Copyright 2017 The Associated

Στη συνάντηση της ΕΤΑΑ (φωτ.) στελέχη μονοπωλίων ανέδειξαν την Κύπρο ως «κομβικό σημείο» για ευρύτερες επενδύσεις

Μετά τη συνάντηση που είχαν Αναστασιάδης - Ακιντζί την Πέμπτη, έμεινε ανοιχτό το ενδεχόμενο για συνέχιση και των διαπραγματεύσεων που ξεκίνησαν τον Γενάρη στη Γενεύη, για το κρίσιμο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, με τον Κύπριο Πρόεδρο να σημειώνει, πάντως, ότι «το θέμα είναι να πάμε καλά προετοιμασμένοι».

Ωστόσο, ο ειδικός σύμβουλος του γγ του ΟΗΕ, Εσπαν Μπαρθ Αϊντε, όλες τις τελευταίες μέρες, ανέδειξε ότι όσο προχωρά το παζάρι αναδεικνύονται και οι σύνθετες «ισορροπίες» που απαιτεί μια λύση, οι οποίες θα είναι δύσκολο να διασφαλιστούν. Μετά από συνάντηση με τον γγ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, στη Νέα Υόρκη, ο Αϊντε υποστήριξε: «Εάν πρέπει να μιλήσουμε ανοικτά αυτήν τη στιγμή, είμαστε στα πρόθυρα μεγάλης προόδου ή κατάρρευσης» και πρόσθεσε: «Στον ορίζοντα υπάρχει μια διαφαινόμενη κρίση που αφορά τις έρευνες για φυσικό αέριο τον Ιούλιο. Δεν πιστεύω ότι θα περάσει από μόνη της. Αντιθέτως, βλέπω ότι πλησιάζει». Σε περίοδο μη λύσης, οι υδρογονάνθρακες δημιουργούν διαφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών και σε μια περίπτωση διαφωνίας, η Κύπρος «μπορεί να εισέλθει σε μεγάλα βάσανα», συνέχισε.

Στο περιθώριο της ετήσιας συνέλευσης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανάπτυξης και Ανασυγκρότησης (ΕΤΑΑ) που έγινε στη Λευκωσία 9 με 11 Μάη, η κυπριακή πρωτεύουσα φιλοξένησε Επιχειρηματικό Φόρουμ, αλλά και πλατιά συνάντηση διεθνών οργανισμών ειδικά για τη «στήριξη της κυπριακής οικονομίας» σε περίπτωση ολοκλήρωσης των συνομιλιών. Η συνάντηση έγινε υπό την προεδρία της ΕΤΑΑ και συμμετείχαν εκπρόσωποι της Κομισιόν, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κ.τ.λ. Ακόμα, συμμετείχαν ο Ελληνοκύπριος διαπραγματευτής Ανδρέας Μαυρογιάννης και ο Τουρκοκύπριος Οζντίλ Ναμί, ο ίδιος ο ειδικός σύμβουλος του γγ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Εσπαν Μπαρθ Αϊντε, αλλά και η ειδική αντιπρόσωπος του ΟΗΕ στην Κύπρο, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ.

Ο πρόεδρος της ΕΤΑΑ, Σούμα Καρχαμπάρτι, αναγνώρισε ότι οι συνομιλίες για το Κυπριακό δεν είναι εύκολες, αλλά έσπευσε να μιλήσει για την «τεράστια οικονομική δυναμική που σχετίζεται με την επανένωση». Πρόσθεσε ότι «εάν υπάρξει επιτυχής κατάληξη των συνομιλιών, βεβαίως και θα είμαστε έτοιμοι να πραγματοποιήσουμε σημαντικές επενδύσεις, για να καταστήσουμε την επανένωση μια πραγματική οικονομική επιτυχία».

Ο διευθυντής Διεθνών Σχέσεων του ιταλικού ενεργειακού κολοσσού ΕΝΙ, Λάπο Πιστέλι, περιέγραψε την Κύπρο «ως ένα δυνάμει κομβικό σημείο ανάπτυξης φυσικού αερίου» και σημείωσε πως αν η περιοχή καταστεί κόμβος ενεργειακών εξαγωγών είναι σαφές ότι το νησί θα βρίσκεται στο σταυροδρόμι όλων των πιθανών προορισμών. Ειδικά για τον αγωγό «East Med» (που θα μεταφέρει αέριο μέσω Ισραήλ - Κύπρου - Ελλάδας - Ιταλίας προς την Ευρώπη) ο Πιστέλι είπε ότι η ENI διατηρεί ανοιχτές όλες τις επιλογές και εστίασε στην «ιδανική (γεωγραφική) θέση του νησιού».

Αλλά και η Αμερικανίδα πρέσβειρα στην Κύπρο, Κάθλιν Ντόχερτι, διαβεβαίωσε σε πρόσφατη συνέντευξή της ότι αμερικανικά μονοπώλια είναι διαθέσιμα να βοηθήσουν σε περίπτωση λύσης, παραθέτοντας ήδη «ηχηρά» ονόματα που δρουν στην Κύπρο: «Noble Energy», «Exxon Mobil», «Hard Rock Casino». «Μείνετε προσηλωμένοι στη λύση του προβλήματος» ήταν το μήνυμά της, ενώ σε ερώτημα για το αν οι Ελληνοκύπριοι μπορούν να εμπιστευτούν την Τουρκία τόνισε: «Η Τουρκία θα επωφεληθεί από τη διαφοροποίηση των ενεργειακών της πηγών αλλά και η Κύπρος θα επωφεληθεί, αφού θα μπορεί να διοχετεύει το φυσικό της αέριο σε μια μεγάλη αγορά. Δεν είναι θέμα εμπιστοσύνης, είναι εμπορική συναλλαγή. Οι επιχειρηματικοί δεσμοί είναι πιο δυνατοί από τους πολιτικούς...».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, φουντώνουν οι φήμες και για «νέες προτάσεις» που πέφτουν στο τραπέζι. Δεν πάνε πολλές μέρες από πληροφορίες ελληνοκυπριακών ΜΜΕ που εμφάνιζαν το ψευδοκράτος να έχει καταθέσει «ενδιάμεση φόρμουλα», σύμφωνα με την οποία στην «ενιαία» Κύπρο δεν θα υπάρχει κεντρική ομόσπονδη κυβέρνηση. Θα υπάρχει απλά «κοινή εκπροσώπηση» στο εξωτερικό, αλλά στο εσωτερικό θα υπάρχουν ξεχωριστές διακυβερνήσεις. Μάλιστα, αν αυτή η πρόταση γίνει δεκτή, η Αγκυρα φέρεται έτοιμη να «δεχτεί μείωση των στρατευμάτων».

Εντείνονται οι παρεμβάσεις ξένων παραγόντων στα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς οξύνονται η ενδοϊμπεριαλιστική κόντρα, οι γεωπολιτικοί και οι ενεργειακοί ανταγωνισμοί των ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ με τη Ρωσία.

Στην ΠΓΔΜ, η πολιτική κατάσταση παραμένει τεταμένη, με τον νεοεκλεγέντα Αλβανόφωνο πρόεδρο της Βουλής, Ταλάτ Τζαφέρι, να δίνει προθεσμία στον Πρόεδρο της χώρας, Γκιόργκε Ιβάνοφ, μέχρι το επόμενο Σάββατο 20 Μάη, προκειμένου, έως τότε, να αποφασίσει εάν θα δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στη νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία που συνιστά η συνεργασία της Σοσιαλδημοκρατικής Ενωσης (SDSM) του Ζόραν Ζάεφ με τα τρία κοινοβουλευτικά κόμματα της αλβανικής μειονότητας (ανάμεσα στα οποία και το DUI, του οποίου ο Τζαφέρι είναι στέλεχος).

Πιέσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης με πρωθυπουργό τον Ζάεφ άσκησαν τις τελευταίες μέρες αξιωματούχοι της ΕΕ, με πρώτο τον πρέσβη της ΕΕ στα Σκόπια, Σάμιουελ Σμπόγκαρ. Ακόμη, ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών, Μπράιαν Χόιτ Γι (που παραμένει στα Σκόπια πάνω από δύο βδομάδες, συναντώντας την Τρίτη τους αρχηγούς των τριών αλβανικών κοινοβουλευτικών κομμάτων με σκοπό, όπως είπε, «να διευκολύνει» το σχηματισμό νέας κυβέρνησης), κλιμάκιο επτά Αμερικανών βουλευτών με επικεφαλής τον πρόεδρο της Δικαστικής Επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων, Μπομπ Γκούντολατ, που έφτασε στην πρωτεύουσα της ΠΓΔΜ το βράδυ της Παρασκευής, πρέσβεις χωρών εντός και εκτός ΕΕ, όπως αυτοί της Ολλανδίας, της Ελβετίας κ.ά.

Το ίδιο διάστημα, ο Ταλάτ Τζαφέρι (η αμφιλεγόμενη εκλογή του οποίου προκάλεσε σοβαρά επεισόδια στις 27 Απρίλη, αλλά επιβεβαιώθηκε στις αρχές της βδομάδας από την Εφημερίδα της Κυβέρνησης) έστειλε «τελεσίγραφο» στον Πρόεδρο Ιβάνοφ, προτρέποντάς τον να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης έως τις 20 Μάη. Εάν δεν το πράξει, είπε, «τότε θα παραβιάσει το 1ο Αρθρο του Συντάγματος, παράγραφο 90». Και ο Τζαφέρι κατέληξε: «Τότε εγώ θα έχω υποχρέωση να συγκαλέσω συνεδρίαση της Βουλής σε 15 μέρες... Μετά τις 20 Μάη, όλα εξαρτώνται από τη βούληση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας». Με άλλα λόγια, ο Τζαφέρι προειδοποιεί τον Ιβάνοφ ότι εάν δεν δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Ζάεφ, θα την δώσει ο ίδιος ως αμέσως επόμενος αρμόδιος θεσμικός παράγοντας.

Σε μια τέτοια περίπτωση, είναι βέβαιο πως θα κλιμακωθούν οι αντιδράσεις των υποστηρικτών του κεντροδεξιού VMRO-DPMNE του πρώην πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφσκι, που εξακολουθούν να διαδηλώνουν στα Σκόπια, ζητώντας, άοκνα, «νέες εκλογές».

Στο Κοσσυφοπέδιο, πάλι, στα μέσα της βδομάδας, κλιμακώθηκαν οι κόντρες που συνεχίζονταν εδώ και καιρό ανάμεσα στην κυβέρνησή του (έως πρότινος) πρωθυπουργού, Ισα Μουστάφα, και τα κόμματα της αντιπολίτευσης όπως η «Αυτοδιάθεση» και η «Συμμαχία για το Μέλλον του Κοσσόβου» του πρώην πρωθυπουργού Ράμους Χαραντινάι (που καταζητείται από τη Σερβία για εγκλήματα πολέμου και πιθανολογείται πως θα είναι ξανά πρωθυπουργός). Η κυβέρνηση έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή, με αποτέλεσμα ο Πρόεδρος του προτεκτοράτου (πρώην αρχηγός του ΟΥΤΣΕΚΑ), Χασίμ Θάτσι, να προκηρύξει πρόωρες εκλογές στις 11 Ιούνη.

Μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις, η ΕΕ καμώνεται την «αθώα περιστέρα», τάζοντας στους ηγέτες Δυτικών Βαλκανίων ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αποχώρησης της Βρετανίας (Brexit) την άνοιξη του 2019. Αυτό τουλάχιστον υποσχέθηκε η επικεφαλής της ΕΕ για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Ασφάλεια, Φεντερίκα Μογκερίνι, με συνέντευξή της στην ιταλική εφημερίδα «Λα Στάμπα».

Στο Βελιγράδι, πάντως (όπου αποδοκιμάστηκε την Πέμπτη τρώγοντας πάστα στο κεφάλι από νέους της Ενωσης Κομμουνιστικής Νεολαίας Γιουγκοσλαβίας ο Γάλλος «διανοούμενος» Μπερνάρ Ανρί Λεβί, γνωστός υπερασπιστής των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων σε πρώην Γιουγκοσλαβία, Ιράκ, Λιβύη, Συρία κ.λπ.), ο Γερμανός πρέσβης Αλεξ Ντίτμαν προσποιήθηκε τον «ειρηνοποιό», λέγοντας πως το Βερολίνο ...«δεν αποδέχεται αλλαγές συνόρων στα Βαλκάνια».