πάρα πολύ μικρό υποπολλαπλάσιο σε σχέση με τα χρήματα που δίνονται για το ΕΪΤΖ. Να μην αναφέρουμε σπάνιες γενετικές παθήσεις που ενδιαφέρουν αποκλειστικά τη Δύση. Αυτή η κατάσταση σχετίζεται με τη χρηματοδότηση των ερευνών από τις εταιρίες, με το ενδιαφέρον των εταιριών και το ενδιαφέρον των κρατών. Οι μεγάλες εταιρίες και τα πλούσια κράτη ενδιαφέρονται για θέματα που αφορούν τις δικές τους αγορές και τους δικούς τους πληθυσμούς.

Παρά το γεγονός ότι οι οικονομικές προοπτικές της αγοράς των βιοτεχνολογικών προϊόντων δεν ανταποκρίθηκαν άμεσα στις προσδοκίες ως προς τις βιομηχανικές εφαρμογές αυτής της νέας τεχνολογίας, οι εκτιμήσεις για το 2.000 δείχνουν ότι θα υπάρξει πραγματική "άνθηση". Πάντως, οι πρόσφατες εκτιμήσεις αξιωματούχων της ΕΕ σχετικά με το ύψος των οικονομικών συναλλαγών στην παγκόσμια αγορά βιοτεχνολογίας αναφέρουν ότι αυτές μετά από τέσσερα χρόνια θα ξεπεράσουν τα 83,3 δισ. ECU!

Το μεγάλο προβάδισμα στον τομέα της βιοτεχνολογίας και ανοσολογίαςέχουν διεθνώς οι αμερικανικές εταιρίες. Επονται οι ευρωπαϊκές και ακολουθούν οι ιαπωνικές. Συγκεκριμένα, από το 1990 μέχρι το 1994 τα ευρωπαϊκά διπλώματα ευρεσιτεχνίας στο χώρο της βιοτεχνολογίας χορηγήθηκαν σε ποσοστό 39,5% σε αμερικανικές εταιρίες, σε ποσοστό 35,8% σε ευρωπαϊκές, 21,6% σε ιαπωνικές και σε ποσοστό 3,1% σε άλλες χώρες...

Επίσης, από στοιχεία της ΕΕ προκύπτει ότι ο βαθμός διείσδυσης των αμερικανικών επιχειρήσεων στην Ευρώπη είναι πολύ μεγαλύτερος στον τομέα της βιοτεχνολογίας απ' ό,τι σε άλλους τεχνολογικούς τομείς. Μελέτες που δημοσιεύτηκαν τον περσινό Μάρτη από το Σύνδεσμο Φορέων Φαρμακευτικής Ερευνας των ΗΠΑ αναφέρουν ότι το 1994, το γραφείο διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και σημάτων των ΗΠΑ χορήγησε 140 διπλώματα ευρεσιτεχνίας στον τομέα της γενετικής μηχανικής για φάρμακα, εκ των οποίων τα 109 σε αμερικάνικες εταιρίες, τα 16 σε ιαπωνικές, τα 10 σε Ευρωπαϊκές και τα 5 σε άλλες χώρες.

Αυτό που λείπει από την Ελλάδα είναι η ερευνητική "παράδοση" στους τομείς της γενετικής και της μοριακής βιολογίας. Είναι γεγονός, ότι οι Ελληνες επιστήμονες έχουν να αντιμετωπίσουν τα ξένα εργαστήρια αλλοδαπών πανεπιστημίων, που έχουν παράδοση πολλών δεκαετιών.

Στην Ελλάδα, η μοριακή βιολογία άρχισε να εμφανίζεται από τα μέσα της δεκαετίας του '70 με υποτυπώδεις μορφές. Εχουν γίνει διάφορα βήματα, αλλά όπως δηλώνει στο "Ρ" ο αναπληρωτής καθηγητής βιολογίας στο πανεπιστήμιο της Κρήτης, Νίκος Μοσχονάς, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι η χώρα μας μπορεί να συγκλίνει με τις ανάλογες προόδους που γίνονται στην Ευρώπη ή στην Αμερική πάνω στον τομέα της γενετικής.

Μέχρι σήμερα, τα κονδύλια που προσφέρονται από την πολιτεία για έρευνα είναι ελάχιστα και πάρα πολύ μικρά. Επίσης, δεν είναι σαφές και συγκεκριμένο εάν και πόσα χρήματα θα δοθούν, κυρίως από το υπουργείο Ανάπτυξης, Παιδείας, Υγείας κτλ...

Κατά τ' άλλα, οι Ελληνες βιολόγοι και γενετιστές διαπρέπουν στο εξωτερικό και υπάρχουν πλείστες τέτοιες περιπτώσεις επιστημόνων που μόλις φύγουν από τη χώρα μας τα καταφέρνουν θαυμάσια. Οπως επισημαίνει ο καθηγητής Ν. Μοσχονάς, "πρόκειται για ένα "κεφάλαιο" ζωντανό και σημαντικό, που το χαρίζουμε στα μεγάλα πανεπιστήμια και τις εταιρίες, χωρίς να μπορέσουμε να το ξαναπάρουμε πίσω...".

Η έρευνα που γίνεται στην Ελλάδα σήμερα είναι τέτοια ώστε να κατέχει, διεθνώς, μια μικρή θέση. Την πρωτοπορία σε μαζική κλίμακα θα πρέπει να την αναζητήσετε σε άλλες χώρες. Πολλοί Ελληνες πανεπιστημιακοί καθηγητές συμφωνούν στο εξής: Οι ερευνητικές ομάδες στη χώρα μας είναι μικρές, τα χρήματα λίγα, αλλά το επιστημονικό δυναμικό που υπάρχει είναι ικανό και διαθέσιμο, άρα, να δείξει σημαντικότερο έργο τις επόμενες δεκαετίες.

Στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης μια από τις έρευνες επιστημονικών ομάδων αφορά στην ανάλυση του χρωμοσώματος 10 του ανθρώπου. Πρόκειται για μια περιοχή που φαίνεται να έχει σχέση με τον καρκίνο του προστάτη. Πρωτοποριακό επιστημονικό έργο στον τομέα της γενετικής έρευνας παρουσίασε η ομάδα ερευνητών του καθηγητή Μπάμπη Σαββάκη. Ηταν η πρώτη, σε παγκόσμιο επίπεδο, που μπόρεσε να ανακαλύψει μια μεθοδολογία μεταφοράς γονιδίων στα χρωματοσώματα των εντόμων που επηρεάζουν τον άνθρωπο, τη γεωργική παραγωγή, το περιβάλλον. Η συγκεκριμένη γονιδιακή τεχνική εφαρμόστηκε πάνω στη μεσογειακή μύγα και είναι πολλές οι προοπτικές εφαρμογής της και σε άλλα έντομα που σχετίζονται με τη γεωργική παραγωγή.

Στη Θεσσαλονίκη και στην Πάτρα είναι, επίσης, σε εξέλιξη διάφορα ερευνητικά προγράμματα. Οπως, οι έρευνες των καθηγητών του παν/μίου Πατρών, Αντιγόνης Ζαχαροπούλου και Τάσου Μίντζα πάνω στον τομέα της μοριακής βιολογίας. Ερευνητικές ομάδες της ιατρικής σχολής του Παν/μίου Αθηνών,παρακολουθώντας την τεχνολογία που εμφανίζεται και τη διεθνή βιβλιογραφία, επιχειρούν να βρουν νέους σύγχρονους τρόπους για τη διάγνωση διαφόρων ασθενειών κυρίως στον τομέα της γενετικής. Η ερευνητική ομάδα της Α. Κομιτοπούλου στο τμήμα βιολογίας του πανεπιστημίου Αθηνών εργάζεται πάνω στη μοριακή βιολογία εντόμων.

Στον τομέα της μοριακής βιολογίας η συνεργασία πανεπιστημιακών εργαστηρίων με μεγάλες ξένες εταιρίες βιοτεχνολογίας είναι σε εμβρυακό, αν όχι σε ανύπαρκτο, επίπεδο. Υπάρχουν κάποιες υποτυπώδεις επαφές, καθώς εκ των πραγμάτων τα ερευνητικά τμήματα των μεγάλων ξένων φαρμακευτικών εταιριών δεν υπολογίζουν για έρευνα στην Ελλάδα.

Γερμανία:

Το Τρίτο Ράιχ δε "σκόρπισε" μόνο το θάνατο και τον όλεθρο πάνω στον πλανήτη, "πρωτοστάτησε" και στα πρώτα πειράματα γενετικής πάνω στον άνθρωπο. Το πρόγραμμα μαζικής εξόντωσης του Χίτλερ, αλλά και η δημιουργία του "υπερανθρώπου", που οραματιζόταν η ναζιστική Γερμανία, έστειλε εκατομμύρια ανθρώπους στο θάνατο...

Ο καθηγητής Καρλ Σνάιντερ της Χαϊδελβέργης είχε πολύ μεγάλες ευκαιρίες να ψάξει για αποδείξεις της δήθεν αδιάσειστης γενετικής πραγματικότητας. Λίγα χρόνια πριν αρχίσει ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος, διάφοροι Γερμανοί γιατροί ισχυρίζονταν ότι η γενετική επιστήμη κατανοεί απόλυτα πώς κληρονομούνται η εξυπνάδα και οι άλλες διανοητικές ιδιότητες, πράγμα που ήταν αδύνατο για την εποχή εκείνη. Συγκεκριμένα, ο Κ. Σνάιντερ υπέβαλε σε θεραπεία τους αρρώστους και μετά τους σκότωνε, έτσι ώστε να μπορεί να συγκρίνει τις κλινικές με τις παθολογικές διαγνώσεις. Ο καθηγητής του Αμβούργου, Γιούλιους Χαλερφόρντεν, "παρήγγειλε" 500 ανθρώπινα μυαλά, προκειμένου να πειραματιστεί και του τα παραχώρησαν! Ο Γιόζεφ Μένγκελε, με τις "ευχές" του Χίτλερ, διεξήγαγε απάνθρωπα πειράματα πάνω σε δίδυμα παιδιά στο Αουσβιτς, θέλοντας να βγάλει συμπεράσματα για τη γενετική διαδικασία.

Ιαπωνία:

Μια σειρά από αποτρόπαια πειράματα σε ανθρώπους έκαναν και οι Ιάπωνες κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Συγκεκριμένα, Ιάπωνες επιστήμονες έκαναν πειράματα, χρησιμοποιώντας σαν πειραματόζωα Βρετανούς, Αμερικανούς και Αυστραλούς αιχμαλώτους, προκειμένου να προετοιμάσουν μικροβιολογικό πόλεμο.

Στα στρατόπεδα της Μαντζουρίας και της Κορέας, Ιάπωνες επιστήμονες "έκαναν" επίθεση στα "πειραματόζωα" - αιχμαλώτους, με βακτηριολογικές βόμβες μολυσμένες με βακίλους είκοσι τουλάχιστον θανατηφόρων ασθενειών, όπως ευλογιά, πανώλη, σαλμονέλα, τύφο, τέτανο κλπ. Στη συνέχεια, έπαιρναν τους αιχμαλώτους και τους υπέβαλαν σε νεκροψία για να δουν τα συμπτώματα που παρουσίαζαν...

Μόνο με καρότσι μπορεί να μεταφέρει αυτός ο αγρότης από τη Νέα Ζηλανδία τα τεράστια φασολάκια του, μήκους άνω των δύο μέτρων! Ενδεχομένως, οι εταιρίες βιοτεχνολογίας να φροντίσουν για σας πριν από σας, ακόμη και στην περίπτωση που θα σας άρεσε η ιδέα πράσινου πορτοκαλιού, μπλε ντομάτας, τετράγωνου καρπουζιού...

Τελικά, τα δύο "διάσημα" πρόβατα του Εδιμβούργου δεν είναι εντελώς όμοια...