Στους κινηματογράφους προβάλλεται από την Πέμπτη 2 Ιούνη η ταινία «18», στην οποία γίνεται μια ακτινογραφία της δράσης φασιστικών ομάδων σε σχολεία λαϊκών περιοχών, σκιαγραφώντας το περιβάλλον στο οποίο αυτή εξελίσσεται.

Μια ταινία επίκαιρη, καθώς το θέμα θίγεται ενώ είναι νωπές ακόμα οι μνήμες από τα γεγονότα σε ΕΠΑΛ της Θεσσαλονίκης και αλλού, με τις δολοφονικές επιθέσεις ναζιστικών μορφωμάτων εναντίον μαθητών, φοιτητών, εργαζομένων, μελών του ΚΚΕ κ.λπ. Η ταινία απευθύνεται τόσο σε ενήλικες όσο και σε εφήβους και μπορεί να αποτελέσει «πάτημα» ώστε να ανοίξει η συζήτηση με νέους ανθρώπους, για την πραγματική ρίζα του φασισμού και του ναζισμού, αλλά και για τη διέξοδο που μπορεί να τσακίσει τον φασισμό: Τη συλλογική πάλη των εργαζομένων και της νεολαίας ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα που τον γεννά και τον θρέφει.

Με αφορμή την ταινία, συζητήσαμε με τον σκηνοθέτη της, Βασίλη Δούβλη, για το θέμα της, τις επιδιώξεις των συντελεστών, τις δυσκολίες που συνάντησαν.

«Η αλήθεια είναι ότι η ταινία είναι εμπνευσμένη από πραγματικά γεγονότα που συνέβαιναν στα σχολεία της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια και που δυστυχώς συνεχίζουν να συμβαίνουν ακόμα. Αυτά τα φοβερά περιστατικά εκφοβισμού και βίας μέσα στο σχολείο ήταν για μένα σοκαριστικά και ήταν η αιτία που μου δημιούργησε την ανάγκη να κάνω αυτήν την ταινία. Ολα αυτά τα περιστατικά ήταν η πρώτη ύλη, η αφετηρία, το σημείο εκκίνησης, αλλά πραγματικά στην ταινία, τόσο οι χαρακτήρες όσο και η πλοκή είναι προϊόντα μυθοπλασίας», μας λέει ο Β. Δούβλης.

«Αυτό που προσπάθησα να κάνω δεν είναι τόσο να κραυγάσω, να κάνω μια ταινία καταγγελίας, να δώσω έτοιμες απαντήσεις, όσο το να υπαινιχθώ αυτές τις ερωτήσεις. Είναι πιο σημαντικό να θέτουμε καινούργια ερωτήματα και να επιδιώξουμε μια συζήτηση», σημειώνει ο Β. Δούβλης.

Η πλοκή διαδραματίζεται στο Πέραμα. Οπως σημειώνει ο σκηνοθέτης, «είδα καθαρά ότι εδώ ήταν ο χώρος που θα έπρεπε να γυριστεί η ταινία και μάλιστα έκανα και πολλές προσαρμογές στο σενάριο, μετέφερα πολλά στοιχεία της δράσης και τα προσάρμοσα εκεί, κι ένα από αυτά ήταν η εικαστική εγκατάσταση του Ρόμπερτ Μοντγκόμερι στο πορθμείο και χρησιμοποιείται με έναν τρόπο διττό στην ταινία και στην αρχή και στο φινάλε. Από τη μια με έναν τρόπο ειρωνικό γιατί σε αυτόν τον χώρο συμβαίνουν όλα αυτά τα σκοτεινά και βίαια πράγματα, από την άλλη σύμφωνα με την πλοκή της ταινίας, που δεν θα ήθελα να αποκαλύψω, λειτουργεί πραγματικά ως "η αρχή της ελπίδας"».

«Το καστ της ταινίας είναι σύνθετο», μας αποκαλύπτει ακόμα ο Β. Δούβλης και εξηγεί: «Ηθελα η ταινία να έχει μια ντοκιμαντερίστικη υφή, να έχει την αλήθεια των σωμάτων, των προσώπων, των χώρων, των καταστάσεων και αυτό είναι κάτι που το επιδίωξα συνειδητά και οι ηθοποιοί να μην παίζουν, ήθελα να υπάρχουν στον χώρο και να αντιδρούν φυσικά στα ερεθίσματα. Γι' αυτό και το καστ αποτελείται από ένα μείγμα ερασιτεχνών, μαθητών του σχολείου, σπουδαστών σε σχολές αλλά και επαγγελματιών ηθοποιών, που ναι μεν δυσκόλεψε το γύρισμα αλλά αποτελεί πλούτο για την ταινία. Δούλεψα πολύ με τα παιδιά στις πρόβες και αυτά, μέσα από τους αυτοσχεδιασμούς, έφεραν τη δική τους ματιά, τη δική τους φρεσκάδα, τη δική τους αλήθεια, τις δικές τους εμπειρίες στο σενάριο. Υπάρχουν και ολόκληρες σκηνές δικές τους και βέβαια ευχαριστώ πολύ τους καταξιωμένους ηθοποιούς που δέχτηκαν να παίξουν μικρούς ρόλους. Το "18" έχει μια εσωτερική αφήγηση με τρία πρόσωπα και είναι γυρισμένο με κάμερα στο χέρι γιατί ήθελα η ταινία να ακολουθεί τα πρόσωπα και να αποφεύγει κάθε μεγαλοστομία, να έχει ένα βλέμμα σκληρό και τρυφερό μαζί και τη μέγιστη δυνατή αφηγηματική οικονομία».

Οσο για τις συνθήκες μες στις οποίες γυρίστηκε τελικά η ταινία, ο σκηνοθέτης περιγράφει: «Οταν ξέσπασε η πανδημία ήμασταν έτοιμοι να ξεκινήσουμε και βρεθήκαμε σε ένα πολύ μεγάλο δίλημμα, να προχωρήσουμε ή να την εγκαταλείψουμε. Συζητήσαμε με τους παραγωγούς, τον Παναγιώτη Κακαβιά και την Κατερίνα Δεληγιάννη, και αποφασίσαμε να εντάξουμε την πανδημία μέσα στο σενάριο της ταινίας. Αρχίσαμε να κάνουμε γυρίσματα ακολουθώντας αχαρτογράφητα νερά, γυρίζοντας τις σκηνές με τα μέτρα και τις συνθήκες που επικρατούσαν. Στην ταινία το σχολείο είναι "φάντασμα", με λίγα παιδιά, με αποστάσεις, χωρίς ομαδικά παιχνίδια, χωρίς να γνωρίζουμε πού θα οδηγούσε αυτή η συνθήκη, προσπάθησα όμως να το εντάξω δημιουργικά στο σενάριο και να εμπνευστώ από αυτό. Τα μέλη της συμμορίας φορούν τις μάσκες πριν από την επίθεση ως προκάλυμμα... Οι μάσκες γίνονται κουκούλες αν και οι ίδιοι εμφανίζονται ως φορείς καθαρότητας... Χρειάστηκε πραγματική υπέρβαση για να τελειώσουμε την ταινία και ευχαριστώ όλους τους συντελεστές και τους συνεργάτες μου».

Η ταινία μάς θύμισε πόσο μας λείπει ο σύγχρονος κοινωνικός κινηματογράφος, εκείνος που μπορεί να γίνει εργαλείο προβληματισμού και αντιπαράθεσης, που λειτουργεί σαν καθρέφτης της σύγχρονης κοινωνίας.

«Το νέο ελληνικό σινεμά παρά την κρίση και την πανδημία, που ήταν πολύ αρνητική για τον χώρο, με έναν τρόπο παράξενο, αναπάντεχο αλλά πολύ ελπιδοφόρο πιστεύω ότι είναι σε άνθιση, παρά τις δύσκολες συνθήκες και τα τρομερά προβλήματα που είναι άλυτα, όπως το μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής παραγωγής. Τα κονδύλια που διατίθενται για το ελληνικό σινεμά είναι πάρα πολύ λίγα εδώ και πολλά χρόνια, και ελπίζω κάποια στιγμή αυτό να αλλάξει», σημειώνει ο Β. Δούβλης. «Αλλά θεωρώ - συμπληρώνει - ότι υπάρχουν πολλοί σκηνοθέτες που έχουν ξεπεράσει την εσωστρέφεια και τον ναρκισσισμό που χαρακτήριζαν το ελληνικό σινεμά κάποιες περασμένες δεκαετίες και στρέφονται με τόλμη, σύγχρονη ματιά και φρέσκια κινηματογραφική γραφή στα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα. Κι αυτή η εξωστρέφεια είναι πολύ σημαντική γιατί υπάρχουν αρκετές ταινίες, παρ' όλες τις δύσκολες συνθήκες, που καταφέρνουν να ξεπεράσουν τα σύνορα της χώρας και να ταξιδέψουν στον κόσμο, αλλά βεβαίως είναι πολύ σημαντικό η ελληνική ταινία να βρει το κοινό της στη χώρα μας».

Οι εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», συμπληρώνοντας φέτος 50 χρόνια από την ίδρυσή τους, απευθύνονται σε λογοτέχνες, ποιητές, θεατρικούς συγγραφείς, σε όλους όσοι ασχολούνται με την πεζογραφία, την ποίηση, το θέατρο, την παιδική λογοτεχνία, για να συμβάλουν με τη συμμετοχή τους στη δημιουργία πρωτότυπου λογοτεχνικού έργου.

Η «Σύγχρονη Εποχή» ιδρύθηκε το 1972 από την ανάγκη να εκδοθούν και να διαδοθούν πλατιά τα έργα των Μαρξ - Ενγκελς - Λένιν στην Ελλάδα. Είναι σταθερά προσανατολισμένη στην έκδοση τίτλων που συμβάλλουν στην ενίσχυση της πάλης των εργαζομένων και του λαού, στον αγώνα τους για την κατάκτηση των σύγχρονων αναγκών τους και την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Μέσα από τα βιβλία της αναδεικνύονται οι κατακτήσεις της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στη Σοβιετική Ενωση και στις υπόλοιπες σοσιαλιστικές χώρες, επεξεργασίες του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, αναλύσεις του ίδιου του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας για το καπιταλιστικό σύστημα και τα εκάστοτε επίκαιρα ζητήματα της ταξικής πάλης στην Ελλάδα και διεθνώς.

Εκτός από τη δημοσίευση έργων με πολιτικό, ιδεολογικό και ιστορικό περιεχόμενο, ο στόχος αυτός εξυπηρετείται και με επιλεγμένες λογοτεχνικές εκδόσεις. Γι' αυτό και στην εκδοτική δραστηριότητα της «Σύγχρονης Εποχής» σημαντική θέση κατέχουν έργα από την ξένη και την ελληνική λογοτεχνία.

Ως εκδοτικός οίκος, επιδιώκουμε να υποδεχτούμε έργα που θα εμπνέονται από τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα, από τους αγώνες των εργαζομένων και του λαού. Εργα που θα αναδεικνύουν τον ρόλο των εργαζομένων στην κοινωνία ως παραγωγών του πλούτου, θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της ταξικής συνείδησης των λαϊκών στρωμάτων και των νέων ανθρώπων, θα ενισχύουν τη διάθεση για αγώνα ενάντια στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και θα απαντούν στον αντικομμουνισμό και στην παραχάραξη της Ιστορίας.

Τα κείμενα θα γίνονται δεκτά έως το τέλος του έτους. Ο δημιουργός είναι απόλυτα ελεύθερος να επιλέξει οποιοδήποτε λογοτεχνικό είδος, θέμα, ύφος, στιλ, τεχνοτροπία που κρίνει καταλληλότερα για την αισθητική απόδοση του προαναφερόμενου περιεχομένου.

Οροι συμμετοχής:

1. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν όλοι ανεξαρτήτως ηλικίας.

2. Τα έργα θα πρέπει να είναι γραμμένα στην ελληνική γλώσσα.

3. Ο δημιουργός εγγυάται το πρωτότυπο του έργου του.

4. Οι δημιουργοί φέρουν αποκλειστικά και μόνο οι ίδιοι την ευθύνη για τυχόν προσβολή οποιωνδήποτε δικαιωμάτων τρίτων.

5. Τα έργα θα πρέπει να εκφράζουν το πνεύμα της προαναφερόμενης Ανακοίνωσης της Πρόσκλησης.

6. Τα έργα θα πρέπει να είναι ανέκδοτα και αδημοσίευτα σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή (e-book ή σε blog).

7. Η κατάθεση έργων ξεκινάει με τη δημοσίευση της παρούσας Πρόσκλησης και ολοκληρώνεται στις 31.12.2022.

8. Τα έργα υποβάλλονται είτε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση sep.prosklisi@sep.gr, είτε με αποστολή με ταχυδρομείο στη διεύθυνση «Σύγχρονη Εποχή, Σόλωνος 130, 106 81, Αθήνα, Πρόσκληση Πρωτότυπου Λογοτεχνικού Εργου». Στα στοιχεία να φαίνονται ξεκάθαρα ο τίτλος του έργου, το ονοματεπώνυμο του δημιουργού, το τηλέφωνο και το email επικοινωνίας του.

9. Οσοι αποστείλουν έργα τους, αποδέχονται τα παραπάνω.

Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας περί προσωπικών δεδομένων, καμία παραβίασή τους δεν θα προκύψει από τα παραπάνω.

Για επικοινωνία σχετικά με την Πρόσκληση 210.33.20.802 και 210.33.20.820.

Αθήνα 4/6/2022

«Σύγχρονη Εποχή»