Από τις τουρκικές επιχειρήσεις στη βόρεια Συρία

Η «Πηγή Ειρήνης», όπως ονομάστηκε κατ' ευφημισμό η αιματηρή τουρκική εισβολή στη Συρία, προκάλεσε πανικό σε δεκάδες χιλιάδες Κούρδους και Αραβες αμάχους, που εγκατέλειψαν τις εστίες τους σε μια προσπάθεια να γλιτώσουν από τις νέες βόμβες των τουρκικών αεροπλάνων, τις δυνάμεις πυροβολικού και τα πυρά φιλότουρκων Σύρων μισθοφόρων. Μέσα στις πρώτες τρεις μέρες ανακοινώθηκαν εκατοντάδες νεκροί (κυρίως από τη μεριά των Κούρδων μαχητών), όπως επίσης πλήθος νεκρών και τραυματιών αμάχων και στις δύο πλευρές των συροτουρκικών συνόρων, καθώς οι λαοί είναι πάντα οι πρώτοι που πληρώνουν βαρύ φόρο αίματος από τους πολέμους των ιμπεριαλιστών.

Οι νεκροί Κούρδοι μαχητές, σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Αμυνας, μέσα στις πρώτες τρεις μέρες ανήλθαν περίπου σε 300. Το νούμερο δεν επιβεβαιώθηκε από την ηγεσία των Κούρδων των «Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων» (SDF), που απάντησε στα τουρκικά πυρά με ρίψη όλμων προς τουρκικές μεθοριακές πόλεις με νεκρούς και τραυματίες, ενώ καταγράφεται και ο πρώτος νεκρός Τούρκος στρατιώτης. Η ηγεσία των SDF γνώριζε επί μήνες τα σχέδια και τις προετοιμασίες για τη νέα τουρκική εισβολή, η οποία αναδεικνύει για μία ακόμα φορά ότι η στενή συνεργασία με τους Αμερικανούς ιμπεριαλιστές όχι μόνο δεν προστατεύει τα συμφέροντα των λαών αλλά τους εκθέτει σε τεράστιους κινδύνους.

Το θέμα της στάσης των ΗΠΑ απέναντι στην τουρκική εισβολή έγινε αντικείμενο αντιπαραθέσεων και διαπάλης, εκφράζοντας αντιθέσεις στο εσωτερικό. Ετσι, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές εξέφρασαν «συμπάθεια για τους γενναίους Κούρδους μαχητές», που πολεμούσαν μέχρι χτες στο πλευρό του αμερικανικού στρατού τζιχαντιστές του «Ισλαμικού Κράτους» και της «Αλ Κάιντα».

Ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκρέιαμ, από τους πιο θερμούς υποστηρικτές του Τραμπ, ήταν ένας από αυτούς που αποδοκίμασαν την επιλογή του Αμερικανού Προέδρου και πρωτοστάτησε στη σύνταξη νομοσχεδίου για «βαριές κυρώσεις» σε βάρος της Τουρκίας. Ακολούθησαν αντικρουόμενες δηλώσεις από ανώτερους αξιωματούχους στο Πεντάγωνο σε σχέση με την αναδιάταξη των αμερικανικών στρατευμάτων στη βόρεια Συρία αλλά και τους τυχόν «περιορισμούς» στη δράση της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας στην περιοχή, αποκαλύπτοντας περαιτέρω όξυνση των ενδοαστικών αντιπαραθέσεων στις ΗΠΑ.

Το μπαράζ αποδοκιμασιών δεν έκαμψε το ηθικό του Τραμπ, που δικαιολόγησε την απόφασή του να δώσει «εν λευκώ επιταγή» στην Αγκυρα εκφράζοντας την αντίθεσή του στους «αιώνιους πολέμους». Εχοντας το μυαλό του στις προεδρικές εκλογές του 2020, ο Αμερικανός Πρόεδρος πλάσαρε την «αναδιάταξη» των στρατευμάτων στη βορειοανατολική Συρία σαν «επιστροφή στην πατρίδα», υποστηρίζοντας ότι σημασία έχει η «μεγάλη εικόνα», δηλαδή να γίνουν οι ΗΠΑ «σπουδαίες ξανά»...

Σε μια τελευταία εξέλιξη, κι αφού πρώτα έδωσε το «πράσινο φως» για την έναρξη της επιχείρησης στη Βόρεια Συρία, αποσύροντας γι' αυτό το σκοπό τους Αμερικανούς στρατιώτες από το θέατρο των συγκρούσεων, το Πεντάγωνο εμφανίστηκε την Παρασκευή, μέσω του εκπροσώπου του, Τζόναθαν Χόφμαν, να δηλώνει ότι πρέπει «να αποκλιμακωθεί η κατάσταση», γιατί «οι μη συντονισμένες ενέργειες βάζουν σε ρίσκο την πρόοδο στις μάχες κατά των τζιχαντιστών» και «θέτουν κινδύνους για τις αμερικανικές δυνάμεις στην περιοχή».

Ο Χόφμαν είπε ότι το μήνυμα αυτό μετέφερε ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Μαρκ Εσπερ στον Τούρκο ομόλογό του, Χολούσι Ακάρ, επισημαίνοντας πάντως πως «επιβεβαίωσε την εκτίμηση των ΗΠΑ για τη στρατηγική διμερή σχέση». Στη δήλωση σημειώνεται ότι «ο υπουργός Εσπερ ενθάρρυνε σθεναρά την Τουρκία να σταματήσει τις ενέργειες στη βορειοανατολική Συρία, για να αυξήσει την πιθανότητα οι ΗΠΑ, η Τουρκία και οι εταίροι μας να βρουν κοινό δρόμο για να αποκλιμακώσουν την κατάσταση προτού γίνει ανεπανόρθωτη».

Ο πρώτος υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ΕΕ που αντέδρασε στην τουρκική επίθεση ήταν ο απερχόμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, που τη δικαιολόγησε... κατανοώντας «τις ανησυχίες ασφαλείας στα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία». Αφού κάλεσε την Αγκυρα να δείξει... αυτοσυγκράτηση, ξεκαθάρισε πως η ΕΕ δεν προτίθεται να πληρώσει για τη «ζώνη ασφαλείας»! Πιο «συγκρατημένη» ήταν η ανακοίνωση που εκδόθηκε από την επικεφαλής της ΕΕ για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Ασφάλεια, Φεντερίκα Μογκερίνι, το δεύτερο 24ωρο της επίθεσης. Κάλεσε την Τουρκία να σταματήσει «τη μονομερή στρατιωτική δράση», επειδή «μια βιώσιμη λύση στη συριακή διαμάχη δεν μπορεί να επιτευχθεί στρατιωτικά».

Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εμφανίστηκε «ιδιαίτερα ανήσυχος» σε συνάντησή του αργά το βράδυ της Τρίτης με την Τζιχάν Αχμεντ, εκπρόσωπο των SDF, εκφράζοντας «την αλληλεγγύη της Γαλλίας στον αγώνα τους κατά του "Ισλαμικού Κράτους" στην περιοχή».

Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας κάλεσε την Τουρκία να σταματήσει την επίθεση, εκτιμώντας ότι αυτή θα οδηγήσει σε περαιτέρω αποσταθεροποίηση και θα ενισχύσει το «Ισλαμικό Κράτος».

Θέση στις εξελίξεις πήρε και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, που διαφώνησε ανοιχτά με τον Τραμπ, καταδικάζοντας την τουρκική επίθεση και εκφράζοντας συμπαράσταση στους «γενναίους Κούρδους της Συρίας»...

Οπως φάνηκε από την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε μεσοβδόμαδα ο Τούρκος Πρόεδρος με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν, ο πρώτος είχε εξασφαλίσει την ανοχή της Ρωσίας στην κλιμάκωση της επίθεσης στη Συρία. Σε αυτήν την τηλεφωνική επικοινωνία, ο Πούτιν φέρεται να ζήτησε από τον Ερντογάν «να αποφύγει βήματα στη Συρία που θα μπορούσαν να βλάψουν την ειρηνευτική διαδικασία». «Πρέπει να γίνουν σεβαστές η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα στη Συρία», φέρεται πως του είπε, ενώ ταυτόχρονα οι Ρώσοι σημειώνουν την ανάγκη έναρξης παζαριών ανάμεσα στην κυβέρνηση του Σύρου Προέδρου Μπασάρ Ασαντ και την ηγεσία των Κούρδων της Συρίας που συνεργάστηκαν με τις ΗΠΑ, αλλά και ανάμεσα στις κυβερνήσεις Συρίας - Τουρκίας.

Το Ιράν, που συμμετέχει μαζί με τη Ρωσία και την Τουρκία στη «διαδικασία της Αστάνα» για τη λεγόμενη «εκεχειρία» και την «πολιτική διαδικασία» στη Συρία, ήταν από τις πρώτες χώρες που αντιτάχθηκαν στην τουρκική επιχείρηση, καλώντας την Αγκυρα να σταματήσει αμέσως τη μονομερή επίθεση. Αίσθηση προκάλεσε επίσης η επιλογή του ιρανικού στρατού να πραγματοποιήσει, την πρώτη μέρα της επιχείρησης «Πηγή Ειρήνης», στρατιωτικά γυμνάσια κοντά στα σύνορα με την Τουρκία.

Δεν θα μπορούσε βέβαια αυτό το κλίμα παζαριών και «διπλών παιχνιδιών» και ανταγωνισμών να μην εκφραστεί και στην έκβαση της έκτακτης συνόδου του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που πραγματοποιήθηκε κεκλεισμένων των θυρών το απόγευμα της Πέμπτης. Μολονότι η τουρκική εισβολή συνιστά καραμπινάτη παραβίαση του «διεθνούς δικαίου», η συνεδρίαση ολοκληρώθηκε χωρίς κοινή ανακοίνωση, καθώς φαίνεται πως οι πρέσβεις ΗΠΑ και Ρωσίας πρόβαλαν ενστάσεις. Ως ένδειξη «διαφοροποίησης» των δικών τους συμφερόντων, οι πρέσβεις Γαλλίας, Βρετανίας, Γερμανίας, Βελγίου και Πολωνίας εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση με την οποία ζητούν τον άμεσο τερματισμό της τουρκικής επίθεσης και εκφράζουν «βαθιά ανησυχία».

Αργότερα, μάλιστα, η Γαλλία υποστήριξε ότι θα θέσει ζήτημα άσκησης κυρώσεων κατά της Τουρκίας στη διήμερη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ που πραγματοποιείται την ερχόμενη βδομάδα στις Βρυξέλλες.

Ανακοινώσεις καταδίκης της τουρκικής επέμβασης εξέδωσαν το ΚΚ Τουρκίας, το ΚΚΕ, που έκανε και παρέμβαση με την ομάδα του στην Ευρωβουλή, και σειρά από φορείς όπως η Ελληνική Επιτροπή Διεθνούς Υφεσης και Ειρήνης, το ΠΑΜΕ, η Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας, η Ελληνική Επιτροπή Διεθνούς Δημοκρατικής Αλληλεγγύης, η ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, η Παγκόσμια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία και το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης. Καταγγέλλουν το ρόλο των ιμπεριαλιστών και απαιτούν την απόσυρση των ξένων κατοχικών δυνάμεων από τη Συρία, εκφράζοντας την αλληλεγγύη τους στο λαό της και υπερασπιζόμενοι το δικαίωμά του να αποφασίζει μόνος και ελεύθερα για το μέλλον του.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ.--

Επαφές στην Τουρκία είχε την Παρασκευή ο γγ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, συνεχίζοντας τις επαφές στο νότιο σκέλος της λυκοσυμμαχίας, τις οποίες ξεκίνησε στη Ρώμη και συνέχισε στην Αθήνα. Μετά από συνάντηση που είχε στην Κωνσταντινούπολη με τον Τούρκο ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου, ο Στόλτενμπεργκ δεν παρέλειψε να τονίσει ότι η Τουρκία «αποτελεί ένα ισχυρό μέλος της Συμμαχίας μας» που «διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο σε ό,τι κάνει το ΝΑΤΟ - από τη Μαύρη θάλασσα έως τη Μεσόγειο».

Ο γγ της λυκοσυμμαχίας έριξε νερό στο μύλο της τουρκικής επιθετικότητας, σημειώνοντας: «Η Τουρκία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή μιας πολύ ταραγμένης περιοχής. Κανένας άλλος σύμμαχός μας δεν έχει υποφέρει τόσες τρομοκρατικές επιθέσεις. Κανένας άλλος σύμμαχός μας δεν είναι πιο εκτεθειμένος στην αστάθεια, στη βία και την ταραχή που προέρχεται από τη Μέση Ανατολή. Και κανένας άλλος ΝΑΤΟικός σύμμαχος δεν έχει φιλοξενήσει τόσους πολλούς πρόσφυγες όπως η Τουρκία, πολλοί από τους οποίους προέρχονται από τη Συρία».

Κατά τ' άλλα, ο Στόλτενμπεργκ μοιράστηκε πάλι «σοβαρές ανησυχίες για τον κίνδυνο περαιτέρω αποσταθεροποίησης της περιοχής, κλιμάκωσης των εντάσεων» και ανέφερε ότι περιμένει από την Τουρκία «να δράσει με αυτοσυγκράτηση».

Μετέφερε επίσης ξανά τον προβληματισμό στις τάξεις του ΝΑΤΟ για την απόφαση της Αγκυρας να αγοράσει το ρωσικό σύστημα «S-400», λέγοντας πως «απαιτείται μεγάλη υπευθυνότητα». Κλείνοντας, πάντως, επανέλαβε ότι «μαζί, η Τουρκία κι οι άλλοι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, συνεχίζουμε να προσαρμοζόμαστε για να διατηρήσουμε ασφαλείς τους λαούς μας... Απαντώντας στις νέες προκλήσεις. Γιατί μαζί είμαστε ισχυρότεροι».

Από την τουρκική μεριά, ο Τσαβούσογλου έσπευσε να εκφράσει ξανά τις προσδοκίες της Αγκυρας «από τους συμμάχους μας, να επιδείξουν αλληλεγγύη», μιλώντας για «το πιο φυσικό μας δικαίωμα» και σχολιάζοντας: «Δεν αρκεί να λέτε "Κατανοούμε τις νόμιμες ανησυχίες σας". Θέλουμε να δούμε ξεκάθαρη αλληλεγγύη».

Αργότερα την Παρασκευή, ο Στόλτενμπεργκ αναμενόταν να συναντήσει και τον Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν.