Παρέμεινε στην ατζέντα της και παρουσιάστηκε επανειλημμένα ως μια «σύγχρονη» και «καινοτόμος» κοινωνική δράση, εναρμονισμένη με τις «καλές πρακτικές» και τις κατευθύνσεις της ΕΕ. Ωστόσο, παρά τις πομπώδεις διακηρύξεις, μόλις πριν από λίγες μέρες το υπουργείο Οικογένειας και Κοινωνικής Συνοχής ανακοίνωσε το άνοιγμα της πλατφόρμας στην οποία θα καταθέσουν τις αιτήσεις τους οι ενδιαφερόμενοι γονείς.

Δηλαδή, μετά από τέσσερα και πλέον χρόνια, κι ενώ το πρόβλημα της έλλειψης θέσεων στους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς και η ανυπαρξία σε πολλές περιπτώσεις βρεφικών τμημάτων ταλαιπωρούν χιλιάδες γονείς, η ΝΔ «ξεσκονίζει» τις «νταντάδες» και τις ξαναβγάζει στη ...βιτρίνα των μέτρων που προωθεί για τη «στήριξη» της οικογένειας.

«Σύντομα θα ξεκινήσει - με κάποια καθυστέρηση είναι η αλήθεια - ο θεσμός των "Νταντάδων της Γειτονιάς"», ανέφερε ο ίδιος ο πρωθυπουργός μιλώντας σε συνέδριο με θέμα το δημογραφικό. Παράλληλα, ο Κυρ. Μητσοτάκης εμφάνισε το εν λόγω πρόγραμμα ως απόδειξη της κυβερνητικής προσήλωσης «στον στόχο της ισότητας και της εναρμόνισης της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής».

Το πρόγραμμα προβλέπει την παροχή ενίσχυσης σε γονείς - ιδιαίτερα σε μητέρες - για τη φύλαξη βρεφών ηλικίας από 2 μηνών έως 2,5 ετών. Σε εξέλιξη βρίσκεται η δημιουργία του «Μητρώου Επιμελητών», δηλαδή της ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων, όπου εγγράφονται όσες και όσοι πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις προκειμένου να αναλάβουν τον ρόλο των «νταντάδων».

Μέσα από το μητρώο αυτό, οι γονείς που θα προσδιοριστούν σε επόμενη φάση ως δικαιούχοι της ενίσχυσης, θα επιλέγουν την «επιμελήτρια» ή τον «επιμελητή» και θα συνάπτουν μαζί του ιδιωτικό συμφωνητικό, στο οποίο θα ορίζονται ο τόπος της φύλαξης των βρεφών, το ακριβές ωράριο και η αμοιβή, οι επιμέρους όροι της συνεργασίας τους.

Κάθε επιμελητής ή επιμελήτρια θα μπορεί να αναλαμβάνει τη φύλαξη στον ίδιο τόπο και χρόνο μέχρι τριών παιδιών, εφόσον μόνο ένα εξ αυτών είναι μικρότερο του ενός έτους, και μέχρι δύο παιδιών μικρότερων του ενός έτους. «Ρυθμίζετε το ωράριο εργασίας σας και τον αριθμό των βρεφών στα οποία μπορείτε να παρέχετε τις υπηρεσίες σας κατά τρόπο που σας εξυπηρετεί», αναφέρει στην ιστοσελίδα του το υπουργείο Εργασίας, ενώ στο «Μητρώο Επιμελητών» μπορούν να εγγραφούν άτομα που ήδη εργάζονται, καθώς και συνταξιούχοι.

Σύμφωνα με την πρόσκληση του προγράμματος, η δράση «στοχεύει στην προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών στην απασχόληση μέσω της εναρμόνισης της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής των εργαζόμενων γονέων ή των γονέων σε αναζήτηση εργασίας και την υποστήριξη της πρόσβασης και της θέσης των γυναικών στην αγορά εργασίας».

Με άλλα λόγια, οι στοχεύσεις της υπηρετούν την παροχή υπηρεσιών «ευέλικτης» φροντίδας, προσαρμοσμένων στα εργασιακά ωράρια των γονιών, αλλά και τους στόχους για αύξηση της «απασχολησιμότητας» των μητέρων. Στην κατεύθυνση αυτή, το πρόγραμμα θα χορηγεί «voucher» στους δικαιούχους γονείς, με το οποίο θα καλύπτουν μέρος της αμοιβής της «νταντάς», συμπεριλαμβανομένων των ασφαλιστικών εισφορών, μέσα από την έκδοση εργόσημου.

Η κυβέρνηση έχει φροντίσει να ξεκαθαρίσει ότι η αμοιβή των «νταντάδων» δεν ορίζεται ούτε ρυθμίζεται από το πρόγραμμα, αλλά διαμορφώνεται κατόπιν συνεννόησης μεταξύ «επιμελητών» και γονιών. Ετσι, ακόμα και οι γονείς που θα πληρούν τα εισοδηματικά και άλλα κριτήρια ώστε να ενταχθούν στους δικαιούχους, είναι πολύ πιθανό να κληθούν να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να συμπληρώσουν το χορηγούμενο ποσό και να πληρώσουν για την κατ' οίκον φύλαξη των παιδιών τους.

Προσπαθώντας να κάνει πιο ελκυστικό το πρόγραμμα, η κυβέρνηση διπλασίασε την αξία του «voucher» που θα λαμβάνουν οι δικαιούχοι γονείς. «Η στήριξη της οικογένειας και των εργαζόμενων γονέων χρειάζεται συγκεκριμένες δράσεις και όχι καλές προθέσεις. Η αύξηση του ποσού που θα δίνεται στους δικαιούχους του προγράμματος "Νταντάδες της γειτονιάς" είναι ένα ακόμη μέτρο στήριξής τους», σημείωνε το σχετικό δελτίο Τύπου.

Ωστόσο, το ποσό που θα λαμβάνουν οι γονείς συναρτάται με την εργασιακή τους σχέση. Συγκεκριμένα, με βάση απόφαση των συναρμόδιων υπουργείων, οι δικαιούχοι θα λαμβάνουν το ποσό των 500 ευρώ μηνιαίως (από 250 ευρώ που είχε προβλεφθεί αρχικά) στις περιπτώσεις που εργάζονται με καθεστώς πλήρους απασχόλησης, είναι ελεύθεροι επαγγελματίες ή αυτοαπασχολούμενοι.

Η αξία του «voucher» θα είναι μειωμένη στα 300 ευρώ (από 150 ευρώ που προβλεπόταν αρχικά) στην περίπτωση που οι δικαιούχοι είναι άνεργες μητέρες, γονείς που δουλεύουν με καθεστώς μερικής απασχόλησης ή λαμβάνουν «voucher» για τη φοίτηση του παιδιού τους σε βρεφονηπιακό σταθμό.

Ετσι, με το επίμαχο πρόγραμμα η κυβέρνηση επιδιώκει να αποδεσμεύσει μητέρες από τη φροντίδα των μικρών παιδιών προκειμένου να επιστρέψουν στη δουλειά, χωρίς να διαθέσει χρηματοδότηση για τη δημιουργία, τον εξοπλισμό και τη στελέχωση βρεφονηπιακών σταθμών. Τα παιδιά ηλικίας έως 2,5 ετών πανελλαδικά ανέρχονται σε 180.000, ενώ υπάρχουν μόνο 25.000 θέσεις σε βρεφικούς σταθμούς. Οι θέσεις, δηλαδή, αρκούν μόνο για το 14% των βρεφών, ενώ υπάρχουν ολόκληρες περιοχές της χώρας στις οποίες δεν υπάρχει κανένα βρεφικό τμήμα.

Είναι ενδεικτικό ότι στις 62 περιοχές στις οποίες αναμένεται να ξεκινήσει πιλοτικά το πρόγραμμα, εντάχθηκε πρόσφατα και ο δήμος Αθηναίων. Η εξέλιξη ανακοινώθηκε σε πανηγυρικούς τόνους από το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας και τη δημοτική αρχή, οι εκπρόσωποι των οποίων απέφυγαν επιμελώς να αναφερθούν στο γεγονός ότι ακόμα και στον μεγαλύτερο δήμο της χώρας, όπου ζουν χιλιάδες οικογένειες με μικρά παιδιά, τα βρεφικά τμήματα στους δημοτικούς σταθμούς είναι ελάχιστα και οι θέσεις τους δεν αρκούν ούτε για να καλύψουν ένα κλάσμα των πραγματικών αναγκών.

Τα προγράμματα αυτά δεν αποτελούν πρωτοτυπία της κυβέρνησης, αλλά αντιγραφή ανάλογων πρακτικών που ήδη εφαρμόζονται σε μια σειρά από κράτη. Η ΕΕ επιστρατεύει τη λεγόμενη «άτυπη παιδική φροντίδα», δηλαδή τη φροντίδα του παιδιού από συγγενείς ή νταντάδες, ως «συμπλήρωμα», ακόμα και υποκατάστατο των υπηρεσιών Προσχολικής Αγωγής.

«Η άτυπη παιδική φροντίδα είναι παιδική φροντίδα που παρέχεται από άλλα άτομα, εκτός των γονέων του παιδιού», εξηγεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έκθεσή της (COM2018 273 final). Μάλιστα, η φροντίδα αυτή, από παππούδες και γιαγιάδες, φίλους ή γείτονες, νταντάδες ή «παιδοκόμους», «μπορεί είτε να συμπληρώσει είτε να αντικαταστήσει την επίσημη παιδική φροντίδα».

Οι κυβερνητικές εξαγγελίες για την «νταντά της γειτονιάς», ακόμα κι αν υλοποιηθούν, δεν είναι λύση για τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν κυρίως τα νέα ζευγάρια: Δεν εξασφαλίζουν το δικαίωμα των παιδιών στην προσχολική αγωγή και φροντίδα, καθώς χιλιάδες παιδιά θα συνεχίσουν να μη βρίσκουν θέση στους παιδικούς σταθμούς των δήμων, ενώ στα ελάχιστα βρεφικά τμήματα που λειτουργούν, τα τροφεία είναι «φωτιά» για το λαϊκό εισόδημα.

Οι ίδιοι που παρουσιάζουν την κατ' οίκον φύλαξη των βρεφών σαν μέτρο που προωθεί την «ουσιαστική στήριξη» της οικογένειας, ευθύνονται για όλα αυτά τα προβλήματα, όπως και για τις μεγάλες ελλείψεις προσωπικού στους παιδικούς σταθμούς, τα υπεράριθμα τμήματα, τις ακατάλληλες κτιριακές εγκαταστάσεις.

Η προσχολική αγωγή είναι απαραίτητη για τη σωματική, νοητική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Ωστόσο, η πολιτική της ΕΕ, της κυβέρνησης και των δημοτικών αρχών που ακολουθούν τις ίδιες αντιλαϊκές κατευθύνσεις, μετατρέπει το δικαίωμα αυτό είτε σε ακριβοπληρωμένο εμπόρευμα, είτε σε ευκαιριακή και υποβαθμισμένη παροχή.

Απέναντι στα οξυμένα προβλήματα των παιδικών σταθμών και την κοροϊδία των «νταντάδων», τα σωματεία, οι Σύλλογοι Γυναικών, οι μαζικοί φορείς χρειάζεται να δυναμώσουν τον αγώνα για το δικαίωμα όλων των παιδιών σε προσχολική αγωγή και φροντίδα που θα παρέχεται δωρεάν σε δημόσιες σύγχρονες δομές, με το αναγκαίο μόνιμο παιδαγωγικό και βοηθητικό προσωπικό, σε κατάλληλες κτιριακές εγκαταστάσεις, με την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή.