ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 18 Μάρτη 2001
Σελ. /32
ΔΙΕΘΝΗ
Κύριος ένοχος ο ιμπεριαλισμός

Τελικά, το κουβάρι των Βαλκανίων εξακολουθεί να ξετυλίγεται, χωρίς να μπορεί να προσδιοριστεί η διάρκεια και η κατάληξή του. Εάν αυτό γίνεται αποδεκτό ως ένα λογικοφανές συμπέρασμα, δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο και για τις διαφορετικές προσεγγίσεις που γίνονται για το βαλκανικό πρόβλημα από τους κατά τεκμήριο γνώστες. Εδώ οι προσεγγίσεις δημιουργούν μωσαϊκό που συσκοτίζει ακόμη και τις προθέσεις των ομιλούντων.

Μια, π.χ., υπερβολική αναφορά στις επιμέρους διαφορές βαλκανικών κρατών ή και μεταξύ των δυτικο-συμμαχικών δυνάμεων, μπορεί να δώσει την εντύπωση ότι χάνεται η κύρια αιτία του προβλήματος. Αντίθετα, μια αποκλειστική αναφορά στη «σε τελευταία ανάλυση» αιτία, κινδυνεύει να αποκρύψει τη σημασία των ποικίλων προβλημάτων που διαπλέκουν τον ιστό του προβλήματος, σε μια επιφανειακή απλούστευση. Οσο περισσότερο βαθαίνει η κρίση και υπεισέρχονται δυνατότεροι παράγοντες, τόσο το πρόβλημα γίνεται πιο σύνθετο. Αυτό σημαίνει ότι, κρατώντας γερά στο χέρι την κύρια αιτία του, ψάχνεις να βρεις τις πολλαπλές εκφράσεις του στο δαίδαλο του επιφανειακού και του ουσιώδους.

Σε μια τέτοια φάση φαίνεται να εισέρχεται η βαλκανική κρίση που επίκεντρό της είναι η Γιουγκοσλαβία και ψυχή της η Σερβία. Κύριο σημείο φαίνεται να είναι η ιδιότυπη και εν πολλοίς αμαρτωλή, ακόμη και για τα μέτρα της, αμερικανική εξωτερική πολιτική. Οι ΗΠΑ δείχνουν με ιδιότυπο τρόπο να διορθώνουν τα ζύγια τους στη Σερβο-αλβανική διένεξη. Ενώ δεν εγκαταλείπουν την υποστήριξη των Αλβανών του «Ουτσεκά» και των παραπολιτικών - παραστρατιωτικών παραφυάδων του, επαναφέρουν στο πολεμικό προσκήνιο, έστω και (υπό έλεγχο) περιορισμένα, τους Σέρβους. Αυτό δείχνει σαν να ξηλώνεται ξαφνικά ο μέχρι τώρα καμβάς που απεικόνιζε τη μονομερή τους υποστήριξη στον αλβανικό τυχοδιωκτισμό.

Ομως, παρά την αληθοφάνεια αυτής της ενέργειας, η φαινομενική αυτή στροφή χαίρει ιδιαίτερου βάθους και προοπτικής. Μετά την πραξικοπηματική άνοδο στην κυβέρνηση του Βελιγραδίου της δυτικόφιλης «Δημοκρατικής Αντιπολίτευσης», άρχισαν να ταράζονται τα ζύγια της ευρω-ατλαντικής ζυγαριάς, παρά το ότι αυτή υπήρξε η γενεσιουργός αιτία της ανόδου. Το πρόβλημα των ΗΠΑ και των συν αυτώ που συναποτελούν την ευρω-ατλαντική συμμαχία του ΝΑΤΟ είναι να επαναφέρουν την προς στιγμή διαταραχθείσα Σερβο-αλβανική σχέση στο προγενέστερο επίπεδο. Η ουσία αυτού του επιπέδου δεν είναι απλώς η μονομερής υποστήριξη των Αλβανών έναντι των Σέρβων, που έτσι κι αλλιώς υπήρξε. Η ουσία βρίσκεται στη συνεχή διατήρηση της θερμής σερβο-αλβανικής διένεξης που διασφαλίζει την αμερικανική επιδιαιτησία και εξ αυτής τον έλεγχο στην περιοχή. Π.χ., κάτω από διαφορετικές συνθήκες, η υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Αλβανία θα μπορούσε να μην είχε υπάρξει ή και να γινόταν το αντίθετο. Στο σημείο αυτό αξίζει να παρατηρηθεί αυτό που γράφω πιο πάνω, ότι δηλ. η υπερβολική μονομερής αναφορά στα επιμέρους χάνει τον μπούσουλα του κύριου που είναι τα ευρω-ατλαντικά συμφέροντα των ΗΠΑ, ΝΑΤΟ κι υπαρκτής ΕΕ, ως ρυθμίζουσας δύναμης στο σκηνικό των διενέξεων στα Βαλκάνια. Ταυτόχρονα, η ιδιότυπη φαινομενική μετάλλαξη της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής που επαναφέρει στο προσκήνιο την πολεμική μηχανή της Σερβίας, έστω και με τσίμπλα στα μάτια, ανοίγει ένα νέο μέτωπο στις επιμέρους εκφράσεις του κύριου άξονα της δυτικοσυμμαχικής πολιτικής. Αυτοί που κατέχουν τη «σε τελευταία ανάλυση» ερμηνεία της ιμπεριαλιστικής πολιτικής, υποχρεώνονται να επισημαίνουν με περισσότερα μάτια από πριν, τα επιμέρους συμβαίνοντα μιας συνεχούς βαθαίνουσας κρίσης. Τα αποτελέσματα σκοτεινά και απύθμενα.

Στη σχέση μεταξύ των ισχυροτέρων χωρών - μελών της δυτικής συμμαχίας εξακολουθεί κι εδώ να ισχύει ο γενικός κανόνας της διασφάλισης της εσωτερικής τους συνοχής μέσα από ισχυρές αγκωνιές, ως τρόπος ύπαρξης της ενδοϊσορροπίας τους. Ταυτόχρονα, υπάρχει η συμφωνία ότι βαδίζουν στις κοινές ράγες της κοινής επιδίωξης που είναι η παγκόσμια κυριαρχία. Εφόσον αυτό δεν παραβιάζεται, τότε, ο καθείς κατά την ικανότητά του να απομυζά τη μερίδα του λέοντος σε χώρους κι αγορές που κατακτήθηκαν και κατακτώνται με σιδερένια κοινή θέληση και σιωπή. Μέχρι στιγμής, η σιδερένια αυτή θέληση της σιωπής αναγνωρίζει την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ στη θέση της πρώτης μιλιταριστικής δύναμης. Αυτό σημαίνει ότι στα Βαλκάνια θα διατηρείται η πολεμική απειλή ως διέξοδος τοπικών και περιφερειακών διενέξεων. Οι αδιόρθωτοι «εστέτ» της εκσυγχρονισμένης και δε συμμαζεύεται «αριστεράς» προβάλλουν την ΕΕ ως εναλλακτική λύση ασφάλειας. Αυτοί δε χαμπαρίζουν ότι η υπαρκτή Ευρωπαϊκή Ενωση του κεφαλαίου και του μιλιταρισμού είναι ο έταιρος, μετά τις ΗΠΑ, πυλώνας του ενιαίου ιμπεριαλιστικού οικοδομήματος. Εάν πάψει να λειτουργεί σαν τέτοιος, θα συμπαρασυρθεί κι αυτός στη γενική κατάρρευση. Αυτό το ξέρουν αρκετά καλά οι κεφαλαιοκράτες - μιλιταριστές της ΕΕ.

Γι' αυτό και κρατούν για τον εαυτό τους τη δεύτερη, μετά τον αμερικανικό μιλιταρισμό, θέση της κατά φαντασία οικονομικής θεραπαινίδας των βομβαρδισμένων χωρών και λαών.


Αντώνης ΔΑΜΙΓΟΣ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ