Η διαφορά μεταξύ 2024 και του διαμορφωμένου ποσού του 2023 είναι επιπλέον 250 εκατ. ευρώ. Ως ποσοστό είναι αύξηση κατά 4,5%. Είναι ακριβώς όση και η προβλεπόμενη αύξηση του ΑΕΠ για το 2024 σε σχέση με το 2023, κατά 4,5%. Συγκρίνοντας με την υποχρηματοδότηση των προηγούμενων χρόνων, τις τεράστιες ελλείψεις σε υποδομές, προσωπικό, εξοπλισμό κ.λπ., τις διευρυμένες λαϊκές ανάγκες, τόσο τις νέες όσο και τις προηγούμενες ανικανοποίητες, αυτή η κρατική χρηματοδότηση εγγυάται ότι η κατάσταση των δημόσιων μονάδων Υγείας όχι μόνο δεν θα μείνει σταθερή στα σημερινά απαράδεκτα επίπεδα, αλλά θα επιδεινωθεί περαιτέρω.

Παίρνουμε υπόψη επιπλέον ότι από την αύξηση της χρηματοδότησης για το 2024, ένα μέρος αφορά προηγούμενες απλήρωτες υποχρεώσεις των δημόσιων μονάδων Υγείας και όχι κάλυψη νέων αναγκών.

Επίσης προβλέπονται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων 322 εκατ. ευρώ που αφορούν τη χρηματοδότηση αποσπασματικών και ληξιπρόθεσμων προγραμμάτων πρόληψης, χρηματοδότηση κατ' απαίτηση των φαρμακοβιομηχάνων για «αναμόρφωση» του μηχανισμού του clawback και η «εξορθολόγηση» της φαρμακευτικής δαπάνης, και ό,τι περισσέψει για βελτίωση των υποδομών της ΠΦΥ, που είναι ζήτημα αν αρκούν για ένα «βάψιμο».

Επομένως τα ΚΥ θα «ρετουσαριστούν» με ποσά από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, αλλά θα συνεχίσουν να μην έχουν προσωπικό και εξοπλισμό, οπότε δεν πρόκειται να βελτιωθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες στον λαό. Αντίστοιχα με την ψηφιοποίηση των λιστών των χειρουργείων και άλλων τομέων των δημόσιων μονάδων Υγείας, χωρίς την αναγκαία στελέχωση και εξοπλισμό τους, οι «ουρές» των ραντεβού θα συνεχίσουν να μεταφέρονται από τα «γκισέ» των νοσοκομείων στο σπίτι με το 1535.

Από το σύνολο της δαπάνης στην Υγεία φαίνεται ότι το κράτος συμμετέχει με 30,4%, ενώ οι ιδιωτικές δαπάνες είναι 69,6% - άμεσες 37,8% και έμμεσες (ΟΚΑ) 31,8%. Αυτή η κατανομή των δαπανών στην Υγεία αντανακλά την πολιτική περιορισμού της κρατικής δαπάνης και την ανάληψη μεγαλύτερου βάρους από τον λαό.

Ενα μέρος της αυξημένης δαπάνης του λαού οφείλεται στις περιορισμένες ή ανύπαρκτες παροχές του κανονισμού του ΕΟΠΥΥ, π.χ. διαγνωστικές εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου που δεν αποζημιώνονται, άλλες διαγνωστικές εξετάσεις, περιορισμός φυσικοθεραπευτικών πράξεων και εργασιών που σχετίζονται με την αποκατάσταση, επιβολή συν-πληρωμών, σχεδόν μηδενική χρηματοδότηση για τη στοματική υγεία (98,5% ιδιωτικές πληρωμές) κ.λπ. Ενα άλλο - μεγάλο μέρος - οφείλεται στο γεγονός ότι ακόμα και οι θεσμοθετημένες παροχές του ΕΟΠΥΥ δεν μπορούν να ικανοποιηθούν από τις δημόσιες μονάδες Υγείας λόγω της μεγάλης υποστελέχωσης και των ελλείψεων στον εξοπλισμό, οπότε μεγάλο μέρος των ασθενών εξαναγκάζονται να καταφεύγουν στους επιχειρηματίες της Υγείας, πληρώνοντας επιπλέον ποσά π.χ. για αποκατάσταση, για Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, για διαγνωστικές εξετάσεις, θεραπείες, χειρουργεία κ.λπ.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του προϋπολογισμού του 2023, την περίοδο 2021-2023 (πρόβλεψη) οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στο υπουργείο Υγείας θα ήταν 5.612 και την αντίστοιχη χρονική περίοδο οι αποχωρήσεις (συνταξιοδοτήσεις κ.λπ.) μόνιμου προσωπικού θα ήταν συνολικά 11.871. Δηλαδή η κυβέρνηση της ΝΔ προέβλεψε ότι θα αναπληρωθεί μόνο το 47,2% του προσωπικού που θα αποχωρήσει. Για δε το επικουρικό προσωπικό, το 2022 ήταν -10% σε σχέση με το 2020 και το 2023 προβλέπεται ακόμα λιγότερο κατά -12% σε σχέση με το 2022.

Με αυτά τα δεδομένα της υποστελέχωσης η κυβέρνηση δίνει νέα στοιχεία στον κρατικό προϋπολογισμό με 8.462 συνολικά αποχωρήσεις στα έτη 2022, 2023, 2024 και 8.870 αντίστοιχα προσλήψεις (από τις οποίες οι 6.500 ανακοινώνονται εδώ και πέντε μήνες και δεν θα είναι εξολοκλήρου υγειονομικοί αλλά ...υπάλληλοι του υπουργείου Υγείας).

Ουσιαστικά όταν όλες οι δημόσιες μονάδες Υγείας έχουν αποψιλωθεί όλα τα προηγούμενα χρόνια, η κυβέρνηση «βάζει βιτρίνα» τις 6.500 προσλήψεις, οι οποίες, αν και εφόσον γίνουν, το «ισοζύγιο» είναι επιπλέον 408 άτομα. Για να γίνει αντιληπτό τι σημαίνει αυτό, ας πάρουμε υπόψη ότι για να λειτουργήσουν τα κλειστά χειρουργικά τραπέζια στην Αττική για την πρωινή βάρδια απαιτούνται επιπλέον 150 νοσηλευτές και για να λειτουργήσουν τα κρεβάτια ΜΕΘ με όρους ασφάλειας απαιτούνται επιπλέον 600 νοσηλευτές και 140 γιατροί. Δηλαδή ούτε καν τις παραπάνω ανάγκες δεν καλύπτει η εξαγγελία της κυβέρνησης και πολύ περισσότερο βέβαια τις χιλιάδες ελλείψεις που υπάρχουν για τις στοιχειώδεις ανάγκες του πληθυσμού.

Ακόμα, ένα μεγάλο μέρος των 6.500 προσλήψεων θα είναι οι «επικουρικοί» που ήδη υπηρετούν, δηλαδή πρόκειται στην ουσία για αλλαγή των εργασιακών σχέσεων και όχι πρόσθετο προσωπικό στις δημόσιες μονάδες Υγείας.

Η σύγκριση των στοιχείων που υπάρχουν για το 2021 με το 2020 είναι αποκαλυπτική για την επιβάρυνση του λαού στη φαρμακευτική του περίθαλψη. Πρακτικά οι ασθενείς το 2021 πλήρωσαν από την τσέπη τους 1,608 δισ. ευρώ, ενώ το 2020 πλήρωσαν 1,578 δισ. ευρώ, δηλαδή 30 εκατ. ευρώ επιπλέον ή 1,9% περισσότερα.

Από τα παραπάνω ποσά μόνο το 23,8% στα αντίστοιχα έτη αντιστοιχούν στη θεσμοθετημένη συμμετοχή των ασθενών στη δαπάνη. Το 76,2% είναι δαπάνη λόγω της διαφοράς μεταξύ «ασφαλιστικής τιμής» και λιανικής τιμής των φαρμάκων, που κατά κύριο λόγο την πληρώνουν οι ασθενείς, των ΜΗΣΥΦΑ και των φαρμάκων της αρνητικής λίστας που δεν αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ.

Με δεδομένη τη σταθερή δημόσια δαπάνη για τα φάρμακα, η κατάσταση αυτή για τους ασθενείς θα συνεχίσει να προκαλεί μεγάλη οικονομική αιμορραγία και με δεδομένο ότι πρόκειται για μια ανελαστική δαπάνη πρωτεύουσας σημασίας. Η πρόβλεψη είναι ότι το επόμενο διάστημα θα επιδεινωθούν τα πράγματα για τους ασθενείς, διότι είναι σε εξέλιξη ο σχεδιασμός να ενταχθούν στις παροχές τα λεγόμενα «καινοτόμα» φάρμακα, που θα προκαλέσουν αύξηση της δαπάνης. Αυτό σημαίνει ότι για να διατηρηθεί η δημόσια δαπάνη σε σταθερά επίπεδα θα υπάρξει πιθανός συνδυασμός μέτρων, να απεντάσσονται φάρμακα από την αποζημιούμενη λίστα του ΕΟΠΥΥ ή αλλαγή των ποσοστών συμμετοχής των ασθενών με διάφορους τρόπους.

Ο ταξικός αντιλαϊκός προσανατολισμός της κυβέρνησης φαίνεται και από το στοιχείο του κρατικού προϋπολογισμού, που ενώ για τους ασθενείς προοιωνίζεται περαιτέρω επιβάρυνση, για τους φαρμακοβιομήχανους προβλέπεται «τζάμπα χρήμα» για επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη μέσω της απαλλαγής τους από το clawback και το rebate. Μάλιστα η «τρύπα» που θα προκύψει στα έσοδα του ΕΟΠΥΥ προβλέπεται να καλυφθεί σε ένα μέρος από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Η προβλεπόμενη αύξηση της χρηματοδότησης (+417 εκατ. ευρώ) προκύπτει από τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων (+200 εκατ. ευρώ), ενώ τα επιπλέον 217 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ, που όμως προορίζονται κυρίως να καλύψουν τη μείωση των εσόδων του clawback και rebate των φαρμακοβιομηχάνων, τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ΕΟΠΥΥ, κτιριακές υποδομές, δηλαδή χρηματοδότηση που δεν έχει σχέση με αύξηση των παροχών προς τους ασθενείς.

Για το 2024 προβλέπεται αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης του ΕΟΠΥΥ κατά 62 εκατ. ευρώ και αύξηση της δαπάνης για παροχές εργασιών υγείας κατά 37 εκατ. ευρώ. Αυτά αντιστοιχούν σε αύξηση 2,9% και 2,3% αντίστοιχα, δηλαδή στο μισό περίπου της αύξησης του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει σχετική υποχώρηση της κάλυψης των αναγκών στις ήδη ανεπαρκέστατες παροχές του ΕΟΠΥΥ των προηγούμενων χρόνων.

Η ανεπαρκής και για ένα μικρό μέρος του πληθυσμού στήριξη και σε σχέση με τις τεράστιες ανάγκες (ακρίβεια, ρεύμα, παιδικές ανάγκες κ.λπ.) όχι μόνο δεν αντισταθμίζεται από την αύξηση των 48 εκατ. ευρώ για τους ανασφάλιστους υπερήλικες (+7 εκατ. ευρώ), οικογενειακά επιδόματα (+6 εκατ. ευρώ), ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα (+33 εκατ. ευρώ), επιδόματα ΑμεΑ (+2 εκατ. ευρώ), αλλά και εδώ σημαίνουν σχετική υποχώρηση, αφού πρόκειται για αύξηση 1,7%, στο 1/3 περίπου της αύξησης του ΑΕΠ.

Η διαμόρφωση του προϋπολογισμού αντανακλά την ουσία της πολιτικής της κυβέρνησης της ΝΔ για την Υγεία, όπως τη διατύπωσε ο υπουργός Υγείας μιλώντας για τις «δυο προτεραιότητες που πρέπει να τρέχουν παράλληλα: Η Υγεία ως κοινωνικό αγαθό, προσβάσιμο από όλους και από την άλλη πλευρά η Υγεία ως επιχειρηματικότητα».

Πρόκειται για πρόταση που το περιεχόμενό της - ίσως με ελάχιστες φραστικές διαφοροποιήσεις - αποτελεί κοινό στόχο και από τα κόμματα που υπηρετούν την ανάπτυξη με ατμομηχανή τους επιχειρηματικούς ομίλους, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ.

Οι προτεραιότητες αυτές που αναφέρθηκε ο υπουργός είναι αλήθεια ότι στον καπιταλισμό «τρέχουν» ταυτόχρονα αλλά όχι παράλληλα. Για την ακρίβεια πάνε αντίθετα, αφού στη μία λωρίδα βρίσκεται «η Υγεία ως κοινωνικό αγαθό» και στο αντίθετο ρεύμα «η Υγεία ως επιχειρηματικότητα».

Το ζήτημα της Υγείας πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα της μαζικής, αγωνιστικής διεκδίκησης του εργατικού και λαϊκού κινήματος. Για την αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης, τις μαζικές προσλήψεις προσωπικού σε όλες τις δημόσιες μονάδες Υγείας, τη μονιμοποίηση των συμβασιούχων, τον σύγχρονο και επαρκή σε αριθμό εξοπλισμό. Για την απολύτως δωρεάν παροχή όλων όσα απαιτούνται για την έγκαιρη, ασφαλή και πλήρη αντιμετώπιση των λαϊκών αναγκών σε υπηρεσίες πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης. Βασικό κριτήριο είναι η απόρριψη της πολιτικής της ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης της Υγείας, της πολιτικής που υποτάσσει τις λαϊκές ανάγκες στις προτεραιότητες της καπιταλιστικής οικονομίας και ανάπτυξης.

Αυτός ο αγώνας απαιτεί συγκέντρωση δυνάμεων και συμπόρευση με το ΚΚΕ για έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης προς όφελος του λαού, που θα έχει προτεραιότητα την αξιοποίηση όλων των σύγχρονων δυνατοτήτων για τις ανάγκες των εργαζομένων.