ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 11 Ιούλη 2019
Σελ. /24
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΝΕΑ ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Οι ΗΠΑ προκαλούν ζητώντας «από όλες τις πλευρές αυτοσυγκράτηση»

Φωτογραφία που διακινεί ο τουρκικός στρατός και δείχνει το γεωτρύπανο «Γιαβούζ» συνοδεία πολεμικών πλοίων
Φωτογραφία που διακινεί ο τουρκικός στρατός και δείχνει το γεωτρύπανο «Γιαβούζ» συνοδεία πολεμικών πλοίων
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΑΓΚΥΡΑ - ΛΕΥΚΩΣΙΑ - ΚΑΪΡΟ.--

Ενώ η Τουρκία εντείνει αμείωτα τις προκλήσεις της σε βάρος πρώτα απ' όλα των κυριαρχικών δικαιωμάτων Ελλάδας και Κύπρου, ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα με πρώτες τις ΗΠΑ συνεχίζουν να «ζεσταίνουν την πλάτη» της, απευθύνοντας εκκλήσεις «προς όλες τις πλευρές για αυτοσυγκράτηση» και προσδοκώντας κλιμάκωση του παζαριού που διευρύνεται σε όλη τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, όλο και πιο απειλητικά για τους λαούς.

Ετσι, ενώ η Αγκυρα έχει στείλει για γεωτρήσεις στα ανοιχτά της Κύπρου το πλοίο «Φατίχ» από τις αρχές του Μάη και ενώ τις τελευταίες μέρες έστειλε και δεύτερο γεωτρύπανο στην περιοχή, το «Γιαβούζ», η εκπρόσωπος του αμερικανικού ΥΠΕΞ Μόργκαν Ορτέιγκους μετέφερε νέα «ενθάρρυνση»της Ουάσιγκτον προς «όλες τις πλευρές να δράσουν με αυτοσυγκράτηση και να απέχουν από ενέργειες που αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή». Βέβαια, δεν παρέλειψε να εκφράσει «βαθιά ανησυχία για τις επαναλαμβανόμενες προσπάθειες της Τουρκίας να διεξάγει γεωτρήσεις στα κυπριακά ύδατα», ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι ζητούμενο των ΗΠΑ είναι να μην ανακοπεί μια ορμή που αναπτύσσεται για ευρύτερες «διευθετήσεις» στην περιοχή. Σε αυτήν ακριβώς τη βάση, η Ουάσιγκτον επισημαίνει για πολλοστή φορά ότι «η ανάπτυξη των ενεργειακών πηγών στην Ανατολική Μεσόγειο θα έπρεπε να δώσει ώθηση στη συνεργασία, να ενισχύσει το διάλογο ανάμεσα στις δύο κοινότητες και ανάμεσα στους γείτονες της περιφέρειας αλλά και να προσφέρει μια βάση για βιώσιμη μακροπρόθεσμη ενεργειακή ασφάλεια και οικονομική ευημερία». Ενώ δεν ξεχνά να υπογραμμίσει και πως «εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι το πετρέλαιο και το αέριο του νησιού, όπως και όλοι οι πόροι του, πρέπει να διαμοιραστούν ακριβοδίκαια ανάμεσα στις δύο κοινότητες, στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης».

Το βάρος που αποκτά η τύχη της Κύπρου και του λαού της για ευρύτερους πιθανούς συμβιβασμούς αντανακλά και η παρέμβαση της Βρετανίας με αφορμή την εμφάνιση του «Γιαβούζ». Εκπρόσωπος της Υπατης Αρμοστείας της Βρετανίας τόνισε στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ) ότι το Λονδίνο θεωρεί «κρίσιμο ζήτημα για τη σταθερότητα στη Μεσόγειο, για την ακεραιότητα ενός διεθνούς συστήματος βασισμένου σε κανόνες, την επίλυση τέτοιων διαφωνιών όχι μέσω της βίας, της στρατιωτικοποίησης ή της άσκησης πίεσης, αλλά μέσω του διαλόγου».

Επίσης, το ΥΠΕΞ της Αιγύπτου σχολίασε τις νέες προκλήσεις της Τουρκίας ως «συνέχιση μονομερών μέτρων που υπηρετούν την αύξηση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο» και σημείωσε την ανάγκη «της αποφυγής κλιμάκωσης...».

Νέα προκλητική ανακοίνωση από την Αγκυρα

Την ίδια στιγμή, η Τουρκία εντείνει τις προκλήσεις, με τον Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν να επιμένει ότι οι σχεδιαζόμενες γεωτρήσεις αποτελούν «τα βήματά μας για να υπερασπίσουμε ειδικότερα τα όποια δικαιώματα των Τούρκων αδελφών μας στη Βόρεια Κύπρο». Και να συμπληρώνει: «Οι άνθρωποι που ζουν στην Κύπρο έχουν δικαιώματα σε όλες τις εκεί περιοχές. Ποια είναι αυτά; Αποτελούνται από ό,τι προκύπτει από εκεί. Είτε θαλάσσια προϊόντα, είτε πετρέλαιο, έχουν ίσα δικαιώματα επί αυτών και προσπαθούμε να υπερασπιστούμε αυτά τα δικαιώματά τους».

Χτες, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε νέα ανακοίνωση επιμένοντας προκλητικά ότι η Τουρκία είναι αρμόδια να εξουσιοδοτήσει εταιρείες (όπως και έκανε, στην τουρκική ΤΡΑΟ) για έρευνες στα «οικόπεδα» που συνδέονται με τις επιχειρήσεις «Γιαβούζ» και «Φατίχ» και σχολιάζοντας δηλώσεις του νέου Ελληνα ΥΠΕΞ αναφέρει: «Ο τίτλος "το κακομαθημένο παιδί της Ευρώπης" ανήκει βασικά στην Ελλάδα. Το "άτακτο" παιδί της Ευρώπης, από την άλλη, είναι η ελληνοκυπριακή διοίκηση της Νότιας Κύπρου, η οποία είναι μέλος της ΕΕ κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου και μαζί με την Ελλάδα παρασύρουν εδώ και χρόνια την Ανατολική Μεσόγειο στην αστάθεια. Το γεγονός ότι η ελληνοκυπριακή διοίκηση είναι μέλος της ΕΕ, δήθεν εκπροσωπώντας ολόκληρο το νησί, δεν της δίνει το δικαίωμα να καταπατά τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων».

Ακόμα, κατηγορεί την ΕΕ ότι «έγινε και αυτή ένας από τους δρώντες στην παρανομία, συμμετέχοντες στο παιχνίδι που παίζει το δίδυμο ελληνοκυπριακής διοίκησης - Ελλάδας εις βάρος των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων, ισότιμων κατόχων του νησιού» και ότι «δεν είναι σε θέση να αναλάβει έναν ουδέτερο ρόλο διαμεσολαβητή στη διαδικασία διαπραγματεύσεων για τη λύση του Κυπριακού».

Τέλος, ξεκαθαρίζει ότι θα κλιμακώσει με κάθε τρόπο την προσπάθεια αναβάθμισης της θέσης της στην περιοχή, προσδοκώντας ένα παζάρι ωφέλιμο για τα μονοπωλιακά συμφέροντα που εκπροσωπεί, γι' αυτό και διαμαρτύρεται ξανά που «η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν συμπεριλαμβάνει τους Τουρκοκυπρίους στον διαμοιρασμό των εσόδων και στους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων και δεν διασφαλίζει τα δικαιώματά τους», καταλήγοντας ότι «η Τουρκία θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τα δικαιώματα και τα συμφέροντα του τουρκοκυπριακού λαού γύρω από το νησί, όπως προστατεύει τα δικά της δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα της στην Ανατολική Μεσόγειο».

Να σημειωθεί πάντως ότι το παζάρι Τουρκίας - ΕΕ αναμένεται να κλιμακωθεί, όπως αποτυπώνεται και στα μέτρα που εξετάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υποτίθεται κατά της Τουρκίας για τις παραβιάσεις της Αγκυρας (βλ. και τελευταία Σύνοδο Κορυφης), που θα συζητηθούν και αποφασιστούν στη συνάντηση των ΥΠΕΞ της ΕΕ τη Δευτέρα. Σύμφωνα με κυπριακά ΜΜΕ και τις σχετικές διαρροές, σε αυτά περιλαμβάνονται τα εξής: Αναστολή της αεροπορικής συμφωνίας ΕΕ - Τουρκίας, «πάγωμα» διμερών συναντήσεων «υψηλού επιπέδου» αλλά και προενταξιακών κονδυλίων. Πάντως, Ευρωπαίοι διπλωμάτες τονίζουν ότι όλες οι πιθανές «κυρώσεις» θα παρουσιαστούν σε χρονικό σημείο που θα κριθεί «κατάλληλο» (προφανώς σε συνάρτηση και με τις εξελίξεις σε άλλα μέτωπα), ενώ ενδεικτικές είναι και οι διαρροές για τις διαφωνίες που υπήρξαν στη συζήτηση που έγινε σε επίπεδο μόνιμων αντιπροσώπων (COREPER), όπου - τονίζεται - δεν υπήρξε ομοφωνία.

Συνεχίζουν τις επαφές οι Σπέχαρ και Λουτ

Στο μεταξύ, οι διεργασίες γύρω από την πιθανή επανέναρξη νέου γύρου συνομιλιών για το Κυπριακό συνεχίζονται ασταμάτητα.

Ετσι, χτες η Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, ειδική αντιπρόσωπος του γγ του ΟΗΕ στην Κύπρο και επικεφαλής της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στο νησί (ΟΥΝΦΙΚΥΠ), είχε νέες - χωριστές - συναντήσεις με τους ηγέτες των δύο πλευρών στο νησί. Το πρωί είχε μια «εποικοδομητική» όπως είπε συνάντηση με τον Κύπριο Πρόεδρο Ν. Αναστασιάδη. Ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης Πρ. Προδρόμου δήλωσε ότι ο Κύπριος Πρόεδρος επανέλαβε στην Σπέχαρ την ετοιμότητά του για συνάντηση με τον «πρόεδρο» του ψευδοκράτους Μ. Ακιντζί. Αργότερα είχε προγραμματιστεί και συνάντηση της Σπέχαρ με τον Ακιντζί.

Οι επαφές Σπέχαρ γίνονται ενόψει της συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το Κυπριακό (19/7), όπου θα εξεταστεί η τακτική «έκθεση προόδου», που μεταξύ άλλων ασχολείται κάθε φορά και με την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, ζήτημα το οποίο επίσης αξιοποιούν ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα ώστε να πιέσουν περαιτέρω για μια «λύση» του Κυπριακού. Για παράδειγμα, η αμερικανική αποστολή στον ΟΗΕ τον τελευταίο χρόνο φαίνεται ότι αξιοποιεί και το επιχείρημα ότι «δεν γίνεται να πληρώνουμε ειρηνευτική δύναμη για ένα θέμα που μένει άλυτο χρόνια ενώ υπάρχουν προϋποθέσεις να λυθεί».

Συναντήσεις όμως συνεχίζει και η ειδική απεσταλμένη του γγ του ΟΗΕ για το Κυπριακό Τζέιν Χολ Λουτ. Στις αρχές της βδομάδας συζήτησε με αξιωματούχους του βρετανικού ΥΠΕΞ. Εγινε «ανταλλαγή απόψεων για την τρέχουσα κατάσταση», καθώς - σύμφωνα με τα σχετικά ρεπορτάζ - η Λουτ «προσπαθεί να διακριβώσει κατά πόσο θα μπορούσαν να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για λύση», ενώ πηγές του Φόρεϊν Οφις εξηγούσαν ότι «η βρετανική κυβέρνηση έχει ως εγγυήτρια δύναμη τακτικές συνομιλίες με όλες τις πλευρές».

Φτάνουν και οι «S-400»

Στο μεταξύ, την όξυνση των αντιλαϊκών σχεδιασμών στην περιοχή μας αναδεικνύει και η υπόθεση των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας «S-400» που η Τουρκία συμφώνησε να αγοράσει, παρά τις έντονες αντιρρήσεις ΝΑΤΟ - ΗΠΑ.

Με φόντο δημοσιεύματα που εμφανίζουν τις πρώτες συστοιχίες να φτάνουν στην Τουρκία από μέρα σε μέρα, η Ορτέιγκους αναφέρθηκε ξανά στις «πραγματικές και αρνητικές συνέπειες» που θα έχει για την Τουρκία η αγορά των ρωσικών συστημάτων, υποστηρίζοντας πως η στάση της Ουάσιγκτον για το συγκεκριμένο θέμα είναι «απίστευτα συνεπής». Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε και στο ενδεχόμενο των κυρώσεων που προβλέπει ο CAATSA («νόμος για την αντιμετώπιση των αντιπάλων της Αμερικής μέσω κυρώσεων»), που είναι πιθανό να ενεργοποιηθεί, αλλά και στο ενδεχόμενο αναβολής της συμμετοχής της Τουρκίας στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροπλάνων «F-35».

Το τουρκικό ΥΠΕΞ αντέδρασε μιλώντας για «διαφάνεια» που η Αγκυρα επιδίωξε από την αρχή να τηρήσει σε αυτό το θέμα, υπενθυμίζοντας και την τουρκική πρόταση για τη δημιουργία τεχνικής επιτροπής (ΗΠΑ - Τουρκίας) που θα «μελετούσε» τις ανησυχίες των ΗΠΑ, αλλά δεν υπήρξε απάντηση από τις ΗΠΑ. «Καλούμε την πλευρά των ΗΠΑ να αποφεύγει λάθος βήματα που θα βλάψουν τις σχέσεις αποκλείοντας τη διπλωματία και τον διάλογο», κατέληξε η τουρκική πλευρά.

Οσον αφορά την εγκατάσταση των «S-400» στην Τουρκία, δημοσιεύματα αναφέρουν ότι η πρώτη συστοιχία αποφασίστηκε να εγκατασταθεί στην επαρχία Σανλιούρφα, στα σύνορα Τουρκίας - Συρίας, και η δεύτερη στη νότια επαρχία Χατάι ή στη Μερσίνα. Μεταξύ άλλων δημοσιεύονται εκτιμήσεις ότι πρόκειται για περιοχές όπου θα είναι χρήσιμη η άμεση ενεργοποίηση των νέων συστημάτων σε περίπτωση επίθεσης κατά της Τουρκίας, σε μια ζώνη όπου η Αγκυρα καταγράφει συχνά εχθρικά πυρά, από Κούρδους και διάφορους «τρομοκράτες».

Τέλος, αναλυτές σε θέματα στρατηγικής ασφάλειας αναφέρουν ότι η εγκατάσταση των «S-400» στις περιοχές αυτές θα ενισχύσει την προστασία των δικαιωμάτων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και ότι τα νέα συστήματα «θα μπορούν να καλύπτουν και την Κύπρο».



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ