Associated Press

Φωτογραφίες απο αρχείο τηλεόρασης που δείχνουν στιγμές απο την ζωή στο «Κουρσκ»

Οι απελπισμένες προσπάθειες των ρωσικών σωστικών συνεργείων, που συνεχίζονται μέρα - νύχτα, δεν έχουν φέρει κανένα αποτέλεσμα: η μία μετά την άλλη, οι απόπειρες προσέγγισης των μίνι - υποβρυχίων τύπου «Μπέστερ» απέτυχαν, λόγω των ισχυρών υπόγειων ρευμάτων και της λάσπης στην οποία έχει παγιδευτεί το μοιραίο υποβρύχιο «Κουρσκ». Το προηγμένης τεχνολογίας βρετανικό υποβρύχιο «τσέπης» LR5 και οι Νορβηγοί εκπαιδευμένοι δύτες που κινούνται προς την περιοχή του δυστυχήματος, για να βοηθήσουν στην προσπάθεια απεγκλωβισμού των 118 ναυτικών του πυρηνοκίνητου σκάφους θα φθάσουν αύριο (Σάββατο), γεγονός που καθιστά απίθανη την ουσιαστική συμβολή τους...

Η Ρωσική τηλεόραση μετέδωσε χτες τις πρώτες εικόνες που ελήφθησαν με τηλεκατευθυνόμενη κάμερα από το υποβρύχιο, οι οποίες, όπως αναφέρουν ειδησεογραφικά πρακτορεία, δείχνουν εκτεταμένες καταστροφές από την πλώρη ως το μέσο του «Κουρσκ». Η πρόσθια έξοδος κινδύνου είναι αδύνατο να χρησιμοποιηθεί. Βρετανοί αξιωματούχοι, πάντως, δηλώνουν «αισιόδοξοι» ότι μπορεί να υπάρχουν ακόμη επιζώντες, αν και δεν έχει υπάρξει κανένα σημείο ζωής από το πλήρωμα.

Αν και το LR5, το ειδικό υποβρύχιο «τσέπης» που αναχώρησε χθες το πρωί από το Τροντχάιμ της Νορβηγίας προς τη θάλασσα Μπάρεντς, θεωρείται βέβαιο ότι είναι «συμβατό» με τις εξόδους κινδύνου του «Κουρσκ», υπάρχει ένα πολύ βασικό εμπόδιο. Και αυτό είναι το ότι οι έξοδοι κινδύνου μπορούν να ανοίξουν μόνο από το εσωτερικό του υποβρυχίου, κάτι που εντάσσεται μεν στην «αυτονόητη» αρχιτεκτονική ασφάλειας του σκάφους, αλλά σημαίνει ότι αν δεν υπάρχουν επιζώντες ή οι επιζώντες δεν είναι σε θέση να ανοίξουν τις θύρες, η όλη σωστική προσπάθεια θα πάει χαμένη.

Associated Press

Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε προς το CNN ότι οι εκτιμήσεις που διατυπώνουν Ρώσοι αξιωματούχοι, σύμφωνα με τις οποίες το μεγαλύτερο μέρος του πληρώματος επέζησε της έκρηξης, της πτώσης στο βυθό και της πλημμύρας στο πρόσθιο μέρος του σκάφους, είναι μάλλον «υπέρ του δέοντος αισιόδοξες».

Επιφυλάξεις για το πόσοι Ρώσοι ναυτικοί έχουν επιβιώσει της ναυτικής τραγωδίας διατυπώνονται και από άλλες πλευρές. Γερμανός γιατρός, ο οποίος έχει ειδικευτεί στις συνθήκες ζωής στα υποβρύχια δήλωσε χθες προς το γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο RTL ότι «δεν υπάρχει πρακτικά πιθανότητα να είναι ακόμη ζωντανοί» οι 118 ναυτικοί. Ο Γερμανός καθηγητής, Καρλ Πέτερ Φάτσκε, υποστήριξε ότι η Μόσχα ίσως αποδέχτηκε τη βοήθεια από το εξωτερικό «για προπαγανδιστικούς λόγους», προκειμένου να αντιμετωπίσει τις έντονες επικρίσεις για τον τρόπο που χειρίστηκε την υπόθεση. «Δεν υπήρξε ποτέ περίπτωση επιβίωσης για τόσο μεγάλο διάστημα σε ένα κατεστραμμένο υποβρύχιο... πρέπει να είμαστε ρεαλιστές», κατέληξε.

Η Τζέιν Αλεν, συντάκτης υγείας της εφημερίδας Los Angeles Times, εκτιμά ότι θα είναι όλο και δυσκολότερο για τους παγιδευμένους ναυτικούς να αντιμετωπίσουν την κατάσταση στο βυθισμένο υποβρύχιο προϊόντος του χρόνου. Η όλο και μεγαλύτερη έλλειψη οξυγόνου και άρα η εισπνοή διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και τρομακτικό το κρύο λόγω της διακοπής των συστημάτων θέρμανσης και εξαερισμού είναι δυνάμει «εξοντωτικοί παράγοντες», έγραψε. «Αν το οξυγόνο που λαμβάνεις φθάσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, απλώς λιποθυμάς και πεθαίνεις», συμπληρώνει ο φυσιολόγος Λίον Γκρίνμπαουμ, που ειδικεύεται σε υποβρύχιες συνθήκες.

Οι συγγενείς των Ρώσων ναυτικών εξακολουθούν ωστόσο να φθάνουν στο Μουρμάνσκ κατά δεκάδες, αναμένοντας με αγωνία το αποτέλεσμα -οποιοδήποτε αποτέλεσμα- των σωστικών προσπαθειών...

Το μεγάλο ερωτηματικό παραμένει, όμως, η αιτία της τραγωδίας. Ενώ ενισχύεται η εκδοχή ότι υπήρξε «έκρηξη» στο σκάφος -χτες οι γαλλικές και βρετανικές μυστικές υπηρεσίες έκαναν γνωστό ότι την κατέγραψαν, χωρίς να αποκαλύψουν περισσότερες λεπτομέρειες-, δεν έχει γίνει σαφές ποια ήταν η αιτία της. Η υπόθεση που έκαναν αξιωματούχοι του ρωσικού πολεμικού ναυτικού ότι η έκρηξη έγινε σε τορπιλοσωλήνα εξακολουθεί να ακούγεται, ενώ ακόμη μια υπόθεση -μάλλον «τραβηγμένη» είναι ότι το «Κουρσκ» προσέκρουσε σε νάρκη. Η υπόθεση ότι υπήρξε σύγκρουση με άλλο υποβρύχιο μοιάζει πλέον απίθανη, αφού σε μια τέτοια περίπτωση και το δεύτερο σκάφος θα υφίστατο αντίστοιχες ζημιές και δε βρέθηκε κανένα ίχνος που να πιστοποιεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Ενα αρκετά πιο τεκμηριωμένο σενάριο έδωσε στη δημοσιότητα η περιβαλλοντική οργάνωση της Νορβηγίας, Bellona (μέσω των σελίδων της στο Internet, στη διεύθυνση http://www.bellona.no/). Μέλος της οργάνωσης εκτιμά ότι είτε καθώς το υποβρύχιο βρισκόταν σε χαμηλό βάθος και άρχισε η διαδικασία μεταφοράς από την αυτόματη στη χειροκίνητη πλοήγηση, υπήρξε ένα λάθος και το Κουρσκ κατέβηκε, προσκρούοντας στο βυθό με αποτέλεσμα να προκληθεί έκρηξη στις δεξαμενές πεπιεσμένου αέρα του σκάφους, είτε η έκρηξη στις δεξαμενές του αέρα συνέβη απλώς λόγω έλλειψης συντήρησής τους. Το σενάριο της έκρηξης στις δεξαμενές αέρα «εξηγεί» το ότι υπήρξε αμέσως μεγάλη διαρροή οξυγόνου από το σκάφος στην επιφάνεια, αλλά και το ότι το πρόσθιο μέρος του υποβρυχίου πλημμύρισε μέσα «σε δευτερόλεπτα», με αποτέλεσμα το πλήρωμα να μην προλάβει καν να εκπέμψει σήμα κινδύνου προς το επιτελείο του ρωσικού πολεμικού ναυτικού.

Ο ρωσικός Τύπος επιδίδεται σε σκληρές κριτικές προς τον Πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν, αλλά και το ναυτικό, όπως και το σύνολο του ρωσικού κρατικού μηχανισμού, επιρρίπτοντάς τους από «αλαζονεία» ως «αδυναμία αντιμετώπισης της κατάστασης».

«Δεν είναι γνωστό πότε ενημερώθηκε ο Πρόεδρος για την κατάσταση, αλλά μόλις χτες έδωσε συνέντευξη για τη σωτηρία του Κουρσκ» έγραφε στο χτεσινό της φύλλο η «Μοσκόφσκι Κομσομόλετς». «Οι ναύτες του Κουρσκ σιώπησαν χτες», σχολίασε η Κομσομόλσκαγια Πράβντα, προσθέτοντας το ερώτημα «γιατί ο πρόεδρος παρέμεινε σιωπηλός επί τόσες ημέρες;». Η Ιζβέστια από την πλευρά της εκτίμησε ότι η τραγωδία στο «Κουρσκ», δείχνει ότι «το ρωσικό κράτος δεν μπορεί να αντιμετωπίζει τέτοιες καταστάσεις» και διατύπωσε ένα καυστικό σχόλιο: «όταν πρόκειται για θέμα ζωής ή θανάτου, οι ναύαρχοι, οι στρατηγοί και οι κρατικοί αξιωματούχοι δεν πρέπει να ψεύδονται, να εξαπατούν και να σκέφτονται μόνο την καριέρα τους - είναι βλασφημία» γράφει η «Ιζβέστια». «Μαζί με το Κουρσκ βυθίστηκε και η εμπιστοσύνη του λαού ότι το κράτος μπορεί να μας προστατεύσει από τα προβλήματα. Είναι οι αρχές που προσάραξαν στον βυθό μαζί με το "Κουρσκ"», συμπλήρωσε η «Ιζβέστια».

Τα υποβρύχια τύπου Oscar-2, ένα από τα οποία είναι και το «Κουρσκ», θεωρούνταν ως σήμερα «αδύνατο να βυθιστούν», σύμφωνα με δήλωση του Ιγκορ Μπαράνοφ, αρχισχεδιαστή τους. Με αρκετή δύναμη πυρός για να βυθίσει ένα αεροπλανοφόρο και ολόκληρη τη συνοδεία του, σχεδιασμένο για να αντέξει ακόμη και απευθείας πλήγμα από τορπίλη, καθένα από τα υποβρύχια του τύπου αυτού (συνολικά ναυπηγήθηκαν 16) σε περίπτωση πολέμου με τη Δύση θα αναλάμβανε την αποστολή να «κόψει το ΝΑΤΟ στα δύο», διακόπτοντας τις θαλάσσιες μεταφορές στον Ατλαντικό. Και, όπως λένε στρατιωτικοί αναλυτές, ένας από τους λόγους που η Μόσχα δίστασε να δεχτεί τις δυτικές προτάσεις πρόθυμης βοήθειας ήταν, και είναι ακόμη, η αποκάλυψη του τρόπου με τον οποίο το «αβύθιστο» υποβρύχιο μπορεί να βυθιστεί... Η αποδοχή εξ άλλου από τον Ρώσο Πρόεδρο Πούτιν της δυτικής βοήθειας έγινε μόνο μετά από «ειδική τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Αμερικανό ομόλογό του, Μπιλ Κλίντον», όπως μετέδωσε χτες το πρακτορείο Associated Press.

Associated Press

Μια οδυνηρά οικεία εικόνα. Το πρωί μετά τη 17η Αυγούστου του 1999, συνεργεία άρχιζαν να αναζητούν επιζώντες στα συντρίμμια ολόκληρης της ΒΔ Τουρκίας...

Ο δολοφόνος Εγκέλαδος επέστρεψε χτες στον τόπο του εγκλήματος, ένα χρόνο μετά τη «βιβλικών διαστάσεων» καταστροφή της 17ης Αυγούστου - αλλά αυτή τη φορά η δόνηση ήταν μόλις 4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ και δεν προκάλεσε θύματα ή ζημιές.

Ακόμη κι έτσι, οι μνήμες που ανακίνησε ο χτεσινός σεισμός είναι πάρα πολύ οδυνηρές. Και κατά τραγική ειρωνεία συνέπεσε με εκδηλώσεις σε ολόκληρη την Τουρκία για το σεισμό των 7,4 Ρίχτερ που κόστισε τις ζωές σε πάνω από 20.000 ανθρώπους (επισήμως, διότι οι ανεπίσημες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 40.000 έως 50.000 νεκρούς...) και ξερίζωσε εκατοντάδες χιλιάδες άλλες.

Επιμνημόσυνες δεήσεις, συγκεντρώσεις αλληλεγγύης και επισκέψεις σε κοιμητήρια είναι ορισμένες από τις εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν αύριο στη χώρα. Χτες βράδυ πραγματοποιήθηκε αγρυπνία στη μνήμη της μοιραίας νύχτας. Εκείνης της νύχτας που η γη σειόταν επί 45 δευτερόλεπτα που φάνηκαν σαν να ήταν ένας αιώνας, από τις 03.02 τοπική ώρα (και ώρα Ελλάδας), σπέρνοντας τον πανικό, το θάνατο και την καταστροφή.

Οι εκδηλώσεις στη μνήμη των νεκρών ξεκίνησαν από την Κωνσταντινούπολη. Στο προάστιο Αβτσιλάρ, το μόνο τμήμα της πόλης το οποίο επλήγη σοβαρά από το σεισμό. Περισσότεροι από εκατό επιζήσαντες του σεισμού και εκπρόσωποι μη κυβερνητικών οργανώσεων συγκεντρώθηκαν στην τοποθεσία όπου ένα κτίριο είχε καταρρεύσει πέρσι, καταπλακώνοντας τους 60 κατοίκους του. Οι συγκεντρωθέντες απέθεσαν κόκκινα γαρίφαλα στη μνήμη των 60 νεκρών, σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης. «Είναι επώδυνο να διαπιστώνουμε ότι η πιο μεγάλη εκδήλωση αλληλεγγύης των πολιτών που έγινε ποτέ στην Τουρκία γεννήθηκε από 45 δευτερόλεπτα στη διάρκεια των οποίων αφανίστηκε η βορειοδυτική Τουρκία. Μάθαμε την αλληλεγγύη από τις κραυγές που υψώνονταν από τα ερείπια. Τώρα οφείλουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη γνώση για να ζητήσουμε από τις αρχές να δώσουν λόγο, να φροντίσουν τα τραύματά μας και να εργαστούν συλλογικά για να μας προστατεύσουν από μελλοντικούς σεισμούς», υπογραμμίζουν 40 μη κυβερνητικές οργανώσεις που συνδράμουν τους πληγέντες.

Ο σεισμός της 17ης Αυγούστου πέρσι στην Τουρκία άφησε τουλάχιστον 600.000 άστεγους και προκάλεσε ζημιές σε περισσότερα από 33.000 κτίρια, κατά τον επίσημο απολογισμό. Ενα χρόνο μετά, 147.000 άνθρωποι εξακολουθούν να ζουν σε λυόμενα και 30.000 σε χωριά από σκηνές, ενώ οι πόλεις που επλήγησαν περισσότερο από το σεισμό εξακολουθούν ακόμη να φέρουν τα σημάδια της καταστροφής. Οσο για τους κατοίκους, αυτοί εξακολουθούν να ζουν με το φόβο ενός νέου σεισμού, ο οποίος σύμφωνα με σεισμολόγους προβλέπεται να χτυπήσει εντός των τριάντα ερχόμενων ετών.