ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 16 Οχτώβρη 2016
Σελ. /32
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του ηλεκτρονικού τσιγάρου

Το κάπνισμα σκοτώνει, αν και πολλοί δεν καταλαβαίνουν - τουλάχιστον έγκαιρα - πόσο θανατηφόρο είναι. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο καπνός σκοτώνει περίπου τους μισούς από τους φανατικούς καπνιστές, μέσω των καρδιαγγειακών παθήσεων, του καρκίνου των πνευμόνων και άλλων καρκίνων και ασθενειών του αναπνευστικού. Περίπου το 30% των θανάτων από καρκίνο στις ΗΠΑ οφείλεται στη χρήση καπνού.

Τα τελευταία χρόνια το ηλεκτρονικό τσιγάρο εξαπλώνεται με εκπληκτική ταχύτητα. Πρωτοεμφανίστηκε τα πρώτα χρόνια της νέας χιλιετίας και σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, οι πωλήσεις του θα μπορούσαν να ξεπεράσουν εκείνες του παραδοσιακού καπνού μέσα στα επόμενα χρόνια. Οι κυβερνήσεις σε αρκετές χώρες έχουν αρχίσει να παίρνουν ρυθμιστικά μέτρα. Στις ΗΠΑ αποφασίστηκε τον περασμένο Μάη η απαγόρευση πωλήσεων ηλεκτρονικών τσιγάρων σε νέους ηλικίας κάτω των 18 ετών και επιβλήθηκε ο έλεγχος των προϊόντων αυτών και των ουσιών που χρησιμοποιούνται με αυτά, από πλευράς ασφάλειας και επιπτώσεων στην υγεία. Μερικές χώρες, όπως η Νέα Ζηλανδία, απαγόρευσαν τελείως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα που χρησιμοποιούν μείγματα με νικοτίνη.

Οι περιορισμοί αυτοί τίθενται με δεδομένο ότι είναι άγνωστοι τυχόν κίνδυνοι από τη μακρόχρονη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου και με κανέναν τρόπο δεν πρέπει άνθρωποι που δεν καπνίζουν, ιδίως τα παιδιά και οι νέοι, να θεωρήσουν ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα να αρχίσουν το «άτμισμα» (σ.σ. κατά το κάπνισμα). Παρ' όλ' αυτά είναι σαφές ότι το άτμισμα είναι πολύ λιγότερο επικίνδυνο για την υγεία από το κάπνισμα. Ορισμένοι ειδικοί εκτιμούν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα εμπεριέχουν κίνδυνο για την υγεία σε ποσοστό 3% - 5% του κινδύνου που εμπεριέχουν τα τσιγάρα με καπνό. Αυτό φυσικά με την προϋπόθεση ότι οι πρώην καπνιστές ατμίζουν παίρνοντας την ίδια νικοτίνη όπως και πρώτα. Αν όμως αρχίσουν να ατμίζουν μανιωδώς οπουδήποτε, από το πρωί έως το βράδυ απορροφώντας περισσότερη νικοτίνη από πριν, προφανώς ο δείκτης προβλημάτων στην υγεία μετατοπίζεται προς μεγαλύτερα ποσοστά.

Κανείς δεν ξέρει ακόμα με βεβαιότητα πόσο επικίνδυνα είναι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Φυσικά, όπως και τα τσιγάρα από καπνό, περιέχουν νικοτίνη (ελάχιστοι καταφέρνουν να τα χρησιμοποιήσουν με καθαρό νερό). Μια παλιά παροιμία λέει ότι η νικοτίνη προκαλεί εξάρτηση, αλλά η πίσσα σκοτώνει και φυσικά δεν παράγεται πίσσα κατά τη χρήση των ηλεκτρονικών τσιγάρων. Ωστόσο, είναι δυνατό τα ηλεκτρονικά τσιγάρα να συμβάλλουν στην εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα με κάποια άγνωστη σήμερα διαδικασία, αλλά αυτό δεν θα αποκαλυφθεί πριν περάσουν πολλά χρόνια χρήσης τους, καθώς ο καρκίνος συνήθως θέλει αρκετά χρόνια για να εμφανιστεί. Ακόμα και μετά από δεκαετίες θα είναι δύσκολο να βγουν απόλυτα συμπεράσματα, καθώς ορισμένοι συνδυάζουν το ηλεκτρονικό τσιγάρο με τα τσιγάρα με καπνό.

Πιο σίγουροι κίνδυνοι από τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι εκείνοι που προέρχονται από τη χρήση διαφόρων αρωμάτων και προσθέτων, που είναι οι μεγάλες άγνωστες παράμετροι. Οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν χιλιάδες διαφορετικές χημικές ουσίες για να προσομοιώσουν γεύσεις όπως της φράουλας και διαφόρων κέικ. Φυσικά αυτές οι γεύσεις κάνουν το ηλεκτρονικό τσιγάρο πιο θελκτικό ιδιαίτερα για τις νέες ηλικίες και κάποιοι έφηβοι ίσως μπουν στον πειρασμό να το δοκιμάσουν πριν δοκιμάσουν κανονικό τσιγάρο. Οι περιορισμοί που έχουν τεθεί μέχρι σήμερα δεν αφορούν τα χημικά πρόσθετα, τα οποία έχουν κριθεί μη επικίνδυνα για την υγεία όταν προστίθενται σε τροφές, αλλά όχι όταν εισπνέονται και μάλιστα μετά από θέρμανσή τους αρκετή, ώστε να εξατμιστούν. Σε τέτοιες θερμοκρασίες είναι δυνατή κάποια διάσπαση ή αλληλεπίδραση των χημικών προσθέτων. Αγνωστη είναι και η επίπτωση στο επιθήλιο από τη μακρόχρονη εισπνοή καθαρού ατμού νερού.

Αν οι κυρίαρχες σήμερα επιστημονικές εικασίες για την ασφάλεια του ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι σωστές, τότε ο κίνδυνος απ' αυτά είναι περίπου στο ίδιο επίπεδο με τον κίνδυνο από τη συμβίωση με έναν καπνιστή και την εισπνοή καπνού από δεύτερο χέρι. Αυτός ο κίνδυνος δεν είναι αμελητέος και χρειάζεται να προσδιοριστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια, καθώς οι προσεγγίσεις δεν είναι αρκετές για ζητήματα σαν αυτό. Κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται να γίνει για αρκετό καιρό λόγω κόστους, το οποίο δεν είναι διατεθειμένα να καταβάλουν τα μονοπώλια (είτε της παραδοσιακής καπνοβιομηχανίας που μεταφέρουν κεφάλαια στο ηλεκτρονικό τσιγάρο, είτε νεοεισερχόμενων καπιταλιστών). Στο μεταξύ, είναι αδιαμφισβήτητο ότι γύρω στο ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι μπορεί να πεθάνουν από τη χρήση καπνού έως το τέλος του 21ου αιώνα...

Η καλύτερη λύση, φυσικά, είναι η απεξάρτηση από τη νικοτίνη και με αυτή που προσλαμβάνεται με τον παραδοσιακό και με αυτή που προσλαμβάνεται με τον τεχνολογικό τρόπο.


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ
Η βιονική είναι πια αποδοτικότερη από τη φυσική!

Τα φύλλα των φυτών, αλλά και τα μονοκύτταρα φύκη, συνθέτουν θρεπτικές ουσίες (καύσιμα) από τον απλό συνδυασμό νερού και διοξειδίου του άνθρακα, με τη βοήθεια του ηλιακού φωτός, μέσω της διαδικασίας που ονομάζεται φωτοσύνθεση. Τώρα, ομάδα επιστημόνων ισχυρίζεται ότι όχι μόνο αναπαρήγαγαν τεχνητά τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης, αλλά και τη βελτίωσαν ως προς την απόδοση, με ένα σύστημα που ονομάζουν «βιονικό φύλλο».

Ο χημικός Ντάνιελ Νοσέρα του πανεπιστημίου Χάρβαρντ και η ομάδα του συνεργάστηκαν με τη συνθετική βιολόγο Πάμελα Σίλβερ της Ιατρικής Σχολής του ίδιου ιδρύματος και τη δική της επιστημονική ομάδα και κατασκεύασαν ένα είδος «ζωντανής» μπαταρίας, που ονομάζουν «βιονικό φύλλο», ακριβώς επειδή συνδυάζει τη βιολογία με την τεχνολογία. Η συσκευή χρησιμοποιεί ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ηλιακά φωτοβολταϊκά κύτταρα, για να τροφοδοτήσει με Ενέργεια τη χημική διεργασία της διάσπασης του νερού σε οξυγόνο και υδρογόνο. Μικρόβια μέσα στο σύστημα τρέφονται με το παραγόμενο υδρογόνο και απορροφώντας διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα το μετατρέπουν σε αλκοόλη, που μπορεί μετά να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο. Η πρώτη συσκευή τεχνητής φωτοσύνθεσης που έφτιαξε αυτή η επιστημονική ομάδα εμφανίστηκε το 2015, παράγοντας 0,2 γραμμάρια αλκοόλης ανά λίτρο νερού, αλλά πέρα από τη μικρή απόδοση ο καταλύτης νικελίου - μολυβδενίου - ψευδαργύρου που χρησιμοποιούσαν είχε την παρενέργεια να δηλητηριάζει τα μικρόβια.

Η ομάδα αναζήτησε καλύτερο καταλύτη και όπως ανακοίνωσε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό «Science» τον βρήκε σε ένα κράμα κοβαλτίου και φωσφόρου, ένα αμάλγαμα, που ήδη χρησιμοποιούνταν ως αντιδιαβρωτική επικάλυψη για πλαστικά και μεταλλικά εξαρτήματα. Με τον νέο καταλύτη στο «βιονικό φύλλο» αυξήθηκε η παραγωγή αλκοολών (όπως η ισοπροπανόλη και η ισοβουτανόλη) πλησιάζοντας το 10%. Για κάθε κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας από τον ήλιο, τα μικρόβια μπορούν να απορροφούν 130 γραμμάρια διοξειδίου του άνθρακα από τον αέρα και να συνθέτουν 60 γραμμάρια ισοπροπανόλης. Αυτή η μετατροπή είναι περίπου 10 φορές πιο αποδοτική από τη φυσική φωτοσύνθεση!

Δυστυχώς, συχνά η απόσταση ανάμεσα σε μια βιοτεχνολογική διεργασία που πραγματοποιείται στο εργαστήριο και την εφαρμογή της σε μαζική κλίμακα στην παραγωγή είναι μεγάλη και δεν είναι καθόλου σπάνιο να μη γεφυρώνεται ποτέ. Θα δούμε ποια θα είναι η τύχη του «βιονικού φύλλου».

Ο εγκέφαλος δεν «προφέρει» τις λέξεις που γνωρίζει

Οταν τα παιδιά μαθαίνουν να διαβάζουν, προφέρουν τα γράμματα ένα ένα, πριν αρχίσουν να τα συνδέουν μεταξύ τους και το αποτέλεσμα αυτής της σύνδεσης να το αντιλαμβάνονται ως λέξη και ως έννοια. Με την πρακτική, όμως, σταδιακά ο άνθρωπος αρχίζει να αναγνωρίζει τις λέξεις με μια ματιά. Στην πραγματικότητα, ο εγκέφαλός μας συντάσσει ένα οπτικό λεξικό, που συνήθως εδράζεται στον οπίσθιο κροταφικό λοβό, δίπλα στην περιοχή που είναι εξειδικευμένη στην αναγνώριση προσώπων. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, αυτό το λεξικό υπερκεράζει το φωνητικό κέντρο του εγκεφάλου και είναι κρίσιμο νοητικό υπόβαθρο για τους ανθρώπους με υψηλή αναγνωστική ικανότητα.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι 27 συμμετέχοντες στο πείραμα που πραγματοποίησαν εμφάνιζαν ενεργοποίηση διαφορετικών ομάδων νευρώνων στον οπίσθιο κροταφικό λοβό, όταν διάβαζαν ομόηχες λέξεις. Αυτό σημαίνει ότι υπήρχαν εκεί διαφορετικές καταχωρίσεις για τις ομόηχες αλλά διαφορετικής σημασίας λέξεις. Αντίθετα, όταν άκουγαν ή πρόφεραν τις ομόηχες λέξεις, ενεργοποιούνταν η ίδια ομάδα νευρώνων.

Τα συμπεράσματα της μελέτης ενδέχεται να επιδράσουν στις παιδαγωγικές τεχνικές εκμάθησης της ανάγνωσης, καθώς φαίνεται να στρέφουν σε πιο επικεντρωμένες σε οπτικά στοιχεία τεχνικές, αντί των τεχνικών που βασίζονται πιο πολύ σε φωνητικά στοιχεία. Επίδραση, ίσως έχει και στην κατανόηση των αιτιών της δυσλεξίας. Οι ερευνητές σχεδιάζουν τώρα έρευνες με υποκείμενα που είναι δυσλεκτικά ή κωφά, καθώς και αυτά παρουσιάζουν δυσκολία στην εκμάθηση ανάγνωσης.



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ