Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και ξεκινώντας από την εσωτερική πολιτική σκηνή, αφού και «έξω» ο «κεντροαριστερισμός» διάγει βίον ...ανθοφορίας, όπως θα δούμε στη συνέχεια, ήδη από την επομένη των εκλογών, υψηλόβαθμα στελέχη του ΠΑΣΟΚ άρχισαν μια εργώδη προσπάθεια, για να επαναφέρουν στο προσκήνιο τη φιλολογία της «κεντροαριστεράς» και των περί αυτής φληναφημάτων. Μεταξύ των άλλων «πομφόλυγων», δε, βαρύνουσα θέση καταλαμβάνουν ειδικά εκείνες οι φανφάρες που αναφέρονται στα περί «προοδευτικών προγραμματικών συμφωνιών».

Το αξιοσημείωτο της υπόθεσης είναι ότι αυτές τις «κεντροαριστερές» ενέσεις στο σώμα του μετεκλογικού τοπίου, έγιναν σε μια στιγμή που θα περίμενε κανείς ότι ο δικομματισμός θα αισθανόταν αρκετά σίγουρος, μετά το 87% που έλαβε στις κάλπες. Κι όμως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Τόσο το ΠΑΣΟΚ (μέσω της συζήτησης περί της «κεντροαριστεράς»), όσο και η ΝΔ (μέσω των ιδεολογημάτων περί «μεσαίου χώρου») δείχνουν να προβληματίζονται εντονότατα για τις αντοχές τους στο χρόνο...

***

Το γεγονός, επίσης, ότι πριν από οτιδήποτε άλλο εκείνο που «ρίχτηκε» στην γκανιότα των πολιτικών παιγνίων είναι το χαρτί της «αλλαγής» του εκλογικού νόμου, επιβεβαιώνει ότι οι αναπροσαρμογές που θα προωθηθούν στο δικομματικό σκηνικό θεωρούνται από κάποιους ειλημμένες. Εκείνο προφανώς που αναζητείται είναι το «πώς» αυτοί οι... εκσυγχρονισμοί, θα καλύπτουν τις ανάγκες της ολιγαρχίας για τη διαιώνιση της αιχμαλωσίας των λαϊκών μαζών στο «μαντρί» των ψευτοδιλημμάτων και των τεχνητών διαχωριστικών γραμμών. Οσο για τις «προγραμματικές προσεγγίσεις» και τις... ΣΥΝκυβερνήσεις, υψηλόβαθμα και πάλι στελέχη του ΠΑΣΟΚ απαντούν ότι «πολλά θα καθοριστούν» από το συνέδριο του Συνασπισμού, τον Ιούνιο.

Σημειωτέον, τέλος, ότι ενώ η ολιγαρχία επιδιώκει μια μετατόπιση - προσαρμογή των κίβδηλων διαχωριστικών γραμμών γύρω από το σχήμα «κεντροαριστερά - κεντροδεξιά» (ως συνέχεια του «Δεξιά - Αντιδεξιά»), την ίδια στιγμή βασικό εργαλείο συνειδησιακής χειραγώγησης των εργαζόμενων επιχειρείται να αναδειχτεί το θεώρημα της «συναίνεσης».

Αν θελήσουμε, λοιπόν, να προσδιορίσουμε εν τάχει όλα τα παραπάνω, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τακτική δυο επιπέδων: Από τη μια πλευρά έχουμε την προώθηση της λογικής της «συναίνεσης» και της «ταξικής συνεργασίας» (που σημαίνει ότι όποιος διεκδικεί και αντιστέκεται κινείται στα άκρα, ίσως και «όρια της νομιμότητας» του αστικού δικαίου, όπως λέει ο Πάγκαλος για το ΚΚΕ). Με τον τρόπο αυτό η καθεστηκυία τάξη θέτει τους κανόνες του πολιτικού εποικοδομήματος. Από την άλλη πλευρά έχουμε την προσπάθεια να εμπεδωθεί η «κεντρο-αριστερο-δεξιά» σαν το διάδοχο σχήμα του κλασικού δικομματισμού.

***

Στην απάντηση που θα δοθεί δεν μπορεί να μη ληφθεί υπόψη μια ουσιαστική αλήθεια: Εκείνος που ανησυχεί σφόδρα για «το μέλλον (που) ξεκίνησε»... και που άρα έχει κάθε λόγο να ανακατέψει την τράπουλα για να παραμείνουν όλα... ίδια και απαράλλαχτα, είναι η «καλή μας» ολιγαρχία. Η τελευταία γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα ότι η επίθεση που ετοιμάζει το επόμενο διάστημα εναντίον των λαϊκών στρωμάτων γεννά - ατυχώς για τους πλουτοκράτες, αλλά γεννά - και τη λαϊκή αντεπίθεση. Επιπλέον, θεωρώντας οι αστοί ότι αυτή η αντεπίθεση φέρνει μαζί της και τον κίνδυνο απεγκλωβισμού πλατιών λαϊκών μαζών από το σημερινό δικομματικό σκηνικό, η άρχουσα τάξη θέλει να προετοιμάσει τις εναλλακτικές μορφές της μελλοντικής πολιτικής εκπροσώπησης της εξουσίας της.

Με δυο λόγια, η πλουτοκρατία αντιλαμβάνεται καλύτερα από τον καθένα (ξαναλέμε) ότι το επόμενο ζιγκ - ζαγκ της ιστορίας μπορεί να την κάνει να τρίβει τα μάτια της. Εχει επίγνωση πως κάποια στιγμή ενδέχεται να «τρέχει και να μη φτάνει», κάποια στιγμή δεν αποκλείεται να ψάχνει - καθυστερημένα εφόσον δεν ανασκουμπωθεί - και να μην μπορεί να καταλάβει το πώς και το γιατί το 87% που στις εκλογές «επιδοκίμασε» το δικομματισμό, βγήκε ξαφνικά στους δρόμους.

Επομένως, οι αστοί αναζητούν από σήμερα τις «τεχνικές» για την αναπαραγωγή και τη συντήρηση των στεγανών εκείνων που θα απαγορεύσουν στις λαϊκές συνειδήσεις να «αψηφήσουν» και να καταδικάσουν, με την πρώτη ευκαιρία, το αστικό πολιτικό σκηνικό. Συμπερασματικά, αυτό που βλέπουμε την τρέχουσα περίοδο είναι τα προεόρτια, οι προετοιμασίες του επερχόμενου λίφτινγκ του αστικού πολιτικού συστήματος, έτσι ώστε οι πλουτοκράτες να είναι έτοιμοι, όταν θα ξαναστήσουν τις κάλπες, να «μαντρώσουν» τα θύματα της πολιτικής τους.

***

Η παραπάνω «προφητεία» δεν αφορά φυσικά μόνο την Ελλάδα. Γι' αυτό, ακριβώς, η επιτάχυνση των «κεντροαριστερών» διεργασιών συντελείται στη χώρα μας, σε μια στιγμή που σε διεθνές (χωρίς υπερβολή) επίπεδο, η τάξη των καπιταλιστών αναθέτει στην «κεντροαριστερά» των Κλίντον, Μπλερ, Ζοσπέν, Σρέντερ κλπ. να συντονιστεί και να πλασαριστεί ως το παγκοσμιοποιημένο εργαλείο επιβολής της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης. Η «κεντροαριστερά», με τα ένσημα του πρώτου κόμματος του πολέμου στο Κοσσυφοπέδιο, πλασάρεται πια και επίσημα ως το «αγαπημένο κόμμα» των μονοπωλίων, σε πλανητικό επίπεδο.

Η συνάθροιση τον Ιούλη στο Βερολίνο των εν λόγω κυρίων, όπου εκτός της συγκρότησης της «Διεθνούς της κεντροαριστεράς», αναμένεται και να προαλειφθεί η ανάθεση στον Κλίντον (!) της ηγεσίας του «Τρίτου Δρόμου», έχει ως ζητούμενο ακριβώς αυτό: Τη μετατροπή της «κεντροαριστεράς» σε ένα πολιτικό μόρφωμα με διεθνή πλοκάμια και ενιαιοποιημένη δράση, που στο όνομα της «προοδευτικής (!) διακυβέρνησης τον 21ο αιώνα», θα επιβάλει το «νέο δόγμα» της καπιταλιστικής βαρβαρότητας, στοχεύοντας να εξασφαλίσει τις λιγότερες δυνατές αντιστάσεις απέναντι στον ιμπεριαλισμό.

Είναι αυτονόητο ότι ο κ. Σημίτης, που θα παραβρεθεί στο Βερολίνο, όπου φυσικά και θα... υπογράψει τα πάντα, είναι εκείνος ο οποίος στο εσωτερικό της χώρας ηγείται αυτής της υπόθεσης.

«Πόσο γρήγορα θα προχωρήσουμε εξαρτάται από τις συγκεκριμένες πολιτικές που θα ακολουθήσουμε στους κρίσιμους τομείς της πολιτικής μας. Εξαρτάται συγχρόνως και από το κατά πόσο οι άλλες πολιτικές δυνάμεις θα συνεργαστούν δημιουργικά σε τούτη την πορεία. Μιλάω για πραγματική συμβολή. Μιλάω για την τόλμη της συναίνεσης, που δε θυσιάζεται σε μικροπολιτικές σκοπιμότητες». Με αυτή τη φράση ο Κ. Σημίτης, παρουσιάζοντας τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, επανέφερε στην ημερήσια διάταξη το ζήτημα της συναίνεσης και συνεργασίας των δυνάμεων του δικομματισμού στην πορεία πλεύσης εντός της ΟΝΕ. Ο Κ. Καραμανλής απάντησε σαν «έτοιμος από καιρό»: «Είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε πολιτικές που βρίσκονται στην κατεύθυνση ενός προγράμματος ουσιαστικής οικονομικής αλλά και κοινωνικής σύγκλισης». Ομως δεν περιορίστηκε σε αυτό. Ζήτησε η συναίνεση να έχει θεσμικό χαρακτήρα και κατοχυρωμένες διαδικασίες και μηχανισμούς με σκοπό «τη συνένωση δυνάμεων και προσπαθειών». Για το σκοπό αυτό επέκρινε τον πρωθυπουργό γιατί δεν αποδέχτηκε τις προτάσεις του κόμματός του για τη σύσταση εθνικών συμβουλίων στην Εξωτερική Πολιτική, στην Παιδεία και στην Ολυμπιάδα του 2004. O Κ. Μητσοτάκης ήταν, ως συνήθως, κάτι παραπάνω από σαφής: «Είναι ανάγκη σε αυτή τη Βουλή να αναζητηθούν ευρύτερες συναινέσεις με πρωτοβουλία προπαντός της κυβέρνησης. Και η αντιπολίτευση ασφαλώς οφείλει να συναινέσει και να βοηθήσει και στην προσαρμογή στην Ευρώπη και στην άσκηση μιας αποτελεσματικής εξωτερικής πολιτικής... Αυτή η Βουλή πρέπει να είναι η Βουλή της συναίνεσης».

Εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι πλέον οι ηγεσίες των δύο μεγάλων κομμάτων, πασχίζοντας να ανταποκριθούν στις «πάγιες» αξιώσεις της πλουτοκρατίας για από κοινού στήριξη της νεοφιλελεύθερης επίθεσης, επιχειρούν να περάσουν σε νέα ανώτερη φάση πολιτικής συναίνεσης, που αγγίζει την ανοιχτή συνεννόηση και συνεργασία. Στόχος είναι να μην αφήσουν περιθώρια για αμφισβήτηση και αντίσταση στην ασκούμενη πολιτική. Επειδή οι διαφορές μεταξύ τους είναι ανύπαρκτες όσον αφορά την εφαρμοζόμενη πολιτική, αυτό ακριβώς θέλουν να περάσουν και επιβάλλουν στην κοινωνία, στις λαϊκές μάζες. Οτι «μία» είναι η «ρεαλιστική» πολιτική που μπορεί να εφαρμοστεί και το ζήτημα είναι απλά η αποτελεσματικότερη και ταχύτερη εφαρμογή της. Ακόμα και οι διαφωνίες για τις μορφές και τις μεθόδους διαχείρισης δεν πρέπει να αποτελούν εμπόδιο για την υλοποίησή της. Είναι φανερό ότι βρισκόμαστε σε αναζήτηση μιας «μετάλλαξης» του παραδοσιακού δικομματισμού σε ένα άλλο μοντέλο διαχείρισης που θα εγκλωβίζει πιο αποτελεσματικά τις λαϊκές μάζες στο μονόδρομό τους. Σε αυτό το μοντέλο δεν έχουν θέση οι «ακραίοι», εννοείται αυτοί που βρίσκονται στην αντίπερα όχθη και αντιστρατεύονται πραγματικά την πολιτική της ΟΝΕ, οι οποίοι πρέπει να στριμωχτούν στο περιθώριο. Ενώπιον του λαού δεν πρέπει να υπάρχουν παρά δύο «παραλλαγές» μιας πολιτικής. Ο λαός δεν μπορεί παρά να έχει να διαλέξει παρά μεταξύ δύο γκρίζων διαχειριστών. Αυτός είναι ο λόγος που ταυτόχρονα με την «αναγκαιότητα» της συναίνεσης, λανσάρεται και η θεωρία του «μεσαίου χώρου», η οποία όχι απλά διευκολύνει, αλλά δικαιολογεί και υποστηρίζει την «ανάγκη» των συγκλίσεων και της συνένωσης των δυνάμεων του δικομματισμού.

Ποια όμως είναι τα όρια της συναίνεσης μεταξύ των δυνάμεων του δικομματισμού; Μέχρι πού μπορεί να φτάσει η ταύτισή τους; Είναι φανερό ότι οι ανάγκες του συστήματος, ανάγκες που έχουν να κάνουν με την εξαπάτηση και τον εγκλωβισμό των λαϊκών μαζών, επιβάλλουν την ύπαρξη και λειτουργία δύο τουλάχιστον κομμάτων ή συνασπισμών εξουσίας. Οι διαφορές και οι διαφωνίες, έστω και για λεπτομέρειες, πάντα θα υπάρχουν για να δικαιολογούν την ύπαρξη δύο μεγάλων κομμάτων. Βέβαια, οι όποιες διαφωνίες θα κινούνται στην κατεύθυνση ποιος είναι καλύτερος διαχειριστής, ποιος έχει τις πιο «φρέσκες» ιδέες για την εφαρμογή του νεοφιλελευθερισμού κλπ., ώστε και οι δύο να συμβάλουν και στηρίζουν το «μονόδρομο» της παγκοσμιοποίησης και της Νέας Τάξης. Το περιέγραφε εύστοχα ο αρθρογράφος της «Καθημερινής» την περασμένη Πέμπτη: «Τι απομένει για συναίνεση μεταξύ των δύο μεγάλων; Μόνο ορισμένες λεπτομέρειες σε κάποια θέματα, σχετικώς με το ΠΩΣ θα έπρεπε να υλοποιηθούν τα συναινετικώς αποδεκτά, συνιστούν διαφωνίες μεταξύ των δύο πολιτικών παρατάξεων. Ε, ας αφήσουμε τα δύο μεγάλα κόμματα να διαφωνούν και σε κάτι. Είναι πρακτικώς χρήσιμο να συμβαίνει αυτό, σε τελευταία ανάλυση. Η διεύρυνση της υπάρχουσας συναίνεσης, θα ισοδυναμούσε στο εξής με κατάργηση της πολιτικής»(!). Υπάρχουν λοιπόν όρια στη «διεύρυνση της συναίνεσης» και δε θα μπορούσε να γίνει αλλιώς σε ένα αγρίως εκμεταλλευτικό σύστημα, όπου το ταξικό χάσμα, παρά τα αντιθέτως λεγόμενα, διαρκώς μεγαλώνει. Ετσι, η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ θα προσπαθεί να εξαπατά τις λαϊκές μάζες ότι παρόλο το «ρεαλισμό» της δεν αφήνει τα πάντα στις δυνάμεις της αγοράς, ότι ενδιαφέρεται για το «κοινωνικό κράτος» και, άρα, διαφέρει από τη ΝΔ. Η τελευταία θα προσπαθεί διαρκώς να πείσει ότι μόνο ο «φιλελευθερισμός με κοινωνική αλληλεγγύη» που πρεσβεύει, μπορεί να ικανοποιήσει τις «ανάγκες του συνόλου». Από αυτό το φαύλο κύκλο και την «πανίσχυρη λογική» του δικομματισμού οι λαϊκές μάζες είναι επιτακτική ανάγκη να απεγκλωβιστούν και χειραφετηθούν. Το ζητούμενο δεν είναι η επιλογή διαχειριστή, αλλά η δημιουργία των προϋποθέσεων για την εγκαθίδρυση της λαϊκής εξουσίας. Το ΚΚΕ έχει πρόταση εξουσίας και αγωνίζεται να γίνει κτήμα του εργαζόμενου λαού, αλλά δεν έχει πρόταση συνδιαχείρισης της εξουσίας. Γι' αυτό βρίσκεται μονίμως εκτός από τη λογική της συναίνεσης που πλήττει ευθέως τα λαϊκά συμφέροντα.