ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ανεξέλεγκτη διάθεση δημοσίου χρήματος

Σταθμός του μετρό. Κατά τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, οι σταθμοί και οι εγκαταστάσεις του μετρό, που κατασκευάστηκαν με τα χρήματα του λαού, δεν είναι δημόσια ιδιοκτησία!

Τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ επισκέφθηκε, την περασμένη Τρίτη, το ΔΣ του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, προκειμένου να θέσει υπ' όψιν του το ζήτημα των δημόσιων καλλιτεχνικών έργων. Η συνάντηση ορίστηκε μονομερώς από το ΕΕΤΕ, εφ' όσον ο υπουργός από το 1997 δεν είχε απαντήσει επίσημα και δεν είχε ανταποκριθεί στις επανειλημμένες προσκλήσεις της διοίκησης του συλλογικού φορέα των εικαστικών καλλιτεχνών.

Το ΔΣ του ΕΕΤΕ αναφέρθηκε στην έκδοση της κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΥΠΠΟ - ΥΠΕΧΩΔΕ - Υπ. Οικονομικών), που προβλέπει ο Νόμος 2557/97 για τη διάθεση του 1% της συμβατικής δαπάνης των δημοσίων κτιρίων, για την καλλιτεχνική τους διακόσμηση, ενόψει μάλιστα των «μεγάλων έργων» που έχουν δρομολογηθεί.

Κατά τη συνάντηση, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ παρέπεμψε... την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης στο «αρμόδιο» υπουργείο του Πολιτισμού. Οσον αφορά τις διαδικασίες τοποθέτησης έργων εικαστικών τεχνών στους δημόσιους χώρους, δήλωσε ότι τα «μεγάλα έργα» (Μετρό, Ολυμπιακές εγκαταστάσεις κ.ά.), «δεν εντάσσονται στα δημόσια κτίρια, που προβλέπει ο Ν.2557/97» (!!!), και βέβαια υπεραμύνθηκε των διαδικασιών που ακολούθησε η «ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ», για απ' ευθείας αναθέσεις και αγορές.

Το ΔΣ του ΕΕΤΕ, αναφερόμενο στις δηλώσεις του υπουργού επισημαίνει σε ανακοίνωσή του ότι «γίνεται προσπάθεια δημόσια κτίρια (αθλητικές εγκαταστάσεις, σταθμοί, Μουσεία κλπ.) να μην ενταχθούν στο Ν. 2557/97, πράγμα που σημαίνει ότι «διεκδικεί η κυβέρνηση το ανεξέλεγκτο στις διαδικασίες διάθεσης του δημοσίου χρήματος και της ευθύνης για την αισθητική των δημοσίων χώρων, πράγμα που θα βρει τους εικαστικούς αντιμέτωπους».

Η μοναξιά του ποιητή

Θλίψη έχει προκαλέσει ο αιφνίδιος θάνατος του ποιητή και θεολόγου Ματθαίου Μουντέ, τον οποίο βρήκαν χτες ξημερώματα στο σπίτι του. Ο Ματθαίος Μουντές είχε ραντεβού την Πέμπτη το βράδυ, με μια φίλη του, για φαγητό. Δεν εμφανίστηκε στο ραντεβού και η φίλη του, που ανησύχησε, άρχισε να τον αναζητά σε άλλους φίλους, μέχρι τη στιγμή που ένας συγγενής του έφτασε στο σπίτι του και τον βρήκε νεκρό. Ο Ματθαίος Μουντές γεννήθηκε στη Χίο το 1935. Ηταν πτυχιούχος της Θεολογικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1961 εργαζόταν στην ιδιωτική εκπαίδευση ως καθηγητής. Το 1959 φοιτητής ακόμη άρχισε να δουλεύει στο ραδιόφωνο. Εχει κάνει πολλές εκπομπές με θέματα βιβλικά, λαογραφικά και λογοτεχνικά. Από τις πιο γνωστές εκπομπές είναι αυτή με τίτλο «Αιγαίο, ρίζα και διάρκεια», που κράτησε σχεδόν έντεκα χρόνια. Εχει δημοσιεύσει τις ποιητικές συλλογές «Παρακαταθήκη» (1957), «Ισόπεδος διάβασης» (1963), «Η αντοχή των υλικών» (α΄ έκδοση «Ικαρος» 1971, β΄ και γ΄ έκδοση «Καστανιώτης» 1983 - 1985), «Τα αντίποινα» («Εστία» 1982), «Νηπιοβαπτισμός» («Καστανιώτης» 1992 - 1993).

Το 1963 τιμήθηκε με το βραβείο της Ομάδας των Δώδεκα. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και της Εταιρείας Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, καθώς και του «Ανοιχτού θεάτρου» του Γιώργου Μιχαηλίδη.

Στα «Αντίποινα» περιέχεται η περίεργη θλίψη που θέτει σε κίνηση τη λειτουργία μιας αγαπητικής δράσης με τρόπο μάχιμο και δραματικά αποτελεσματικό. «Γιατί γράφω/ για να κρατιέμαι στη ζωή/ για τον αναπόδραστον αγώνα/ να/ μη τρελαθώ/ Για να επισημάνω/ στιγμή τη στιγμή/ πως η αλήθεια κινδυνεύει/ πως το φως λιγοστεύει/ πως το νερό θολώνει/ πως η μεγάλη συνάντηση βρίσκεται/ έξω από το κατώφλι μου».

Ενώ με το βιβλίο του «Νηπιοβαπτισμός» επισφραγίζει το ερώτημα που μένει αναπάντητο μέχρι την ολοκλήρωση του θανάτου. Είναι μια αναδρομή προς την αφετηρία, ένα βάπτισμα στην αρχέγονη αθωότητα και παράλληλα ένας πνευματικός εξαναγκασμός για την υποταγή σ' ένα αυστηρά προκαθορισμένο σύστημα - πρόσχημα βίου. Είναι χώρος της άφεσης, της συγχώρεσης όλων των αδυναμιών και της ανακάλυψης του τρόπου, με τον οποίο τόσο η ζωή όσο και ο θάνατος δε χάνουν τη γεύση τους.

Η κηδεία του ποιητή θα γίνει σήμερα, στις 12 το μεσημέρι από το Νεκροταφείο Ζωγράφου.

Πολιτική Οικονομία και Ελληνες διανοούμενοι

«Τα ελληνικά πανεπιστήμια αριθμούν σήμερα 45 Οικονομικά Τμήματα(!), από τα οποία μόνον 6-7 είναι αμιγώς οικονομικά. Στα τμήματα αυτά, από τη δεκαετία του '80 ούτε οι οικονομολόγοι καθηγητές, ούτε οι φοιτητές έχουν καταλάβει τι γίνεται.Τα προγράμματα σπουδών που έχουμε δεν καλλιεργούν την ανάπτυξη ενός προβληματισμού, μιας θεωρίας της οικονομικής σκέψης. Δεν υπάρχουν μαθήματα για την Πολιτική και Κοινωνική Ιστορία της Οικονομίας στην Ελλάδα. Ετσι σπάει ο μεσολαβητικός ρόλος των πανεπιστημίων για τη συνέχιση της ιστορικότητας της πανεπιστημιακής οικονομικής σκέψης. Και έχουμε και φοιτητές - συρρικνώνεται συνεχώς ο αριθμός τους - που δεν έχουν ιδέα - αλλά δεν ευθύνονται γι' αυτό οι φοιτητές - για το τι σημαίνει Οικονομία και Πολιτική Οικονομία. Και εμείς οι καθηγητές έχουμε μετατραπεί σε "φροντιστήρια" διδαχής των αμερικάνικων εγχειριδίων».

Αυτά τα αποκαλυπτικά και κάθε άλλο παρά αισιόδοξα, είπε, μεταξύ άλλων, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκος Πετραλιάς, στην προχθεσινή παρουσίαση από τις εκδόσεις «Γκούτενμπεργκ» του βιβλίου του οικονομολόγου και ερευνητή Μιχάλη Ψαλιδόπουλου «Πολιτική Οικονομία και Ελληνες διανοούμενοι». Η διαπίστωση ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια δε διδάσκουν, αλλά και δεν παράγουν πια οικονομική σκέψη - εμείς θα λέγαμε ότι και να δίδασκαν και να παρήγαγαν οικονομική σκέψη με τις σημερινές συνθήκες υποδούλωσης της Ελλάδας στο νεοταξικό, παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο, θα ήταν μια σκέψη υπαγορευμένη και υποταγμένη σ' αυτό. Απόδειξη η πλήρης απουσία από τη διδακτέα ύλη της θεωρίας του Μαρξ.

Ας επανέλθουμε, όμως, στο ενδιαφέρον βιβλίο του Μ. Ψαλιδόπουλου, για το οποίο μίλησαν επίσης ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Μιχάλης Χατζηπροκοπίου, ο δημοσιογράφος Αντώνης Παπαγιαννίδης και ο συγγραφέας. Το βιβλίο περιλαμβάνει 14 μελέτες που εξετάζουν: Την ιστορία των οικονομικών ιδεών στη σύγχρονη Ελλάδα. Τη σχέση μεταξύ Πολιτικής Οικονομίας και των Ελλήνων οικονομολόγων, μεταξύ των οικονομικών θεωριών και της εφαρμοζόμενης οικονομικής πολιτικής. Τη σχέση των Ελλήνων οικονομολόγων με τη θεωρία του Κέινς και τις οικονομικές ιδέες πολιτικών παραγόντων.

Υπέροχος «κλόουν»

Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και το υπουργείο Πολιτισμού διοργανώνουν αφιέρωμα στον Ρομπέρτο Μπενίνι, με τίτλο «Ρομπέρτο Μπενίνι: ένας υπέροχος Κλόουν», από σήμεραμέχρι τις 16 Φεβρουαρίου, στο «Παλλάς» και στη συνέχεια στη Θεσσαλονίκη στο «Ολύμπιον ΙΙ - Παύλος Ζάννας» από τις 18- 24 Φεβρουαρίου. Ο Ρομπέρτο Μπενίνι ξεκίνησε την καριέρα του το 1970 ως ηθοποιός, σε ταινίες δημιουργών, όπως οι Φερέρι, Φελίνι, Τζάρμους. Μετά το 1983 ξεκινάει μια προσωπική κινηματογραφική πορεία, γράφοντας, σκηνοθετώντας και ερμηνεύοντας δικές του ταινίες.

Στο πλαίσιο του αφιερώματος, θα προβληθούν οι ταινίες «Πιπί, κακά και νάνι» (1979) σε σκηνοθεσία Μάρκο Φερέρι, «Ενας Πάπας, μα τι Πάπας» (1981) σε σκηνοθεσία Ρένζο Αρμπόρε και «Η φωνή του φεγγαριού» (1990) σε σκηνοθεσία Φεντερίκο Φελίνι, καθώς και οι ταινίες σε σκηνοθεσία του Μπενίνι: «Ο οδοντογλειφίδας» (1991), «Το τέρας» (1994) και «Η ζωή είναι ωραία» (1997).

Τιμητική βραδιά

Αφιερωμένη στον καραγκιοζοπαίχτη Μάνθο Αθηναίο, είναι η σημερινή βραδιά (6 μ.μ.), που διοργανώνει το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ζωγράφου. Στην εκδήλωση, που θα πραγματοποιηθεί στο αμφιθέατρο Δημοτικών Σχολείων Ζωγράφου (Μακρυγιάννη 46 και Ιοκάστης), ο Μ. Αθηναίος θα τιμηθεί για την πολυετή προσφορά του. Ο Μ. Αθηναίος θα διηγηθεί ιστορίες από το παλιό Θέατρο Σκιών και πώς ξεκίνησε ο ίδιος να παίζει, ενώ βοηθοί και μαθητές του θα μιλήσουν για τις εμπειρίες τους μαζί του. Το πρόγραμμα θα κλείσει με το «Λήσταρχο Γιάννη Σπανό» από το θέατρο Σκιών του Ηλία Καρελλά. Στον ίδιο χώρο, θα λειτουργεί έκθεση με φιγούρες, σκηνικά, φωτογραφίες και προγράμματα του Μ. Αθηναίου από τη συλλογή του Η. Καρελλά.

Ποικίλα θέματα

Το Ιδρυμα Γουλανδρή - Χορν (Μ. Αυρηλίου, Πλάκα) οργανώνει τις παρακάτω διαλέξεις των: Γιάννη Ρηγόπουλου «Περί των ορίων της ζωγραφικής και της ποίησης» (15/2, 7μ.μ.). Αλέξη Ζήρα με θέμα: «Ανδρέας Καρκαβίτσας» (16/2). Βάσως Πέννα με θέμα: «Το Βυζαντινό νόμισμα έξω από τα σύνορα της αυτοκρατορίας» (17/2). Βασίλη Φάλλρα με θέμα «Παρατηρήσεις για τον θεραπευτικό ρόλο της ψυχανάλυσης» (18/2). Είσοδος ελεύθερη.

Στο αμφιθέατρο «Λεωνίδας Ζέρβας» του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (Βασιλέως Κωνσταντίνου 48), σήμερα (7μ.μ.) θα αναφερθούν στο θέμα: «Πλευρές της παγκοσμιοποίησης» οι: Π. Καζάκος, Α. Ζαχαρέας, Γ. Σταθάκης. Είσοδος ελεύθερη.

Το «Κρητικό ημερολόγιο 2000» του Γιώργου και της Ηρώς Σγουράκη παρουσιάζουν την προσεχή Δευτέρα (7.30μ.μ.) το βιβλιοπωλείο Τσαμαντάκη, οι εκδόσεις « Φιλιππότη» και το «Αρχείο Κρήτης», στην Αδελφότητα Κρητών Πειραιά «Η Ομόνοια» (Ελ. Βενιζέλου 82, Πειραιάς). Θα μιλήσουν η Κατερίνα Πολυμέρου- Καμηλάκη, διευθύντρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, ο Μάνος Μουντάκης, συνθέτης - παραγωγός της ΕΡΤ και οι συγγραφείς.

Στο θέατρο «Πολιτεία» (Σαρρή 40, Ψυρρή), τη Δευτέρα (8μ.μ.), θα παρουσιαστεί το βιβλίο της Αικατερίνης Λύρα «Το αυγό» (εκδόσεις «Κέδρος»), από τους Απ. Αποστολόπουλο, Ηρ. Λογοθέτη και Π. Σταθογιάννη. Αποσπάσματα του βιβλίου θα διαβάσει η συγγραφέας, συνοδευόμενη από τον βιολοντσελίστα Στέλιου Ταχιάτη.

Το βιβλίο της

Μαρίας Λαμπαδαρίδου - Πόθου «Πήραν την Πόλη πήρα την», παρουσιάστηκε στον «Παρνασσό», σε εκδήλωση που διοργάνωσε η «Ελληνική Λέσχη Βιβλίου». Την παρουσίαση έκανε η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών Μερόπη Σπυροπούλου. Με το βιβλίο αυτό η συγγραφέας συμπληρώνει τη βυζαντινή τετραλογία της, με την περιγραφή των 57 ημερών της πολιορκίας της Κωνσταντινούπολης.